PL Zjednoczona w różnorodności PL

Transkrypt

1 Pismo z dnia 16 października 2012 r. skierowane przez prezydia Kongresu Deputowanych i Senatu Hiszpanii do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Martina Schulza Tłumaczenie Prezydia Kongresu Deputowanych i Senatu na swoich posiedzeniach w dniu dzisiejszym rozpatrzyły porozumienie przyjęte dnia 11 października 2012 r. przez prezydium i rzeczników Wspólnej Komisji ds. Unii Europejskiej organu, który na mocy ustawy 8/1994 z dnia 19 maja regulującej funkcjonowanie Wspólnej Komisji ds. Unii Europejskiej, ma za zadanie ocenę zgodności projektów aktów ustawodawczych Unii Europejskiej z zasadami pomocniczości. Kopię tego porozumienia załączono do niniejszego pisma. W obliczu tego porozumienia prezydia obu izb uważają, iż zgodnie z przepisami art. 3, 6 i 7 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączonego do Traktatu z Lizbony, w powiązaniu z art. 289 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego dotyczący wykonywania uprawnień śledczych Parlamentu Europejskiego podlega ocenie zgodności z zasadą pomocniczości dokonywanej przez parlamenty narodowe na warunkach określonych w cytowanym protokole. Zgodnie z powyższym zwracamy się do Parlamentu Europejskiego o wyznaczenie odpowiedniej daty rozpoczęcia biegu terminu, w którym należy dokonać oceny zgodności z zasadą pomocniczości na warunkach określonych w art. 6 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączonego do Traktatu z Lizbony. Pałac Kongresu Deputowanych, dnia 16 października 2012 r. (Zwrot pożegnalny i podpis) LT\ doc Zjednoczona w różnorodności

2 POROZUMIENIE PREZYDIUM I RZECZNIKÓW WSPÓLNEJ KOMISJI DS. UNII EUROPEJSKIEJ Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2012 R. W SPRAWIE PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO DOTYCZĄCEGO WYKONYWANIA UPRAWNIEŃ ŚLEDCZYCH PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1. - Dnia 12 września 2012 r. zastępczyni sekretarza generalnego Parlamentu Europejskiego przekazała sekretarzom generalnym obu izb w imieniu przewodniczącego Parlamentu Europejskiego załączony do niniejszego porozumienia projekt rozporządzenia dotyczący wykonywania uprawnień śledczych Parlamentu Europejskiego Cytowany projekt ma za podstawę prawną art. 226 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który stanowi, co następuje: Szczegółowe postanowienia dotyczące wykonywania uprawnień śledczych określa Parlament Europejski, stanowiąc w drodze rozporządzeń z własnej inicjatywy zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, po uzyskaniu zgody Rady i Komisji Projekt aktu został przekazany przez sekretariat generalny Parlamentu Europejskiego na mocy art. 2 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do Traktatu z Lizbony. Zapis ten dotyczy ogólnego przekazywania parlamentom narodowym tytułem informacji różnego rodzaju dokumentów i inicjatyw Unii Europejskiej. Nie było przy tym żadnej wzmianki o zastosowaniu Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączonego do Traktatu z Lizbony Jednak zdaniem prezydium i rzeczników Wspólnej Komisji ds. Unii Europejskiej z podanych poniżej powodów do tego projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego ma również zastosowanie cytowany Protokół nr 2, a w szczególności ocena zgodności z zasadą pomocniczości dokonywana przez parlamenty narodowe, która jest przewidziana w art. 6 i 7 cytowanego protokołu Art. 3 wspomnianego wyżej Protokołu nr 2 definiuje projekty aktów ustawodawczych, które powinny być przedmiotem oceny zgodności z zasadą pomocniczości przeprowadzanej przez parlamenty narodowe w ten sposób: Do celów niniejszego Protokołu przez projekty aktów ustawodawczych rozumie się mające na celu przyjęcie aktu ustawodawczego: wnioski Komisji, inicjatywy grupy Państw Członkowskich, inicjatywy Parlamentu Europejskiego, wnioski Trybunału Sprawiedliwości, zalecenia Europejskiego Banku Centralnego i wnioski Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Z drugiej strony art. 289 ust. 3 TFUE precyzuje, że: Akty prawne przyjmowane w drodze procedury ustawodawczej stanowią akty ustawodawcze. Zatem akty ustawodawcze Unii w obowiązującym prawodawstwie wspólnotowym definiuje się za pomocą kryterium czysto proceduralnego: akty ustawodawcze to akty przyjęte w ramach LT\ doc Zjednoczona w różnorodności

3 procedury ustawodawczej, czy to zwykłej procedury przewidzianej w art. 289 ust. 1 TFUE i opisanej szczegółowo w art. 294 TFUE, czy to specjalnej procedury ustawodawczej określonej w art. 289 ust. 2 TFU tymi słowami: W szczególnych przypadkach przewidzianych w Traktatach przyjęcie rozporządzenia, dyrektywy lub decyzji przez Parlament Europejski z udziałem Rady lub przez Radę z udziałem Parlamentu Europejskiego stanowi specjalną procedurę ustawodawczą W tym przypadku projekt rozporządzenia będący przedmiotem niniejszej analizy musi zostać przyjęty w ramach specjalnej procedury ustawodawczej, przede wszystkim dlatego, iż tak wyraźnie podano w uzasadnieniu tegoż rozporządzenia, lecz i dlatego, że specjalny proces decyzyjny ustanowiony w art. 226 TFUE odpowiada w pełni temu, co wcześniej cytowany art. 289 ust 2 TFUE uważa za specjalną procedurę ustawodawczą. Chodzi o rozporządzenie, które musi przyjąć Parlament Europejski z udziałem Rady i Komisji, przy czym udział ten polega na wspólnym przyjęciu przez wszystkie trzy instytucje. Nie wydaje się rozsądna wykładnia, zgodnie z którą konieczność przyjęcia aktu przez Radę jak również przez Komisję nie oznacza jej udziału w akcie, który musi przyjąć Parlament Europejski. Przyjęcie aktu musi zatem odbyć się w ramach specjalnej procedury ustawodawczej, a akty wchodzące w zakres tego rodzaju procedury podlegają ocenie zgodności z zasadą pomocniczości dokonywanej przez parlamenty narodowe Na poparcie tego wywodu należy wspomnieć również o wzmiance w art. 7 ust. 3 Protokołu nr 2 odnoszącej się do szczególnych skutków wydania pewnej liczby uzasadnionych opinii o niezgodności z zasadą pomocniczości (tzw. pomarańczowa kartka). Zapis ten ogranicza te skutki bardziej stanowcze niż te przewidziane w ust. 2 do przypadków w ramach zwykłej procedury ustawodawczej. W konsekwencji skutki hipotetycznej pomarańczowej kartki (art. 3 ust. 2) nie mają zastosowania do projektów aktów ustawodawczych podlegających specjalnej procedurze ustawodawczej. Lecz protokół ustanawia ten wyjątek dlatego, iż zakłada, że inicjatywy ustawodawcze w ramach specjalnej procedury ustawodawczej podlegają zwykłym skutkom ustanowionym w art. 7 ust. 2 Protokołu nr 2 (czyli tzw. żółtej kartce) Na poparcie tego wywodu jest wreszcie i argument teleologiczny. Ocena stosowania zasady pomocniczości ma na celu ochronę kompetencji państw przed ryzykiem ewentualnej nieograniczonej ekspansji kompetencji wspólnotowych, jeżeli wziąć pod uwagę otwarty i elastyczny charakter przekazania tych kompetencji. To dlatego zakres stosowania zasady pomocniczości ogranicza się do dziedzin, w których Unia Europejska dzieli kompetencje z państwami członkowskimi, i nie stosuje się ona do inicjatyw należących do wyłącznej kompetencji Unii (art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej). Projekt rozporządzenia będący przedmiotem analizy obejmuje pewne kwestie, które wciąż bezsprzecznie należą do kompetencji państw członkowskich. Tak jest w przypadku art. 12 ust. 3, w którym jest mowa o tym, że przypadku gdy może wchodzić w grę odpowiedzialność jednostki lub organu państwa członkowskiego, komisja śledcza Parlamentu Europejskiego może poprosić parlament danego państwa członkowskiego o współpracę w dochodzeniu, przy czym Parlament Europejski może w tym celu zawierać umowy międzyparlamentarne z parlamentami państw członkowskich; lub gdy jest mowa o tym, że komisja śledcza może prowadzić inspekcje na LT\ doc 3/5

4 miejscu oraz że w stosownych przypadkach są one prowadzone we współpracy z władzami krajowymi zgodnie z przepisami prawa krajowego (art. 13); lub gdy nadaje się komisji śledczej uprawnienia do zwrócenia się do każdej zainteresowanej osoby prawnej lub fizycznej o udostępnienie dokumentów, jakie uzna ona za istotne dla pomyślnego przeprowadzenia postępowania, oraz gdy jest mowa o tym, że bez uszczerbku dla zobowiązań wynikających z prawa Unii i prawa krajowego osoby te stosują się do wniosku komisji (art. 14 ust. 3); lub gdy jest mowa o tym, że komisja śledcza może wezwać każdą osobę zamieszkałą na terenie Unii do poddania się przesłuchaniu przed tą komisją, przy czym to właściwy organ krajowy wzywa daną osobę do stawienia się przed komisją śledczą (art. 15 ust. 1); lub wreszcie gdy wymaga się od państw członkowskich przyjęcia niezbędnych środków w celu zadbania o to, aby bezpodstawna odmowa przedstawienia wymaganych dokumentów lub stawienia się przed komisją podlegała właściwym karom na podstawie ich prawa krajowego, przy czym kary te odpowiadają karom za porównywalne naruszenia stosowanym w związku z pracami komisji śledczych w parlamentach krajowych (art. 19 ust. 2). Z powyższych przykładów wynika jasno, że przeanalizowany projekt rozporządzenia zawiera przepisy, które dotyczą kompetencji krajowych i wymagają ze strony państw członkowskich przyjęcia środków służących współpracy lub środków wykonawczych. Ponadto chodzi tu o kompetencje państwa o szczególnym znaczeniu, gdyż dotyczą one praw podstawowych, takich jak prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Należy przypomnieć na przykład, że w art. 502 ust. 1 naszego kodeksu karnego nieusprawiedliwione niestawienie się przed komisją śledczą Kortezów lub zgromadzenia ustawodawczego wspólnoty autonomicznej uznaje się za wykroczenie niepodporządkowania się. Z tego powodu przyjęcie w obecnym brzmieniu projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego zobowiązywałoby do zmiany kodeksu karnego w celu rozszerzenia wyliczenia z art. 502 ust. 1 na komisje śledcze Parlamentu Europejskiego. Podsumowując, określone przepisy analizowanego projektu rozporządzenia dotyczą podstawowych kompetencji państwa i wymagają rozwinięcia przez państwa członkowskie lub współpracy organów krajowych, włącznie z parlamentami narodowymi. Z tego powodu założenie, zgodnie z którym te środki mogą uniknąć kontroli, jaką sprawują parlamenty narodowe nad stosowaniem zasady pomocniczości, nie wydaje się spójne z brzmieniem zasady pomocniczości zawartym w traktatach Przedstawione argumenty prowadzą do wniosku, że projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego dotyczący wykonywania uprawnień śledczych Parlamentu Europejskiego podlega ocenie zgodności z zasadą pomocniczości dokonywanej przez parlamenty narodowe na warunkach określonych w Protokole nr 2 do Traktatu z Lizbony Jednak taki tok rozumowania nie wynika z pisma towarzyszącego przekazaniu omawianego tekstu przez Parlament Europejski, który ogranicza się w dwuznaczny sposób do wskazania, że postanowił odroczyć głosowanie nad rezolucją ustawodawczą w sprawie tego projektu. Wydaje się, że nie można powyższego stwierdzenia rozumieć jako zawieszenia terminu ośmiu tygodni ustanowionego w Protokole nr 2 na zbadanie inicjatywy przez parlamenty narodowe, między innymi dlatego, iż Parlament nie wyznacza daty, od której zaczyna biec termin ośmiu tygodni, o którym tu mowa (art. 6 Protokołu nr 2). Error! Reference source not found. 4/5 LT\ doc

5 Aby pozbyć się tej dwuznaczności, prezydium i rzecznicy grup parlamentarnych w ramach Wspólnej Komisji ds. Unii Europejskiej na posiedzeniu w dniu dzisiejszym przyjęli następujące porozumienie: 1.- należy uznać, iż zgodnie z przepisami art. 3, 6 i 7 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączonego do Traktatu z Lizbony, w powiązaniu z art. 289 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego dotyczący wykonywania uprawnień śledczych Parlamentu Europejskiego podlega kontroli zgodności z zasadą pomocniczości dokonywanej przez parlamenty narodowe na warunkach określonych w cytowanym protokole; 2.- należy poddać ten wywód pod ocenę prezydiów Kongresu Deputowanych i Senatu, aby, jeśli uznają to za zasadne, przekazały tę opinię Parlamentowi Europejskiemu, zwracając się do niego o wyznaczenie odpowiedniej daty rozpoczęcia biegu terminu, w którym należy dokonać oceny zgodności z zasadą pomocniczości, na warunkach określonych w art. 6 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączonego do Traktatu z Lizbony; 3.- należy także umożliwić prezydiom obu izb przekazanie niniejszego porozumienia pozostałym parlamentom narodowym państw członkowskich Unii Europejskiej i zgromadzeniom ustawodawczym wspólnot autonomicznych, w związku z tym, że wszystkie one uczestniczą w procesie oceny zgodności projektów ustawodawczych Unii z zasadą pomocniczości. Pałac Kongresu Deputowanych, dnia 11 października 2012 r. LT\ doc 5/5