Ostra niewydolność wątroby Irena Jankowska
Zatrucie grzybami
Zatrucia grzybami w Polsce corocznie 500-1000 osób Muchomor sromotnikowy Amanita phalloides ok. 30-60 przypadków śmiertelnych w Polsce najczęstsze zatrucia: muchomorem sromotnikowym krowiakiem podwiniętym piestrzenicą kasztanowatą Krowiak podwinięty Paxillus involutus Piestrzenica kasztanowata Gyromitra esculenta
Sezonowość zatruć grzybami świeŝymi jest uwarunkowana okresem wegetacji: WIOSNA piestrzenica kasztanowata LATO muchomory (w tym m. sromotnikowy) JESIEŃ krowiak podwinięty (olszówka) Zatrucia dotyczą głównie rodzin, w których grzyby zbierają osoby uznające się za znawców grzybów.
Zatrucia grzybami 30 % wszystkich zatrutych - dzieci i młodzieŝ do 14 lat. W tej grupie największa liczba przypadków śmiertelnych. NajpowaŜniejsze zatrucia powodują: muchomor sromotnikowy muchomor jadowity muchomor wiosenny
Muchomor zielonawy, muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) najsilniej trujący grzyb występujący w Polsce śmiertelnie trujący - zawiera dwa rodzaje toksyn: fallotoksyny oraz amatoksyny Występuje w lasach liściastych, takŝe w mieszanych, rzadziej iglastych rośnie pojedynczo lub w małych grupkach, przewaŝnie blisko dębów, buków, sosen i brzóz. wstępuje od lipca do października.
Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) Kapelusz : białozielonkawy oliwkowozielonkawy szarozielony brunatnozielony na brzegu zwykle jaśniejszy, czasem Ŝółtawy
Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) Trzon: białawy z odcieniem Ŝółtawozielonkawym wyraźny pierścień, gładki, lub słabo prąŝkowany nasada trzonu: wyraźnie zgrubiała, bulwiasta otoczona wysoką, odstającą pochwą
Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) MiąŜsz: biały nie zmienia koloru po przełamaniu łagodny smak słodkawy, nieco mdły zapach Blaszki: białe u starych okazów z odcieniem Ŝółtawozielonkawym gęste, o szerokości 8-12 mm
Muchomor zielonawy, muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) jest mylony z: gąską zielonką czubajką kanią gołąbkiem zielonawym
Odmiany muchomora sromotnikowego muchomor wiosenny (Amanita verna) muchomor sromotnikowy odm. biały (Amanita alba) - mają zupełnie białe owocniki Dlatego są mylone z pieczarkami
Toksyny w muchomorze sromotnikowym Amatoksyna temperatura rozkładu 245 0 C Fallotoksyna temperatura rozkładu 280-282 0 C o niezwykle odporne na gotowanie i inne czynniki niszczące o zachowują swoje właściwości przez wiele lat o spoŝycie 50 gramów suchej masy grzyba grozi śmiercią
Grzyby zawierające amatoksynę Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) Muchomor wiosenny (Amanita verna) Muchomor jadowity (Amanita virosa)
KrąŜenie amanityny w ustroju inne narządy Amanityna jelito surowica nerki mocz Ŝółć wątroba
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem sromotnikowym Okres utajenia Zaburzenia Ŝołądkowo-jelitowe Druga faza utajenia Faza wątrobowa
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem sromotnikowym - okres utajenia Okres bezobjawowy: tzw. pierwszy okres utajenia 6-24 h od spoŝycia grzybów (śr. 6-12 h) Uwaga: W przypadku spoŝycia grzybów mieszanych objawy zaleŝne od zatrucia innymi grzybami trującymi wywołującymi zaburzenia Ŝołądkowojelitowe mogą wystąpić wcześniej.
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem sromotnikowym - okres utajenia Krótszy czas utajenia moŝe wystąpić przy: powtórnym (powtarzanym) spoŝyciu grzybów spoŝyciu duŝej ilości grzybów zatruciu u dzieci spoŝyciu grzybów mieszanych
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem sromotnikowym - okres zaburzeńŝołądkowo- jelitowych trwa średnio 12 24 h gwałtowny początek choroby silne bóle brzucha, nudności, wymioty biegunka bardzo obfita choleropodobna zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem sromotnikowym drugi okres utajenia pozorna poprawa stanu pacjenta, trwa ok. 12-24 godziny narastanie biochemicznych wykładników uszkodzenia hepatocytów: INR aktywn. aminotransferaz stęŝ. bilirubiny (nieco później)
Objawy kliniczne zatrucia muchomorem sromotnikowym faza wątrobowa Przebieg uzaleŝniony od cięŝkości zatrucia Zatrucie cięŝkie: uszkodzenie komórki wątrobowej w 3-4 dniu od zatrucia skaza krwotoczna (masywne krwotoki z p.p. i układu oddechowego) śpiączka wątrobowa niewydolności nerek zgon najczęściej pomiędzy 4-16 dniem od zatrucia
Diagnostyka zatrucia muchomorem sromotnikowym Dokładny wywiad rodzaj spoŝytych grzybów ilość spoŝytych grzybów objawy kliniczne i czas ich wystąpienia od spoŝycia grzybów
Diagnostyka zatrucia muchomorem sromotnikowym Zabezpieczenie resztek grzybów i/lub potrawy grzybowej treści Ŝołądkowej wymiocin kału popłuczyn jelitowych Badanie mykologiczne popłuczyn jelitowych zarodniki muchomora sromotnikowego moŝna znaleźć w 5-7 dobie od zatrucia
Diagnostyka róŝnicowa: 1. W fazie Ŝołądkowo- jelitowej zatrucie innymi grzybami zatrucie innymi toksynami czynniki infekcyjne i błędy dietetyczne 2. W fazie wątrobowej zakaŝenie wirusami wzw typu A, B, C zatrucie substancjami hepatotoksycznymi
Leczenie zatrucia muchomorem sromotnikowym: usunięcie toksyn blokowanie wiązanie toksyn z komórką wątrobową wyrównanie ogólnoustrojowych zaburzeń metabolicznych przyspieszenie procesów regeneracyjnych w wątrobie przeszczepienie wątroby
Usuwanie toksyny płukanie Ŝołądka i jelit odsysanie treści dwunastniczej diureza wymuszona plazmafereza MARS
Blokowanie wnikania amanityny do hepatocyta penicylina sylibina sterydy?
Czynniki rokownicze: 1. Dawka toksyny 2. Stan pacjenta odŝywienia równowagi hormonalnej choroby wątroby 3. Przebieg zatrucia czas trwania fazy utajenia czas rozpoczęcia leczenia czas wystąpienia śpiączki wątrobowej niewydolność nerek zakaŝenie uogólnione
Podział encefalopatii wątrobowej: Stopień 1. euforia lub rzadziej depresja, spowolnienie, zaburzenia rytmu snu, obniŝenie zdolności koncentracji, miernego stopnia splątanie. Stopień 2. ospałość, wyraźne zaburzenia osobowości, brak zdolności koncentracji, drŝenie grubofaliste, niemoŝność wykonania celowych ruchów i czynności, dyzartria, nieprawidłowe napięcie mięśni.
Podział encefalopatii wątrobowej: Stopień 3. stan przedśpiączkowy: senność, utrata sprawności psychicznej, dezorientacja, mowa niewyraźna, zamazana, pobudzenie psychoruchowe, wzmoŝone odruchy, sztywność mięśni, dodatni objaw Babińskiego, napady drgawkowe. Stopień 4a. śpiączka, ruchy zgięciowe i wyprostne jako reakcja na bodźce bólowe. Stopień 4b. głęboka śpiączka, cechy odkorowania, brak reakcji na bodźce bólowe.
Leczenie ostrej niewydolności wątroby: Zapobieganie powikłaniom ostrej niewydolności wątroby Ocena czynników prognostycznych pod kątem ew. przeszczepienia wątroby Zastosowanie metod wspomagających czynność wątroby
Leczenie o.n.w Profilaktyka i leczenie zaburzeń krzepnięcia krwi Profilaktyka i wczesne leczenie zakaŝeń Profilaktyka i leczenie obrzęku mózgu Monitorowanie i wczesne leczenie niewydolności nerek Monitorowanie i wczesne leczenie zaburzeń metabolicznych Monitorowanie i leczenie zaburzeń hemodynamicznych