AKTY PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ

Transkrypt

1 AKTY PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ

2 Prawo UE moŝna podzielić na dwie grupy: Prawo pierwotne; Prawo wtórne (pochodne).

3 NajwaŜniejsze akty prawa pierwotnego: traktaty załoŝycielskie Wspólnot Europejskich i UE; umowy zawarte między PC zmieniające i uzupełniające traktaty załoŝycielskie; traktaty akcesyjne; załączniki (w formie protokołów) dołączone do wyŝej wymienionych traktatów. Inne

4 Akty prawa pochodnego (wtórnego) tworzonego na podstawie prawa pierwotnego Rozporządzenia, Dyrektywy, Decyzje, Zalecenia, Opinie.

5 Rozporządzenia (regulations): NajwaŜniejsze akty prawne o najszerszym zasięgu. Są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich z chwilą ich wejścia w Ŝycie. Mogą być skierowane do nieograniczonej liczby podmiotów, zarówno do rządów, jak i osób fizycznych. W praktyce do rozporządzeń dodawane są równieŝ rozporządzenia wykonawcze.

6 Dyrektywy (directives): Wytyczają wspólny cel do osiągnięcia; wybór formy i sposobu jego realizacji naleŝy do PC. Okres transpozycji podany jest kaŝdorazowo w treści dyrektywy na ogół od 1-3 lat. Adresatami dyrektyw mogą być wyłącznie państwa członkowskie UE; KE monitoruje transponowanie praw zawartych w dyrektywach. Niepełna lub nieterminowa transpozycja podstawą wniesienia przez KE lub PC skargi do TS UE o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom wspólnotowym. MoŜliwość wystąpienia z postępowaniem roszczeniowym przeciwko własnemu państwu przez osobę fizyczną lub osobę prawną (odpowiedzialność odszkodowawczą).

7 Decyzje (decisions): akty prawa o charakterze indywidualnym i konkretnym, co oznacza, Ŝe kaŝda z nich jest skierowana do ściśle określonego grona adresatów i dotyczy ściśle określonych spraw / sytuacji; czasami stosują się do wszystkich PC; wówczas podlegają publikacji w Dzienniku Urzędowym UE; wiąŝą w całości tych, do których są skierowane.

8 Zalecenia (recommendations): WyraŜają stanowisko danej instytucji w konkretnej sprawie lub dziedzinie. Nie mają mocy wiąŝącej dla adresata. Sugerują dość autorytatywnie podjęcie określonych działań. Adresatami mogą być PC, podmioty prawa oraz instytucje wspólnotowe.

9 Opinie (opinions) zawierają określone oceny, nie mają mocy wiąŝącej. Opinie i zalecenia moŝe wydawać kaŝdy z organów unijnych.

10 Rozporządzenia, dyrektywy i decyzje są wydawane przez Radę + PE, Radę i Komisję (art. 249 TN). tzw. rozporządzenia wykonawcze, są wydawane przez KE. W hierarchii aktów prawnych stoją one niŝej od zwykłych rozporządzeń.

11 Zasady przewodnie prawa UE 1. WyŜszość prawa UE: prawo UE jest waŝniejsze od krajowego. Gdy występuje konflikt pierwszeństwo ma prawo UE. 2. Bezpośrednie stosowanie: Postanowienia traktatów i rozporządzenia UE są bezpośrednio stosowane. To oznacza, Ŝe prywatni obywatele mogą korzystać z praw im przyznanych. 3. Zasada powierzenia kompetencji Unia działa a w granicach kompetencji powierzonych jej przez PC na mocy Traktatu. Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom: pomocniczości ci i proporcjonalności ci.

12 4. Zasada pomocniczości ci W W dziedzinach, które nie naleŝą do jej wyłą łącznej kompetencji, Unia podejmuje działania ania tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania ania nie mogą zostać osiągni gnięte w sposób wystarczający cy przez PC na poziomie centralnym, regionalnym i lokalnym, natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki proponowanych działań moŝliwe jest lepsze ich osiągni gnięcie na poziomie Unii. 5. Zasada proporcjonalności ci Zakres i forma działania ania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągni gnięcia celów w Traktatu. Przestrzeganie trzech ostatnich zasad poddane jest kontroli Trybunału u Sprawiedliwości i moŝe e stanowić przedmiot odwołania.