XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Salt Lake City 2002

7 Wyniki analiz klasyfikacji olimpijskich mają nie tylko diagnostyczne, ale także prognostyczne znaczenie. Andrzej Pac-Pomarnacki, Zbigniew Sikora, Jerzy Tkaczyk XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Salt Lake City 2002 Klasyfikacje, analizy, porównania Cztery lata temu, w roku 1998, opublikowaliśmy w nr 3-4 opracowanie, którego celem było ukazanie układu sił w zimowych sportach olimpijskich, powstałego w wyniku rozstrzygnięć, jakie zapadły na Igrzyskach Olimpijskich w Nagano i porównanie z układem wcześniejszym, z Lillehammer. Cel niniejszego tekstu jest podobny, z tą różnicą, że aktualny układ sił w sportach zimowych odnosimy nie do jednych, ale do dwóch poprzednich Igrzysk. Liczymy, że dzięki temu łatwiej będzie dostrzec tendencje zmian, jakie dokonały się (jeśli miało to miejsce) wewnątrz tego układu w okresie dwóch ostatnich olimpiad (ośmiu lat). Tego rodzaju opracowania, dokonane na podstawie rzetelnych danych i odpowiedniej metodologii, są niezbędne dla uzyskania obiektywnej oceny sytuacji bieżącej, a ponadto stanowić mogą (po pogłębieniu) podstawowy materiał dla prac strategicznych nad rozwojem sportu (w tym przypadku sportów zimowych) na świecie oraz w skali kraju i opracowania założeń startu reprezentacji do kolejnych igrzysk olimpijskich. Sport Wyczynowy 2002, nr 3-4/447-448 7

8 Andrzej Pac-Pomarnacki, Zbigniew Sikora, Jerzy Tkaczyk Tabela 1 Programy sportowy Igrzysk Olimpijskich w Salt Lake City Liczba Dyscyplina konkurencji medali punktów Narciarstwo klasyczne 12 36 444 Narciarstwo alpejskie 10 30 370 Łyżwiarstwo szybkie 10 30 370 Short track 8 24 296 Biathlon 8 24 296 Snowboard 4 12 148 Narciarstwo dowolne 4 12 148 Łyżwiarstwo figurowe 4 12 148 Saneczkarstwo 3 9 111 Bobsleje 3 9 111 Skoki narciarskie 3 9 111 Kombinacja norweska 3 9 111 Curling 2 6 74 Hokej na lodzie 2 6 74 Skeleton 2 6 74 Razem 78 234 2886 1. W programie XIX. Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Salt Lake City znalazło się 15 grup dyscyplin sportu i 78 konkurencji. Można w nich było zdobyć 234 medale (najwięcej w narciarstwie klasycznym biegi, skoki i kombinacja norweska łącznie 54 medale, w narciarstwie alpejskim i łyżwiarstwie szybkim po 30, w biathlonie i short tracku po 24) (tab. 1) oraz 2886 punktów. Program ostatnich Igrzysk był najobszerniejszy z wszystkich dotychczasowych zawodów olimpijskich. W Lillehammer zawody przeprowadzono w 61 konkurencjach (183 medale i 2257 punktów), a w Nagano w 67 konkurencjach (201 medali i 2479 punktów). 1 W Salt Lake City wystartowało 2400 zawodników z 78 państw (w Lillehammer z 67, w Nagano z 72). Bardzo liczne reprezentacje wystawiły państwa, które tradycyjnie zajmują czołowe miejsca we współzawodnic- 1 Por. XVIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie Nagano 98. Klasyfikacje, analizy, porównania. Sport Wyczynowy 1998, nr 3-4. 8

XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Salt Lake City 2002 9 twie olimpijskim. Gospodarza Igrzysk, USA, reprezentowało 208 sportowców (89 kobiet i 119 mężczyzn). Stanęli oni na starcie wszystkich zawodów, objętych programem. Ekipę Niemiec, która zrezygnowała tylko z rywalizacji w narciarstwie dowolnym, stanowiło 176 zawodników (72 kobiety i 104 mężczyzn). Reprezentacja Rosji, licząca 159 zawodników (68 kobiet i 91 mężczyzn), obsadziła wszystkie konkurencje programu zawodów. Ekipa Norwegów była skromna, zaledwie 91 osób (31 kobiet i 60 mężczyzn) nie uczestniczyła w zawodach w short tracku, łyżwiarstwie figurowym, bobslejach i hokeju na lodzie. Liczna była za to drużyna Kanady (153 zawodników). Austrię, Włochy, Szwajcarię, Francję, Finlandię reprezentowało odpowiednio 113, 112, 114, 115 i 102 sportowców. Reprezentacja Polski, jedna z mniejszych, to 25 zawodników i 5 zawodniczek (na starcie stanęło 27 naszych sportowców). 2. W analizie układu sił, jaki wytworzył się po Igrzyskach w Salt Lake City, opieramy się na dwóch klasyfikacjach medalowej i punktowej. Medalowa, z natury rzeczy, dostarcza wąskiego obrazu i ograniczonego materiału informacyjnego. Co więcej, kolejność w tabeli klasyfikacyjnej, w decydującym stopniu, narzuca liczba złotych medali, zdobytych przez dane państwo. Jeśli w toku analizy nie uwzględni się sumy medali, jaką zgromadziło ono na swoim koncie, łatwo o popełnienie błędu, rzutującego na ocenę i wnioski. Klasyfikacja punktowa nie ma charakteru oficjalnego, ale za to posiada większą wartość informacyjną. Dzięki niej łatwiej jest odsłonić wewnętrzną strukturę układu sił, gdyż ukazuje go w szerszym zakresie. Głównym celem analizy jest odczytanie struktury układu klasyfikacyjnego, jaki powstaje w rezultacie rozstrzygnięć współzawodnictwa w poszczególnych konkurencjach programu igrzysk olimpijskich. Tak postępowaliśmy, przygotowując wcześniejsze publikacje na ten temat, tak samo postąpimy teraz. 3. Na czele klasyfikacji medalowej (tab. 2) znajdują się trzy państwa: Niemcy, zajmujące pierwsze miejsce, dzieli od USA, sklasyfikowanych na miejscu trzecim, różnica zaledwie 1 medalu. Natomiast Norwegia, zdobywając w sumie o 10-11 medali mniej od dwóch wymienionych reprezentacji, zajmuje drugą pozycję. To pierwszy, ale nie jedyny, przypadek zaburzenia porządku klasyfikacji medalowej XIX. Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Te trzy państwa niewątpliwie stanowią tzw. ścisłą czołówkę. Nie ulega jednak wątpliwości, że większym dorobkiem (i najwyższej jakości potencjałem sportowym, co dobitnie wykaże klasyfikacja punktowa) dysponują Niemcy i USA. Do drugiej grupy państw należy zaliczyć Rosję, Kanadę, Francję, Włochy oraz Szwajcarię i Austrię. Ich ogólny dorobek to 11-17 medali. Kolejność nie jest jednak konsekwencją liczby zdobytych medali. Pomiędzy nie wcisnęły się bowiem Finlandia i Holandia, a nawet Chorwacja, które zdobyły o 4 do 8 medali mniej. 9

10 Andrzej Pac-Pomarnacki, Zbigniew Sikora, Jerzy Tkaczyk Tabela 2 Klasyfikacja medalowa Igrzysk Olimpijski w Salt Lake City Miejsce Państwo Medale złote srebrne brązowe Razem 1. Niemcy 12 16 7 35 2. Norwegia 11 7 6 24 3. USA 10 13 11 34 4. Rosja 6 6 4 16 5. Kanada 6 3 8 17 6. Francja 4 5 2 11 7. Włochy 4 4 4 12 8. Finlandia 4 2 1 7 9. Holandia 3 5 0 8 10. Szwajcaria 3 2 6 11 11. Chorwacja 3 1 0 4 12. Austria 2 4 11 17 13. Chiny 2 2 4 8 14. Korea Płd. 2 2 0 4 15. Australia 2 0 0 2 16. Hiszpania 2 0 0 2 17. Estonia 1 1 1 3 18. Wielka Brytania 1 0 1 2 19. Czechy 1 0 1 2 20. Szwecja 0 2 4 6 21. Bułgaria 0 1 2 3 22. Japonia 0 1 1 2 23. Polska 0 1 1 2 24. Słowenia 0 0 1 1 25. Białoruś 0 0 1 1 Razem 79 78 77 234 10

XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Salt Lake City 2002 11 Pozostałe jedenaście reprezentacji, znajdujących się na miejscach od 14 do 25 posiada zbliżony, skromny dorobek medalowy (1-4 medali) i stanowi ostatnią grupę, jaką można wyłonić w tabeli klasyfikacji medalowej. W tej grupie mieści się Szwecja, która zdobyła 6 medali, ale ani jednego złotego. Tu powinna się znaleźć Chorwacja (4 medale), ale 3 złote medale dały jej znacznie wyższe miejsce. Raz jeszcze powtórzmy nasze zastrzeżenie klasyfikacja medalowa, mimo oficjalnej pieczęci, posiada ograniczoną wartość informacyjną i często nastręcza (z takim przypadkiem mamy właśnie do czynienia) wiele trudności analitycznych i interpretacyjnych. 4. Obraz, jaki przedstawia klasyfikacja punktowa XIX. Zimowych Igrzysk Olimpijskich Salt Lake 2002, jest szerszy, uporządkowany i bardziej przejrzysty (tab. 3). Tabela 3 Klasyfikacja punktowa Igrzysk Olimpijskich w Salt Lake City Miejsce Państwo Punkty 1. Niemcy 384,0 2. USA 382,0 3. Norwegia 268,0 4. Rosja 229,5 5. Austria 225,0 6. Kanada 206,5 7. Włochy 144,0 8. Szwajcaria 125,0 9. Francja 121,0 10. Holandia 103,0 11. Finlandia 102,5 12. Chiny 80,0 13. Japonia 76,5 14. Szwecja 76,0 15. Korea Płd. 59,0 16. Czechy 38,5 17. Bułgaria 37,0 18. Chorwacja 34,0 Miejsce Państwo Punkty 19. Białoruś 30,0 20. Estonia 25,0 21. Polska 23,0 22. Australia 22,0 23. Hiszpania 21,0 24. Słowenia 17,0 25. Wielka Brytania 16,0 26. Ukraina 13,0 27. Irlandia 5,0 28. Belgia 5,0 29. Litwa 4,0 30. Słowacja 4,0 31. Izrael 3,0 32. Łotwa 2,0 33. Dania 1,5 34. Węgry 1,0 35. Kazachstan 1,0 Łącznie 2886 11

12 Andrzej Pac-Pomarnacki, Zbigniew Sikora, Jerzy Tkaczyk Ścisłą czołówkę stanowią dwa państwa Niemcy i USA, które dzieli minimalna różnica 2,0 punktów. Wyraźnie trzecia Norwegia jest zdecydowanym liderem grupy drugiej, do której należą pozostałe państwa, zajmujące miejsca od 3 do 6 Rosja, Austria i Kanada. Kolejna grupa to państwa o wyraźnie mniejszym od poprzedników dorobku punktowym, zajmujące miejsca od 7 do 11 Włochy, Szwajcaria, Francja, Holandia i Finlandia. Czwartą, dość zwartą, niewielką grupę tworzą cztery państwa Chiny, Japonia, Szwecja i Korea Płd. Zajmują one miejsca od 12 do 15. W drugiej, dolnej połowie tabeli klasyfikacji punktowej można wyróżnić trzy grupy państw. Państwa, sklasyfikowane na miejscach od 16 do 21, podzielić można na dwie podgrupy o większym (Czechy, Bułgaria i Chorwacja) i mniejszym dorobku (Białoruś, Estonia i Polska). Bardzo blisko za nimi są Australia, Hiszpania, Słowenia, Wielka Brytania i Ukraina, poprzedzające grupę 9 reprezentacji, które zdobyły średnio po 3 pkt, zamykających stawkę sklasyfikowanych państw. 5. Tabele klasyfikacyjne powstały w wyniku rozstrzygnięć, jakie zapadły we współzawodnictwie w obrębie poszczególnych dyscyplin, objętych programem igrzysk. Różne dyscypliny, jak to wykazaliśmy we wstępie, ze względu na swój charakter oraz liczbę konkurencji, stwarzały różne możliwości zdobyczy medalowych i punktowych (por. tab. 1). Pretendenci do zajęcia wysokich lokat klasyfikacyjnych, dysponujący dużym potencjałem sportowym, obsadzili niemal wszystkie lub większość dyscyplin i konkurencji. Dwa pierwsze państwa w klasyfikacji Niemcy i USA zdobyły punkty w 13 spośród 15 dyscyplin. Niemcy pozostały bez zdobyczy punktowych w snowboardzie i narciarstwie dowolnym, USA w skokach narciarskich i biathlonie. Kanada, która zajęła szóste miejsce, zdobyła punkty w 11 sportach. Trzecia Norwegia w 9, podobnie jak czwarta Rosja i piąta Austria. Zdobycze punktowe Holandii, zajmującej dziesiąte miejsce, ograniczają się natomiast tylko do 2 dyscyplin łyżwiarstwa szybkiego i bobslejów. Potentaci sportowi nie gardzą żadną okazją do zdobycia medalu czy punktu, ale koncentrują swe siły i uwagę na narciarstwie klasycznym, alpejskim, biathlonie i łyżwiarstwie szybkim (pomijamy short track, gdyż warunki i sposób rozgrywania wyścigów nader często przynoszą przypadkowe rozstrzygnięcia) dyscyplinach, które oferowały spore zdobycze (120 spośród 234 medali oraz 1480 z 2886 punktów) Na tym bowiem obszarze rozstrzygają się losy współzawodnictwa o miejsce na szczycie klasyfikacji olimpijskiej (chociaż od tej reguły zdarzają się odstępstwa) (tab. 4). W przypadku trzech państw z pierwszej czwórki wskaźnik procentowy zdobyczy punktowych w wymienionych dyscyplinach w stosunku do wszystkich uzyskanych punktów był wyższy od 50% (Norwegia 91,0%, Niemcy 73,1%, Rosja 65,3%). USA osiągnęły wartość tego wskaźnika równą 32,2%. 12

Tabela 4 Osiągnięcia 11 pierwszych państw w klasyfikacji punktowej w narciarstwie klasycznym i alpejskim, łyżwiarstwie szybkim i biathlonie Dyscyplina Niemcy USA Norwegia Rosja Austria Kanada Włochy Francja Szwajcaria Holandia Finlandia Narciarstwo klasyczne 95 15 111 81 53 14 62 4 32 0 73 Narciarstwo alpejskie 22 18 52 0 119 5 25 40 30 0 1 Łyżwiarstwo szybkie 82 90 13 14 0 34 4 0 0 100 0 Biathlon 82 0 68 55 21 0 0 19 0 0 0 281/384 123/382 244/268 150/229,5 193/225 53/206,5 91/144 63/121 62/125 100/103 74/102,5 Suma pkt w 4 dyscyplinach/wszystkie pkt % 73,1 32,2 91,0 65,3 85,8 25,7 63,1 52,0 49,6 97,08 72,2 6. 13 Jak zapowiedzieliśmy we wstępie, jednym z celów tej analizy jest próba uchwycenia zmian, jakie zaszły (jeśli zaszły) w układzie sił w zimowych sportach olimpijskich na świecie w ciągu dwóch czteroleci, a trzech zawodów olimpijskich. Czy są to zmiany istotne, powodujące, że tabele klasyfikacyjne kolejnych igrzysk wyglądają inaczej, czy też układ sił w zimowych sportach olimpijskich na przestrzeni ostatnich lat wykazuje stabilność, a nieznaczne zmiany pozycji dotyczą tylko niektórych państw i niektórych stref układu? Aby odpowiedzieć na te pytania, dokonamy analizy porównawczej, odnosząc aktualny układ do klasyfikacji punktowych z Nagano 98 i Lillehammer 94. W tabeli klasyfikacji punktowej z Salt Lake City można wyróżnić trzy zasadnicze strefy. Pierwszą, górną tworzą trzy grupy państw: ścisłą czołówkę (Niemcy, USA), drugą (Norwegia, Rosja, Austria, Kanada), trzecią (Włochy, Szwajcaria, Francja, Holandia i Finlandia). W sumie jedenaście państw. W środkowej części tabeli znajdują się również trzy grupy: Chiny, Japonia, Szwecja, Korea Płd. (IV), Czechy, Bułgaria, Chorwacja, Białoruś, Estonia, Polska (V) oraz Australia, Hiszpania, Słowenia, Wielka Brytania, Ukraina (VI). Trzecia, końcowa część tabeli, to 9 państw (VII grupa). Jak ma się ten układ do poprzednich. Zajmijmy się najpierw czołówką, którą, jak zaznaczyliśmy, stanowiło w Salt Lake City 11 państw, znajdujących się 13

14 Andrzej Pac-Pomarnacki, Zbigniew Sikora, Jerzy Tkaczyk w pierwszej strefie aktualnego układu klasyfikacyjnego, i porównajmy ją z poprzednimi układami (tab. 5). Okazuje się, że na przestrzeni 8 lat wśród tej 11-tki wymiana dotyczyła tylko jednego państwa. Spośród państw sklasyfikowanych na tych pozycjach w Lillehammer na Igrzyskach w Nagano wypadła 9. wtedy Francja, której miejsce zajęła Holandia. W Salt Lake City Japonię. która spadła z 7. pozycji na 13., zastąpiła powracająca po 4 latach do czołówki Francja. Oznacza to, że układ klasyfikacyjny w swej górnej części pozostaje stabilny. Wymiana jednego państwa na inne (w dolnej części strefy) nie ma istotnego znaczenia. Większe znaczenie ma liczba punktów, zdobywanych przez dane reprezentacje mówi ona dokładnie, kto i ile zyskuje lub traci. Norwegia, której dorobek punktowy, mimo zwiększenia liczby konkurencji, utrzymuje się na zbliżonym poziomie (Lillehammer 281 pkt, Nagano 255 pkt, Salt Lake City 268 pkt) musiała ustąpić miejsca USA, które zdobyły odpowiednio 157, 209,5, 382 pkt, tracąc w Salt Lake City tylko 2 pkt do lidera klasyfikacji. Pierwsze Niemcy, które w Norwegii zebrały 258 pkt, a w Japonii 294, na ostatnich Igrzyskach zwiększyły swój dorobek do 384 pkt. Po nich następuje pięć państw, o wyraźnie niższym dorobku punktowym: 3. Norwegia 268 pkt (poprzednio 1. i 2.; 281 i 255 Tabela 5 Zdobycze punktowe pierwszych 11 państw Igrzysk w Lillehammer, Nagano i Salt Lake City Lillehammer 1994 Nagano 1998 Salt Lake City 2002 1. Norwegia 281,0 1. Niemcy 294,0 1. Niemcy 384,0 2. Rosja 266,0 2. Norwegia 255,0 2. USA 382,0 3. Niemcy 258,0 3. Austria 213,5 3. Norwegia 268,0 4. Włochy 213,0 4. USA 209,5 4. Rosja 229,5 5. USA 157,0 5. Rosja 203,0 5. Austria 225,0 6. Kanada 150,0 6. Kanada 166,0 6. Kanada 206,5 7. Austria 112,5 7. Japonia 146,0 7. Włochy 144,0 8. Szwajcaria 095,0 8. Włochy 145,0 8. Szwajcaria 125,0 9. Francja 085,5 9. Holandia 133,0 9. Francja 121,0 10. Japonia 084,0 10. Finlandia 119,0 10. Holandia 103,0 11. Finlandia 078,0 11. Szwajcaria 095,0 11. Finlandia 102,5 Osiągnięcia/program 1780/2257 1979/2479 2290,5/2886 % 078,9 079,8 079,4 14

XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Salt Lake City 2002 15 pkt), 4. Rosja 229,5 pkt (na poprzednich Igrzyskach 2. i 5. punkty 266 i 203), 5. Austria 225 pkt, (poprzednio 7. i 3. 112,5 i 213,5 pkt), 6. Kanada 206,5 pkt (poprzednio dwa razy 6. 150 i 166 pkt). Siódme są Włochy 144 pkt (poprzednio 213 i 145 pkt, miejsca 4. i 8.), ósma Szwajcaria 125 pkt (poprzednio 8. i 11. dwa razy po 95 pkt), dziewiąta Francja 121 pkt (poprzednio na 9. i 12., 85,5 i 90 pkt), dziesiąta Holandia 103 pkt (poprzednio 14. i 9., 55 i 133 pkt), jedenasta Finlandia 102,5 pkt (poprzednio 11. i 10., 78 i 119 pkt). Zmiany w środkowej strefie tabeli z Salt Lake City w porównaniu z wcześniejszymi układami są już wyraźniejsze. 17. i 18. na poprzednich Igrzyska Kazachstan (odpowiednio 22,5 i 36 pkt) spadł aż na 34. miejsce (1 pkt), zaś 20. w Lillehammer Czechy (24,5 pkt) utrzymały na ostatnich Igrzyskach 16. pozycję, zajętą w Nagano, chociaż zdobyły mniej punktów (odpowiednio 47 i 38,5 pkt). Reprezentacje, które zajmują miejsca w trzeciej strefie i gromadzą znikomą liczbę punktów, nie liczą się we współzawodnictwie olimpijskim i nie mają wpływu na jego przebieg. Zmiany pozycji w tej grupie są dość częste. Warto zauważyć, że poza tabelą klasyfikacji punktowej z Salt Lake City pozostały 43 reprezentacje, co stanowi 55,1% startujących; w Nagano 54,2%, a w Lillehammer 55,2%. Operowanie tym wskaźnikiem jest zasadne, gdyż mniej więcej taka sama liczba punktów była do zdobycia przez jedno państwo w każdych kolejnych zawodach olimpijskich, a wzrostowi liczby konkurencji odpowiadała większa liczba uczestników pretendentów do zdobycia punktów. Rozkład zdobyczy punktowych pokazuje, iż niemal 80% punktów zdobywało w trzech ostatnich igrzyskach pierwszych 11 państw w klasyfikacji (tabela 5). 7. Aby ubiegać się o zajęcie czołowych miejsc w tabeli klasyfikacyjnej, trzeba zdobywać punkty w większości konkurencji (jak USA), albo w tych sportach, które tradycyjnie stanowią silną stronę danego państwa, a równocześnie zapewniają spore zdobycze punktowe (Norwegia). Środkowa strefa tabeli jest dostępna dla reprezentacji, których potencjał opiera się na jednej-dwóch dyscyplinach, rozwiniętych do wysokiego poziomu lub też, co się zdarza, posiadaniu w swym składzie wybitnej jednostki, jak np. Norweg Bjoerndalen (27 pkt), Chorwatka Kostelic (34 pkt) czy holenderski łyżwiarz Uytdehaage (25 pkt). O wyborze taktyki startu olimpijskiego przesądza jednak potencjał sportowy, będący wynikiem pomyślnej realizacji strategii rozwoju sportu, przyjętej przez dane państwo, odpowiedniej do warunków, możliwości i tradycji (oraz szeregu jeszcze innych czynników). O wynikach, osiągniętych na igrzyskach olimpijskich, będących nawet dla najlepszych zawodników trudną, bo prestiżową próbą, decyduje w najwyższym stopniu poziom przygotowania i gotowości startowej. O tym, z kolei, decyduje umiejętne sterowanie przez trenerów 15

16 Andrzej Pac-Pomarnacki, Zbigniew Sikora, Jerzy Tkaczyk procesem treningu, zwłaszcza w ostatniej fazie przed startem, oraz ich współpraca z zawodnikami, którzy potrafią wyzwolić w sobie silną motywację do najwyższego wysiłku i pragnienie najwyższych osiągnięć. Z tabeli 6 wynika, że najwyższą wartość wskaźnika skuteczności startowej (stosunek liczby zdobytych punktów do liczby zgłoszonych zawodników) uzyskała reprezentacja Holandii, której 34 zawodników zdobyło 103 pkt (3,03), nieco niższy Norwegia (2,94). Trzeci co do wielkości był wskaźnik Niemiec 2,18 pkt, czwarty Austrii 1,99, piąty USA 1,84, szósty Rosji 1,44, siódmy Kanady 1,33 pkt. W niewielkiej reprezentacji Polski na jednego zawodnika przypadło 0,77 pkt. 8. Reprezentacja Polski, licząca 30 zawodników (5 kobiet, 25 mężczyzn), startowała w 27 konkurencjach, ale tylko w 5 (3 w skokach narciarskich, w snowboardowym slalomie równoległym J. Marczułajtis, łyżwiarstwie figurowym para sportowa D. Zagórska, M Siudek) zdobywając punkty, w sumie 23. Dorobek ten był wyraźnie wyższy niż w Lillehammer (8 pkt) i Nagano (12 pkt), podobnie jak zajęte miejsce (w Salt Lake City 21., w Lille- Tabela 6 Skuteczność startowa 11 najlepszych państw w klasyfikacji punktowej i reprezentacji Polski Miejsce Wskaźnik w Liczba skuteczności startu klasyfikacji Państwo liczba pkt/ punktowej zdobytych punktów zawodników /1 zawodnika 1. Niemcy 384,0 176 2,18 2. USA 382,0 208 1,84 3. Norwegia 268,0 91 2,94 4. Rosja 229,5 159 1,44 5. Austria 225,0 113 1,99 6. Kanada 206,5 155 1,33 7. Włochy 144,0 112 1,28 8. Szwajcaria 125,0 114 1,10 9. Francja 121,0 115 1,05 10. Holandia 103,0 34 3,03 11. Finlandia 102,5 102 1,00 21. Polska 23,0 30 0,77 16

XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Salt Lake City 2002 17 hammer 27., w Nagano 24-25.). Nie wolno jednak pomijać milczeniem faktu, iż ponad połowę zdobyczy punktowych (67%) zawdzięcza nasza reprezentacja w największej mierze skokom Adama Małysza. Prognozy startowe, dotyczące większości naszych zawodników, nie sprawdziły się. Dlaczego? Na to pytanie muszą odpowiedzieć szkoleniowcy. Jest to o tyle ważne, iż od trafności tych odpowiedzi zależeć mogą dalsze losy dyscyplin, grup i karier tych zawodników, a także koncepcji szkoleniowych. Problemem o szerszej skali jest natomiast opracowanie, przyjęcie i wdrożenie strategii rozwoju sportów zimowych (jakich spośród szerokiej dziś palety?) w naszym kraju. Należy raczej wątpić, aby były do tego zdolne wąskie, lokalne środowiska sportowe, koncentrujące zwykle uwagę na swoich sprawach bieżących, terenowych. Byłoby sukcesem, gdyby okazało się, że potrafią aktywnie wpisać się w realizację pojedynczych zadań, które prowadziłyby do wzrostu potencjału sportowego poszczególnych dyscyplin. 9. Formułując końcową opinię możemy po dokonaniu analizy stwierdzić, że XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Salt Lake City w zasadzie utrwaliły układ, panujący w sportach zimowych na świecie w ostatnim dziesięcioleciu. Przesunięcia, jakie nastąpiły w jego górnej strefie, są niewielkie. Te zaś, które odnoszą się do strefy środkowej i dolnej, chociaż większe, nie mają poważnego wpływu na obraz rywalizacji sportowej i poziomu sportowych osiągnięć. Reprezentanci tych państw nie wyznaczają kierunku dalszego rozwoju zimowych dyscyplin sportu, chociaż potrafią nieraz wyraźnie zademonstrować swą obecność. Co jednak począć z faktem pozostawania poza tabelą klasyfikacyjną ponad połowy państw uczestników (aż 55%, 43 reprezentacji), jak to miało miejsce w ostatnich Igrzyskach? To poważny problem. W znacznym stopniu jest on konsekwencją zaostrzonego systemu olimpijskich eliminacji i chęci utrzymania rywalizacji sportowej na wysokim poziomie. Igrzyska olimpijskie muszą być atrakcyjne to, od pewnego czasu, dewiza MKOl. Dawna formuła: ważny jest udział, nie wynik przestaje obowiązywać, ale skutkiem tego połowa uczestników igrzysk walczy o zwycięstwa, medale i wysokie pozycje, a druga połowa jedynie asystuje tym zmaganiom. Chociaż uczestnictwo w igrzyskach nie przekreśla, teoretycznie, walki o zwycięstwa, życie pokazuje, iż w większości przypadków powstaje sprzeczność nie do przezwyciężenia. 17