ROZWÓJ MOTORYCZNY DZIECKA (zestawienie bibliograficzne w wyborze) Według Słownika pedagogiki specjalnej Małgorzaty Kupisiewicz [Warszawa, Wyd. Nauk. PWN, 2014, s.192-193] motoryka to zdolność organizmu do wykonywania ruchów umożliwiających zmiany położenia w przestrzeni całego ciała lub poszczególnych jego części względem siebie. Stanowi kompleks indywidualnych właściwości psychofizycznych, rozwijających się na podstawie wrodzonych zadatków biologicznych. Rozwój cech motoryki nie jest zsynchronizowany, każda z nich ma nieco inne tempo rozwoju i zależy w dużym stopniu od dojrzewania organizmu. Wyróżnia się motorykę dużą (sprawność ruchowa całego ciała) i motorykę małą (sprawność ruchową rąk w zakresie drobnych, precyzyjnych ruchów). KSIĄŻKI: 1. Bogdanowicz Marta: Integracja percepcyjno-motoryczna: teoria diagnoza terapia. Wyd. 3. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2000. Sygn. cz. 38758 2. Bogdanowicz Marta: Metoda Dobrego Startu. Wyd. 3 zm. Warszawa, WSiP SA, 1999, s.6: Psychomotoryka: rozwój edukacja terapia. Sygn. cz. 35561 3. Bogdanowicz Marta: Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. Wyd. 2 popr. Warszawa, WSiP, 1985, s.115: Motoryka i jej zaburzenia. Sygn. cz. 31828 4. Cieszyńska Jagoda, Korendo Marta: Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6. roku życia. Kraków, Wydaw. Edukacyjne, 2012, s.19: Rozwój sprawności motorycznej i manualnej. Sygn. cz. 39869 5. Cieszyńska-Rożek Jagoda: Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa. Kraków, Wydaw. Omega Stage Systems Jędrzej Cieszyński, 2013, s.393: Stymulacja funkcji motorycznych. Sygn. cz. 40162 6. Dąbrowska-Jabłońska Iwona: Metody rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych. W: Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej pod red. nauk. Iwony Dąbrowskiej-Jabłońskiej. Kraków, Oficyna Wydaw. Impuls, 2006, s.109-124. Sygn. cz. 37684 7. Denisiuk Ludwik, Milicerowa Halina: Rozwój sprawności motorycznej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Warszawa, PZWS, 1969, Sygn. 11295 8. Franczyk Anna, Krajewska Katarzyna: Zabawy i ćwiczenia na cały rok. Propozycje do pracy z dziećmi młodszymi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wyd.4. Kraków, Oficyna Wydaw. Impuls, 2007, s.91: Ćwiczenia i zabawy w zakresie sprawności ruchowej [motoryki dużej i motoryki małej]. Sygn. cz. 37950 9. Gałuszka Anita: Ocena sprawności percepcyjnej i aktywności ruchowej dziecka w wieku przedszkolnym. W: Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym pod red. Zofii Dołęgi. Wyd. 2. Katowice, Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, 2006, s.63-77. Sygn. cz. 37779 10. Goddard Blythe Sally: Jak ocenić dojrzałość dziecka do nauki? Rozwojowe Testy Przesiewowe INPP oraz Program Ćwiczeń Integrujących INPP dla szkół. Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2013. Sygn. cz. 39943 11. Goddard Blythe Sally: Niedojrzałość neuromotoryczna dzieci i dorosłych. Testy Przesiewowe INPP dla lekarzy i pracowników służby zdrowia. Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2015. Sygn. 40364 12. Kaja Barbara: Problemy psychologii wychowania: teoria i praktyka. Bydgoszcz, Wydaw. Akademii Bydgoskiej, 2001, s.189: Metoda percepcyjno-motoryczna N. C. Kepharta. Sygn. cz. 38217
13. Kaja Barbara: Zarys terapii dziecka. Metody psychologicznej i pedagogicznej pomocy wspomagającej rozwój dziecka. Bydgoszcz, Wydaw. Akademii Bydgoskiej, 2001, s.84: System percepcyjno-motoryczny Kepharta. Sygn. cz. 38097 14. Łockiewicz Marta, Kalka Dorota: Efektywność Metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz we wspomaganiu rozwoju psychomotorycznego dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa. W: Rodzinne, edukacyjne i psychologiczne wyznaczniki rozwoju pod red. Marty Bogdanowicz i Małgorzaty Lipowskiej. Kraków, Oficyna Wydaw. Impuls, 2008, s.231-235. Sygn. 38450 15. Majewska Jolanta, Majewski Andrzej: Zarys psychomotoryki. Główne nurty psychomotorycznego wspierania rozwoju dzieci i młodzieży. Teoria i praktyka. Gdańsk, HARMONIA, 2012. Sygn. 39280 16. Majewska Jolanta, Majewski Andrzej, Parakiewicz Anna, Zaorska Marzenna: Integracja sensoryczna w dialogu z psychomotoryką. Teoria i praktyka wspomagania rozwoju poprzez ruch. Toruń, Wydaw. Edukacyjne AKAPIT, 2016. Sygn. 40894 17. Makris Maria, Umiastowska Danuta: Rozwój fizyczny i motoryczny dziecka w wieku przedszkolnym. Szczecin, Wydaw. Nauk. Uniwersytetu Szczecińskiego, 2001. Sygn. cz. 37074 18. Mikler-Chwastek Anna: Wychowanie i wspieranie rozwoju małych dzieci. Dwulatki program dla przedszkolnych grup żłobkowych, żłobków, klubów dziecięcych i domów. Warszawa, Difin SA, 2013, s.19: Specyfika rozwoju psychoruchowego dzieci dwu- i trzyletnich. Sygn. cz. 40247 19. Piszczek Maria: Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2007, s.7: Stadia rozwoju inteligencji sensoryczno-motorycznej. Sygn. cz. 38766 20. Platt Geoff: Pokonać dyspraksję. Prosty program ćwiczeń poprawiających umiejętności ruchowe w domu i w szkole. Gdańsk, HARMONIA, 2016. Sygn. 40867 21. Przewęda Ryszard: O zmianach motorycznych w życiu człowieka. Warszawa, Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej, 1980. Sygn. 39696 22. Przewęda Ryszard: Rozwój motoryczny. W: Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. Podręcznik dla studentów uczelni pedagogicznych. Praca zbiorowa pod red. Andrzeja Jaczewskiego. Wyd.2 rozszerz. Warszawa, Wydaw. Akademickie Żak, 2003, s.122-140. Sygn. 38393 23. Przewęda Ryszard: Rozwój somatyczny i motoryczny. Warszawa, WSiP, 1973. Sygn. cz. 16291 24. Regner Anna: Wczesne wspomaganie rozwoju psychomotorycznego małego dziecka z zastosowaniem metody R. Castillo Moralesa. W: Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne pod red. Beaty Cytowskiej i Barbary Winczury. Kraków, Oficyna Wydaw. Impuls, 2005, s.205-213. Sygn. cz. 37407 25. Sher Barbara: Gry i zabawy we wczesnej interwencji. Ćwiczenia dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i przetwarzania sensorycznego. Gdańsk, HARMONIA, 2013, s.57: Gry i zabawy społeczne rozwijające dużą motorykę; s.113: Gry i zabawy społeczne rozwijające małą motorykę. Sygn. 39928 26. Skarbek Karolina, Wrońska Irmina: Diagnoza i wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka w wieku przedszkolnym. Kraków, Centrum Edukacyjne BLIŻEJ PRZEDSZKOLA, 2013, s.37: Sprawność ruchowa (motoryka duża); s.50: Sprawność manualna i grafomotoryczna (motoryka mała). Sygn. cz. 40266 27. Spionek Halina: Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa, PWN, 1965. Sygn. cz. 7262 28. Warecka Grażyna, Żeromińska Anna: Obniżona sprawność grafomotoryczna. W: Terapia pedagogiczna. Scenariusze zajęć pod red. Violetty Florkiewicz. Wyd.5. Łódź,
Wydaw. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, 2003, s.99-107. Sygn. cz. 38057 29. Włoch Stanisława, Włoch Agnieszka: Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Wybrane problemy i rozwiązania. Warszawa, Wydaw. Akademickie Żak, 2009, s.41: Opóźnienia i deficyty rozwoju motorycznego. Sygn. cz. 38933 30. Wolański Napoleon: Rozwój psychomotoryczny. W: Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania pod red. Napoleona Wolańskiego przy współpracy Anny Siniarskiej. Wyd.2. Warszawa, PWN, 1983, s.105-114. Sygn. 27289 31. Woynarowska Barbara: Rozwój motoryczny. W: Zdrowie i szkoła pod red. Barbary Woynarowskiej. Warszawa, Wydaw. Lekarskie PZWL, 2000, s.48-51. Sygn. cz. 36286 32. Woynarowska Barbara: Rozwój motoryczny. W: Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania: podręcznik akademicki. Woynarowska Barbara, Kowalewska Anna, Izdebski Zbigniew, Komosińska Krystyna. Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2010, s.62-73. Sygn. cz. 38894 ARTYKUŁY Z CZASOPISM: 1. Ale zabawa! zabawy stymulujące psychomotoryczny rozwój dziecka sześcioletniego / Irena Raczyńska, Anna Werońska // WYCHOWANIE NA CO DZIEŃ.- 2004, nr 1-2, (wkładka metodyczna) s.v-vi 2. Charakterystyka rozwoju motorycznego dziecka w wieku przedszkolnym / Ryszard Przewęda, Barbara Wybraniec // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 1984, nr 7-8, s.394-399 3. Jak oceniać rozwój psychomotoryczny ucznia klasy pierwszej / Ewa Nowicka // ŻYCIE SZKOŁY.- 2005, nr 1, s.32-35 4. Jak wspierać sprawność manualną na starcie szkolnym? / Katarzyna Nadrowska // ŻYCIE SZKOŁY.- 2011, nr 9, s.54-62 5. Jak wspomagać rozwój motoryczny dziecka sześcioletniego? / Katarzyna Nadrowska // ŻYCIE SZKOŁY.- 2011, nr 8, s.48-56 6. Motoryka mała / Anna Kordzińska-Grabowska // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 2017, nr 4, s.37-40 7. Niedoceniana psychomotoryka w diagnozie gotowości szkolnej. Komunika z badań / Agata Nowak, Anna Romanowska-Tołłoczko // WYCHOWANIE NA CO DZIEŃ.- 2013, nr 6, 26-28 8. Normy rozwoju fizycznego i sprawności motorycznej dzieci sześcioletnich Pobrzeża Słowińskiego / Urszula Więcławik // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 1985, nr 9, s.481-484 9. Ocena zdolności i umiejętności motorycznych dzieci 5-letnich / Martyna Szczotka // NAUCZYCIEL I SZKOŁA.- 2017, nr 3, s.65-84 10. Od aktywności motorycznej do formowania charakteru / Alicja Jordan // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 2011, nr 9, s.20-24 11. Plan działań zmierzających do oceny stopnia rozwoju psychomotorycznego ucznia w klasie pierwszej / Ewa Nowicka // NAUCZYCIEL I SZKOŁA.- 2003, nr 1-2, s.317-333 12. Relacje między rozwojem motorycznym, poznawczym, emocjonalnym i społecznym w wieku przedszkolnym / Grażyna Sochaczewska // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 1984, nr 7-8, s.409-416 13. Rozwój fizyczny i motoryczny / Anna Nitecka-Walerych // ŻYCIE SZKOŁY.- 2004, nr 2, s.94-97
14. Rozwój motoryczny dzieci w młodszym wieku szkolnym / Elżbieta Cieśla // NAUCZANIE POCZĄTKOWE.- 2006/2007, nr 4, s.11-17 15. Rozwój sprawności motorycznych dzieci pięcioletnich / Ewa Lewandowska // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 2012, nr 5, s.10-16 16. Rozwój zdolności motorycznych dziecka w czterech porach roku / Izabela Miller // WYCHOWANIE FIZYCZNE I ZDROWOTNE.- 2004, nr 10, wkładka s.8-12 17. Sprawność manualna / Ewa Brzozowska // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 2013, nr 11, s.16-18 18. Sprawność motoryczna uczniów klas początkowych / Marzena Jakubczyk // LIDER.- 2004, nr 4, s.13-15 19. Stymulacja rozwoju psychomotorycznego w kontekście dynamiki rozwojowej w okresie wczesnoszkolnym / Ewa Srebro, Katarzyna Wójcik // NAUCZANIE POCZĄTKOWE.- 2006/2007, nr 4, s.52-56 20. Tendencje w rozwoju motorycznym dzieci w wieku przedszkolnym / Ryszard Przewęda, Bożena Sekita // STUDIA PEDAGOGICZNE.- 1985, T. XLVIII, s.95-111 21. Wpływ aktywności rytmicznej związanej z treningiem lokomocyjnym na zdolność do synchronizowania elementów motorycznych u dzieci w wieku przedszkolnym / Paul L. Croom // WYCHOWANIE MUZYCZNE W SZKOLE.- 2004, nr 3, s.132-137 22. Wspomaganie rozwoju psychomotorycznego trzy- i czterolatków / Marta Bogdanowicz // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 2006, nr 8, s.14-19 23. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. I / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2008, nr 11, s.21 24. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. II / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2008, nr 12, s.21 25. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. III / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 2, s.21 26. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. IV / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 3, s.21 27. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. V / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 4, s.21 28. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. VI / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 5, s.21 29. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. VII / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 6, s.21 30. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. VIII / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 7-8, s.41 31. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. IX / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 9, s.21 32. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. X / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 10, s.21 33. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XI / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 11, s.21 34. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XII / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2009, nr 12, s.21 35. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XIII / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 1, s.21 36. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XIV / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 2, s.21 37. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XV / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 3, s.21
38. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XVI / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 4, s.21 39. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XVII / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 5, s.21 40. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XVIII / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 6, s.21 41. Zdolności motoryczne dzieci i młodzieży cz. XIX / Kinga Klaś-Pupar // REMEDIUM.- 2010, nr 7-8, s.41 42. Zręczność manualna u dzieci 6-letnich w zróżnicowanym środowisku wychowawczym / Grzegorz Nowicki // WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU.- 1985, nr 9, s.476-481