Galeria zdjęć Galeria prac

Galeria zdjęć Galeria prac Młodzi liderzy, uczestnicy projektu Działaj Lokalnie Warsztaty stacjonarne dla dzieci ze Szkoły Podstawowej Płockiego Towarzystwa Oświatowego w Płocku Uczestnicy zajęć terenowych w Izbie Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Nadleśnictwa Łąck Uczestnicy zajęć terenowych w Nadleśnictwie Łąck Uczestnicy zajęć podczas Powiatowego Dnia Ziemi w Słubicach Uczestnicy pleneru w Sendeniu podczas zajęć nt. Fizyczno-chemiczne badanie właściwości wody Uczestnicy rejsów po Wiśle w ramach zajęć Z Wisłą nasza przyszłość Uczestnicy rejsów po Wiśle w ramach zajęć Z Wisłą nasza przyszłość

Płocka akademia dla rozwoju zrównoważonego Płock 2008

Wydawca: Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku Ul. Stary Rynek 20, 09-400 Płock tel/fax 024 268 37 74, e-mail: rceeplock@eko.org.pl www.rceeplock.eko.org.pl Zespół redakcyjny: Praca zbiorowa zespołu RCEE w Płocku: Janina Kawałczewska, Iwona Marczak, Emilia Cybulska, Anna Jakubowska, Dariusz Winiarski, Ludwik Ryncarz Opracowanie merytoryczne i graficzne: Dariusz Winiarski Zdjęcia: Zbiory RCEE w Płocku Publikację sfinansowano ze środków: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Urzędu Miasta Płocka Biuletyn jest elementem projektów: Szkoła Liderów aktywna edukacja stacjonarna i trenowana na rzecz dzieci i młodzieży oraz Płocka akademia ekologii dla zrównoważonego rozwoju Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej. ISBN: 978-83-61177-19-7 Wszelkie prawa zastrzeżone 2

Szanowni Państwo, drodzy Czytelnicy! Kolejny numer Biuletynu Regionalnego Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku poświęcamy edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju. 20 grudnia 2002r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło rezolucję ustanawiającą Dekadę Edukacji na temat Zrównoważonego Rozwoju 2005 2014. Ideą edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju jest dążenie do osiągnięcia równowagi pomiędzy społecznym i ekonomicznym dobrem oraz kulturą, tradycją i ochroną zasobów naturalnych Ziemi a także potrzeba respektowania godności ludzkiej, poszanowania różnorodności, zasobów naszej Planety i ochrona środowiska przyrodniczego. RCEE w Płocku realizuje różnorodne programy. W Biuletynie prezentujemy Państwu krótkie sprawozdanie z projektów realizowanych do tej pory w 2008r., a zwłaszcza Szkoły liderów aktywna edukacja na rzecz dzieci i młodzieży, przedstawiamy przeprowadzone działania edukacji stacjonarnej i terenowej, aktywizację społeczeństwa do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Projekt realizowany był ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie i Urzędu Miasta Płocka. Prezentujemy również inne realizowane projekty. Obszerne informacje z realizacji projektów dostępne są w Biurze RCEE w Płocku. Drugą część Biuletynu poświęcamy prezentacji nowego projektu Płocka akademia ekologii dla zrównoważonego rozwoju Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej planowanego do realizacji od 1 października 2008r. do 31 sierpnia 2009r. umieszczonego na liście przedsięwzięć kwalifikujących się do finansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Zachęcamy wszystkich czytelników Biuletynu do zainteresowania się naszym nowym projektem i do aktywnego uczestnictwa w nim. Mamy nadzieję, iż Biuletyn ten zachęci Państwa do wspólnej pracy na rzecz zrównoważonego rozwoju naszych małych ojczyzn. Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy wsparli finansowo nasze projekty, tym, którzy wspólnie z nami realizowali zadania projektów, udostępniali sale, służyli nam radą i pomocą. Liczymy na aktywny udział w naszych kolejnych przedsięwzięciach edukacyjnych. Do spotkania na mazowieckich ścieżkach edukacji ekologicznej. Zespół RCEE w Płocku

15 lat działalności RCEE w Płocku Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku od 15 lat prowadzi edukację ekologiczną dzieci, młodzieży i dorosłych aktywizując w/w grupy do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Nasza działalność ma zasięg krajowy, a nawet zagraniczny i obejmuje: - organizację i prowadzenie szkoleń, warsztatów, konkursów, plenerów artystyczno przyrodniczych, - inicjowanie budowy urządzeń ochrony środowiska, zwłaszcza odnawialnych źródeł energii, oczyszczalni ścieków, urządzeń do gospodarki odpadami, - czynną ochronę przyrody, zwłaszcza gatunków, którym grozi wyginięcie, - działalność filantropijną w ramach Funduszu Lokalnego Ziemi Płockiej Młodzi Razem, - wydawanie materiałów edukacyjnych, - prowadzenie biblioteki. RCEE w Płocku realizuje różne programy. W ostatnich latach dotyczyły one głównie propagowania i rozpowszechniania edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju. Oto niektóre z nich: - Szkoła Liderów - Aktywna Edukacja Stacjonarna i Terenowa na Rzecz Dzieci i Młodzieży, - program Krąg, uwzględniający aktywizację społeczności lokalnych do działań na rzecz ekorozwoju, realizowany od 1994r. w 11 województwach, - Sięgnij po słońce wykorzystywanie energii odnawialnej przez społeczność wiejską metodą Zrób to sam, - racjonalne gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi, wielkogabarytowymi, opakowaniowymi wraz z konkursami: wiedzy, zbiórki makulatury, puszek aluminiowych, - Zielona Szkoła w Sendeniu Modelowe Wiejskie Centrum Ekoturystyki Przyjazne Środowisku wraz z hydroponiczną oczyszczalnią ścieków, kotłownią na biomasę, kolektorami słonecznymi, - Ścieżki rowerowe zrównoważony transport, - Szkoła - Centrum Poznania i Działania w Środowisku, - Działaj Lokalnie IV, V i VI Program Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowany wspólnie z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce, wspierający działanie lokalnych grup na rzecz zrównoważonego rozwoju, - Aktywna Ochrona Ohara w Dolinie Środkowej Wisły, - Dolina Wisły ostają rzadkich i ginących zwierząt, - Płocka akademia ekologii uczy segregować odpady i chronić środowisko przyrodnicze, - Ku zrównoważonemu rozwojowi gmin Mazowsza, - szkolenia i warsztaty dla administracji publicznej i przedsiębiorców z zakresu wdrażania prawa ekologicznego oraz najnowszych dostępnych technik i technologii, szkolenia i prezentacje z zakresu działalności edukacyjnej dla organizacji zagranicznych (z Rosji, Białorusi, Ukrainy), - organizacja imprez ekologicznych plenerowych, kampanii z okazji Międzynarodowego Dnia Ziemi, Sprzątania Świata (Klimat w potrzebie, Wygrać z azbestem), - międzynarodowa konferencja nt. Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju w zglobalizowanym świecie organizowana wspólnie z ISC w Vermont w USA, liczne konferencje krajowe dot. np. opracowania i realizacji powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska i planów gospodarki odpadami, roli mediów w kształtowaniu świadomości ekologicznej społeczeństwa, roli lasów i zadrzewień w kształtowaniu krajobrazu. Większość w/w programów zakończona była wydawnictwami, scenariuszami zajęć. Oto nasze niektóre wydawnictwa: - Poradnik Jak własnymi siłami opracować gminne i powiatowe programy ochrony środowiska, - Poradnik dla konstruktora i użytkownika kolektorów słonecznych Sięgnij po słońce, - Poradnik edukacji ekologicznej oparty na społecznościach wyzwania i sukcesy, - Śmieci co tydzień pomysł dla początkujących sprzątaczy, - Scenariusze edukacji ekologicznej dla przedszkoli i nauczania zintegrowanego, - Jak znaleźć się w kręgu edukacji ekologicznej?, - Polsko amerykański program edukacji ekologicznej Krąg zbiór scenariuszy, - Poradnik Woda płynąca przestrzeń i nektar życia, 4

- Poradnik młodego ekologa - W europejskim parku zrównoważonego rozwoju, - Grudki drożdży. Scenariusze edukacji w dobie zrównoważonego rozwoju, - Ludziom i naturze. Przez edukację do zrównoważonego rozwoju, - Kalendarze edukacyjne, - foldery, ulotki, kalendarze, biuletyny edukacyjne związane z gospodarką odpadami, działaniem na rzecz zrównoważonego rozwoju, - Album - Brudzeński Park Krajobrazowy, - Album Z Wisłą Płocką nasza przyszłość - widokówki Ptaki Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego. Realizując projekty, staramy się stworzyć wśród dzieci, młodzieży, nauczycieli, administracji rządowej i samorządowej, rodziców, organizacji społecznych, lokalnych społeczności, studentów, platformę współpracy i wymiany informacji oraz inicjować i podejmować działania służące budowaniu świadomości na temat zrównoważonego rozwoju w środowiskach lokalnych (sołectwie, mieście, gminie, powiecie). Staramy się pokazywać, jak znaleźć harmonię między aspektami: społecznymi, przyrodniczymi, kulturowymi i gospodarczymi w każdym ludzkim działaniu dziś i w przyszłości. Staramy się dostarczać uczestnikom naszych projektów odpowiednie metody, narzędzia i umiejętności, które pozwolą na zgłębienie nowych procesów zachodzących w świecie oraz nauczą dokonywać krytycznych wyborów. Chcemy nauczyć dzieci i młodzież głównej prawdy, że chodzi nam o ich rozwój, o ich przyszłość w harmonijnie rozwijającym się środowisku. Uczestników naszych projektów staramy się nauczyć wartościowania złożonych kwestii społecznych, ekologicznych i gospodarczych, analizowania różnych stanowisk w danej sprawie, zrozumienia różnorodnych przyczyn, którymi kierują się w swoich wyborach różne osoby, rozwiązując określone problemy. Uczymy lokalne społeczności oceniać ich potrzeby, określać problemy i sposoby ich rozwiązywania, a następnie zaplanować działania i wdrażać je w życie przy pomocy naszych projektów. Uczymy poszanowania innych, odpowiedzialności i partnerstwa. Efektem naszych działań są: - liczne grupy liderów środowiskowych w lokalnych społecznościach, - zrealizowane przedsięwzięcia służące lokalnym społecznościom, - opracowane przez gminy i powiaty programy ochrony środowiska i plany gospodarki odpadami, sprawozdania z ich realizacji, a obecnie aktualizacja, - wybudowane ścieżki edukacyjno przyrodnicze (piesze i rowerowe), - zainstalowane kolektory słoneczne, indywidualne oczyszczalnie ścieków, kompostowniki, - zebrane selektywnie odpady, zlikwidowane dzikie wysypiska odpadów, - mądrzejsi ludzie, wrażliwsi na problemy środowiskowe, umiejący korzystać z dostępu do informacji o środowisku. Nagrody i wyróżnienia: - Lider Polskiej Ekologii 1997r. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, - Nauczającym jak chronić i pielęgnować Ziemię 2000r. Fundacja Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi w Krośnie, - Przyjazny dla Środowiska 2001 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, - Promotor Ekologii w Narodowym Konkursie Ekologicznym Przyjaźni Środowisku 2004r., 2005r., 2006r. i 2007r. - Zielone Jabłko ( Green Apple ) w Międzynarodowym Konkursie organizowanym przez The Organisation, Anglia - 2003 r., 2007r. - Nagroda główna w ogólnopolskim konkursie dla organizacji pozarządowych w kategorii Fundraising organizowanym przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, Polsko-Amerykańską Fundację Wolności przy wsparciu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (2008). RCEE w Płocku jest założycielem Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Płockiej Młodzi Razem. 5

Współpracujemy: - z administracją rządową i samorządową województwa mazowieckiego, z samorządami gmin i powiatów. Z powiatem płockim podpisaliśmy porozumienie o współpracy na rzecz rozwoju zrównoważonego Ziemi Płockiej, - dyrekcjami parków krajobrazowych, - innymi organizacjami pozarządowymi polskimi i zagranicznymi (w Rosji, na Ukrainie, w Anglii), - Uniwersytetem Warszawskim, Politechniką Warszawską, Towarzystwem Naukowym Płockim w Płocku, z Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego podpisaliśmy porozumienie o współpracy w zakresie edukacji na rzecz rozwoju zrównoważonego, - przedsiębiorcami. Wspierają nas finansowo: WFOŚiGW w Warszawie, NFOŚiGW, Fundusz Unii Europejskiej w ramach programu Środki Przejściowe, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (Fundusz Inicjatyw Obywatelskich), Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności w Warszawie, samorządy: woj. mazowieckiego, powiatu płockiego i M. Płocka, przedsiębiorstwa Energa Operator S.A w Płocku, Holding Pietrzak, Basell Orlen Polyolefins Sp. zo.o i inni. Jubileusz 15-lecia działalności Regionalnego Centrum obchodziliśmy w czerwcu br. łącznie z XX-leciem powołania Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego. Podsumowania ważnych działań w 15-leciu dokonaliśmy w Mazowieckim Ośrodku Geograficznym Uniwersytetu Warszawskiego w Murzynowie, u wrót Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego i w atmosferze refleksji nad tym, jak powinny wyglądać szlaki edukacji ekologicznej służące zrównoważonemu rozwojowi w Dekadzie Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2005 2014 ogłoszonej przez ONZ. Jesteśmy wdzięczni wszystkim, którzy przyczynili się do powołania Regionalnego Centrum, rozwoju naszej organizacji, powiększania zasobów Centrum, szerzenia tak bardzo potrzebnej społeczeństwu wiedzy ekologicznej. Żywimy nadzieję, iż dzięki edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju Polska będzie coraz piękniejszym, zasobniejszym krajem, ludziom będzie żyło się coraz lepiej, a naszym następcom zostawimy Ziemię naszą Planetę w dobrej kondycji. Zespół RCEE w Płocku Zaproszeni goście dokonali pamiątkowego wpisu do Kroniki RCEE w Płocku Zaproszeni goście przyjaciele Centrum w Płocku 6

Szkoła Liderów aktywna edukacja na rzecz dzieci i młodzieży Wszyscy zgadzamy się, iż w dzisiejszych czasach nie możemy niedoceniać roli edukacji ekologicznej w prawidłowym wychowywaniu dzieci i młodzieży, uczenia jej szacunku dla przyrody i zwiększaniu świadomości ekologicznej. Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku od wielu lat zajmuje się edukacją ekologiczną, posiadamy wieloletnie doświadczenie, obszerne materiały: wydawnictwa, konspekty zajęć. Poprzez program Szkoła Liderów aktywna edukacja na rzecz dzieci i młodzieży chcemy upowszechniać wartości proekologiczne. Celem projektu jest budowanie świadomości ekologicznej oraz osobistej odpowiedzialności za środowisko naturalne dzieci, młodzieży i dorosłych. Swoją ofertę edukacyjną skierowaliśmy zarówno do szkół, jak i pojedyńczych uczniów czy też zainteresowanych nauczycieli i osób pracujących z dziećmi, młodzieżą oraz dorosłymi. Nasze programy edukacyjne są opracowane w taki sposób, aby były kompatybilne z podstawami programowymi Ministerstwa Edukacji Narodowej. Prowadziliśmy zajęcia stacjonarne i terenowe dla dzieci i młodzieży, zorganizowaliśmy warsztaty edukacyjne dla liderów ochrony środowiska - uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, plenery oraz szkolenia, rejsy po Wiśle, imprezy ekologiczne m.in. związane z obchodami Międzynarodowego Dnia Ziemi, Sprzątaniem Świata, przeprowadziliśmy konkursy: fotograficzny i poetycki. Rezultaty projektu: - podwyższenie stanu świadomości ekologicznej dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez udział w konkursach, festynach, rejsach, plenerach i imprezach ekologicznych ponad 20 tys. osób. - kształtowanie właściwych postaw dzieci i młodzieży wobec środowiska przyrodniczego poprzez udział w zajęciach stacjonarnych i terenowych 2000 osób, - wykształcenie grupy 120 liderów środowiskowych, którzy stworzyli program promowania walorów środowiska naturalnego i ochrony środowiska, rozwoju turystyki miejskiej i pozamiejskiej, - zaprojektowanie konkretnych działań na rzecz własnego środowiska, aktywizujących społeczności lokalne na rzecz gospodarowania zasobami przyrody w sposób przyjazny środowisku, poprzez samodzielną realizację projektów pn. Działaj Lokalnie działajmy dla zmiany, konkurs w ramach Międzynarodowego Dnia Ziemi, - poznanie przez dzieci i młodzież dziedzictwa przyrodniczego, krajobrazowego i kulturowego Doliny Wisły oraz wykształcenie nawyku aktywnego wypoczynku na Wiśle, troski o ochronę zasobów Wisły i terenów przyjeziornych poprzez udział w rejsach edukacyjnych pn. Z Wisłą nasza przyszłość 400 osób, - popularyzacja wiedzy o Dolinie Wisły wśród dzieci, młodzieży i dorosłej części społeczeństwa oraz przygotowanie wydawnictwa albumowego pn. Z Wisłą Płocką nasza przyszłość prezentującego prace konkursowe: fotograficzne i poetyckie, - możliwość rozwoju i realizacji własnych projektów społeczności lokalnej w zakresie segregacji i recyklingu odpadów, ochrony roślin i zwierząt, obszarów cennych przyrodniczo, - promowanie współpracy, obywatelskiego zaangażowania i orędownictwa na rzecz rozwoju zrównoważonego środowisk lokalnych małych ojczyzn. Wszystkim zaangażowanym w realizację projektu Szkoła Liderów aktywna edukacja na rzecz dzieci i młodzieży serdecznie dziękujemy i zapraszamy do współpracy. Jesteśmy otwarci na Państwa potrzeby i oczekujemy propozycji współpracy. Serdecznie zapraszamy w latach następnych do włączania się w prowadzone przez nas działania, do korzystania z naszej pomocy oraz oferty edukacyjnej. Koordynator projektu Iwona Marczak 7

Zajęcia stacjonarne i terenowe dla dzieci i młodzieży Młodzież z Zespołu Szkół Ekonomiczno Kupieckich w Płocku podczas zajęć na terenie oczyszczalni hydroponicznej w Sendeniu Uczestnicy rejsów po Wiśle Z Wisłą nasza przyszłość Młodzież z Zespołu Szkół Ekonomiczno Kupieckich podczas zajęć w RCEE w Płocku Zajęcia w Szkole Podstawowej w Bielsku w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi 8

Aktywna edukacja... Pojęcia: ekologia, edukacja ekologiczna, ochrona środowiska w dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego nabierają coraz większego znaczenia. Człowiek od zarania dziejów korzystając z naturalnych bogactw Ziemi poczynił takie szkody, które stanowią poważne zagrożenie równowagi biologicznej niezbędnej dla jego własnego życia. Każdy z nas powinien sobie uświadomić, że nie mamy moralnego prawa do niszczenia przyrody jesteśmy przecież jej częścią. Edukacja ekologiczna odgrywa ogromną rolę w prawidłowym wychowaniu dzieci i młodzieży, ucząc ich szacunku do przyrody i zwiększenia stanu świadomości ekologicznej. Dzieci mogą być partnerami dorosłych w walce o ochronę środowiska. Są one bowiem bacznymi obserwatorami tego wszystkiego, co się wokół nich dzieje. Należy dać im tylko szansę, a wyrośnie z nich pokolenie, które umiejętnie będzie korzystało z darów Ziemi i rozwijającej się cywilizacji. Dzieci nie mają jeszcze wykształconych stereotypów, dlatego stosując odpowiednie formy Zajęcia prowadzone w Szkole Podstawowej Płockiego Towarzystwa Oświatowego w Płocku i metody pracy można skutecznie i efektywnie kształtować ich postawy zgodne z etyką ekologiczną. Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku od dawna zajmuje się upowszechnianiem wartości proekologicznych wśród dzieci i młodzieży. Chcemy stale zwiększać stopień świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez aktywną edukację ekologiczną, realizowaną głównie poprzez zajęcia stacjonarne i terenowe dla dzieci i młodzieży. Nasze działania koncentrują się wokół tematyki ekologii i ochrony środowiska. W zasięgu naszych zainteresowań znajdują się również treści z zakresu edukacji prozdrowotnej. Pracujemy głównie w oparciu o zasoby naszej biblioteki i czytelni....stacjonarna Zajęcia odbywały się w pomieszczeniu Regionalnego Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku. Prowadzone były metodami aktywizującymi grupę, z wykorzystaniem technik twórczego myślenia, zajęć ruchowych, plastycznych, parateatralnych. Zajęcia wzbogacone były filmami i prezentacjami multimedialnymi. Na warsztatach uczniowie się nie nudzą, gdyż uczą się poprzez zabawę i aktywne uczestnictwo. Zajęcia dostosowane są do różnych grup wiekowych (przy tej samej tematyce stosowane są inne metody). Tematy i sposób ich realizacji przygotowywane są w taki sposób, aby angażowały nie tylko uczestników zajęć, ale także ich rówieśników, rodziców, którzy w obecnych czasach mają być współtwórcami procesu edukacyjnego. W Regionalnym Centrum Edukacji Ekologicznej przeprowadzono zajęcia dla ok. 2000 dzieci i młodzieży. W zajęciach uczestniczyły dzieci i młodzież z terenu Płocka oraz powiatów: płockiego, gostynińskiego, sochaczewskiego. Dotyczyły takich komponentów środowiska, jak: woda, gleba, powietrze, krajobraz, świat roślin i zwierząt, a także globalnych zagrożeń środowiska przyrodniczego. Dzieci i młodzież biorąca udział w zajęciach poznała główne zasady zrównoważonego rozwoju i jego ideę, zapoznała się z przykładami zastosowania tej idei i rozwiązań na rzecz ochrony środowiska naturalnego....terenowa Zajęcia terenowe to aktywna forma zajęć, nie tylko pozwalająca pobyć na łonie natury, ale przede wszystkim nauczyć, wnikliwie obserwować i słuchać naturę. Uczestnicy zajęć dokonują obserwacji za pomocą różnych zmysłów (wzroku, dotyku, zapachu, smaku). Taka forma edukacji ekologicznej poparta własnymi obserwacjami i doświadczeniami trwale zapada w pamięci dzieci i młodzieży. Poprzez aktywną edukację ekologiczną w terenie uczestnicy podejmują konkretne działania w środowisku i dla środowiska. Samodzielnie dochodzą do określonych prawd i zasad, same wyciągają określone wnioski, 9

a co za tym idzie uczą się perspektywicznie myśleć. Zajęcia terenowe prowadziliśmy w Zielonej Szkole w Sendeniu, w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo Leśnej Nadleśnictwa Łąck. Zielona Szkoła w Sendeniu Podczas tych zajęć uczestnicy zapoznali się z wyposażeniem budynku, ekologiczną kotłownią na biomasę, kolektorami słonecznymi i nowoczesną hydroponiczną oczyszczalnią ścieków. Ponadto Zielona Szkoła wyposażona jest w 40 rowerów, które uczestnicy zajęć wykorzystali do wycieczek edukacyjnych. Wyłuszczarnia nasion Podczas zajęć terenowych dzieci i młodzież miała możliwość zobaczenia jak funkcjonowała wyłuszczarnia nasion w Łącku. Jest to miejsce, gdzie wyłuszczało się nasiona z szyszek drzew iglastych: sosny pospolitej, sosny czarnej, świerka pospolitego. Nasiona te dawały początek nowemu pokoleniu lasu. Były wysiewane w szkółce leśnej, gdzie wyrastały z nich młode drzewka. Młodzież z Zespołu Szkół Ekonomiczno Kupieckich podczas zajęć dla młodzieżowych liderów ochrony środowiska Izba Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Nadleśnictwa Łąck Podczas zajęć w Nadleśnictwie Łąck ogromne wrażenie na uczestnikach wywarła kolekcja niektórych gatunków owadów, ptaków i zwierząt żyjących w naszych lasach. Duże zainteresowanie wzbudził również zielnik leśnych drzew i krzewów. W zajęciach uczestniczyło ponad 400 osób z terenu Płocka oraz powiatów: płockiego i sierpeckiego. Uczestnicy zajęć terenowych w Izbie Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Nadleśnictwa Łąck 10

Plener przyrodniczo-artystyczny Plenery organizowane przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej mają na celu zwrócenie uwagi uczestników na walory przyrodnicze i możliwości wykorzystywania alternatywnych źródeł energii. Dlatego po raz kolejny miejscem warsztatów było Modelowe Wiejskie Centrum Ekoturystyki Przyjazne Środowisku w Sendeniu, które znajduje się w otoczeniu lasów i jezior w Gostynińsko Włocławskim Parku Krajobrazowym. W Zielonej Szkole nie tylko się odpoczywa, ale również kształtuje właściwe postawy wobec przyrody, uczy porządku wokół siebie wzbogacając tym świadomość ekologiczną. Doskonale również uczymy się współpracy w grupie poprzez zajęcia integrujące uczestników z dużych i małych miejscowości. Plener artystyczno - przyrodniczy odbył się w lipcu 2008 roku. Warsztaty miały na celu skupić młodzież plastycznie utalentowaną lub zainteresowaną ekologią. Zajęcia zorganizowane były tak, by młodzież nie nudziła się i żeby każdy znalazł coś dla siebie. Dlatego też zajęcia prowadzone były różnymi technikami i środkami artystycznymi. Plener rozpoczęła Pani Janina Kawałczewska, omawiając problematykę zrównoważonego rozwoju, zagrożenia środowiska głównie problematykę efektu cieplarnianego i gospodarkę odpadami. Zwróciła uwagę na to, co dzieje się z naszymi domowymi odpadami, jak powstają i jak przebiega ich odzysk i unieszkodliwianie, jakie powodują zagrożenia dla środowiska. Zwrócono także uwagę na problematykę gospodarowania wyrobami i odpadami azbestowymi. Nie zabrakło zajęć warsztatowych dotyczących: badania fizyczno chemicznego wody, przyczyn zmian klimatycznych i zapobiegania efektowi cieplarnianemu, prowadzonych przez Emilię Cybulską. Na zajęciach artystycznych młodzież miała możliwość poznania takich nowych technik plastycznych, jak: linoryt - prowadzony przez Pana Leszka Stanisławskiego, podczas których uczyli się przedstawiać rzeczywistość za pomocą kresek wyrytych w materiale. Z naturą za pan brat w technikach mieszanych rysunek, malarstwo, collage, batik - prowadzone przez Annę Liśkiewicz, gdzie młodzież mogła pobudzić swą wyobraźnię, gdyż efekty widoczne były dopiero po skończeniu pracy. Największym wyzwaniem okazały się zajęcia prowadzone przez Piotra Krawczyka Natura, abstrakcja, wyobraźnia w różnych technikach plastycznych czyli malowanie farbami olejnymi na płótnie (które sami wcześniej przygotowywali - począwszy od naciągnięcia płótna na krosno). Zajęcia plastyczne nt. Natura, abstrakcja, wyobraźnia w różnych technikach plastycznych wykonywanie biżuterii z masy papierowej łatwy sposób uzyskania ciekawego elementu (np. korale, bransoletki) i malowanie na drewnie czyli wykorzystanie jako podkładu pod obraz innego materiału niż papier oraz pokazanie, że kawałek drewna można wykorzystać w bardzo praktyczny sposób. Zajęcia prowadziła Anna Jakubowska. Zajęcia manualne przeplatane były warsztatami nt. Tworzenia młodzieżowych projektów na rzecz edukacji i ochrony środowiska oraz Edukacji Konsumenckiej w dobie zrównoważonego rozwoju prowadzili je Marcin Pikoń i Agnieszka Bogdan (którzy uczyli, jak pisać projekty i co potrzebne jest, Były również zajęcia z Panem Pawłem Jędrzejczakiem - Świat przyrody w sztuce nowe metody sztuki ceramicznej z wykorzystaniem elementów przyrodniczych oraz 11 Zajęcia plastyczne nt. Sposoby wykonywania elementów dekoracyjnych metodami plastycznymi, przyjaznymi dla środowiska

aby zrealizować zamierzone cele). Młodzież odpoczywała przy ognisku, bawiąc się i dzieląc doświadczeniami i spostrzeżeniami po każdym kolejnym pracowitym dniu. Grupa integrowała się również w czasie olimpiady sportowo ekologicznej, tworząc zgrane zespoły współzawodników, ucząc się dążenia do wspólnego celu zgodnie z zasadami fair play. Na zakończenie pleneru artystyczno przyrodniczego w Sendeniu uczestnicy zaproponowali, aby znów zorganizować podobne zajęcia, bowiem nauczyli się wielu nowych rzeczy, mieli możliwość rozwijania swoich już zdobytych umiejętności. Zajęcia prowadziło dziewięciu trenerów. W plenerze uczestniczyło 31 osób ze szkół w gminach: Bodzanów, Mała Wieś, Radzanowo, Sanniki oraz Miast: Ciechanowa i Płocka. Łącznie przeprowadzono 47 godzin zajęć merytorycznych, 14 godzin zajęć sportowo turystycznych. RCEE w Płocku wzbogaciło się o 30 obrazów olejnych, 40 malowanych na drewnie, 35 grafik, 30 chochołków z sizalu oraz 45 batików, co jest dowodem na aktywność uczestników i chęć dalszego rozwijania pasji artystycznych. Zajęcia plastyczne nt. Sposoby wykonywania elementów dekoracyjnych metodami plastycznymi, przyjaznymi dla środowiska Prace plastyczne prezentowane przez uczestników pleneru przyrodniczo-artystycznego Olimpiada sportowo-ekologiczna Uczestnicy podczas zajęć sumujących plener 12

Rejsy po Wiśle Z Wisłą nasza przyszłość Wisła i tereny nadwiślańskie to obszary o szczególnej wartości przyrodniczej, krajobrazowej i gospodarczej. Wisła przez wiele wieków była miejscem pracy dla ludzi mieszkających nad jej brzegami, szlakiem komunikacyjnym i drogą handlową. Sandomierz, Kazimierz, Wyszogród, Płock, Toruń mogły rozwijać się dzięki tej rzece były ważnymi ośrodkami handlu i spławu zboża oraz drewna. Wisła to ostatnia duża rzeka Europy, której znaczna część pozostaje w stanie naturalnym, z rozgałęzionym korytem, olbrzymią ilością wysp, piaszczystych łach i starorzeczy, zamieszkałych od wiosny do jesieni przez rzadkie gatunki ptaków. To wszystko stanowi długą i piękną historię natury i człowieka. W krajobrazie nadwiślańskim warto zatrzymać się na chwilę na wysokim, prawym brzegu, pociętym ujściowymi odcinkami dopływów Wisły i rozległej, niskiej, lewobrzeżnej części Doliny Wisły. Tak pięknych krajobrazów nie dostrzeżemy już w Zachodniej Europie. Wody Wisły są coraz czystsze. Rejsy po Wiśle miały na celu promocję cennych walorów przyrodniczych Wisły na odcinku od Wyszogrodu do granic woj. mazowieckiego, wśród dzieci i młodzieży, nauczenie ich powszechnego korzystania z zasobów Wisły, szacunku i podziwu dla rzeki. Projekt obejmował rejsy statkiem po Wiśle dla 10 czterdziestoosobowych grup na odcinku od Płocka do Nowego Duninowa, połączone z obserwacją zjawisk w Dolinie Wisły, oglądaniem przez lornetkę bogatych zjawisk przyrodniczo-krajobrazowych na Wiśle, źródeł zagrożeń dla Wisły i jej historii. Powrót z Nowego Duninowa do Płocka autobusem przez tereny Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego celem ukazania piękna naturalnej przyrody i pokazanie, w jaki sposób trzeba o nią dbać. Zajęcia w oczyszczalni ścieków, na ścieżce przyrodniczo-leśnej, zwiedzanie zapory w Soczewce i elektrowni wodnej. Uczestnicy wzięli również udział w zajęciach dydaktycznych prowadzonych przez Nadleśnictwo Łąck, gdzie mieli okazję dowiedzieć się dlaczego został utworzony Gostynińsko Włocławski Park Krajobrazowy i z bliska zobaczyć jego mieszkańców. Na zakończenie zwiedzili również najstarszą na Mazowszu wyłuszczarnię nasion i na chwilę zatrzymali się w pobliżu okazałych Uczestnicy rejsów po Wiśle pomników przyrody Dębów Sobieskiego, gdzie - jak głosi legenda - odpoczywał król Jan III Sobieski. Cała wyprawa urozmaicona była zarówno na statku jak i na lądzie obserwacją środowiska przyrodniczego, różnymi zabawami i konkursami z wiedzy ekologicznej. Zwycięzcy konkursów byli nagradzani widokówkami Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego. Uczestnicy byli zafascynowani pięknem otaczającej ich przyrody, podkreślając, iż przepiękne obrazy pozostaną na długo w ich pamięci, a zdobyta wiedza otworzyła nowe spojrzenie na Dolinę Wisły i otaczające ich Młodzi obserwatorzy przyrody 13

zasoby przyrodnicze. W rejsach wzięło udział 414 osób z 10 szkół z Gmin: Łąck, Drobin, Mochowo, Mała Wieś, Gozdowo oraz Miasta Płocka. Wszyscy uczestnicy, oprócz możliwości wysłuchania ciekawych informacji o Wiśle i GWPK, obejrzenia pięknych krajobrazów, otrzymali widokówki z hasłami nawołującymi do segregacji odpadów oraz ulotki Dolina Wisły ostoją rzadkich i ginących ptaków. Rusałka - miejsce naszych spotkań z Wisłą - dobija do przystani w Płocku Uczestnicy rejsu obserwują zjawiska przyrodnicze w okolicach Nowego Duninowa 14

Aktywizujemy społeczeństwo do działań na rzecz rozwoju zrównoważonego Prezentacja działań RCEE w Płocku podczas Powiatowego Dnia Ziemi w Słubicach Młodzież z płockich szkół biorąca udział w konkursie wiedzy ekologicznej podczas festynu z okazji obchodów Dnia Ziemi w Płocku Uczestnicy Kampanii Sprzątanie Świata 2008 z Ochotniczej Straży Pożarnej w Radzanowie Uczestnicy Kampanii Sprzątanie Świata 2008 z Gimnazjum Nr 1 w Gostyninie 15

Projekt aktywizowania społeczności lokalnej na rzecz racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody w sposób przyjazny środowisku i wdrożenie tych działań w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi W tym roku już po raz 38. na świecie i 18. w Polsce odbyły się obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi. 22 kwietnia ponad 200 mln osób ze 140 krajów wzięło udział w tej corocznej, organizowanej w kwietniu, imprezie, której celem jest promowanie postaw ekologicznych w społeczeństwie. Jest również okazją do zdobycia rzetelnej wiedzy na tematy związane z ekologią, mądrej i ciekawej zabawy, spotkań ludzi o podobnych zainteresowaniach. Celem obchodów w obecnym roku było zwrócenie uwagi człowieka na coraz bardziej odczuwalne zmiany klimatu na naszej planecie. Klimat Ziemi, jako jeden z ważniejszych czynników ekologicznych mających wpływ na istnienie życia jest charakterystycznym zespołem zjawisk i procesów atmosferycznych, ukształtowanych m.in. w wyniku współdziałania fizycznych i geograficznych właściwości danego obszaru jak również poprzez działalność człowieka. Wiosną ogłosiliśmy konkurs na zaprojektowanie konkretnego działania Powitanie uczestników festynu przez przedstawicieli RCEE w Płocku oraz Gimnazjum Nr 6 w Płocku działania w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi. Nagrodzeni mogli zrealizować swoje pomysły przy wsparciu środkami z grantu. Konkurs został rozpropagowany we wszystkich przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z terenu miasta Płocka. 15 kwietnia 2008 roku niezależna komisja utworzona z członków RCEE, przedstawicieli mediów, sponsorów wybrała 14 najlepszych inicjatyw. Przekazaliśmy w postaci grantów 15 000,00 zł z dotacji przyznanej przez Urząd Miasta Płocka na realizację 18 inicjatyw. 16 aktywizującego społeczność lokalną na rzecz gospodarowania zasobami przyrody w sposób przyjazny środowisku oraz wdrożenie tego Młodzież z płockich szkół na Starym Rynku w Płocku Obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi były kontynuacją działań prowadzonych w latach ubiegłych. Co roku cieszyły się ogromnym powodzeniem. W tym roku było podobnie. Młodzież w tym konkursie przyjęła rolę inicjatora takich działań, organizując na terenie szkoły szereg uroczystości (festyny, kiermasze, występy teatralne, konkursy wiedzy, fotograficzne, plastyczne) według autorskich pomysłów. Podsumowaniem działań prowadzonych przez szkoły i przedszkola był festyn w dniu 30 kwietnia 2008 roku zorganizowany na Rynku Starego Miasta w Płocku.

Stał się okazją do podsumowania wcześniejszych działań oraz aktywnej zabawy dla ludzi w różnym wieku. Dzieci i młodzież przeprowadziła warsztaty artystyczne: spektakle, przedstawienia, happeningi dla licznie zebranej społeczności w tym dniu na Rynku Starego Miasta. Uczestnicy bardzo chętnie brali udział w przygotowanych specjalnie dla nich konkursach i quizach ekologicznych oraz w sondzie ulicznej z pytaniem: jak można wpłynąć na poprawę warunków klimatycznych? W tym samym czasie w bibliotece RCEE w Płocku zorganizowaliśmy seminarium otwarte dla mieszkańców na temat gospodarowania odpadami komunalnymi i ich wpływu na zmianę klimatu oraz odzysku toreb opakowań foliowych. Przy organizacji festynu pomagali osadzeni z Zakładu Karnego w Płocku. Ponadto w związku z obchodami Dnia Ziemi Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku corocznie organizuje zajęcia dla dzieci i młodzieży, których celem jest promowanie postaw ekologicznych i uwrażliwienie młodych ludzi na piękno otaczającego świata. W tegorocznych zajęciach, na które zlożyły się liczne konkursy, quizy ekologiczne, warsztaty plastyczne, prelekcje na temat zachodzących zmian w klimacie uczestniczyli uczniowie Szkół Podstawowych z Cieszewa gm. Drobin, Bielska, Orszymowa i Dzierżanowa gm. Mała Wieś. Ponadto na terenie Szkoły Podstawowej w Orszymowie, oprócz imprezy zorganizowanej dla uczniów również przeprowadzona została prelekcja Młodzież z Gimnazjum Nr 6 w Płocku Inscenizacja przygotowana przez młodzież z Zespołu Szkół Zawodowych Nr 2 w Płocku dla mieszkańców Gminy Mała Wieś na temat Gospodarowanie odpadami w Regionie Płockim a efekt cieplarniany. 27 kwietnia na terenie Zespołu Szkół w Słubicach zorganizowane zostały powiatowe obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi. Byliśmy tam również, prowadząc konkursy ekologiczne, prezentując nasze wydawnictwa i działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Kiermasz żywności prowadzony przez uczniów z Zespołu Szkół Zawodowych Nr 2 w Płocku Inscenizacja przedstawienia pn. Na łące przygotowanego przez M.P. Nr 10 w Płocku 17

Sprzątanie Świata 2008 Ziemia w Twoich rękach - wygraj więc z azbestem Po raz piętnasty w Polsce, a szesnasty w świecie przeprowadzona została w 2008r. Kampania Sprzątania Świata. Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku tę tak potrzebną Ziemi Kampanię prowadziło pod hasłem Ziemia w Twoich rękach - wygraj więc z azbestem pod honorowym patronem Marszałka Województwa Mazowieckiego Pana Adama Struzika i Prezesa Fundacji Nasza Ziemia Pani Miry Stanisławskiej Meysztowicz. Odpady stanowią jedno z największych zagrożeń środowiska ze względu na powszechność ich wytwarzania przez całą społeczność kraju, wszystkie działalności, instytucje i urzędy oraz nieracjonalne gospodarowanie nimi, powodujące zanieczyszczenia: powietrza, gleby, wód, krajobrazu, zagrożenia dla przyrody. Dlatego w Kampanii duży nacisk położyliśmy na edukację ekologiczną społeczeństwa, dotyczącą zwłaszcza: unikania wytwarzania odpadów, racjonalnej gospodarki odpadami już wytworzonymi, identyfikacji źródeł zagrożeń środowiska odpadami, w tym niebezpiecznymi i wyrobami oraz odpadami zawierającymi azbest, sprzątanie terenów, w tym obszarów cennych przyrodniczo, na których odpady stanowią szczególne zagrożenie dla środowiska przyrodniczego, włączenie mieszkańców do działań na rzecz rozwoju zrównoważonego. W sierpniu zwróciliśmy się za pośrednictwem mediów, internetu z apelem do Mieszkańców Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej o aktywny udział w Kampanii, informując o celach jej, mobilizacji nas wszystkich nie tylko do posprzątania po sobie, wykrycia źródeł degradacji środowiska, ich likwidacji, ale także do podejmowania działań - we współpracy z samorządami gmin, organizacjami społecznych służących zrównoważonemu rozwojowi naszych lokalnych środowisk. W ślad za apelem do mieszkańców poszły działania Regionalnego Centrum przygotowujące do przeprowadzenia Kampanii. Złożyły się na nie: wydanie kalendarza edukacyjnego pt.: Segregujesz odzyskujesz czyli proste rady na odpady nakład 10 000 szt., który trafia do gospodarstw domowych, warsztaty dla uczestników projektów Płocka akademia ekologii uczy segregować odpady i chronić środowisko przyrodnicze i Ku zrównoważonemu rozwojowi gmin Mazowsza. Podczas warsztatów omówiliśmy szczegółowo Jak przygotować i przeprowadzić kampanię Sprzątanie Świata 2008 wygraj więc z azbestem, ogłosiliśmy konkurs ekologiczny dla szkół podstawowych i ponadpodstwowych Wygrać z azbestem, spotkanie ze współorganizatorami Kampanii, podczas którego szczegółowo omówiliśmy cele i zadania Kampanii, organizację, jej bezpieczeństwo, źródła finansowania, zadania dla współorganizatorów a także podsumowanie, szkolenie dla gmin i przedsiębiorców nt. inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest, opracowanie, uchwalenie i wdrażanie gminnych programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, procedur postępowania z wyrobami i odpadami zawierającymi azbest, warsztaty dwudniowe przygotowujące gminy, nauczycieli do właściwego przygotowania i przeprowadzenia Kampanii, jej podsumowania w szkołach, społecznościach lokalnych, gminach. Uczestnicy wyposażeni zostali w plakaty dot. kampanii, ulotki i plakaty dot. zagrożeń azbestu dla zdrowia ludzi i środowiska, kalendarze edukacyjne związane z segregacją odpadów i inne materiały edukacyjne. 18 Warsztaty dla nauczycieli i przedstawicieli urzędów gmin przygotowujące do Sprzątania Świata 2008