EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII Prezentacja J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej, na szczyt Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r.
Spis treści 1 I. Dlaczego polityka energetyczna jest ważna II. Dlaczego musimy działać już dziś III. Cztery zobowiązania na rzecz zapewnienia Europie konkurencyjnej i zrównoważonej energii oraz bezpieczeństwa dostaw 1. Dokończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii do 2014 r. 2. Eliminacja wysp energetycznych do 2015 r. 3. Poprawa efektywności energetycznej 4. Większa koordynacja zewnętrznej polityki energetycznej UE
Dlaczego polityka energetyczna jest ważna 2 Na import energii UE wydaje 2,5% swojego rocznego PKB: 270 mld euro na zakup ropy 40 mld euro na zakup gazu Możemy osiągnąć więcej: prawdziwie zintegrowany rynek energii w UE = wzrost PKB o 0,6%-0,8% 5 mln dodatkowych miejsc pracy do 2020 r. oszczędność rzędu 100 euro rocznie dla każdego konsumenta dzięki zmianie dostawcy/taryfy
Dlaczego musimy działać już dziś 3 Energia odpowiada za 80% emisji gazów cieplarnianych w UE Import jest coraz droższy, a sprowadzamy głównie wysokoemisyjne paliwa kopalne Kilka państw członkowskich jest uzależnionych od jednego dostawcy gazu Cała UE będzie coraz silniej konkurować o dostęp do źródeł energii Wyzwanie inwestycyjne szacuje się na ok. 1 000 mld euro do 2020 r. (w większości sektor prywatny)
Bez podjęcia działań uzależnienie od importu energii będzie coraz większym problemem 4 w % ROPA GAZ 2005 2008 2020 2030 2005 2008 2020 2030 100 80 82 % 84 % 93 % 94 % 76 % 83 % 60 58 % 62 % 40 20 Wariant przy założeniu braku istotnych zmian, na podstawie danych z 2009 r.
Nowi dostawcy? Tradycyjni dostawcy strategiczni Wschodzący dostawcy strategiczni 5 NORWEGIA ROSJA LNG* OPEC REGION KASP. ALGI ERIA WSCH. CZĘŚĆ M. ŚRÓDZ. IRAK * LNG: skroplony gaz ziemny (Katar, Algieria, Nigeria itd.)
Kryzys gazowy w styczniu 2009 r. dobrze ilustruje sytuację w Europie 6 > 75% 50-75% 25 50% < 25% 0% Brakujące dostawy gazu (w %) od 6 do 20 stycznia 2009 r. (- 300 mln m 3 /dziennie przez 14 dni)
Cele 20-20-20 do 2020 gdzie jesteśmy? Redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% Obecna tendencja do 2020-20% Wzrost udziału energii odnawialnej o 20% Obecna tendencja do 2020 Zmniejszenie zużycia energii o 20% -10% 7 100% Obecna tendencja do 2020 20%
Co oznacza cel UE w zakresie energii odnawialnej 8 Udział energii odnawialnej w koszyku energetycznym (w %) 60% 50% Dodatkowy krok do osiągnięcia celu 2020 Poziomy z 2005 r. 40% 30% 20% UE 2020 10% UE 2005 0% Belgia Bułgaria Czechy Dania Niemcy Estonia Irlandia Grecja Hiszpania Francja Włochy Cypr Łotwa Litwa Luksemburg Węgry Malta Holandia Austria Polska Portugalia Rumunia Słowenia Słowacja Finlandia Szwecja Wlk. Brytania UE-27
Wzrost inwestycji w energię odnawialną na świecie 9 mld dolarów Europa Chiny Stany Zjednoczone Brazylia Pozostałe kraje Ameryki Pozostałe kraje Azji i Oceanii Indie Bliski Wschód i Afryka Źródło: Międzynarodowa Agencja Energetyczna
Cztery zobowiązania na rzecz zapewnienia Europie konkurencyjnej i zrównoważonej energii oraz bezpieczeństwa dostaw Dokończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii do 2014 r. Żadne państwo członkowskie nie będzie wyspą energetyczną po 2015 r. Poprawa efektywności energetycznej Większa koordynacja zewnętrznej polityki energetycznej UE 10
Zobowiązanie 1: Dokończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii do 2014 r. 11 Rynki energii pozostają w wysokim stopniu skoncentrowane: - trzeba zachęcać nowe podmioty i niezależnych dostawców do wchodzenia na rynki - trzeba zachęcać konsumentów do zmiany dostawcy Aby planować przyszłe działania i inwestować, podmioty prywatne potrzebują pewności prawa UE potrzebuje: - otwartych i konkurencyjnych rynków energii - zintegrowanej i inteligentnej infrastruktury
Zobowiązanie 2: Eliminacja wysp energetycznych do 2015 r. Tylko 3% energii elektrycznej w UE jest przedmiotem handlu transgraniczngo Kilka regionów nadal nie ma połączeń z resztą UE Najważniejsze uwarunkowania pełnej integracji systemów: pewność co do przyszłego popytu i potrzeb technologicznych perspektywa zysków handlowych lepsze uregulowania taryfowe skrócenie i ograniczenie długich procedur udzielania zezwoleń Interwencja UE może pomóc w: określeniu długofalowej wizji w sprawie priorytetowych korytarzy uproszczeniu procedur wydawania pozwoleń finansowaniu projektów transgranicznych leżących w interesie Europy 12
Infrastruktura priorytety do 2020 r. Gaz Energia elektryczna Energia elektryczna i gaz Ropa i gaz Inteligentne sieci przesyłu energii elektrycznej w UE Sieć przesyłowa energii wiatrowej państw mórz północnych Korytarz gazowy północ-południe w Eur. zach. Połączenia między systemami przesyłu en. elektr. Europa płd.-zach. Plan w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich En. elektr. i gaz Połączenia między syst. przesyłu en. elektr. Europa środk. i płd.-wsch. Połączenia między syst. przesyłu gazu i dostaw ropy północ-południe Południowy korytarz gazowy Unia Europejska Dyrekcja Generalna ds. Energii listopad 2010 r. 13
Zobowiązanie 3: Poprawa efektywności energetycznej Efektywność energetyczna może pomóc: obniżyć koszty energii w Europie o 200 mld euro rocznie w 2020 r. zmniejszyć roczne wydatki konsumentów o 1 000 euro na gospodarstwo domowe zredukować emisje CO 2 o ok. 740 mln ton w 2020 r. utworzyć do 2 mln miejsc pracy do 2020 r. Nie osiągamy jednak zamierzonych celów: przy obecnej tendencji do 2020 r. osiągniemy tylko 10% oszczędności olbrzymi niewykorzystany potencjał w sektorach transportu i budownictwa 14 Sektor publiczny powinien dawać przykład: budynki publiczne to 12% wszystkich budynków w UE określenie norm efektywności do 2012 dla budynków nowych i podawanych renowacji
Co oznacza poprawa efektywności energetycznej dla domu jednorodzinnego z lat 70. (150 m²) 15 Brak renowacji Renowacja wg norm dla nowych budynków Renowacja wg norm dla domów energooszczędnych Roczne emisje CO 2 w tonach Roczne zużycie oleju opałowego 4500 litrów 1800 litrów 900 litrów 2,5 2
Zobowiązanie 4: Większa koordynacja zewnętrznej polityki energetycznej UE 16 UE = 20% światowego zużycia energii UE = największy importer energii na świecie EU powinna: włączyć swoich południowych i wschodnich sąsiadów do swego rynku energii i zacieśnić współpracę z głównymi dostawcami stosować większą dywersyfikację źródeł i tras przesyłowych, np. poprzez korytarz południowy (infrastruktura do transportu gazu) osiągnąć postęp w zakresie wspólnej europejskiej platformy umożliwiającej negocjowanie umów zakupu z krajami producentami utworzyć do 1 stycznia 2012 r. unijny mechanizm wymiany informacji, który obejmowałby wszystkie umowy z państwami trzecimi
E U R O P A 2 0 2 0