Realizacja zadań wynikających z Konwencji: monitoring wdrażania edukacja uczniów z niepełnosprawnościami dr Paweł Kubicki, Stowarzyszenie Nie-Grzeczne Dzieci, Komisja ekspercka ds. osób z niepełnosprawnością przy RPO Katowice, 19.03.2013
Monitoring Konwencji podstawy działania Zgodnie z treścią art. 33 ust. 2 Konwencji, państwa-strony zobowiązane Dane zastane są do ustanowienia (akty prawne, struktury lokalne obejmującej strategie jeden i lub więcej dokumenty niezależnych urzędowe, mechanizmów dane w statystyczne). celu promowania, ochrony i monitorowania wdrażania Konwencji. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wskazało, że zadania niezależnego mechanizmu monitorującego w Polsce sprawować będzie indywidualnych Rzecznik Praw Obywatelskich. z rodzicami, nauczycielami i Ponadto, w myśl art. 33 ust. 3 Konwencji, w proces monitorowania Konwencji powinno być włączone społeczeństwo obywatelskie, w Działalność tym osoby z niepełnosprawnościami rzecznicza (w 2011 oraz ponad reprezentujące 2200 maili, je organizacje.
Obowiązki organu monitorującego Stosownie do zaleceń Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych przy ONZ, do zadań niezależnego organu monitorującego powinny Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i należeć dokumenty obok działań urzędowe, stricte monitorujących, dane statystyczne). także: działania prewencyjne, rozstrzyganie skarg na łamanie lub brak realizacji postanowień Badania Konwencji, jakościowe (38 wywiadów wytaczanie w imieniu skarżących spraw sądowych lub reprezentowanie ich przed sądami, działania promocyjne, w tym podnoszenie świadomości społecznej odnośnie do istnienia Konwencji oraz konieczności kilkaset jej codziennej udzielonych realizacji w porad, praktyce. kilkadziesiąt
Monitoring i prewencja lista działań bieżąca analiza sytuacji prawnej i faktycznej osób z niepełnosprawnościami w Polsce, Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). prowadzenie kontroli prewencyjnych działalności organów i instytucji publicznych zobowiązanych do działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami Badania jakościowe (np. (38 w wywiadów zakresie ochrony praw niepełnosprawnych indywidualnych uczniów), z rodzicami, nauczycielami i prowadzenie badań społecznych w zakresie sytuacji faktycznej osób z niepełnosprawnościami i praktyki stosowania przepisów prawa,
Monitoring i prewencja lista działań systematyczne analizowanie orzecznictwa sądów oraz sporządzanie Dane zastane okresowych (akty informacji prawne, (nie lokalne rzadziej strategie niż raz na i rok) w zakresie dokumenty istotnych urzędowe, problemów dotyczących dane statystyczne). ochrony praw osób z niepełnosprawnością, monitorowanie precedensowych spraw sądowych toczących się przed sądami krajowymi w sprawach z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji i nierównego traktowania, systematyczne analizowanie orzecznictwa Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ oraz sporządzanie okresowych informacji (nie interwencji, rzadziej niż raz spotkania na rok) w zakresie i debaty istotnych eksperckie). problemów dotyczących ochrony praw osób z niepełnosprawnościami,
Monitoring i prewencja lista działań Sporządzanie tzw. raportu alternatywnego z wykonywania przez Rzeczpospolitą Dane zastane Polską (akty postanowień prawne, Konwencji lokalne zawierającego strategie i szczegółowe dokumenty sprawozdanie urzędowe, dotyczące dane środków statystyczne). podjętych w celu realizacji zobowiązań wynikających z KPON oraz na temat postępu dokonanego w tym zakresie przez Polskę Stosownie do treści art. 35 ust. 1 i 2 pierwsze sprawozdanie powinno zostać sporządzone dwa lata po ratyfikowaniu Konwencji, a następnie co cztery lata).
Ramy prawne - edukacja Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w art. 24 pkt. 1 jednoznacznie wskazuje na prawo osób z niepełnosprawnościami (OzN) do edukacji Dane bez zastane dyskryminacji (akty i na prawne, zasadach równych lokalne szans strategie oraz zobowiązuje i sygnatariuszy Konwencji zapewnienia włączającego systemu kształcenia umożliwiającego dokumenty integrację urzędowe, na wszystkich dane poziomach statystyczne). edukacji i w kształceniu ustawicznym Art. 70 Konstytucji RP: Każdy ma prawo do nauki ( ). Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia ( ) Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.). Zgodnie z art. 1: System oświaty zapewnia w szczególności: ( ) możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną ( ) zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi Działalność oraz predyspozycjami, rzecznicza (w a także 2011 opiekę ponad uczniami 2200 maili, ( ) niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych
Z życia wzięte Według rzecznika prasowego Kuratorium Oświaty w Warszawie, dyrektor Dane szkoły zastane powszechnej (akty prawne, ma prawo lokalne odmówić strategie przyjęcia dziecka i z niepełnosprawnością dokumenty urzędowe, swojej dane placówki. statystyczne). Jest to uzasadnione tym, że nie każda szkoła ogólnodostępna jest w stanie zapewnić dziecku z niepełnosprawnością odpowiednią opiekę i warunki pobytu. Takie sytuacje Badania mogą jakościowe się zdarzyć np. (38 wtedy, wywiadów gdy w orzeczeniu zalecony jest inny indywidualnych typ szkoły. Dyrektor, z rodzicami, który odmówił nauczycielami przyjęcia dziecka, i powinien udzielić przedstawicielami rodzicom informacji samorządów). o najbliższej placówce, która będzie w stanie zapewnić odpowiednią opiekę. Informacja o tym, czy szkoła ogólnodostępna ma możliwość przyjęcia dziecka z wybór interwencji, szkoły, www.niepelnosprawni.pl) spotkania i debaty eksperckie). niepełnosprawnością, powinna znaleźć się w jej statucie. (artykuł
Wydatki związane z niepełnosprawnością 65 mld, 4,6% PKB w 2010 r. Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). Wydatki na świadczenia pieniężne dla ON - 41% Wydatki publiczne ochrony zdrowia na rzecz ON 33% Wydatki indywidualne (leczenie, rehabilitacja) 12% PFRON 7% Dodatkowe wagi subwencyjne w ramach oświaty 5% (zaokraglając 3 mld zł) Wydatki rzeczowe i na usługi dla ON 1% Orzecznictwo i koszty administracyjne 1% Źródło: Instytucjonalne, zdrowotne i społeczne determinanty niepełnosprawności, projekt IPiSS; prof. Stanisława Golinowska
Finansowanie edukacji Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). SZKOŁY P2 = upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, niedostosowanie społeczne, zaburzenia zachowania, zagrożenie uzależnieniem, niedostosowaniem społecznym, z chorobami przewlekłymi P3 = niewidomi, słabowidzący, niepełnosprawni ruchowo, w tym z afazją, zaburzenia psychiczne P4 = niesłyszący i słabosłyszący, upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym P5 = upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim, niepełnosprawności sprzeżone oraz autyzm, w tym zespół Aspergera PRZEDSZKOLA P28 = niesłyszący, słabosłyszący, niewidomi, słabowidzący, z niepełnosprawnością ruchową w tym z P36 = wychowankowie OREW, afazją, z upośledzeniem umysłowym niepełnosprawności sprzeżone oraz autyzm, w tym zespół Aspergera
Między teorią a praktyką Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). Źródło: dr Agnieszka Dudzińska, oprac. własne