Kodeks karny wykonawczy

DUŻE KOMENTARZE BECKA S. Lelental Kodeks karny wykonawczy Komentarz 5. wydanie WYDAWNICTWO C.H.BECK

DUŻE KOMENTARZE BECKA Kodeks karny wykonawczy

DUŻE KOMENTARZE BECKA Kodeks karny wykonawczy Komentarz Prof. zw. dr hab. Stefan Lelental 5. wydanie WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2014

Propozycja cytowania: S. Lelental, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2014 Wydawca: Natalia Adamczyk c Wydawnictwo C.H.Beck 2014 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne S.A. ISBN 978-83-255-6332-5 ISBN e-book 978-83-255-6333-2

Spis treści Wykaz skrótów..................................................... IX Kodeks karny wykonawczy Wprowadzenie...................................................... 3 Część ogólna...................................................... 21 Rozdział I. Zakres obowiązywania..................................... 21 Wprowadzenie............................................. 21 Art. 1................................................ 22 Rozdział II. Organy postępowania wykonawczego......................... 29 Wprowadzenie............................................. 30 Art. 2 3.............................................. 31 Rozdział III. Skazany.............................................. 48 Wprowadzenie............................................. 52 Art. 4 8b............................................. 53 Rozdział IV. Postępowanie wykonawcze................................. 91 Wprowadzenie............................................. 91 Oddział 1. Wykonywanie orzeczeń.................................. 91 Art. 9 17............................................. 92 Oddział 2. Postępowanie przed sądem................................ 113 Art. 18 24............................................ 114 Oddział 3. Postępowanie egzekucyjne................................ 131 Wprowadzenie............................................. 131 Art. 25 31............................................ 132 Rozdział V. Nadzór penitencjarny..................................... 140 Wprowadzenie............................................. 141 Art. 32 36............................................ 142 Rozdział VI. Zatarcie skazania....................................... 150 Wprowadzenie............................................. 151 Art. 37............................................... 151 Rozdział VII. Uczestnictwo społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń, pomoc w społecznej readaptacji skazanych oraz Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej........................................ 158 Wprowadzenie............................................. 160 Art. 38 43............................................ 160 Część szczególna................................................... 175 Rozdział VIII. Grzywna............................................ 175 Wprowadzenie............................................. 176 Art. 44 52a........................................... 177 Rozdział IX. Kara ograniczenia wolności................................ 196 Wprowadzenie............................................. 198 Art. 53 66............................................ 199 Rozdział X. Kara pozbawienia wolności................................ 231 Wprowadzenie............................................. 231 V

Spis treści VI Oddział 1. Cele wykonywania kary.................................. 232 Wprowadzenie............................................. 236 Art. 67............................................... 237 Oddział 2. Zakłady karne......................................... 241 Wprowadzenie............................................. 242 Art. 68 78............................................ 243 Oddział 3. Wykonywanie kary i jej indywidualizacja..................... 261 Wprowadzenie............................................. 267 Art. 79 100........................................... 267 Oddział 4. Prawa i obowiązki skazanego.............................. 332 Wprowadzenie............................................. 336 Art. 101 120.......................................... 337 Oddział 5. Zatrudnienie.......................................... 397 Wprowadzenie............................................. 399 Art. 121 129.......................................... 399 Oddział 6. Nauczanie............................................ 419 Wprowadzenie............................................. 419 Art. 130 134.......................................... 419 Oddział 7. Działalność kulturalno-oświatowa, społeczna, kultura fizyczna i zajęcia sportowe................................................... 427 Wprowadzenie............................................. 427 Art. 135 136a.......................................... 428 Oddział 8. Nagrody i ulgi......................................... 432 Wprowadzenie............................................. 433 Art. 137 141a.......................................... 433 Oddział 9. Kary dyscyplinarne..................................... 452 Wprowadzenie............................................. 452 Art. 142 149.......................................... 453 Oddział 10. Odroczenie i przerwa wykonania kary pozbawienia wolności...... 464 Wprowadzenie............................................. 465 Art. 150 158a.......................................... 466 Oddział 11. Warunkowe przedterminowe zwolnienie...................... 511 Wprowadzenie............................................. 513 Art. 159 163.......................................... 514 Oddział 12. Zwalnianie skazanych z zakładów karnych i warunki udzielania im pomocy.................................................... 548 Wprowadzenie............................................. 549 Art. 164 168.......................................... 550 Oddział 13. Informowanie o opuszczeniu przez skazanego zakładu karnego.... 562 Art. 168a............................................. 562 Rozdział XI. Prawa i obowiązki kuratora sądowego, wykonywanie dozoru, warunkowego umorzenia postępowania i warunkowego zawieszenia wykonania kary.... 565 Oddział 1. Prawa i obowiązki kuratora sądowego oraz dozór............... 565 Wprowadzenie............................................. 568 Art. 169 176.......................................... 569 Oddział 2. Warunkowe umorzenie postępowania karnego.................. 585 Wprowadzenie............................................. 586 Art. 177.............................................. 586 Oddział 3. Warunkowe zawieszenie wykonania kary...................... 589 Wprowadzenie............................................. 590 Art. 178 178a.......................................... 590 Rozdział XII. Środki karne.......................................... 600 Wprowadzenie............................................. 600 Oddział 1. Pozbawienie praw publicznych............................. 601 Art. 179 179a.......................................... 601

Spis treści Oddział 2. Zakazy, nakaz i obowiązek................................ 604 Art. 180 186a.......................................... 605 Oddział 3. Przepadek............................................ 624 Art. 187 195b......................................... 624 Oddział 4. Naprawienie szkody, zadośćuczynienie, nawiązka i świadczenie pieniężne..................................................... 639 Art. 196 196a.......................................... 639 Oddział 5. Podanie wyroku do publicznej wiadomości.................... 640 Art. 197 199.......................................... 640 Rozdział XIII. Środki zabezpieczające.................................. 644 Wprowadzenie............................................. 646 Art. 199a 205.......................................... 647 Rozdział XIV. Należności sądowe..................................... 677 Art. 206.............................................. 677 Rozdział XV. Tymczasowe aresztowanie................................ 680 Wprowadzenie............................................. 684 Art. 207 223a.......................................... 686 Rozdział XVa. Umieszczanie tymczasowo aresztowanych i skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w wydzielonych pomieszczeniach lub pomieszczeniach dla osób zatrzymanych........................................... 740 Wprowadzenie............................................. 740 Art. 223b 223e......................................... 741 Część wojskowa.................................................... 745 Rozdział XVI. Przepisy ogólne....................................... 745 Wprowadzenie............................................. 745 Art. 224 226.......................................... 745 Rozdział XVII. Kara ograniczenia wolności.............................. 748 Wprowadzenie............................................. 748 Art. 227 230.......................................... 749 Rozdział XVIII. Kara pozbawienia wolności i kara aresztu wojskowego......... 753 Wprowadzenie............................................. 753 Art. 231 236.......................................... 754 Rozdział XIX. Środki karne......................................... 759 Wprowadzenie............................................. 759 Art. 237 239.......................................... 760 Rozdział XX. Tymczasowe aresztowanie................................ 762 Wprowadzenie............................................. 762 Art. 240 241.......................................... 762 Część końcowa..................................................... 763 Rozdział XXI. Objaśnienie wyrażeń ustawowych.......................... 763 Wprowadzenie............................................. 763 Art. 242.............................................. 763 Rozdział XXII. Przepisy przejściowe i końcowe........................... 766 Wprowadzenie............................................. 767 Art. 243 259.......................................... 768 Wykaz aktów wykonawczych wydanych na podstawie KKW od 6.6.1997 r. oraz wybrane orzecznictwo TK........................................ 783 Indeks rzeczowy.................................................... 847 VII

Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BezImprMasU........... ustawa z 20.3.2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 611 ze zm.) CzAdmDepR............ rozporządzenie MS z 27.10.2003 r. w sprawie czynności administracyjnych i rozliczeń finansowych związanych z prowadzeniem depozytu przedmiotów wartościowych i środków pieniężnych osób pozbawionych wolności (Dz.U. Nr 192, poz. 1881 ze zm.) CzAdmTAR............. rozp. MS z 2.10.2012 r. w sprawie czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności oraz dokumentowania tych czynności (Dz.U. z 2012 r. poz. 1153) DozElektrU............. ustawa z 7.9.2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 142, poz. 960 ze zm.) DziałAdmRzU........... ustawa z 4.9.1997 r. o działach administracji rządowej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 743 ze zm.) DzMPozbWolR.......... rozporządzenie MS z 17.9.2003 r. w sprawie przyjmowania dzieci matek pozbawionych wolności do domów dla matki i dziecka przy wskazanych zakładach karnych oraz szczegółowych zasad organizowania i działania tych placówek (Dz.U. Nr 175, poz. 1709) EKPC................. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) ERW.................. Rekomendacja Nr Rec(2006)2 Komitetu Ministrów dla Państw Członkowskich w sprawie Europejskich Reguł Więziennych przyjęta przez Komitet Ministrów 11.1.2006 r. na 952. posiedzeniu Zastępców Ministrów, www.ms.gov.pl FinPublU............... ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) FPPR.................. rozporządzenie MS z 6.2.2014 r. w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (Dz.U. z 2014 r. poz. 189) KC................... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) KK................... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KK z 1932 r............. rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej z 13.7.1932 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm.) akt nieobowiązujący KK z 1969 r............. ustawa z 19.4.1969 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) akt nieobowiązujący KKS.................. ustawa z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.) IX

Wykaz skrótów KKW.................. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) KKW z 1969 r........... ustawa z 19.4.1969 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 13, poz. 98 ze zm.) akt nieobowiązujący KomSądU.............. ustawa z 29.8.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.) Konstytucja RP.......... Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. 78, KP.................... poz. 483 ze sprost. i ze zm.) ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA.................. ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) KPC.................. ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 101) KPK.................. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPK z z 1969 r........... KPW.................. KPW z 1971 r............ KRKU................. ustawa z 19.4.1969 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 13, poz. 96 ze zm.) akt nieobowiązujący ustawa z 24.8.2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 395 ze zm.) ustawa z 20.5.1971 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 12, poz. 116 ze zm.) akt nieobowiązujący ustawa z 24.5.2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 654 ze zm.) KRO.................. ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) KRSU................. ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.) KSCU................. ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28.7.2005 r. (tekst jedn. Dz.U. 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) KuratorzyR............. rozporządzenie MS z 12.6.2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych (Dz.U. Nr 112, poz. 1064 ze zm.) KuratorzyU............. ustawa z 27.7.2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) KW................... ustawa z 20.5.1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 482 ze zm.) MPPOiP............... Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167 załącznik) NadzPenitencR........... rozporządzenie MS z 26.8.2003 r. w sprawie sposobu, zakresu i trybu sprawowania nadzoru penitencjarnego (Dz.U. Nr 152, poz. 1496 ze zm.) NarkU................. ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz.U. NauczZKR.............. z 2012 r. poz. 124 ze zm.) rozporządzenie MS z 13.2.2004 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu prowadzenia nauczania w zakładach karnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 1601) nowela z 24.7.2003 r....... ustawa z 24.7.2003 r. o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 142, poz. 1380) ObrJOrgSWR............ X rozporządzenie MS z 31.10.2003 r. w sprawie obrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz.U. Nr 194, poz. 1903 ze zm.)

Wykaz skrótów ObrRPU................ ustawa z 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 461 ze zm.) OchrJOrgSWR........... rozporządzenie MS z 31.10.2003 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz.U. Nr 194, poz. 1902 ze zm.) OchrZdrPsychU.......... ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 19.8.1994 r. (tekst OdpPZbU............... jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375 ze zm.) ustawa z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 768 ze zm.) OpłKarU............... ustawa z 23.6.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) PolU.................. ustawa z 6.4.1990 r. o Policji (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687 ze zm.) PodmWykKOgrWU....... rozporządzenie MS z 1.6.2010 r. w sprawie podmiotów, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna (Dz.U. Nr 98, poz. 634) PomSpołU.............. ustawa z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.) PostEgzAdmU........... ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.) PostLeczJSWR........... rozporządzenie MS z 21.12.2006 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i reintegracyjnego do osób uzależnionych, umieszczonych w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej (Dz.U. z 2007 r. Nr 5, poz. 40) ProkU................. ustawa z 20.6.1985 r. o prokuraturze (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 270, poz. 1599 ze zm.) PrUSP................. ustawa z 27.7.2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 427 ze zm.) PrUSP z 1985 r........... ustawa z 20.6.1985 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) akt nieobowiązujący PrUSW................ ustawa z 21.8.1997 Prawo o ustroju sądów wojskowych (tekst PWKK................. PWKPK................ jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 952 ze zm.) ustawa z 6.6.1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554 ze zm.) ustawa z 6.6.1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr Nr 89, poz. 556 ze zm.) RegUProkR............. rozporządzenie MS z 24.3.2010 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 144) RegUSądR.............. RegUSądR z 1987 r........ RegWykKAW............ RegWykKPW............ rozporządzenie MS z 23.2.2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 259 ze zm.) rozporządzenie MS z 19.11.1987 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 218 ze zm.) akt nieobowiązujący rozporządzenie MS z 18.8.1998 r. w sprawie regulaminu wykonywania kary aresztu wojskowego (Dz.U. Nr 111, poz. 703) akt nieobowiązujący rozporządzenie MS z 25.8.2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. Nr 152, poz. 1493) XI

Wykaz skrótów SpWykUprKurSR......... RegWykKPW z 1989 r..... rozporządzenie MS z 2.5.1989 r. w sprawie regulaminu wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. Nr 31, poz. 166 ze zm.) akt nieobowiązujący RegWykKPW z 1998 r..... rozporządzenie MS z 12.8.1998 r. w sprawie regulaminu wykonywania karu pozbawienia wolności (Dz.U. Nr 111, poz. 699) akt nieobowiązujący RegWykTA............. rozporządzenie MS z 26.8.2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz.U. Nr 152, poz. 1494) RegWykTA z 1998 r....... rozporządzenie MS z 12.8.1998 r. w sprawie regulaminu wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz.U. Nr 111, poz. 700) akt nieobowiązujący SłWojŻZawU............ ustawa z 11.9.2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.) SpisWybR.............. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 27.7.2011 r. w sprawie spisu wyborców (Dz.U. Nr 158, poz. 942) SpOddzPenitR........... rozporządzenie z 14.8.2003 r. w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 1067) rozporządzenie MS z 26.2.2013 r. w sprawie sposobu wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych (Dz.U. z 2013 r. poz. 335) StawImpMasR........... rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 3.8.2009 r. w sprawie sposobu wykonywania obowiązku osobistego stawiennictwa w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu określonym przez właściwego komendanta Policji w czasie trwania imprezy masowej (Dz.U. Nr 125, poz. 1039) SWU.................. ŚrPrzymBezpU........... ŚwKorU................ ustawa z 9.4.2010 r. o Służbie Więziennej (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 173) ustawa z 24.5.2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 628 ze zm.) ustawa z 25.6.1997 r. o świadku koronnym (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 232 ze zm.) WykPrRelR............. rozporządzenie MS z 2.9.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U. Nr 159, poz. 1546) WykPrzPrzepR........... ZakłAmbR.............. rozporządzenie MS z 8.9.2003 r. w sprawie wykazu przedmiotów, które w razie orzeczenia ich przepadku przekazuje się bezpośrednio innym organom niż właściwy urząd skarbowy (Dz.U. Nr 167, poz. 1635) rozporządzenie Ministra Zdrowia z 15.11.2010 r. w sprawie wykazu zakładów ambulatoryjnych przeznaczonych do wykonywania środków zabezpieczających orzeczonych wobec skazanych za przestępstwa skierowane przeciwko wolności seksualnej (Dz.U. Nr 230, poz. 1519 ze zm.) ZakłPsychR............. rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10.8.2004 r. w sprawie wykazu zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania środków zabezpieczających oraz składu, trybu powoływania i zadań komisji psychiatrycznej do spraw środków zabezpieczających (Dz.U. Nr 179, poz. 1854 ze zm.) ZatrOPWU.............. XII ustawa z 28.8.1997 r. o zatrudnieniu osób pozbawionych wolności (Dz.U. Nr 123, poz. 777 ze zm.)

Wykaz skrótów ZatrSkazR.............. rozporządzenie MS z 9.2.2004 r. w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych (Dz.U. Nr 27, poz. 242 ze zm.) ZatrSocU............... ustawa z 13.6.2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 225 ze zm.) ZTP................... Zasady techniki prawodawczej załącznik do rozp. Prezesa RM z 20.6.2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908) ZTPR.................. rozporządzenie Prezesa RM z 20.6.2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908) 2. Organy orzekające ETPC................. Europejski Trybunał Praw Człowieka MTK.................. Międzynarodowy Trybunał Karny SA.................... Sąd Apelacyny SN.................... Sąd Najwyższy SN(7).................. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów SN(IK)................. Sąd Najwyższy w składzie pełnej Izby Karnej SO.................... Sąd Okręgowy TK.................... Trybunał Konstytucyjny 3. Czasopisma An. UMCS.............. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Apel. Lub.............. Apelacja Lublin Arch. Krym.............. Archiwum Kryminalne AUL.................. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica AUWr................. Acta Universitatis Wratislaviensis Biul. Orz. SA w Katowicach. Biuletyn Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Katowicach Biul. PTK.............. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego im. Stanisława Batawii Biul. RPO.............. Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich BSP................... Białostockie Studia Prawnicze CzPKNP............... Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Dz.U................... Dziennik Ustaw Dz.Urz. MS............. Dziennik Urzędowy Ministra Sprawiedliwości EP.................... Edukacja Prawnicza EPS................... Europejski Przegląd Sądowy FP.................... Forum Penitencjarne GP.................... Gazeta Prawna GS.................... Gazeta Sądowa GSP................... Gdańskie Studia Prawnicze GW................... Gazeta Wyborcza IP.................... Inspektor Pracy Jur.................... Jurysta KSP................... Krakowskie Studia Prawnicze KZS................... Krakowskie Zeszyty Sądowe M.P.................... Monitor Polski NP.................... Nowe Prawo OSA.................. Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSAB................. Orzecznictwo Sądów Apelacyjnego w Białymstoku OSAG................. Orzecznictwo Sądów Apelacji Gdańskiej OSAŁ................. Orzecznictwo Sądów Apelacji Łódzkiej OSN.................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego (poprzednio: Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego, orzeczenia Izby Cywilnej do 1952 r., XIII

Wykaz skrótów od 1953 r. do 1961 r. Orzecznictwo Sądu Najwyższego, w 1962 r. Izby Cywilnej, od 1963 r. do 1981 r. Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, od 1982 r. do 1989 r. Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, od 1990 r. do 1994 r. Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, od 1994 r. Izby Cywilnej) OSNK................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna (od 1994 r.) OSNKW............... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Wojskowa (do 1993 r.) OSNPG................ Orzecznictwo Sądu Najwyższego, wydawnictwo Prokuratury Generalnej OSNwSK............... Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSP................... Orzecznictwo Sądów Polskich (od 1990 r.), Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych (od 1957 r. do 1989 r.) OSPiKA................ Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych OTK.................. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK-A................ Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A Pal.................... Palestra PiP................... Państwo i Prawo PL.................... Przegląd Legislacyjny POSAG................ Przeglad Ozecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku PPen................... Przegląd Penitencjarny PPiA.................. Przegląd Prawa i Administracji PPiK.................. Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny PPK................... Przegląd Prawa Karnego PPol................... Przegląd Policyjny PPUW................. Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawsiego Prok. i Pr............... Prokuratura i Prawo Pr. Pracy............... Prawo Pracy PS.................... Przegląd Sądowy PSejm.................. Przegląd Sejmowy PWP.................. Przegląd Więziennictwa Polskiego RPEiS................. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny R.Pr................... Radca Prawny Rz.................... Rzeczpospolita SI.................... Studia Iuridica SIL................... Studia Iuridica Lublinensia SKKP................. Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne SP.................... Studia Prawnicze SPE................... Studia Prawno-Ekonomicze Wok................... Wokanda WPP.................. Wojskowy Przegląd Prawniczy ZNIBPS................ Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego ZNUG................. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego ZNUŁ................. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego ZNURz................ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego ZPUKSW............... Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 4. Literatura Hołda, Postulski, Komentarz 1998.......... Z. Hołda, K. Postulski, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Gdańsk 1998 XIV

Hołda, Postulski, Komentarz 2005.......... Hołda, Postulski, Komentarz 2007.......... Wykaz skrótów Z. Hołda, K. Postulski, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Gdańsk 2005 Z. Hołda, K. Postulski, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Gdańsk 2007 Lelental, Komentarz 1999... S. Lelental, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 1999 Lelental, Komentarz 2001... S. Lelental, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2001 Lelental, Komentarz 2010... S. Lelental, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2010 Lelental, Komentarz 2012... S. Lelental, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2012 Pawela, Praktyczny komentarz S. Pawela, Kodeks karny wykonawczy. Praktyczny komentarz, Warszawa 1999 Siemaszko, Atlas.......... A. Siemaszko, B. Gruszyńska, M. Marczewski, Atlas przestępczości w Polsce, t. 3, Warszawa 2003 Szymanowski, Świda, Komentarz T. Szymanowski, Z. Świda, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz. Ustawy dodatkowe, akty wykonawcze, Warszawa 1998 UProjKKS.............. Uzasadnienie projektu rządowego Kodeksu karnego skarbowego, Kodeks karny skarbowy z uzasadnieniem, Katowice 1999 UProjKKW 1997......... Uzasadnienie rządowego projektu nowego Kodeksu karnego wykonawczego, Nowe Kodeksy Karne. Kodeks postępowania karnego. Kodeks karny wykonawczy, Warszawa 1997 UProjKKW 2001......... Uzasadnienie projektu ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw z 20.12.2001 r., zgłoszonego przez Prezydenta RP (Druk sejmowy Nr 183, Sejm IV kadencji) UProjKKW 2010......... Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy (Druk sejmowy Nr 2985, Sejm VI kadencji) UProjKKW 2011......... Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Druk sejmowy Nr 3961, Sejm VI kadencji) 5. Inne art..................... artykuł CPT................... Europejski Komitet Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu Traktowaniu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu CZSW................. Centralny Zarząd Służby Więziennej dot.................... dotyczy ds..................... do spraw em.................... emerytowany ew..................... ewentualnie IBPS.................. Instytut Badania Prawa Sądowego Inf. RPO............... Informacja o pracy Rzecznika Praw Obywatelskich IWS................... Instytut Wymiaru Sprawiedliwości MS................... Minister Sprawiedliwości Nr.................... numer ONZ.................. Organizacja Narodów Zjednoczonych post................... postanowienie XV

Wykaz skrótów poz.................... pozycja rec.................... recenzja rozp................... rozporządzenie RPD.................. Rzecznik Praw Dziecka RPO.................. Rzecznik Praw Obywatelskich spr.................... sprawa SW................... Służba Więzienna tekst jedn............... tekst jednolity uchw................... uchwała uw.................... uwaga/-i uz..................... uzupełnienie wydz................... wydział wyr.................... wyrok ze zm.................. ze zmianą/-ami XVI

Kodeks karny wykonawczy z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz.U. Nr 90, poz. 557) (zm.: Dz.U. 1997, Nr 160, poz. 1083; 1999, Nr 83, poz. 931; 2000, Nr 60, poz. 701, Nr 120, poz. 1268; 2001, Nr 98, poz. 1071, Nr 111, poz. 1194; 2002, Nr 74, poz. 676, Nr 200, poz. 1679; 2003, Nr 111, poz. 1061, Nr 142, poz. 1380, Nr 179, poz. 1750; 2004, Nr 93, poz. 889, Nr 210, poz. 2135, Nr 243, poz. 2426, Nr 273, poz. 2703; 2005, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479; 2006, Nr 104, poz. 708; 2007, Nr 123, poz. 849; 2008, Nr 96, poz. 620, Nr 214, poz. 1344; 2009, Nr 8, poz. 39, Nr 22, poz. 119, Nr 62, poz. 504, Nr 98, poz. 817, Nr 108, poz. 911, Nr 115, poz. 963, Nr 190, poz. 1475, Nr 201, poz. 1540, Nr 206, poz. 1589; 2010, Nr 34, poz. 191, Nr 40, poz. 227, Nr 125, poz. 842, Nr 182, poz. 1228; 2011, Nr 39, poz. 201 i 202, Nr 112, poz. 654, Nr 185, poz. 1092, Nr 217, poz. 1280, Nr 240, poz. 1431; 2012, poz. 908; 2013, poz. 628, poz. 1247; 2014, poz. 287; Druk sejmowy Nr 1849)

Wprowadzenie 1. Rys historyczny. Ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 1 ze zm.) zastąpiła obowiązującą od 1.1.1970 r. ustawę z 19.4.1969 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 13, poz. 98 ze zm.). Uchwalenie tej ostatniej było urzeczywistnieniem idei wyodrębnienia przepisów dotyczących wykonywania kar i innych środków prawnokarnej reakcji na przestępstwo w postaci samodzielnego aktu ustawodawczego pod nazwą kodeks. Idea ta była bardzo ściśle związana z nauką polskiego prawa karnego. Jeszcze w okresie międzywojennym, w toku prac kodyfikacyjnych nad Kodeksem karnym, ówczesny Sekretarz Generalny Komisji Kodyfikacyjnej RP, późniejszy profesor Uniwersytetu Łódzkiego Emil Stanisław Rappaport (1877 1965), wystąpił z odpowiednim wnioskiem, proponując wyodrębnienie przepisów i uchwalenie ich w postaci samodzielnego kodeksu karnego wykonawczego (tenże, Nowy system kodyfikacji ustawodawstwa kryminalnego. Kodeks karny wykonawczy, Warszawa 1930, s. 34). W okresie powojennym E. S. Rappaport myśl tę jeszcze wielokrotnie podnosił i uzasadniał (tenże, Wybrane zagadnienia nowoczesnej polityki kryminalnej, Łódź 1960). Nie znalazła ona jednak uznania w okresie międzywojennym, jak również nie nawiązano do niej w toku prac kodyfikacyjnych podjętych w latach 50. XX w. i kontynuowanych później. W odniesieniu do prawa karnego wykonawczego prace te zintensyfikowane zostały po przejściu więziennictwa do zakresu działania Ministra Sprawiedliwości, co nastąpiło na mocy ustawy z 11.9.1956 r. o przejściu więziennictwa do zakresu działania Ministra Sprawiedliwości (Dz.U. Nr 41, poz. 188). Prace te nie zmierzały jeszcze wówczas do uchwalenia kodeksu karnego wykonawczego. Zamierzenia były znacznie skromniejsze, a celem, jaki im przyświecał, było przygotowanie ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności, a z czasem również o wykonywaniu tymczasowego aresztowania (por. S. Lelental, Prawo karne wykonawcze, Warszawa 1990, s. 36 39; tenże, Wykład prawa karnego wykonawczego z elementami polityki kryminalnej, Łódź 1996, s. 52 54). Taki kierunek prac ustawodawczych w pierwszym okresie po ich podjęciu determinowany był z jednej strony ówczesnymi tendencjami w polityce karnej, preferującymi wyraźnie karę pozbawienia wolności, jako podstawowy środek reakcji karnej na przestępstwo, z drugiej zaś brakiem synchronizacji z pracami nad nowym kodeksem karnym. W toku dalszych prac kodyfikacyjnych zmieniono całkowicie koncepcję realizowaną dotychczas, czego wyrazem było ogłoszenie w sierpniu 1967 r. Projektu prawa karnego wykonawczego. Projekt ten zawierał już unormowania dotyczące nie tylko kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, ale obejmował także regulacje dotyczące wykonywania pozostałych, przewidzianych w projekcie kodeksu karnego, środków prawnokarnej reakcji na przestępstwo lub czyn zabroniony. Treść i zakres regulacji przyjęty w tym projekcie odpowiadały już bardzo ściśle przyszłemu Kodeksowi karnemu wykonawczemu, którego projekt ogłoszony został w rok później, a mianowicie w październiku 1968 r. Dopiero ten ostatni projekt nosił miano Projektu kodeksu karnego wykonawczego, a więc nazwa kodeks pojawiła się dopiero w ostatnim etapie prac nad kodyfikacją polskiego prawa karnego wykonawczego (nazwa kodeks znalazła poparcie przez ówczesnego MS prof. Stanisława Walczaka, co miało z pewnością decydujące znaczenie). Ten ostatni projekt po dyskusji i po wniesieniu poprawek trafił do Sejmu, został uchwalony jako ustawa 19.4.1969 r. i wszedł w życie 1.1.1970 r. łącznie z Kodeksem karnym z 19.4.1969 r. (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) i Kodeksem postępowania karnego z 19.4.1969 r. (Dz.U. Nr 13, poz. 96 ze zm.). Zakończone zostały w ten sposób prace kodyfikacyjne nad całością prawa karnego, które trwały bez mała lat 20. W wypadku każdego z trzech kodeksów okres vacatio legis wynosił ponad 8 miesięcy. Kodeks karny wykonawczy z 1969 r. nowelizowany był 11 razy, przy czym pierwszą zmianę wprowadzono w 1975 r. (ustawą z 19.12.1975 r., Dz.U. Nr 45, poz. 234), a ostatnią 3