STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Podobne dokumenty
System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ

Unit 3-03/ Kompetencje Unii. Zasady strukturalne

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski

Prawo pierwotne i prawo wtórne

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX

2010/06 Struktura Dziennika Urzędowego - Dostosowanie w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Dziennik Urzędowy seria L

Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś)

ŹRÓDŁA PRAWA: PRAWO POCHODNE. Rozporządzenia. Dyrektywy. Decyzje. Zalecenia i opinie.

Obsługa prawniczych baz danych

Wniosek dotyczący rozporządzenia (COM(2019)0053 C8-0039/ /0019(COD)) POPRAWKI PARLAMENTU * do tekstu proponowanego przez Komisję

Spis treści. Str. Nb. Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 czerwca 2018 r. (OR. en)

Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

AKTY PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ

13885/16 IT/alb DGG 2B. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 24 listopada 2016 r. (OR. en) 13885/16

Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Akty normatywne. PPwG prof. Stanisław Piątek

Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT

ŹRÓDŁA I STANOWIENIE PRAWA UE

Art. 263 TFUE (1) skarga o stwierdzenie nieważności

1.Pojęcie i charakter prawa podatkowego UE

Wspólny wniosek DECYZJA RADY

ŹRÓDŁA PRAWA UE ZASADY STANOWIENIA ORAZ STOSOWANIA

ZASADY FUNKCJONOWANIA UE

ZASADY FUNKCJONOWANIA UE

Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2014/2015)

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR

System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej

Parlament Europejski. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.

ŹRÓDŁA PRAWA UE ZASADY STANOWIENIA ORAZ STOSOWANIA

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011

Spis treści. Część A. Testy. Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI

Kontynuacja działań w zakresie mobilności edukacyjnej w ramach programu Erasmus+ w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

11917/12 MSI/akr DG C1

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

EWOLUCJA USTROJU UNII EUROPEJSKIEJ

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniająca dyrektywę Rady 2001/110/WE odnoszącą się do miodu

PODSTAWA PRAWNA ZWYKŁEJ PROCEDURY USTAWODAWCZEJ. Podstawa prawna Przedmiot Elementy procedury 1. w ogólnym interesie gospodarczym

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Sylabus przedmiotu / modułu kształcenia - (studia podyplomowe)

Wspólny wniosek DECYZJA RADY

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Wniosek DYREKTYWA RADY

Warunki działalności i rozwoju

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

System ochrony prawnej w Unii Europejskiej

Sposoby wykonywania prawa UE STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ŹRÓDŁA, STANOWIENIE I SKUTEK PRAWA UE

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Wspólny wniosek DECYZJA RADY

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

9116/19 IT/alb JAI.2. Bruksela, 21 maja 2019 r. (OR. en) 9116/19

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Wniosek DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

DYREKTYWY. (Tekst mający znaczenie dla EOG) uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 192 ust.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniająca

Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2013/2014)

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

10116/14 mb/aga/mak 1 DG D 2B

Dostosowanie niektórych aktów prawnych przewidujących stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą do art. 290 i 291 TFUE część II

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2017/... z dnia

Sz.P. Giovanni La Via Przewodniczący Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności BRUKSELA

Witam serdecznie na cyklu wykładów z podstaw prawa ustrojowego UE.

(Akty ustawodawcze) ROZPORZĄDZENIA

ŹRÓDŁA I STANOWIENIE PRAWA UE

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY

A8-0251/ POPRAWKI Poprawki złożyła Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki

Wspólny wniosek DECYZJA RADY

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 18 czerwca 2015 r. (OR. en)

SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ

Źródła prawa i instytucje Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy L 344. Unii Europejskiej. Legislacja. Akty ustawodawcze. Tom grudnia Wydanie polskie. Spis treści ROZPORZĄDZENIA

POMOCE NAUKOWE EUROPE DIRECT - WROCŁAW

UNIA EUROPEJSKA PARLAMENT EUROPEJSKI

9227/19 ADD 1 md/ako/gt 1 ECOMP.1 LIMITE PL

Dostosowanie niektórych aktów prawnych przewidujących stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą do art. 290 i 291

DECYZJA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO (UE)

Trybunał Sprawiedliwości UE

Dr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (13) Polityka w dziedzinie ochrony środowiska

UMOWY MIĘDZYNARODOWE

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 16 grudnia 2015 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej

Spis treści: Od autorów Wykaz skrótów CZĘŚĆ I PRAWO INSTYTUCJONALNE

Wniosek DECYZJA RADY

Wspólny wniosek DECYZJA RADY

PL Zjednoczona w różnorodności PL

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa

Transkrypt:

Przekazanie kompetencji ustawodawczych UE dr Aleksandra Sołtysińska Źródła prawa i procedury prawodawcze UE 1-2 grudnia 2017 roku przyjmowanie aktów prawnych wykonanie aktów prawnych środki proceduralne oraz sankcje STUDIA PODYPLOMOWE 2 Pojęcie źródeł prawa UE Hierarchia źródeł prawa szczególny porządek prawny acquis communautaire prawo pozytywne akty wiążące i niewiążące zasady ogólne orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE prawo pierwotne zasady ogólne prawa umowy międzynarodowe prawo wtórne: -rozporządzenia, -dyrektywy, -decyzje 3 4 Prawo pierwotne Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wraz z 37 protokołami, 2 załącznikami, 65 deklaracjami i Kartą Praw Podstawowych UE art. 3 ust. 3 TUE (cele UE) i art. 11 (wymogi ochrony środowiska przy realizacji polityk UE) i 191 TFUE (polityka ochrony środowiska) umowy akcesyjne Artykuł 191 ust. 1 TFUE Polityka Unii w dziedzinie środowiska przyczynia się do osiągania następujących celów: - zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska, - ochrony zdrowia ludzkiego, - ostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych, - promowania na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów w dziedzinie środowiska, w szczególności zwalczania zmian klimatu. 5 6 1

Artykuł 37 KPP Zasady ogólne prawa Wysoki poziom ochrony środowiska i poprawa jego jakości muszą być zintegrowane z politykami Unii i zapewnione zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. dotyczące systemu prawa, w tym zasady procesowe (np. pewność prawa, niedziałanie wstecz, proporcjonalność, ochrona praw nabytych, legitymowanych oczekiwań, ne bis id idem), dotyczące prawa UE jako specyficznego systemu prawnego (pierwszeństwo, bezpośrednia skuteczność, autonomia) podstawowe prawa jednostki 7 8 Umowy międzynarodowe art. 3 ust. 2 i art. 216 TFUE artykuł 191 ust. 4 TFUE UE ma prawo zawierania umów: -gdy przewidują to Traktaty, -gdy zawarcie umowy jest niezbędne do osiągnięcia, w ramach polityk UE, jednego z celów, o których mowa w Traktatach, -gdy zawarcie umowy jest przewidziane prawnie wiążącym akcie UE, -gdy może mieć wpływ na wspólne zasady lub zmienić ich zakres W zakresie swoich odpowiednich kompetencji Unia i Państwa Członkowskie współpracują z państwami trzecimi i właściwymi organizacjami międzynarodowymi. Warunki współpracy Unii mogą stanowić przedmiot umów między Unią i zainteresowanymi stronami trzecimi. 9 10 Przykład umowy międzynarodowej Konwencja z Aarhus z 25 czerwca 1998 roku o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska 11 Akty prawa wtórnego art. 288 TFUE rozporządzenia - środek unifikacji prawa, rozporządzenie 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów dyrektywa środek harmonizacji, dyrektywa 2004/35 w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu decyzja akt indywidualny lub generalny, decyzje o kategoriach odpadów decyzje indywidualne dotyczące wprowadzenia do obrotu żywności GM akty niewiążące zalecenia, opinie, komunikaty, itd. 12 2

Prawo wtórne akty ustawodawcze przyjęte w drodze procedury prawodawczej (zwykłej i specjalnej) art. 293-299 TFUE akty nieustawodawcze akty delegowane, wykonawcze i pozostałe akty delegowane (władza wykonawcza działająca w charakterze ustawodawczym) akty wykonawcze (realizacja władzy wykonawczej) Artykuł 192 TFUE 1. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym oraz Komitetem Regionów, decydują o działaniu służącym osiągnięciu celów określonych w artykule 191, które ma być podjęte przez Unię. 2. Na zasadzie odstępstwa od procedury decyzyjnej przewidzianej w ustępie 1 i bez uszczerbku dla artykułu 114, Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, uchwala: ( ) 3. Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, może postanowić o stosowaniu zwykłej procedury ustawodawczej do dziedzin, o których mowa w akapicie pierwszym. 13 14 Akty delegowane art. 290 TFUE Akty wykonawcze upoważnienie do wydania wynika z aktu ustawodawczego mają przymiotnik delegowany wydawane w celu uzupełnienia lub zmiany niektórych, mniej istotnych elementów aktu ustawodawczego kontrola art. 291 TFUE kompetencja wykonawcza należy do państw członkowskich akty unijne są wydawane, gdy konieczne są jednolite warunki wykonywania prawnie wiążących aktów UE przymiotnik wykonawczy upoważnienie w akcie prawnie wiążącym (również innym niż ustawodawcze) 15 16 Wybór instrumentu prawnego Zasada pomocniczości wybór aktu przesądza TFUE w przypadku możliwości wyboru pierwszeństwo dla dyrektyw (Protokół do TA) obowiązek uzasadniania aktów 296 TFUE obowiązek publikacji aktów 297 TFUE Protokół w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności rola parlamentów krajowych 17 18 3

Miejsce orzecznictwa TSUE w systemie źródeł prawa Definicje unijne formalnie nie należy do źródeł prawa, rola w tworzeniu zasad prawa UE, zasady wykładni prawa UE zakres obowiązywania wykładnia wyrażeń prawnych stosowanych w instrumentach unijnych wskazówki zawarte w preambule wykładnia dokonana przez TSUE w ramach orzeczeń wstępnych 19 20 Dostępność www.europa.eu http://eur-lex.europa.eu http://curia.europa.eu Dziennik Urzędowy UE Instrument prawa pochodnego dyrektywy -dyrektywy skierowane są do państw członkowskich i wiążą tylko co do celu, jaki należy osiągnąć, pozostawiając swobodę wyboru form i metod -dwustopniowy proces stanowienia prawa -termin implementacji przykład: dyrektywa 2008/99/WE o ochronie środowiska poprzez prawo karne 21 22 Warunki bezpośredniego skutku dyrektyw Bezpośrednia skuteczność dyrektyw brak prawidłowej implementacji przepis dyrektywy jest wystarczająco precyzyjny i bezwarunkowy przepis dyrektywy przyznaje prawa jednostce w układzie wertykalnym w układzie horyzontalnym w układzie triangularnym wyrok TS w sprawie C-201/02 Wells 23 24 4

Prawo miękkie rekomendacje, zalecenia, wytyczne 25 5