URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 lutego 2012 r.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 lutego 2012 r."

Transkrypt

1 DZIAŁALNOŚĆ ZAGRANICZNYCH ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ W POLSCE ORAZ KRAJJOWYCH ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ ZA GRANICĄ W 2010 R.. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 lutego 2012 r.

2 Autorzy: Przemysław Rodziewicz (DMR) Małgorzata Pawlak-Kalemba (DMR) Mariusz Smętek (DMR) SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, DZIAŁALNOŚĆ TRANSGRANICZNA, SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG, SWOBODA ZAKŁADANIA PRZEDSIĘBIORSTW, ODDZIAŁ - 1 -

3 SPIS TREŚCI: Wstęp... 3 I. Dane statystyczne dotyczące działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce... 4 I.1. Składka przypisana brutto... 4 I.2. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto...13 II. Działalność krajowych zakładów ubezpieczeń w UE...15 Załączniki:...17 Spis tabel...19 Spis wykresów

4 Wstęp Niniejszy raport prezentuje wybrane informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń na terytorium RP w latach , prowadzonej na zasadzie swobody świadczenia usług lub w ramach swobody zakładania przedsiębiorstw (poprzez oddział) oraz krajowych zakładów ubezpieczeń poza granicami RP. Podstawą opracowania są informacje przekazywane przez zagraniczne organy nadzoru. Zakres tych informacji został określony w art. 44 Trzeciej Dyrektywy ubezpieczeń nie na życie 92/49/EEC i art. 49 Dyrektywy 2002/83/EEC dotyczącej ubezpieczeń na życie i obejmuje następujące dane: dla zakładów ubezpieczeń na życie kwotę składki przypisanej brutto, oddzielnie w odniesieniu do transakcji przeprowadzanych w ramach prawa przedsiębiorczości oraz dla transakcji przeprowadzanych w ramach swobody świadczenia usług, w podziale na Państwa Członkowskie oraz na grupy ubezpieczeń (zgodnie z podziałem w dyrektywie), dla zakładów ubezpieczeń majątkowych (nie na życie) kwotę składki przypisanej brutto, odszkodowań i prowizji brutto oddzielnie dla transakcji przeprowadzanych w ramach prawa przedsiębiorczości oraz dla transakcji przeprowadzanych w ramach swobody świadczenia usług, w podziale na Państwa Członkowskie i na zespoły grup ubezpieczeń (zgodnie z podziałem w dyrektywie). Dodatkowo w odniesieniu do grupy 10, z wyłączeniem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, informację o częstotliwości występowania i średniej wysokości odszkodowania. Państwa Członkowskie przekazują ww. informacje zainteresowanym zagranicznym organom nadzoru na żądanie, w formie zagregowanej i w terminie do końca następnego roku. Dodatkowo zgodnie z pkt. 2.1 Protokołu Ogólnego dotyczącego współpracy organów nadzoru ubezpieczeniowego Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Protokół ze Sieny) 1 organy nadzoru wymieniają się między sobą informacjami o składce przypisanej brutto w podziale na poszczególne zakłady ubezpieczeń/reasekuracji. Informacje o transgranicznej działalności krajowych zakładów ubezpieczeń opracowane zostały na podstawie rocznych sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń za 2010 r. Poniżej przedstawiony raport jest wersją publiczną raportu zaprezentowanego na posiedzeniu Komisji Nadzoru Finansowego w dniu r. 1 General Protocol relating to the collaboration of the insurance supervisory authorities of the Member States of the European Union, March

5 I. Dane statystyczne dotyczące działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce Informacja o działalności w Polsce w 2010 r. zagranicznych zakładów ubezpieczeń została przekazana przez wszystkie zagraniczne organy nadzoru z krajów EOG, w tym: dane statystyczne o działalności w Polsce nadzorowanych przez nie zakładów ubezpieczeń przekazały 23 organy nadzoru (Austria, Belgia, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy), wszystkie ww. organy nadzoru, z wyjątkiem Słowacji, przekazały również dane w podziale na poszczególne zakłady ubezpieczeń. Z danych tych wynika, że w 2010 r. na terytorium Polski na zasadzie swobody świadczenia usług działało 227 zagranicznych zakładów ubezpieczeń, natomiast poprzez oddział 13 zakładów ubezpieczeń, informacje, że nadzorowane przez te organy zakłady ubezpieczeń nie prowadziły w 2010 r. działalności ubezpieczeniowej na terenie RP przekazało 6 organów nadzoru (Bułgaria, Cypr, Estonia, Finlandia, Islandia i Portugalia). I.1. Składka przypisana brutto Wartość składki przypisanej brutto zakładów ubezpieczeń z krajów UE/EOG prowadzących w Polsce działalność na zasadzie swobody świadczenia usług lub poprzez oddziały, wyniosła w 2010 r ,77 mln euro, czyli 4 085,54 mln zł (w 2009 r. odpowiednio 749,61 mln euro, czyli 3 243,80 mln zł). Wykres 1. Składka przypisana brutto w latach Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce - 4 -

6 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 54,6% 45,4% 49,0% 51,0% 71,4% 28,6% Na życie Majątek Przedmiot działalności w Polsce W 2010 r. udział składki przypisanej brutto zakładów ubezpieczeń majątkowych w składce łącznej zagranicznych zakładów ubezpieczeń wzrósł w 2010 r. do poziomu 55% (w 2009 r. wartość ta wynosiła 49%), co związane jest z dynamicznym rozwojem ubezpieczeń z grup 16, 17 i % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 60,0% 62,4% 40,0% 37,6% 39,6% 60,4% Usługi Oddział Forma działalności w Polsce Łączna składka pozyskana przez zagraniczne zakłady ubezpieczeń w Polsce działające poprzez oddziały stanowi 60% łącznej składki (w ubezpieczeniach na życie 89,3% składki zostało pozyskane poprzez oddział, w ubezpieczeniach majątkowych jedynie 35,6%). 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 5,9% 10,0% 7,6% 5,5% 7,5% 6,3% 1,3% 6,1% Na życie Majątek Ogółem 2,9% Relacja do rynku krajowego Składka z transgranicznej działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce odpowiadała 7,6% składki przypisanej brutto za 2010 r. krajowego sektora ubezpieczeń (w ciągu dwóch lat udział ten wzrósł ponad 2,5-krotnie), przy czym dla zakładów ubezpieczeń na życie udział ten wynosił 5,9%, natomiast dla zakładów majątkowych 10% (nawet do 70% w przypadku niektórych rodzajów działalności)

7 250% 233,6% 200% 150% 100% 50% 0% 40,2% 25,9% 12,2% 28,6% 87,2% 128,0% 59,1% 42,0% Na życie Majątek Zmiana wielkości składki W 2010 r. ponownie miał miejsce dynamiczny wzrost składki przypisanej brutto w stosunku rocznym, jednak już na poziomie mniejszym niż w latach poprzednich. Składka łączna w euro zwiększyła się o 36,4% (w złotych o 25,9%). Tabela 1. Podstawowe informacje dotyczące składki przypisanej brutto z działalności transgranicznej w Polsce Wyszczególnienie swoboda swoboda swoboda oddział razem oddział Razem usług usług usług oddział razem Dane w mln euro Na życie 49,65 414,90 464,55 82,90 299,18 382,08 99,42 41,50 140,92 Majątkowe 359,28 198,94 558,22 198,80 168,73 367,53 198,15 153,72 351,87 Razem 408,93 613, ,77 281,70 467,91 749,61 297,57 195,22 492,79 Dane w mln zł Na życie 198, , ,68 358, , ,39 349,62 145,95 495,57 Majątkowe 1 435,19 794, ,86 860,27 730, ,41 696,59 540, ,15 Razem 1 633, , , , , , ,21 686, ,72 Zmiana składki w euro Na życie -40,1% 38,7% 21,6% -16,6% 620,9% 171,1% 74,4% 9174,0% 145,3% Majątkowe 80,7% 17,9% 51,9% 0,3% 9,8% 4,5% 91,9% 20,9% 52,7% Razem 45,2% 31,2% 36,4% -5,3% 139,7% 52,1% 85,7% 53,1% 71,2% Zmiana składki w zł Na życie -44,7% 28,0% 12,2% 2,6% 787,1% 233,6% 62,2% 8521,1% 128,0% Majątkowe 66,8% 8,8% 40,2% 23,5% 35,1% 28,6% 78,3% 12,4% 42,0% Razem 34,0% 21,1% 25,9% 16,5% 194,9% 87,2% 72,6% 42,3% 59,1% Struktura składki Na życie 4,9% 40,6% 45,4% 11,1% 39,9% 51,0% 20,2% 8,4% 28,6% Majątkowe 35,1% 19,5% 54,6% 26,5% 22,5% 49,0% 40,2% 31,2% 71,4% Razem 40,0% 60,0% 100,0% 37,6% 62,4% 100,0% 60,4% 39,6% 100,0% % krajowego sektora ubezpieczeń Na życie 0,63% 5,29% 5,92% 1,2% 4,3% 5,5% 0,9% 0,4% 1,3% Majątkowe 6,45% 3,57% 10,03% 4,1% 3,5% 7,5% 3,4% 2,7% 6,1% Razem 3,0% 4,6% 7,6% 2,4% 3,9% 6,3% 1,8% 1,2% 2,9% Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce oraz sprawozdania finansowe krajowych zakładów ubezpieczeń 1. Składka przypisana brutto w podziale na poszczególne kraje W 2010 r. największą składkę na polskim rynku zebrały zakłady ubezpieczeń nadzorowane przez organy nadzoru z Luksemburga (41,1% łącznej składki zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce), Wielkiej Brytanii (25,4%), Francji (12,3% łącznej składki) oraz Irlandii (10,0% łącznej składki). Kraje te dominowały również w 2009 r

8 Wykres 2. Udział krajów o największej pozycji na rynku polskim w 2010 r. 100% 90% 89,9% 80% 70% 60% 50% 40% 41,1% 46,1% 30% 20% 10% 0% 25,4% 22,4% 12,3% 9,1% 10,8% 10,0% 0,5% 0,6% 0,2% Luksemburg Wielka Brytania Francja Irlandia Życie Majątek Razem Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce Zakłady ubezpieczeń z Luksemburga pozostały na pierwszej pozycji w ubezpieczeniach na życie oraz łącznie. Poprawiły nieznacznie swój udział i w 2010 r. posiadały 41,1% rynku (89,9% w ubezpieczeniach na życie i jedynie 0,5% w ubezpieczeniach majątkowych). Drugą pozycję ogółem, a pierwszą w ubezpieczeniach majątkowych, zajmują zakłady ubezpieczeń z Wielkiej Brytanii. Na uwagę zasługuje fakt, iż rok wcześniej zajmowały one dopiero czwartą pozycję z łącznym udziałem w rynku na poziomie 8,1%. Ich łączny udział w 2010 roku wynosił 25,4%, przy czym udział w sektorze ubezpieczeń na życie wynosił 0,6%, natomiast w sektorze ubezpieczeń majątkowych 46,1%. Trzecią pozycję łącznie oraz drugą w ubezpieczeniach majątkowych zajmuje Francja (jej udział w ubezpieczeniach majątkowych wynosi 22,4%, natomiast w ubezpieczeniach na życie 0,2%). Zakłady ubezpieczeń z Irlandii w 2010 r. uplasowały się na czwartej pozycji ogółem, a ich udział z roku na rok maleje. W 2008 r. zajmowały pierwszą pozycję ogółem z udziałem w rynku na poziomie 38,1%, w 2010 r. udział ten spadł do 10%. W podziale na ubezpieczenia na życie i majątkowe ich udział wynosi odpowiednio 9,1% i 10,8%. Udział zakładów ubezpieczeń z pozostałych krajów kształtował się w latach na poziomie ok. 12%

9 Wykres 3. Struktura składki przypisanej brutto zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce wg krajów w latach Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce 2. Składka przypisana brutto w ubezpieczeniach na życie Zagraniczne zakłady ubezpieczeń mogą prowadzić w Polsce działalność w podziale na następujące rodzaje ubezpieczeń (zgodnie z art. 1. Pierwszej Dyrektywy Rady z dnia 5 marca 1979 (79/267/EEC) w sprawie koordynacji ustaw, rozporządzeń i przepisów administracyjnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności w dziedzinie bezpośrednich ubezpieczeń na życie): Grupa I Grupa II Grupa III Grupa IV Grupa V Grupa VI Ubezpieczenia na życie z wyłączeniem ubezpieczeń zawartych w grupie II i III. Ubezpieczenia na wypadek zawarcia związku małżeńskiego, na wypadek narodzin dzieci (marriage assurance, birth assurance) - ubezpieczenia, w których wypłata świadczeń następuje w przypadku zawarcia związku małżeńskiego lub narodzin dziecka ubezpieczonej osoby (umowy zawierane są na okres dłuższy niż jeden rok). Ubezpieczenia na życie powiązane z funduszami inwestycyjnymi (ubezpieczenia, w których świadczenie w całości lub częściowo określone jest poprzez odniesienie do wartości jakiegokolwiek majątku (niezależnie od tego, czy został on określony w umowie) lub w odniesieniu do dochodów z tego majątku, bądź też poprzez odniesienie do wahań w wartości jakiegokolwiek majątku lub we wskaźniku dotyczącym tej wartości. Stałe ubezpieczenia zdrowotne. Tontyny. Operacje kapitałowe

10 Grupa VII Grupa VIII Grupa IX Zarządzanie grupowymi funduszami emerytalnymi. Operacje przeprowadzane przez zakłady ubezpieczeń, jak te, wymienione w 1 rozdziale, tytuł 4 księgi IV francuskiego Code des assurances. Operacje mające związek z długością życia człowieka, które są nakazane lub przewidziane w przepisach o ubezpieczeniach społecznych, kiedy są przeprowadzane lub zarządzane na własne ryzyko przez zakłady ubezpieczeń zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego. Organy nadzoru krajów EOG wymieniają się między sobą informacjami o działalności transgranicznej zgodnie z powyższym podziałem ubezpieczeń. Analogicznie do poprzednich lat, w 2010 r. w ubezpieczeniach na życie prawie cała składka przypisana brutto w Polsce (ok. 98,2%) pozyskana została w grupie I (ubezpieczenia na życie) z czego większość poprzez oddział. Druga pod względem składki przypisanej brutto była grupa III z łącznym udziałem 1,74%. Nie została odnotowana działalność w grupach: II, V, VII i IX. Tabela 2. Składka przypisana brutto z działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń na życie w Polsce w latach Grupy ubezpieczeń swoboda usług oddział swoboda usług oddział swoboda usług oddział Wartość w mln zł grupa I 165, ,05 318, ,49 323,92 145,88 grupa III 31,90 0,33 40,17 0,17 25,27 0,06 grupa IV 0,09 0,00 0,10 0,00 0,36 0,00 grupa VI 0,04 0,00 0,04 0,00 0,07 0,00 grupa VIII 1,18 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Suma 198, ,37 358, ,66 349,62 145,95 Struktura grupa I 8,8970% 89,2956% 19,2585% 78,2927% 65,3630% 29,4373% grupa III 1,7189% 0,0176% 2,4298% 0,0105% 5,0997% 0,0128% grupa IV 0,0050% 0,0000% 0,0059% 0,0000% 0,0730% 0,0000% grupa VI 0,0024% 0,0000% 0,0026% 0,0000% 0,0142% 0,0000% grupa VIII 0,0635% 0,0000% 0,0000% 0,0000% 0,0000% 0,0000% Dynamika grupa I -48,15% 28,01% -1,70% 787,35% 84,93% 8517,40% grupa III -20,60% 87,54% 58,96% 174,95% -29,44% - grupa IV -4,58% - -73,12% - -92,13% - grupa VI 1,54% - -38,47% - 85,92% - grupa VIII Suma -44,72% 28,02% 2,61% 787,08% 62,15% 8521,15% Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce - 9 -

11 w mln zł Działalność zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w 2010 r. Wykres 4. Struktura składki przypisanej brutto zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w ubezpieczeniach na życie wg zespołów grup ubezpieczeń grupa VIII grupa VI grupa IV grupa III grupa I swoboda usług oddział swoboda usług oddział swoboda usług oddział Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce 3. Składka przypisana brutto w ubezpieczeniach pozostałych osobowych i majątkowych W ubezpieczeniach majątkowych zagraniczne organy nadzoru wymieniają między sobą informacje nie w podziale na poszczególne grupy ubezpieczeń, tylko w podziale na zespoły grup ubezpieczeń: Grupy 1 i 2 Grupa 10 Grupy 3 i 7 Grupy 8 i 9 Grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 Grupa 13 Ubezpieczenia wypadku Ubezpieczenia choroby Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych (jeżeli nie zostały ujęte w grupie 3, 4, 5, 6 lub 7) Ubezpieczenia casco pojazdów szynowych Ubezpieczenia casco statków powietrznych Ubezpieczenia żeglugi morskiej i śródlądowej casco statków żeglugi morskiej i statków żeglugi śródlądowej Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania statków powietrznych Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za żeglugę morską i śródlądową, wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków morskich Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

12 Grupy 14 i 15 Grupy 16, 17 i 18 Ubezpieczenia kredytu Gwarancja ubezpieczeniowa Ubezpieczenia różnych ryzyk finansowych Ubezpieczenia ochrony prawnej Ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania Z analizy tak zagregowanych danych wynika, że najwięcej składki przypisanej brutto ubezpieczeń majątkowych w 2010 r. pozyskane zostało w pozostałych grupach 16, 17 i 18-43,57% składki ogółem, ubezpieczeniach samochodowych (gr. 3, 7 i 10) 18,86%, ubezpieczeniach majątku (gr. 8 i 9) 13,69%, oraz ubezpieczeniach wypadkowych i chorobowych (gr. 1 i 2) 8,78%. Udział tych czterech zespołów grup ubezpieczeń w łącznej składce z ubezpieczeń transgranicznych to 84,9%. Tabela 3. Składka przypisana brutto z działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń działu II w Polsce w latach Grupy ubezpieczeń swoboda usług oddział swoboda usług oddział swoboda usług oddział Wartość w mln zł grupy 1 i 2 116,79 79,01 284,52 85,13 239,92 53,77 grupa 10 90,10 98,42 49,65 64,21 44,37 45,12 grupy 3 i 7 7,53 224,58 7,25 170,79 6,39 92,34 grupy 8 i 9 200,90 104,39 168,93 108,38 185,22 89,39 grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 37,83 14,97 51,29 9,78 30,99 14,90 grupa 13 64,15 71,39 62,66 70,56 46,38 52,71 grupy 14 i 15 43,98 104,33 29,00 83,59 21,77 74,62 grupy 16, 17 i ,91 97,58 206,98 137,70 121,54 117,72 Suma 1 435,19 794,67 860,27 730,13 696,59 540,56 Struktura grupy 1 i 2 5,24% 3,54% 17,89% 5,35% 19,39% 4,35% grupa 10 4,04% 4,41% 3,12% 4,04% 3,59% 3,65% grupy 3 i 7 0,34% 10,07% 0,46% 10,74% 0,52% 7,46% grupy 8 i 9 9,01% 4,68% 10,62% 6,81% 14,97% 7,23% grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 1,70% 0,67% 3,22% 0,61% 2,51% 1,20% grupa 13 2,88% 3,20% 3,94% 4,44% 3,75% 4,26% grupy 14 i 15 1,97% 4,68% 1,82% 5,26% 1,76% 6,03% grupy 16, 17 i 18 39,19% 4,38% 13,01% 8,66% 9,82% 9,52% Dynamika grupy 1 i 2-58,95% -7,19% 18,59% 58,33% 151,66% 89,75% grupa 10 81,48% 53,28% 11,89% 42,32% 141,46% 219,83% grupy 3 i 7 3,93% 31,50% 13,33% 84,96% 78,81% 63,06% grupy 8 i 9 18,93% -3,68% -8,80% 21,25% 45,15% -12,97% grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12-26,25% 53,06% 65,50% -34,36% -14,17% 87,47% grupa 13 2,37% 1,18% 35,10% 33,85% 35,28% -7,06% grupy 14 i 15 51,67% 24,81% 33,21% 12,02% 176,63% -9,00% grupy 16, 17 i ,22% -29,14% 70,30% 16,97% 79,99% -11,06% Suma 66,83% 8,84% 23,50% 35,07% 78,30% 12,43% Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce

13 w mln zł Działalność zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w 2010 r. Wykres 5. Struktura składki przypisanej brutto zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w ubezpieczeniach majątkowych wg zespołów grup ubezpieczeń grupy 16, 17 i 18 grupy 14 i 15 grupa 13 grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 grupy 8 i 9 grupy 3 i 7 grupa 10 grupy 1 i swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce Obserwowany jest stały wzrost znaczenia działalności transgranicznej dla rynku polskiego. Składka przypisana brutto zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce z tytułu ubezpieczeń należących do dwóch zespołów grup, czyli grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 (łącznie) oraz grupy 14 i 15 (łącznie) zbliżyła się do 20% składki krajowych zakładów. Grupy 16, 17 i 18 (łącznie) przekroczyły w 2010 r. 70% składki krajowych zakładów, co w porównaniu do 2009 r. stanowiło wzrost o 43,14 pkt. proc. W grupach 1 i 2 zauważyć można silny spadek składki przypisanej brutto (blisko 50% r.r.), co zredukowało udział na rynku polskim z 24,84% w 2009 r. do 12,14% w 2010 r. Wykres 6. Udział zagranicznych zakładów ubezpieczeń na rynku polskim wg składki przypisanej brutto w ubezpieczeniach majątkowych w podziale na grupy Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce oraz sprawozdania finansowe krajowych zakładów ubezpieczeń

14 I.2. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto Informację o wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach brutto organy nadzoru krajów EOG wymieniają między sobą tylko dla ubezpieczeń majątkowych. Wartość odszkodowań brutto zakładów ubezpieczeń z UE/EOG prowadzących w Polsce działalność na zasadzie swobody świadczenia usług lub poprzez oddziały wyniosła w 2010 r. 185,06 mln euro, czyli 739,24 mln zł (w 2009 r. 105,77 mln euro). W stosunku rocznym świadczenia te zwiększyły się o ponad 61%. Wykres 7. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto w latach Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce Tabela 4. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto z tytułu działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń działu II w Polsce w latach Grupy ubezpieczeń swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział Wartość w mln zł grupy 1 i 2 12,00 27,82 16,01 40,06 6,09 12,00 grupa 10 39,41 45,86 32,97 37,37 21,20 39,41 grupy 3 i 7 5,57 154,11 0,79 114,17 3,64 5,57 grupy 8 i 9 142,37 26,80 37,55 59,20 36,37 142,37 grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 0,28 1,70 11,16 1,11 27,21 0,28 grupa 13 52,00 10,68-85,99 24,60 77,45 52,00 grupy 14 i 15 17,92 77,17 31,23 119,24 3,30 17,92 grupy 16, 17 i ,28 15,26 11,91 6,31 15,39 110,28 Suma 379,84 359,40 55,64 402,06 190,65 379,84 Struktura grupy 1 i 2 1,62% 3,76% 3,50% 8,75% 1,55% 4,56% grupa 10 5,33% 6,20% 7,20% 8,16% 5,40% 4,34% grupy 3 i 7 0,75% 20,85% 0,17% 24,94% 0,93% 12,34% grupy 8 i 9 19,26% 3,63% 8,20% 12,94% 9,26% 19,45% grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12 0,04% 0,23% 2,44% 0,24% 6,93% 0,17% grupa 13 7,03% 1,44% -18,79% 5,37% 19,72% 1,19% grupy 14 i 15 2,42% 10,44% 6,82% 26,05% 0,84% 8,41% grupy 16, 17 i 18 14,92% 2,06% 2,60% 1,38% 3,92% 1,00% Dynamika grupy 1 i 2-25,09% -30,57% 163,04% 123,69% 58,87% 112,00% grupa 10 19,54% 22,71% 55,48% 119,42% 145,37% 920,60% grupy 3 i 7 608,54% 34,99% -78,42% 135,56% 461,45% 126,47% grupy 8 i 9 279,13% -54,73% 3,25% -22,52% 57,15% 1512,63% grupy 4, 5, 6, 7, 11 i 12-97,49% 53,85% -58,98% 69,74% -707,44% 61,89% grupa ,47% -56,60% -211,03% 424,59% 241,04% 445,33% grupy 14 i 15-42,62% -35,28% 846,18% 260,74% -54,40% 0,85% grupy 16, 17 i ,75% 141,64% -22,57% 60,57% 184,19% -66,06% Suma 582,71% -10,61% -70,82% 98,90% 183,91% 146,88%

15 Wykres 8. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w ubezpieczeniach majątkowych wg zespołów grup ubezpieczeń w latach Źródło: Informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce Większość odszkodowań brutto działu II w 2010 r. wypłacano z ubezpieczeń Auto-Casco (gr. 3 i 7), ubezpieczeń majątkowych (gr. 8 i 9), pozostałych grup (16, 17 i 18) oraz ubezpieczeń kredytu i poręczeń (gr. 14 i 15). Wymienione grupy ubezpieczeń stanowiły ponad 74% wszystkich wypłaconych odszkodowań

16 II. Działalność krajowych zakładów ubezpieczeń w UE Począwszy od 2005 r. krajowe zakłady ubezpieczeń mogą prowadzić działalność międzynarodową w ramach swobody zakładania przedsiębiorstw lub w ramach swobody świadczenia usług. Do końca 2011 r. 19 krajowych zakładów ubezpieczeń posiadało notyfikację na działalność zagraniczną na zasadzie swobody świadczenia usług. Trzy zakłady ubezpieczeń - AEGON TunŻ S.A., PAPTUnŻiR AMPLICO-LIFE S.A. oraz COMPENSA TU S.A. VIG posiadają notyfikację na działalność poprzez oddział. W 2011 r. przekazane zostały 3 zawiadomienia dotyczące prowadzenia działalności ubezpieczeniowej przez krajowe zakłady ubezpieczeń na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej oraz 1 zawiadomienie dotyczące rezygnacji z prowadzenia działalności ubezpieczeniowej przez krajowe zakłady ubezpieczeń na terytorium Państw członkowskich Unii Europejskiej. Tabela 5. Notyfikacje krajowych zakładów ubezpieczeń na koniec 2011 r. Zakłady ubezpieczeń Kraj notyfikacji Zakres notyfikacji Działalność poprzez oddział AEGON TunŻ S.A. Rumunia dział I grupy 1, 2 PAPTUnŻiR AMPLICO-LIFE Litwa, Łotwa dział I - grupy 1-5 S.A. Dział II: 1-3, 8-10 COMPENSA TU Litwa (bez OC posiadaczy S.A. VIG pojazdów), 13, 18 Działalność na zasadzie swobody świadczenia usług PAPTUnŻiR AMPLICO-LIFE Estonia dział I - grupy 1-5 S.A. AVIVA TUnŻ S.A. Litwa, Łotwa, Słowacja dział I - grupy 1-5 BENEFIA TUnŻ S.A. VIG Słowacja, Litwa, Czechy, Łotwa, Estonia dział I - grupy 1-5 COMPENSA TUnŻ S.A. VIG Irlandia dział I - grupy 1, 3 METLIFE TUnŻ S.A. Węgry, Czechy, Wielka Brytania dział I - grupy 1-5 PZU Życie SA Finlandia, Słowacja, Czechy, Austria, Słowenia, Łotwa, Estonia, Węgry, Luksemburg, Grecja, Portugalia, Dania, Wielka Brytania, Belgia, Hiszpania, Szwecja, Cypr, Malta, Irlandia, Francja, Holandia, Włochy, Niemcy, Bułgaria, dział I - grupy 1-5 Rumunia UNIQA TUnŻ S.A. Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Słowacja, Węgry dział I - grupy 1-5 TU ALLIANZ Polska S.A. BRE Ubezpieczenia TU S.A. COMPENSA TU S.A. VIG STU ERGO HESTIA S.A. TU EULER HERMES S.A. GENERALI TU S.A. HDI-Asekuracja TU S.A. Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy Czechy, Słowacja, Wielka Brytania Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry Czechy Litwa, Finlandia, Słowacja, Czechy, Austria, Słowenia, Łotwa, Estonia, Węgry, Luksemburg, Grecja, Portugalia, Dania, Belgia, Bułgaria, Hiszpania, Szwecja, Cypr, Malta, Irlandia, Francja, Holandia, Niemcy, Rumunia, Wielka Brytania, Włochy Litwa, Finlandia, Słowacja, Czechy, Austria, Słowenia, Łotwa, Estonia, Węgry, Luksemburg, Grecja, Portugalia, Norwegia, Dania, Wielka Brytania, Belgia, Hiszpania, Szwecja, Cypr, Malta, Irlandia, Francja, Holandia, Włochy, Niemcy, Bułgaria, Rumunia Litwa, Finlandia, Słowacja, Czechy, Austria, Słowenia, Łotwa, Estonia, Węgry, Luksemburg, Grecja, Islandia, Portugalia, Norwegia, Dania, Wielka Brytania, Belgia, Hiszpania, Szwecja, Cypr, Malta, Irlandia, Francja, Holandia, Włochy dział II, grupy 1-9, 1-18 dział II - grupy 1-3, 7-9, Dział II grupy 1-3, 8-10, 13, 16,18 dział II - grupy 1, 2, 4-9, dział II - grupa 14 dział II - grupy 1-9, dział II - grupy 1-18 PZU SA Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, dział II - grupy

17 Zakłady ubezpieczeń TUiR WARTA S.A. UNIQA TU S.A. TUiR AXA S.A. KUKE S.A. INTERRISK TU S.A. VIG STU Ergo Hestia S.A. SIGNAL IDUNA Polska TU SA. Kraj notyfikacji Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Słowacja, Węgry Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wlk. Brytania, Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy, Rezygnacja z działalności Szwecja, Niemcy, Litwa (2010 r.) Belgia, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Hiszpania, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy (2010 r.) Zakres notyfikacji dział II - grupy 1, 4-16 dział II - grupy 1-3, 5-9, 11, , 7-10 (OC przewoźnika), 12, 13, 16, 17 dział II grupy dział II - grupy 1, 2, 3, 7-10, 13 dział II - grupy 1, 2, 4-9, Rumunia (2011 r.) dział II - grupy 1-2 Działalność transgraniczną w 2010 r. prowadziły jedynie 4 krajowe zakłady ubezpieczeń: w ramach swobody świadczenia usług - PZU SA i TUiR WARTA S.A., w ramach swobody zakładania przedsiębiorstw - PAPTUnŻiR AMPLICO-LIFE S.A. i COMPENSA TU S.A. VIG. Tabela 6. Działalność transgraniczna krajowych zakładów ubezpieczeń w latach Składka przypisana brutto Nazwa zakładu ubezpieczeń Wartość w tys. zł Udział w składce łącznej zakładu/sektora ,04% ,12% ,13% Źródło: Roczne sprawozdania finansowe krajowych zakładów ubezpieczeń Mimo, iż łączna składka przypisana brutto z tytułu transgranicznej działalności krajowych zakładów ubezpieczeń wzrosła w 2010 r., w porównaniu z rokiem poprzednim o blisko 10% osiągając wartość 69,34 mln zł, to jej znaczenie dla krajowego sektora ubezpieczeń jest niewielkie (i wynosi 0,13% łącznej składki krajowych zakładów ubezpieczeń). Najwięcej składki przypisanej brutto 25,44 mln zł krajowe zakłady ubezpieczeń pozyskały na Litwie, drugim państwem pod względem zebranej składki były Niemcy (14,05 mln zł), a na trzeciej pozycji znalazła się Wielka Brytania ze składką równą 12,42 mln zł

18 Załączniki: Załącznik 1. Dane o działalności transgranicznej zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w 2010 r. (w euro) Dział I Dział II Razem Kraj składka przypisana brutto składka przypisana brutto odszkodowania brutto prowizje składka przypisana brutto swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział Razem Austria ,00 0, , , , , , , , , ,90 Belgia 0,00 0, , , , , , , , , ,00 Bułgaria 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Cypr 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Czechy 0,00 0, ,62 0,00 48,20 0, ,95 0, ,62 0, ,62 Dania ,79 0, ,27 0, ,03 0, ,57 0, ,06 0, ,06 Estonia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Finlandia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Francja 0, , , , , , , , , , ,00 Grecja 0,00 0, ,16 0, ,66 0,00 0,00 0, ,16 0, ,16 Hiszpania 0,00 0, , , , , , , , , ,72 Holandia ,00 0, , , , , , , , , ,00 Irlandia ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Islandia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Lichtenstein ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Litwa 0,00 0, ,76 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,76 0, ,76 Luksemburg , , ,00 0, ,00 0, ,00 0, , , ,00 Łotwa 0,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Malta ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Niemcy ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Norwegia 0,00 0, ,90 0, ,25 0, ,02 0, ,90 0, ,90 Portugalia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Rumunia 0,00 0, ,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 0, ,00 Słowacja 0,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Słowenia 0,00 0, ,00 0,00 0,00 0,00 21,00 0, ,00 0, ,00 Szwecja -314,88 0, , , , , , , , , ,34 Węgry ,18 0, ,53 0, ,15 0,00 0,00 0, ,35 0, ,35 Wielka Brytania ,20 0, , , , , , , , , ,40 Włochy 6 000,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Razem , , , , , , , , , , ,

19 Załącznik 2. Dane o działalności transgranicznej zagranicznych zakładów ubezpieczeń w Polsce w 2010 r. (w zł) Dział I Dział II Razem Kraj składka przypisana brutto składka przypisana brutto odszkodowania brutto prowizje składka przypisana brutto swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział swoboda oddział Razem Austria ,72 0, , , , , , , , , ,41 Belgia 0,00 0, , , , , , , , , ,54 Bułgaria 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Cypr 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Czechy 0,00 0, ,83 0,00 192,54 0, ,21 0, ,83 0, ,83 Dania ,87 0, ,03 0, ,77 0, ,76 0, ,90 0, ,90 Estonia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Finlandia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Francja 0, , , , , , , , , , ,40 Grecja 0,00 0, ,70 0, ,70 0,00 0,00 0, ,70 0, ,70 Hiszpania 0,00 0, , , , , , , , , ,97 Holandia ,20 0, , , , , , , , , ,60 Irlandia ,60 0, ,40 0, ,20 0, ,20 0, ,00 0, ,00 Islandia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Lichtenstein ,00 0, ,80 0, ,80 0, ,00 0, ,80 0, ,80 Litwa 0,00 0, ,48 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,48 0, ,48 Luksemburg , , ,94 0, ,59 0, ,57 0, , , ,83 Łotwa 0,00 0, ,80 0, ,80 0, ,20 0, ,80 0, ,80 Malta ,94 0, ,43 0, ,49 0, ,38 0, ,37 0, ,37 Niemcy ,44 0, ,91 0, ,43 0, ,97 0, ,35 0, ,35 Norwegia 0,00 0, ,77 0, ,04 0, ,69 0, ,77 0, ,77 Portugalia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Rumunia 0,00 0, ,96 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,96 0, ,96 Słowacja 0,00 0, ,63 0, ,43 0, ,69 0, ,63 0, ,63 Słowenia 0,00 0, ,26 0,00 0,00 0,00 83,89 0, ,26 0, ,26 Szwecja ,83 0, , , , , , , , , ,07 Węgry ,25 0, ,15 0, ,08 0,00 0,00 0, ,90 0, ,90 Wielka Brytania ,65 0, , , , , , , , , ,18 Włochy ,60 0, ,40 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Razem , , , , , , , , , , ,

20 Spis tabel Tabela 1. Podstawowe informacje dotyczące składki przypisanej brutto z działalności transgranicznej w Polsce... 6 Tabela 2. Składka przypisana brutto z działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń na życie w Polsce w latach Tabela 3. Składka przypisana brutto z działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń działu II w Polsce w latach Tabela 4. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto z tytułu działalności zagranicznych zakładów ubezpieczeń działu II w Polsce w latach Tabela 5. Notyfikacje krajowych zakładów ubezpieczeń na koniec 2011 r Tabela 6. Działalność transgraniczna krajowych zakładów ubezpieczeń w latach

DZIAŁALNOŚĆ ZAGRANICZNYCH ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ W POLSCE ORAZ KRAJOWYCH ZAKŁADÓW ZA GRANICĄ W LATACH 2007-2009

DZIAŁALNOŚĆ ZAGRANICZNYCH ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ W POLSCE ORAZ KRAJOWYCH ZAKŁADÓW ZA GRANICĄ W LATACH 2007-2009 DZIAŁALNOŚĆ ZAGRANICZNYCH ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ W POLSCE ORAZ KRAJOWYCH ZAKŁADÓW ZA GRANICĄ W LATACH 2007-2009 URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, kwiecień 2011 Autorzy: Małgorzata Pawlak-Kalemba

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat rozwiązań dotyczących transgranicznej działalności zakładów ubezpieczeń w Unii Europejskiej

Informacja na temat rozwiązań dotyczących transgranicznej działalności zakładów ubezpieczeń w Unii Europejskiej Informacja na temat rozwiązań dotyczących transgranicznej działalności zakładów ubezpieczeń w Unii Europejskiej Notatka prezentuje wybrane informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia w liczbach 2014. Rynek ubezpieczeń w Polsce

Ubezpieczenia w liczbach 2014. Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2014 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy wskazać

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia w liczbach 2012. Rynek ubezpieczeń w Polsce

Ubezpieczenia w liczbach 2012. Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia w liczbach 2013. Rynek ubezpieczeń w Polsce

Ubezpieczenia w liczbach 2013. Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2013 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2013 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce

Ubezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 216 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 216 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce

Ubezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2018 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia w liczbach 2015. Rynek ubezpieczeń w Polsce

Ubezpieczenia w liczbach 2015. Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2015 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy

Bardziej szczegółowo

Zakończenie Summary Bibliografia

Zakończenie Summary Bibliografia Spis treści: Wstęp Rozdział I Zakresy i ich wpływ na pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1. Zakresy pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.1. Zakres wąski bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.2. Zakres

Bardziej szczegółowo

Szkoda spowodowana pojazdem zarejestrowanym poza granicami Polski

Szkoda spowodowana pojazdem zarejestrowanym poza granicami Polski Szkoda spowodowana pojazdem zarejestrowanym poza granicami Polski Zdarzenie na terenie Polski Sprawcą szkody na terenie Polski jest kierujący pojazdem zarejestrowanym poza granicami Polski. Kto jest zobowiązany

Bardziej szczegółowo

Wydatki na ochronę zdrowia w

Wydatki na ochronę zdrowia w Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja

Bardziej szczegółowo

C. 4 620,00 Euro z przeznaczeniem na organizację wymiany studentów i pracowników.

C. 4 620,00 Euro z przeznaczeniem na organizację wymiany studentów i pracowników. 16-400 Suwałki tel. (87) 562 84 32 ul. Teofila Noniewicza 10 fax (87) 562 84 55 e-mail: sekretariat@pwsz.suwalki.pl Zasady rozdziału funduszy otrzymanych z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (Agencji Narodowej

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie

ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie A. Wolontariat, staże i praca 1. Podróż Uwaga: Dystans podroży oznacza odległość w jedną stronę, z miejsca rozpoczęcia wyjazdu uczestnika do miejsca wydarzenia,

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie

ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie A. Wolontariat, staże i praca 1. Podróż Poniższe stawki maja zastosowanie do działań wolontariatu, staży i miejsc pracy: Tabela 1 stawki na podróż Stawki

Bardziej szczegółowo

Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.

Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego

Bardziej szczegółowo

Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018

Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018 Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018 Od 2014 roku PW bierze udział w projekcie Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO. WARSZAWA, 2011 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO. WARSZAWA, 2011 r. RAPORT O STANIE RYNKU BROKERSKIEGO W 2010 ROKU URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, 2011 r. Autor: Zbigniew Kalisiewicz (Departament Pośredników Finansowych) SŁOWA KLUCZOWE: UBEZPIECZENIA, REJESTR

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 11 lipca 2014 r. 1

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 11 lipca 2014 r. 1 URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 11 lipca 2014 r. 1 SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ 2 SYNTEZA W raporcie zostały zaprezentowane podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

Podatek od niektórych instytucji finansowych - zagrożenie dla klientów ubezpieczycieli. Warszawa, 21 lutego 2011 r.

Podatek od niektórych instytucji finansowych - zagrożenie dla klientów ubezpieczycieli. Warszawa, 21 lutego 2011 r. Podatek od niektórych instytucji finansowych - zagrożenie dla klientów ubezpieczycieli Warszawa, 21 lutego 2011 r. Udział ubezpieczeń w gospodarce Składka przypisana brutto z ubezpieczeń majątkowych oraz

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kwartał Warszawa, 21 grudnia 2018 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kwartał Warszawa, 21 grudnia 2018 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kwartał 2018 Warszawa, 21 grudnia 2018 r. 1 Polski rynek bancassurance III kw. 2018 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance IV kwartał Warszawa, 26 marca 2019 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance IV kwartał Warszawa, 26 marca 2019 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance IV kwartał 2018 Warszawa, 26 marca 2019 r. 1 Polski rynek bancassurance IV kw. 2018 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej

Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej 2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków

Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Marlena Piekut Oleksandra Kurashkevych Płock, 2014 Pracowanie Zarabianie pieniędzy Bawienie się INTERNET Dokonywanie zakupów Nawiązywanie kontaktów Tadao

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance Warszawa, 31 marca 2017 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance Warszawa, 31 marca 2017 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance 2016 Warszawa, 31 marca 2017 r. Raport Polski rynek bancassurance 2016 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń w ramach bazy

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance Warszawa, 29 kwietnia 2016 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance Warszawa, 29 kwietnia 2016 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance Warszawa, 29 kwietnia 2016 r. Raport Polski rynek bancassurance Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń w ramach projektu budowy

Bardziej szczegółowo

Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej

Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia

Bardziej szczegółowo

48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.

48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r. INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kwartał Warszawa, 18 października 2018 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kwartał Warszawa, 18 października 2018 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kwartał 2018 Warszawa, 18 października 2018 r. 1 Polski rynek bancassurance II kw. 2018 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał Warszawa, 7 czerwca 2019 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał Warszawa, 7 czerwca 2019 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał 2019 Warszawa, 7 czerwca 2019 r. 1 Polski rynek bancassurance I kw. 2019 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń w

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚĆ JEDNOSTEK ZUS W ZAKRESIE USTALANIA I WYPŁATY POLSKICH EMERYTUR I RENT Z TYTUŁU PRACY W POLSCE I ZA GRANICĄ

WŁAŚCIWOŚĆ JEDNOSTEK ZUS W ZAKRESIE USTALANIA I WYPŁATY POLSKICH EMERYTUR I RENT Z TYTUŁU PRACY W POLSCE I ZA GRANICĄ Zakład Ubezpieczeń Społecznych WŁAŚCIWOŚĆ JEDNOSTEK ZUS W ZAKRESIE USTALANIA I WYPŁATY POLSKICH EMERYTUR I RENT Z TYTUŁU PRACY W POLSCE I ZA GRANICĄ i Do kogo skierowana jest ulotka? Ulotka określa zasady

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 13 października 2017 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 13 października 2017 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 13 października 2017 r. Słowa kluczowe: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ Wstęp W raporcie zaprezentowano podstawowe informacje dotyczące

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 października 2014 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 października 2014 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 października 2014 r. SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ 1 SYNTEZA W raporcie zostały zaprezentowane podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał Warszawa, 23 czerwca 2017 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał Warszawa, 23 czerwca 2017 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał 2017 Warszawa, 23 czerwca 2017 r. Raport Polski rynek bancassurance I kw. 2017 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kwartał Warszawa, 5 października 2017 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kwartał Warszawa, 5 października 2017 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kwartał 2017 Warszawa, 5 października 2017 r. Raport Polski rynek bancassurance II kw. 2017 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał Warszawa, 5 czerwca 2018 r

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał Warszawa, 5 czerwca 2018 r Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kwartał 2018 Warszawa, 5 czerwca 2018 r Raport Polski rynek bancassurance I kw. 2018 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Marcin Z. Broda Casco na czerwonym Ubezpieczenia komunikacyjne w I kwartale 2010 r.

Marcin Z. Broda Casco na czerwonym Ubezpieczenia komunikacyjne w I kwartale 2010 r. Nr 132 (2533) 2010-07-12 Marcin Z. Broda Ubezpieczyciele komunikacyjni nie zaliczą I kwartału 2010 r. do udanych. Nie jest to jednak pierwszy nieudany kwartał tej linii ubezpieczeń. Rynek ubezpieczeń komunikacyjnych

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 25 października 2012 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II Q 2012

Warszawa, 25 października 2012 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II Q 2012 Warszawa, 25 października 2012 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II Q 2012 Raport Polski rynek bancassurance II Q 2012 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kw Warszawa, 05 grudnia 2016 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kw Warszawa, 05 grudnia 2016 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kw. 2016 Warszawa, 05 grudnia 2016 r. Raport Polski rynek bancassurance III kw. 2016 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance 2014. Warszawa, 18 marca 2015 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance 2014. Warszawa, 18 marca 2015 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance Warszawa, 18 marca 2015 r. Raport Polski rynek bancassurance Szanowni Państwo, Ostatnie kilka lat bardzo intensywnej współpracy zakładów ubezpieczeń przy tworzeniu

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 1 kw. 2014. Warszawa, 2 czerwca 2014 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 1 kw. 2014. Warszawa, 2 czerwca 2014 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 1 kw. 2014 Warszawa, 2 czerwca 2014 r. Raport Polski rynek bancassurance 1 kw. 2014 Szanowni Państwo, Ostatnie kilka lat bardzo intensywnej współpracy zakładów

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 lipca 2015 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 lipca 2015 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 10 lipca 2015 r. SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ, 2 SYNTEZA W raporcie zostały zaprezentowane podstawowe informacje dotyczące

Bardziej szczegółowo

Miejsce ubezpieczeń w gospodarce narodowej

Miejsce ubezpieczeń w gospodarce narodowej 14-1-3 Rozkład zboru składki według kontynentów w 1 r. Afryka i Oceania; 3,7 Ameryka Łacińska i Karaiby; 3, Charakterystyka polskiego rynku Azja; 9, Ameryka Północna; 3, Europa; 33,3 Składka przypisana

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kwartał Warszawa, 15 grudnia 2017 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kwartał Warszawa, 15 grudnia 2017 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance III kwartał 2017 Warszawa, 15 grudnia 2017 r. Raport Polski rynek bancassurance III kw. 2017 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kw Warszawa, 27 października 2016 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kw Warszawa, 27 października 2016 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance II kw. 2016 Warszawa, 27 października 2016 r. Raport Polski rynek bancassurance II kw. 2016 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kw Warszawa, 30 września 2016 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kw Warszawa, 30 września 2016 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance I kw. 2016 Warszawa, 30 września 2016 r. Raport Polski rynek bancassurance I kw. 2016 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance IV kwartał Warszawa, 16 kwietnia 2018 r.

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance IV kwartał Warszawa, 16 kwietnia 2018 r. Raport PIU Polski Rynek Bancassurance IV kwartał 2017 Warszawa, 16 kwietnia 2018 r. Raport Polski rynek bancassurance IV kw. 2017 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 07 kwietnia 2016 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 07 kwietnia 2016 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 07 kwietnia 2016 r. SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ, 2 SYNTEZA W raporcie zostały zaprezentowane podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DDF2-411/34/02/AI/DL Warszawa, 2003.03.21 DECYZJA Nr DDF-15/2003 Na podstawie art. 17 w związku z art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o

Bardziej szczegółowo

Narodowa Agencja zapewni dofinansowanie działań do kwoty maksymalnej nieprzekraczającej 97090 EUR, która obejmuje :

Narodowa Agencja zapewni dofinansowanie działań do kwoty maksymalnej nieprzekraczającej 97090 EUR, która obejmuje : Uczelniane zasady podziału funduszy otrzymanych z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (Agencji Narodowej Programu LLP Erasmus) na działania zdecentralizowane Programu LLP Erasmus na rok akademicki 2011/12

Bardziej szczegółowo

31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl www.rynekpracy.pl www.wynagrodzenia.

31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl www.rynekpracy.pl www.wynagrodzenia. Oferta sprzedaży raportu: Wydajność pracy w Polsce OFERTA SPRZEDAŻY RAPORTU Wydajność pracy w Polsce Kraków 2012 31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018

Bardziej szczegółowo

Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych

Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej

Bardziej szczegółowo

Oferta produktów ubezpieczeniowych (działalność komercjna)

Oferta produktów ubezpieczeniowych (działalność komercjna) Oferta produktów ubezpieczeniowych (działalność komercjna) KUKE KUKE jest specjalistą w ubezpieczaniu należności eksportowych realizowanych na warunkach kredytowych do blisko 200 krajów świata. Polski

Bardziej szczegółowo

НАЦІОНАЛЬНИЙ ТРАНСПОРТНИЙ УНІВЕРСИТЕТ

НАЦІОНАЛЬНИЙ ТРАНСПОРТНИЙ УНІВЕРСИТЕТ KONIECZNY Dariusz, mgr inż. MĄDZIEL Maksymilian, inż. Politechnika Rzeszowska Katedra Silników Spalinowych i Transportu WPŁYW WIEKU POSIADACZA POJAZDU NA WYSOKOŚĆ STAWKI UBEZPIECZENIOWEJ OC I AC W artykule

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro dr Marta Musiał Katedra Bankowości i Finansów Porównawczych Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytet Szczeciński 17 listopad 2016 r. PLAN

Bardziej szczegółowo

Działalność brokerów ubezpieczeniowych w roku 2005

Działalność brokerów ubezpieczeniowych w roku 2005 Działalność brokerów ubezpieczeniowych w roku 2005 Departament Nadzoru Pośrednictwa Urzędu Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych Warszawa 2006 r. SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 2 1. Wstęp...

Bardziej szczegółowo

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i Świadczenia emerytalno-rentowe rentowe podlegające koordynacji unijnej w stosunkach polsko-greckich ki Zakład Ubezpieczeń ń Społecznych ł maj 2013 Polskie świadczenia emerytalno-rentowe rentowe objęte

Bardziej szczegółowo

ZASADY ALOKACJI I WYKORZYSTANIA FUNDUSZY NA WYJAZDY EDUKACYJNE (MOBILNOŚĆ) W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM W ROKU AKADEMICKIM 2015/16.

ZASADY ALOKACJI I WYKORZYSTANIA FUNDUSZY NA WYJAZDY EDUKACYJNE (MOBILNOŚĆ) W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM W ROKU AKADEMICKIM 2015/16. ZASADY ALOKACJI I WYKORZYSTANIA FUNDUSZY NA WYJAZDY EDUKACYJNE (MOBILNOŚĆ) W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM W ROKU AKADEMICKIM 2015/16. WYJAZDY STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW DO KRAJÓW PROGRAMU. ZASADY OBLICZENIA KWOTY

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 18 stycznia, 2018 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 18 stycznia, 2018 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 18 stycznia, 2018 r. Słowa kluczowe: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ 1 Wstęp W raporcie zaprezentowano podstawowe informacje dotyczące

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 48/2013 TENDENCJE CENOWE. Ceny krajowe w skupie

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 48/2013 TENDENCJE CENOWE. Ceny krajowe w skupie RYNEK ZBÓŻ Ceny krajowe w skupie TENDENCJE CENOWE W pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. w krajowym skupie odnotowano dalszy wzrost cen zbóż podstawowych oraz spadek cen kukurydzy. Według danych Zintegrowanego

Bardziej szczegółowo

SYSTEM ZIELONEJ KARTY SYSTEM IV DYREKTYWY. Agata Śliwińska

SYSTEM ZIELONEJ KARTY SYSTEM IV DYREKTYWY. Agata Śliwińska SYSTEM ZIELONEJ KARTY SYSTEM IV DYREKTYWY Agata Śliwińska 1 W przypadku międzynarodowych szkód komunikacyjnych można rozróżnić z perspektywy poszkodowanego: wypadek krajowy z uczestnictwem obcokrajowca

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady

ZAŁĄCZNIK. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.5.2017 r. COM(2017) 242 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeglądu praktycznego stosowania jednolitego

Bardziej szczegółowo

RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH

RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 42, poz. 471

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 162/05)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 162/05) C 162/4 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 23.5.2017 Informacje przekazane przez Komisję zgodnie z art. 8 akapit drugi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535 ustanawiającej procedurę

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2012 R.

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2012 R. Urząd Statystyczny w Katowicach Ośrodek Rachunków Regionalnych ul. Owocowa 3, 40 158 Katowice e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.: 32 779 12 00 fax: 32 779 13 00, 258 51 55 katowice.stat.gov.pl OPRACOWANIA

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN FUNKNCJONOWANIA PROGRAMU Erasmus + W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ

REGULAMIN FUNKNCJONOWANIA PROGRAMU Erasmus + W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ REGULAMIN FUNKNCJONOWANIA PROGRAMU Erasmus + W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ WYJAZDY NAUCZYCIELI AKADEMICKICH W CELU PROWADZENIA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH w roku akademickim 2017/2018 Od roku akademickiego 2014/2015

Bardziej szczegółowo

(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia

(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia L 367/16 23.12.2014 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1378/2014 z dnia 17 października 2014 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki

Bardziej szczegółowo

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 2 kw. 2014

Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 2 kw. 2014 Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 2 kw. 2014 Agnieszka Gocałek Przewodnicząca Zespołu ds. Bancassurance i Sprzedaży Affinity PIU, Dyrektor Biura Bancassurance i Programów Partnerstwa Strategicznego

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE REKTORA GWSH z dnia r.

ZARZĄDZENIE REKTORA GWSH z dnia r. ZARZĄDZENIE REKTORA GWSH z dnia 01.09.2017 r. Dotyczy: Zasady finansowania wyjazdów pracowników Uczelni w celach szkoleniowych lub prowadzenia zajęć dydaktycznych w ramach programu Erasmus+ w roku akademickim

Bardziej szczegółowo

Banki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym. dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku

Banki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym. dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku Banki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku!1 Aktywność kredytowa Polaków na tle Unii Europejskiej Kredyty mieszkaniowe

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r. RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W czwartym tygodniu września 2017 r. ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej uległy obniżeniu, natomiast wzrosły ceny pozostałych monitorowanych zbóż. W

Bardziej szczegółowo

Erasmus wyjazdy na praktykę. Paulina Bury Biuro Współpracy Międzynarodowej

Erasmus wyjazdy na praktykę. Paulina Bury Biuro Współpracy Międzynarodowej Erasmus wyjazdy na praktykę Paulina Bury Biuro Współpracy Międzynarodowej Cel Praktyka powinna być związana z kierunkiem studiów. Można ją odbyć jako praktykę obowiązkową lub nieobowiązkową, ale także

Bardziej szczegółowo

Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.

Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r. 1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%

Bardziej szczegółowo

Produkt krajowy brutto w województwie śląskim w 2010 r.

Produkt krajowy brutto w województwie śląskim w 2010 r. Urząd Statystyczny w Katowicach 40 158 Katowice, ul. Owocowa 3 e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.: 32 7791 200 fax: 32 7791 300, 258 51 55 OPRACOWANIA SYGNALNE Produkt krajowy brutto w województwie

Bardziej szczegółowo

ZASADY FINANSOWANIA WYJAZDÓW STYPENDIALNYCH STUDENTÓW i PRACOWNIKÓW UCZELNI W RAMACH PROGRAMU LLP/ERASMUS W ROKU AKADEMICKIM 2009/10

ZASADY FINANSOWANIA WYJAZDÓW STYPENDIALNYCH STUDENTÓW i PRACOWNIKÓW UCZELNI W RAMACH PROGRAMU LLP/ERASMUS W ROKU AKADEMICKIM 2009/10 Zielona Góra, 30.06.2009 ZASADY FINANSOWANIA WYJAZDÓW STYPENDIALNYCH STUDENTÓW i PRACOWNIKÓW UCZELNI W RAMACH PROGRAMU LLP/ERASMUS W ROKU AKADEMICKIM 2009/10 Wysokość miesięcznych stawek stypendialnych

Bardziej szczegółowo

Co mówią liczby. Sygnały poprawy

Co mówią liczby. Sygnały poprawy EU27 Produkcja (9m2007): Tekstylia +1 % OdzieŜ +2 % Co mówią liczby. Raport. Tekstylia i odzieŝ w Unii Europejskiej.Trzy kwartały 2007 Produkcja Sygnały poprawy Po raz pierwszy od roku 2000 Unia Europejska

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK 29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA 24.9.2014 L 280/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 994/2014 z dnia 13 maja 2014 r. zmieniające załączniki VIII i VIIIc do rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 21.06.2013 r. Informacje bieżące WYNIKI WSTĘPNE Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń w I kwartale 2013 roku 1 W dniu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ

WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ dr Anna Stępniak-Kucharska Uniwersytet Łódzki Plan wystąpienia 1. 2. 3. 4. Cel referatu Dane źródłowe Pojęcie wolności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKI PROGRAMU MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU: ZA 2012 ROK

STATYSTYKI PROGRAMU MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU: ZA 2012 ROK ,,,,,,,, Budżet przyznany przez KE, po dozwolonych przesunięciach Budżet programu "Młodzież w działaniu" w roku wg Akcji (stan na dzień,..)...., razem z PW. razem z PW. TCP.,,,,,,,, Kwota dofinasowania

Bardziej szczegółowo

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ 10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.

Bardziej szczegółowo

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ y Zakres i cel koordynacji świadczeń Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w ramach Unii

Bardziej szczegółowo

Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych. dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska

Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych. dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska Cel badania Identyfikacja zakresu wykorzystania handlu elektronicznego

Bardziej szczegółowo

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych WŁAŚCIWOŚĆ JEDNOSTEK ZUS W ZAKRESIE USTALANIA I WYPŁATY POLSKICH EMERYTUR I RENT Z TYTUŁU PRACY W POLSCE I ZA GRANICĄ i Do kogo skierowana jest ulotka? Ulotka określa zasady

Bardziej szczegółowo

Praktyki zagraniczne Erasmus+ Kwiecień 2015

Praktyki zagraniczne Erasmus+ Kwiecień 2015 Praktyki zagraniczne Erasmus+ Kwiecień 2015 Rekrutacja dotyczy wyjazdów w roku akademickim 2014/2015 Rekrutacja trwa do 26 maja 2015 Praktyka może być zrealizowana w terminie między 29.06.2015 a 30.09.2015.

Bardziej szczegółowo

Akcja 1 Mobilność edukacyjna wskazówki dla instytucji wnioskujących

Akcja 1 Mobilność edukacyjna wskazówki dla instytucji wnioskujących Erasmus+ Akcja 1 Mobilność edukacyjna wskazówki dla instytucji wnioskujących W ramach projektów Akcji 1 Mobilność edukacyjna uczelnie mogą prowadzić wymianę stypendialną studentów i pracowników. O przyznanie

Bardziej szczegółowo

Euro 2016 QUALIFIERS. Presenter: CiaaSteek. Placement mode: Punkte, Direkter Vergleich, Tordifferenz, Anzahl Tore. Participant.

Euro 2016 QUALIFIERS. Presenter: CiaaSteek. Placement mode: Punkte, Direkter Vergleich, Tordifferenz, Anzahl Tore. Participant. Presenter: CiaaSteek Date: 10.01.2017 Time: 10:00 City: France, Paris Spieldauer: 10min Placement mode: Punkte, Direkter Vergleich, Tordifferenz, Anzahl Tore Participant Gruppe A 1 Niemcy 7 Belgia 2 Polska

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 17 kwietnia 2014 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 17 kwietnia 2014 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 17 kwietnia 2014 r. SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ 1 SYNTEZA W raporcie zostały zaprezentowane podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015 kg na mieszkańca Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015 RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w przedsiębiorstwach prowadzących zakupy W pierwszym tygodniu września 2015 r. na rynku krajowym ceny

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017 RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W drugim tygodniu sierpnia ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej, po znaczącym spadku w poprzednim tygodniu, nieco wzrosły. W dniach 7 13 sierpnia 2017

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 20.12.2013 r. Informacje bieżące WYNIKI WSTĘPNE Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń w okresie trzech kwartałów 2013

Bardziej szczegółowo

Raport końcowy z realizacji umowy Mobilność 2013 r. w programie Erasmus (rok 2013/14) Warszawa, 29.09.2014

Raport końcowy z realizacji umowy Mobilność 2013 r. w programie Erasmus (rok 2013/14) Warszawa, 29.09.2014 Raport końcowy z realizacji umowy Mobilność 2013 r. w programie Erasmus (rok 2013/14) Warszawa, 29.09.2014 Ogólne zasady rozliczania Okres realizacji uprawnionych działań: 01.06.2013-30.09.2014; Uczelnia

Bardziej szczegółowo

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 17 kwietnia 2015 r.

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 17 kwietnia 2015 r. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 17 kwietnia 2015 r. SŁOWA KLUCZOWE: ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ, ZAKŁADY REASEKURACJI, WYPŁACALNOŚĆ, 2 SYNTEZA W raporcie zostały zaprezentowane podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. małopolskiego

realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. małopolskiego Opłacalno acalność realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. małopolskiego Prof. UG dr hab. Przemysław Kulawczuk Andrzej Poszewiecki Kraków, 4 lutego 2009 roku Tabela 1. NajwyŜsze stawki nominalnego

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK 07.06.206 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 56 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 207 ROK Jak wynika z prognoz Komisji Europejskiej na 207 rok, dynamika realnego

Bardziej szczegółowo