Wojciech Białek, główny analityk CDM Pekao SA Warszawa, 15 marca 2012 Przepis na wzrosty - lista sygnałów hossy
Plan prezentacji: 1. Właściwa pozycja w ramach cyklu koniunkturalnego. 2. Panika rynkowa. 3. Ucieczka od ryzyka. Pesymizm. 4. Tanio. 5. Sygnały nadchodzącego ożywienia gospodarczego. 6. Zielone światło ze strony banku centralnego. 7. Potwierdzenie przez dynamikę początkowego impulsu wzrostowego. 8. Potwierdzenie ze strony rynku walutowego. 9. Potwierdzenie ze strony poprawy nastrojów. 10. Czynniki specyficzne dla danego cyklu. 2
Właściwa pozycja w ramach cyklu koniunkturalnego 3
Każda faza cyklu koniunkturalnego w gospodarce ma swoją preferowaną klasę aktywów, która w tej właśnie fazie zwykle wykazuje najwyższe stopy zwrotu Inflacyjna faza ożywienia gospodarczego Maksimum tempa wzrostu PKB Inflacyjna faza spowolnienia gospodarczego SUROWCE GOTÓWKA Minimum tempa inflacji Dezinflacyjna faza ożywienia gospodarczego AKCJE OBLIGACJE Minimum tempa wzrostu PKB Maksimum tempa inflacji Dezinflacyjna faza spowolnienia gospodarczego 4
Średnio 40-mies. cykl gospodarczy Kitchina a polska gospodarka. Polska gospodarka w latach 90-tych i 2000-nych zaczęła poruszać się tym samym średnio 40- miesięcznym kitchinowskim rytmem. 5
Średnio 40-mies. krótki cykl koniunkturalny w gospodarce cykl Kitchina - a cykl hossa-bessa na GPW. Ten średnio 40- miesięczny puls gospodarczy przekładał się na średnio 40- miesięczny cykl hossabessa na GPW. 6
Co zwykle dzieje się na GPW po osiągnięciu szczytu dynamiki CPI? Jeśli 10-letni szczyt rocznej dynamiki CPI z maja 2011 uznać za cykliczne maksimum tempa inflacji, to pojawiają się przesłanki dla przyjęcia tezy, że bessa na rynku akcji już się skończyła. Wtórny wzrost tempa inflacji skomplikuje sytuację znacząco. % Indeks 7
Co zwykle dzieje się na krajowym rynku akcji po rozpoczęciu ożywienia gospodarczego? Uśredniona ścieżka wartości WIG-u po dołkach spowolnienia gospodarczego zwyżkuje o 90 proc. w ciągu ponad 2 lat. 8
Panika rynkowa 9
Kiedy S&P 500 spadał równie szybko jak sierpniu 2011 roku? 1987, 2002 (WorldCom), 2008 (Lehman Brothers). 10
Co działo się po takich falach paniki? W każdym z tych historycznych przypadków tego typu paniki, S&P 500 był 2,5 roku później o 1,3 wyżej. 11
Kiedy WIG-20 spadał równie gwałtownie co ostatnio? 1998 (kryzys rosyjski), 2008 (Lehman Brothers). 12
WIG-20 w analogiach z latami 1998 i 2008 (+ wersja uśredniona). 13
Ucieczka od ryzyka. Pesymizm. 14
Ucieczka od ryzykownych aktywów w stronę gotówki Spanikowani inwestorzy uciekali do gotówki latem 2011 w sposób porównywalny do tego obserwowanego w dołkach dwu poprzednich rynków niedźwiedzia na EM z 2008 i 2001 roku. 15
Ucieczka do franka szwajcarskiego. Równie co latem 2011 USD/CHF był wyprzedany w stosunku do długoterminowego trendu jedynie kilkukrotnie w historii (w tym w IV kw. 1987 rok). Zakupy franka szwajcarskiego są tu objawem ucieczki od ryzyka. 16-letni cykl dolara. 16
Skrajny pesymizm uczestników rynku jest często świetnym kontrariańskim sygnałem kupna Dobrym przykładem dołki bessy z października 1990 oraz marca 2009. 17
Tanio 18
Wskaźnik C/Z liczony metodą prof. Shillera Gdy poziom cen akcji staje się niższy niż10- krotność średnich zysków z minionych 10 lat, jest to zwykle dobra okazja do zakupów akcji. 19
Po 10 latach bez zysków rynek akcji jest zwykle gotowy do nowej hossy. Spadek 10- letniej zmiany poziomu cen akcji poniżej zera jest zwykle sygnałem do zakupów. 20
Wskaźnik C/Z dla prognozowanych zysków W okresie minionego ćwierćwiecza spadek wskaźnika Cena/Zysk liczonego w oparciu o prognozy analityków w okolice 10 był dobrym momentem do zakupów akcji. 21
C/Z dla WIG20 i swig80 Ostatnio wartość wskaźnika Cena/Zysk spadła do poziomów niewiele wyższych niż w dołku bessy z początku 2009 roku (<10). 22
Sygnały nadchodzącego ożywienia gospodarczego 23
Zmiany cen akcji w ramach cyklu koniunkturalnego. W przeszłości oscylacje dynamiki cen akcji na GPW i cykliczne wahania koniunktury gospodarczej wykazywały ścisły związek. 24
Zakręcenie w górę dynamiki rocznej OECD-owskiego indeksu wskaźników wyprzedzających koniunktury gospodarczej w Polsce najlepszym znanym sygnałem zapowiadającym nadejście cyklicznej fazy ożywienia gospodarczego. Najlepszy znany sygnał zapowiadający nadejście fazy ożywienia gospodarczego w Polsce. 25
Co wzrost dynamiki indeksu wskaźników wyprzedzających dla Polski oznacza dla rynku akcji? Początek każdego z 4 ostatnich rynków byka na GPW był sygnalizowany przez zakręcenie w górę dynamiki indeksu wskaźników wyprzedzających. 26
Co zwykle robi WIG-20 po zakręceniu w górę dynamiki rocznej OECD-owskiego wskaźnika indeksów wyprzedzających dla Polski? Od pojawienia się sygnału do początku hossy upływało średnio 2 miesiące. 27
Wpływ zmian kursu złotego na koniunkturę w przemyśle. W przeszłości koniunktura w polskim przemyśle reagowała na zmiany kursu złotego z opóźnieniem wynoszącym średnio 7 miesięcy. 28
Wpływ zmian stóp procentowych na koniunkturę w przemyśle. W przeszłości koniunktura w polskim przemyśle reagowała na zmiany poziomu krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych z opóźnieniem wynoszącym średnio ok. 13 miesięcy. 29
Model dynamiki produkcji przemysłowej oparty na powyższych zależnościach. Model ten ciągle nie widzi recesji w polskim przemyśle. 30
Zielone światło ze strony banku centralnego 31
Stopy ECB a ceny akcji na rynkach wschodzących W przeszłości druga obniżka stóp ECB była dobrym sygnałem do zakupów ryzykowanych aktywów. 32
Kiedy RPP zrobi nam hossę? W historii minionych 15 lat na GPW nie zdarzyła się hossa nie poprzedzona obniżką stóp RPP. 33
Jaki duży spadek WIBOR-u wywołuje hossę na rynku akcji? W historii minionych 15 lat na GPW nie zdarzyła się hossa, która rozpoczęłaby się przy dodatniej dynamice rocznej 3- miesięcznego WIBOR-u. 34
Projekcja zachowania WIG-u 20 w oparciu o dynamikę 3-miesięcznego WIBOR-u. Ścieżka WIG-u 20 uzyskana poprzez synchronizację z zachowaniem 3- miesięcznego WIBOR-u. 35
Potwierdzenie przez dynamikę początkowego impulsu wzrostowego 36
Kiedy tak bujało na Wall Street (S&P 500 najpierw spada o ponad 9 proc. w ciągu 7 sesji, a następnie rośnie o ponad 9 proc. w ciągu 7 sesji)? Pojawienie się formacji V częstym sygnałem zmiany trendu: 1970, 1974, 1987, 1998, 2002, 2008. 37
Co działo się zwykle przez 2 lata po takim sygnale? Rynek swym zachowaniem zdaje się podpowiadać nam, że w 2013 roku S&P 500 wespnie się na nowy historyczny szczyt. 38
Bujanie na swig80/wirr Panika zakupów, która następuje bezpośrednio po panicznej wyprzedaży, jest sygnałem, który pojawia się w istotnych dołkach koniunktury. 39
Co zwykle po takim bujaniu na swig-80/wirr? Obecnie taki sygnał sugeruje wzrost cen akcji małych spółek trwający do końca 2013 roku. 40
Potwierdzenie ze strony rynku walutowego 41
Często gwałtowne umocnienie złotego można potraktować jako sygnał wchodzenia na rynek zagranicznego kapitału. Ostatnie umocnienie złotego względem USD był najsilniejsze od tego z marca 2009, które pojawiło się na początku poprzedniej cyklicznej hossy na rynku akcji. 42
Potwierdzenie ze strony poprawy nastrojów 43
Gwałtowana poprawa nastrojów sygnałem potwierdzającym zmianę trendu. Koniec dwu ostatnich rynków niedźwiedzia na Wall Street był potwierdzany przez gwałtowną poprawę nastrojów amerykańskich konsumentów (często wynikającą z wygranej przez USA kampanii wojennej). 44
Czynniki specyficzne dla danego cyklu 45
Dekonwergencja. Tak jak przyczyną bessy z lat 2007-2009 było pęknięcie inwestycyjnej bańki na rynku kredytów hipotecznych, tak ostatnia bessa ma związek z pęknięciem bańki na rynku długu publicznego peryferyjnych krajów strefy euro. Można spekulować, że przyczyną następnej bessy (2014?) będzie pęknięcie największej w historii bańki inwestycyjnej czy Chinageddon. 46
Ścieżka kryzysu na podstawie doświadczeń Grecji, Irlandii i Portugalii. W styczniu po uruchomieniu przez ECB LTRO - włoskie obligacje zeszły z kryzysowej ścieżki. 47
Dziękuję bardzo za uwagę i poświęcony czas. Zapraszam na strony www.analizy.pekao.com.pl i wojciechbialek.blox.pl 48