KONIECZNY Dariusz, mgr inż. MĄDZIEL Maksymilian, inż. Politechnika Rzeszowska Katedra Silników Spalinowych i Transportu WPŁYW WIEKU POSIADACZA POJAZDU NA WYSOKOŚĆ STAWKI UBEZPIECZENIOWEJ OC I AC W artykule przedstawiono krótki opis poszczególnych ubezpieczeń OC i AC. Dokonano analizy i porównano stawki ubezpieczeniowe wybranych firm względem wieku posiadacza pojazdu. 1. WPROWADZENIE Obecnie jednym z najważniejszych problemów dotykających zarówno Polski i innych krajów jest nieustający rozwój komunikacyjny. Sytuacja taka nierozerwalnie prowadzi do zwiększania się liczby wypadków samochodowych, w wyniku których liczba poszkodowanych rośnie. Już dzisiaj liczba wypadków samochodowych i osób w nich poszkodowanych jest tak duża, że problem ten urósł do rangi zagadnienia zdrowia publicznego i społecznego o bardzo ważnym znaczeniu. Z tych też względów pojawiła się wżyciu gospodarczym nowa oferta zwana ubezpieczeniem komunikacyjnym, mająca na celu łagodzenie skutków wypadków samochodowych, a także będąca zabezpieczeniem materialnym poszkodowanych osób. W ostatniej dekadzie Polska przeszła bardzo głębokie zmiany we wszystkich dziedzinach życia społecznego i gospodarczego. Szczególnie istotne przeobrażenia dokonane zostały na rynku ubezpieczeniowym. Podstawą do przemian rynku ubezpieczeniowego było nowe prawo ubezpieczeniowe, uchwalone w połowie 1990 roku [1]. Nowe ustawy o działalności ubezpieczeniowej pozwoliły na tworzenie nowych zakładów ubezpieczeń. W stosunku do sytuacji z przełomu lat dziewięćdziesiątych liczba obecnie działających towarzystw ubezpieczeniowych jest kilkakrotnie większa. W Polsce najwięcej nowych zakładów w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych powstało w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych [2]. Wysokość stawek podstawowych i dodatkowych ubezpieczeń uzależnia się od wielu czynników, m.in. pojemności silnika pojazdu, długości posiadania dokumentu prawa jazdy, roku produkcji samochodu, a także wieku osoby posiadającej dany pojazd. 2. CHARAKTERYSTYKA UBEZPIECZENIA OC Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) kierowców pojazdów mechanicznych jest obowiązkowym ubezpieczeniem komunikacyjnym. Na mocy ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, każdy kto posiada pojazd podlegający rejestracji musi wykupić ubezpieczenie OC. Ubezpieczenie OC obejmuje [3]: Ochroną objęte są wszelkie szkody w mieniu i zdrowiu poszkodowanych wyrządzone z winy ubezpieczonego pojazdu. Podstawowe warunki ubezpieczenia OC są identyczne u każdego ubezpieczyciela na mocy ustawy ubezpieczeniowej. Dla wszystkich firm ubezpieczeniowych suma gwarancyjna jest jednakowa i wynosi 500 000 euro dla szkód na mieniu oraz 2,5mln euro dla szkód osobowych. Do tej wysokości każde towarzystwo gwarantuje pokrycie szkód powstałych w wyniku wypadku. Ubezpieczenie OC pojazdów mechanicznych obejmuje nie tylko terytorium Polski, ale także sygnatariuszy Jednolitego 129
Porozumienia, które obejmuje takie kraje jak: Andora, Austria, Belgia, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy, Czas trwania ubezpieczenia: zazwyczaj umowa OC zawierana jest na 12 miesięcy. Krótszy okres ubezpieczenia możliwy jest jedynie w przypadku pojazdów zarejestrowanych czasowo, zarejestrowanych za granicą, pojazdów zabytkowych (zżółtymi tablicami rejestracyjnymi) oraz wolnobieżnych. Umowę krótkoterminową OC można też zawrzeć w przypadku samochodu zarejestrowanego na stałe, ale mają do tego prawo tylko firmy pośredniczące w kupnie i sprzedaży pojazdów. Minimalny okres na jaki można zawrzeć krótkoterminową umowę ubezpieczenia OC to 30 dni, Wysokość składki za ubezpieczenie OC: podstawowa składka za ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zależna jest od: pojemności silnika (im wyższa pojemność skokowa silnika tym droższe ubezpieczenie OC), rejonu zamieszkania właściciela pojazdu (im wyższa wypadkowość w danym regionie tym droższe ubezpieczenia OC), przeznaczenia pojazdu. 2.1. Zależność wpływu wieku posiadacza pojazdu na wysokość stawki OC Zależność wpływu wieku posiadacza pojazdu na wysokość stawki OC została poniżej przedstawiona w formie wykresu kolumnowego. Przy wyliczaniu odpowiednich stawek u poszczególnych przedstawicieli zostały przyjęte następujące kryteria: Samochód: Alfa Romeo 156 z silnikiem: 1.6, 16V. Samochód ten został zakupiony w kraju, nigdy nie był uszkodzony, jest bez instalacji gazowej, jest garażowany, Każda badana osoba w zestawieniu posiada prawo jazdy od ukończenia 18 roku życia, Założono, że osoba, która ma 21 lat chce zawrzeć ubezpieczenie po raz pierwszy, Stawki dla 30 i 55 letniej osoby są liczone po 5 latach bezszkodowego poprzedniego ubezpieczenia pojazdu, Porównano stawki w 3 zakładach ubezpieczeniowych: Compensa, Allianz, PZU, Wszelkie dane w poniższym zestawieniu są aktualne z dniem 20-11-2012 Analizując zestawienia widać że stawka dla najmłodszej grupy osób ubezpieczonych jest największa i zmniejsza się wraz z wiekiem i doświadczeniem w zakresie ubezpieczenia (im dłuższy czas trwania poprzedniego ubezpieczenia tym niższa stawka). Na przykładzie Compensy można zauważyć, że między 30-letnią osobą i 55-letnią różnica w wysokości stawki jest znikoma, zaś w zakładach takich jak Allianz i PZU stawki te niczym się nie różnią. Jednak w przypadku 65-letnich kierowców wysokość stawki ubezpieczenia OC wzrasta. 130
Rys. 1. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia OC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym Compensa [4] Rys. 2. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia OC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym Allianz [4] Rys. 3. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia OC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym PZU [4] 3. CHARAKTERYSTYKA ubezpieczeniową jest pojazd wraz z UBEZPIECZENIA AC wyposażeniem wyszczególnionym we Ubezpieczenie autocasco (AC) jest wniosku, zarejestrowany w Rzeczpospolitej ubezpieczeniem dobrowolnym, którego Polskiej stosownie do przepisów ustawy przedmiotem objętym ochroną "Prawo o ruchu drogowym". 131
Pojazd określony w umowie ubezpieczenia AC może być objęty ochroną od szkód powstałych m.in. na skutek[3]: nagłego działania siły mechanicznej w chwili zderzenia lub zetknięcia pojazdu z innym pojazdem, osobami, zwierzętami lub przedmiotami znajdującymi się poza pojazdem, uszkodzenia przez osoby trzecie (również podczas nieudanej próby kradzieży pojazdu), pożaru, wybuchu (również fali uderzeniowej), nagłego działania czynnika termicznego lub chemicznego pochodzącego z zewnątrz pojazdu, sił przyrody działających nagle. Zakres tego ubezpieczenia można również rozszerzyć o ryzyko kradzieży pojazdu lub jego części oraz wyposażenia. Oczywiście, nie każde ubezpieczenie AC musi chronić od wszystkich wyżej opisanych zdarzeń. 3.1. Zależność wpływu wieku posiadacza pojazdu na wysokość stawki AC Zależność wpływu wieku posiadacza pojazdu na wysokość stawki AC została poniżej przedstawiona również w formie wykresu kolumnowego. Przy wyliczaniu odpowiednich stawek u poszczególnych przedstawicieli zostały przyjęte następujące kryteria: Samochód: Alfa Romeo 156 z silnikiem: 1.6, 16V. Samochód ten został zakupiony w kraju, nigdy nie był uszkodzony, jest bez instalacji gazowej, jest garażowany, Każda badana osoba w zestawieniu, posiada prawo jazdy od ukończenia 18 roku życia, Porównano stawki w 3 zakładach ubezpieczeniowych: Uniqa, PZU, Compensa, Wszelkie dane w poniższym zestawieniu są aktualne z dniem 20-11-2012, Rys. 4, 5, 6 zawierają zestawienie z osobami, które chcą po raz pierwszy zawrzeć dobrowolne ubezpieczenie, natomiast rys. 7, 8 zawierają zestawienie z osobami, które od 4 lat posiadały już ubezpieczenie AC i chciałyby je przedłużyć. Rys. 4. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia AC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym Uniqa [4] 132
Rys. 5. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia AC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym PZU [4] Rys. 6. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia AC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym Compensa [4] Rys. 7. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia AC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym Uniqa po 4 latach wcześniejszego ubezpieczenia [4] 133
Rys. 8. Porównanie wysokości stawek ubezpieczenia AC względem wieku w zakładzie ubezpieczeniowym PZU po 4 latach wcześniejszego ubezpieczenia [4] Z przedstawionych rysunków wynika, firm ubezpieczeniowych możemy spotkać że zależności pomiędzy stawkami wyglądają korzystne oferty zarówno dla młodych podobnie jak w przypadku ubezpieczenia OC. Stawki dla 30-letnich i 55-letnich osób kierowców jak i dla tych doświadczonych. Polski rynek staje się coraz bardziej wyglądają bardzo podobnie, lecz w przypadku zorganizowany i konkurencyjny dla dwóch pierwszych ubezpieczycieli różnica pomiędzy stawkami jest na korzyść 30-letnich krajowego kierowcy. Literatura osób, co jest zaskoczeniem. Biorąc pod [1]Bombicki M. R.: Obowiązkowe uwagę stawkę dla 65-letniej osoby można ubezpieczenia OC oraz odpowiedzialność zauważyć tendencję wzrostu ceny cywilna posiadacza i kierowcy pojazdu ubezpieczenia. 4. PODSUMOWANIE Wraz z pojawieniem się na rynku mechanicznego. PDW Ławica, Warszawa - Poznań 1993. [2] Monkiewicz J. Podstawy ubezpieczeń tom polskim kapitału zagranicznego, rynek I, Poltext 2000. ubezpieczeń komunikacyjnych zanotował [3] Monkiewicz J. Podstawy ubezpieczeń tom znaczący postęp. Wskutek tego polskie firmy II, Poltext 2001. ubezpieczeniowe wykorzystały zagraniczne [4]Strony internetowe dotyczące wzorce, co zaowocowało zwiększeniem ubezpieczycieli. konkurencyjności polskich firm. W ofercie IFLUANCE OF VEHICLE OWNERS AGE ON HEIGHT OF CAR INSURANCE The article presents a short description of car insurance. In the chapters are made analysis and comparison insurances rate of particular companies against age of the owner of vehicle. 134