SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.12.2012 COM(2012) 749 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Jakość benzyny i oleju napędowego stosowanych w transporcie drogowym w Unii Europejskiej Dziewiąte sprawozdanie roczne (Rok sprawozdawczy 2010) PL PL

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Jakość benzyny i oleju napędowego stosowanych w transporcie drogowym w Unii Europejskiej Dziewiąte sprawozdanie roczne (Rok sprawozdawczy 2010) STRESZCZENIE Dyrektywa 98/70/WE 1 ustala uzasadnione względami zdrowotnymi i środowiskowymi minimalne specyfikacje techniczne, mające zastosowanie do paliw przeznaczonych do użytku w pojazdach wyposażonych w silniki z zapłonem iskrowym i silniki z zapłonem samoczynnym. Jakość paliwa jest ważna z punktu widzenia środowiska naturalnego, ponieważ wpływa na emisję zanieczyszczeń pochodzących z silników, a przez to na jakość powietrza. Jakość paliwa przekłada się również na łatwość, z jaką producenci mogą osiągnąć wskazane limity emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych, oraz związane z tym koszty. Nieprzestrzeganie specyfikacji paliw może prowadzić do zwiększonej emisji zanieczyszczeń (np. nadmierna zawartość związków tlenowych może zwiększać emisję tlenków azotu (NOx)), a nawet do uszkodzenia silnika i układów oczyszczania spalin (jak w przypadku nadmiernej zawartości siarki, uszkadzającej katalizatory), prowadząc do większego zanieczyszczenia powietrza. W celu zapewnienia zgodności z normami jakości paliwa obowiązującymi na mocy omawianej dyrektywy państwa członkowskie są zobowiązane wprowadzić systemy monitorowania jakości paliwa. Artykuł 8 dyrektywy 98/70/WE zobowiązuje Komisję do corocznego publikowania sprawozdania na temat jakości paliwa w państwach członkowskich. Niniejsze, dziewiąte sprawozdanie Komisji zawiera podsumowanie przekazanych przez państwa członkowskie informacji na temat jakości benzyny i oleju napędowego oraz wielkości sprzedaży w 2010 r. Wszystkie państwa członkowskie złożyły pełne sprawozdania za 2010 r. Niektóre państwa członkowskie przedłożyły je po wymaganym terminie 30 czerwca. Terminowość składania sprawozdań była nieco gorsza niż w 2009 r.; 17 państw członkowskich przedstawiło swoje sprawozdania za 2010 r. przed upływem wyznaczonego dla tego roku terminu, 5 z pozostałych 10 sprawozdań otrzymano 3 miesiące od upłynięcia terminu składania sprawozdań lub później. Dane dotyczące monitorowania jakości paliwa w 2010 r. wykazały, że specyfikacje benzyny i oleju napędowego określone w dyrektywie 98/70/WE są generalnie przestrzegane; stwierdzono nieliczne przypadki naruszeń. W przypadku benzyny stwierdzono przekroczenia następujących głównych parametrów: badawcza lub motorowa liczba oktanowa (RON/MON) 2, prężność par w okresie letnim 3 oraz procent odparowania przy temperaturze 1 2 Dyrektywa 98/70/WE odnosząca się do jakości benzyny i olejów napędowych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 93/12/EWG, Dz.U. L 350 z 28.12.1998, s. 58. Badawcza liczba oktanowa (RON) określa maksymalny stopień sprężania paliwa w silniku, przy którym nie dochodzi do samozapłonu części mieszanki znajdującej się w silniku. Samozapłon prowadzi PL 2 PL

100/150 C podczas destylacji 4 i maksymalna zawartości siarki. W przypadku oleju napędowego stwierdzono przekroczenia następujących głównych parametrów: zawartość siarki, punkt destylacji 95 % składu frakcyjnego oraz liczba cetanowa. Ponieważ przypadki naruszeń są stosunkowo rzadkie, a większość państw członkowskich podejmuje działania w celu usunięcia niespełniającego specyfikacji paliwa z obrotu, Komisja nie posiada informacji o negatywnym wpływie na emisje zanieczyszczeń pochodzących z pojazdów bądź na funkcjonowanie silników. Komisja zachęca jednak państwa członkowskie do dalszego podejmowania działań mających doprowadzić do zapewnienia pełnej zgodności ze specyfikacjami, by wyeliminować podobne problemy w przyszłości. Niska zawartość siarki przyczynia się do ograniczania zanieczyszczeń powietrza oraz wprowadzania nowych rozwiązań technicznych w silnikach. Nowe specyfikacje paliwa do pojazdów samochodowych ograniczające zawartość siarki we wszystkich paliwach do pojazdów samochodowych w UE do 10 ppm (paliwa bezsiarkowe) zaczęły obowiązywać z dniem 1 stycznia 2009 r. Niniejsze sprawozdanie obejmuje drugi rok sprawozdawczy od wejścia w życie tego wymogu, a w 2010 r. średnia zawartość siarki utrzymywała się poniżej tego poziomu, jak wynika z tabeli 1. Tabela 1. Roczna tendencja w zakresie średniej zawartości siarki w benzynie i oleju napędowym UE Średnia zawartość siarki w ppm* Paliwo/rok 2002 2003* 2004* 2005* 2006** 2007** * 2008** * 2009** * Benzyna 51 37 38 19 18 18 14 6 6 Olej napędowy 169 125 113 25 22 23 18 8 7,5 2010 *Z wyłączeniem Francji, która nie przekazała sprawozdań za lata 2003-2005. **Z wyłączeniem Malty, która nie przekazała sprawozdania za 2006 r. ***Z wyłączeniem Luksemburga, który nie przekazał sprawozdań za lata 2007, 2008 i pełnego za 2009 r. Krajowe systemy monitorowania jakości paliwa nadal znacznie różnią się między sobą. Mimo to przewiduje się, że wymagania określone w dyrektywie spowodują ujednolicanie tych systemów oraz przyczynią się do poprawy jakości danych sprawozdawczych. 2. WPROWADZENIE 3 4 do nadmiernego zużycia paliwa i zwiększenia emisji lotnych związków organicznych oraz tlenku węgla. Prężność par określa lotność paliwa. Jest oznaczana w okresie letnim, ponieważ temperatury o tej porze roku mogą prowadzić do większej emisji lotnych związków organicznych, które przyczyniają się do tworzenia ozonu w przyziemnych warstwach atmosfery. Przekroczenie dopuszczalnych wartości powoduje większą emisję lotnych związków organicznych. Parametr dotyczący destylacji określa, jaki procent paliwa odparowuje w temp. 100 C i 150 C. Zawęża się w ten sposób selekcję lżejszych składników, które wolno domieszać do paliwa. Przekroczenie dopuszczalnych wartości może prowadzić do powstawania korków parowych w przewodach i do problemów z jazdą. PL 3 PL

Specyfikacje benzyny i oleju napędowego sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej ustanawia dyrektywa 98/70/WE. Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do przedstawiania podsumowań dotyczących jakości paliw sprzedanych na ich terytorium. Począwszy od 2004 r. państwa członkowskie mają obowiązek składania sprawozdań dotyczących prowadzonego monitorowania zgodnie z normą europejską EN 14274 5 lub z systemem o równoważnym stopniu wiarygodności. Artykuł 8 dyrektywy 98/70/WE, zmieniony art. 1 ust. 5 dyrektywy 2003/17/WE, zobowiązuje Komisję do udostępniania wyników sprawozdań na temat jakości paliw w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z tym obowiązkiem niniejsze dziewiąte sprawozdanie Komisji zawiera podsumowanie informacji na temat jakości benzyny i oleju napędowego oraz wielkości sprzedaży na terenie UE w 2010 r. Sprawozdania z ubiegłych lat są dostępne na stronach internetowych Komisji 6. 3. KRAJOWE SYSTEMY MONITOROWANIA Decyzja Komisji 2002/159/WE oraz norma europejska EN 14274 przyczyniły się do wzrostu użyteczności informacji i ułatwiły analizę tendencji w odniesieniu do paliw w UE. Stwierdzono dalszą poprawę jakości systemów monitorowania, zgodności z wartościami dopuszczalnymi i jakości informacji zawartych w przekazywanych sprawozdaniach. Poniżej przedstawiono skrótowo kluczowe obszary, w których jednak konieczna jest jeszcze poprawa. Zachęca się państwa członkowskie do dalszej poprawy terminowości składania sprawozdań. Kilka państw członkowskich nie pobrało wystarczającej liczby próbek dla wszystkich paliw lub nie pobrało ich w wystarczającej liczbie na stacjach paliwowych (w odróżnieniu od magazynów lub rafinerii) w celu spełnienia wymagań normy EN 14274 7, zob. tabela 4. W przypadku stosowania przez państwa członkowskie własnych krajowych systemów monitorowania, powinny one być w pełni opisane, aby umożliwić weryfikację ich zgodności z normą europejską. Opis ten powinien wykazywać równoważność wiarygodności statystycznej stosowanego systemu monitorowania z normą EN 14274. Sprawozdania państw członkowskich są oceniane według odpowiednich pór roku, aby zapewnić porównywalność do celów sprawozdawczości ogólnounijnej. W przypadku wybrania przez państwo członkowskie innej pory roku niż wskazana, w krajowym załączniku do sprawozdania z monitorowania jakości paliwa należy podać stosowne informacje. 4. DANE SPRAWOZDAWCZE ZA 2010 R. 4.1 Jakość i ilość paliw W przeciwieństwie do poprzednich lat nowa, wprowadzona w 2009 r., dopuszczalna zawartość siarki 10 ppm dla wszystkich rodzajów paliwa do pojazdów samochodowych spowodowała szybsze przejście z benzyny RON 95 (<50 mg/kg) na benzynę RON 95 (<10 mg/kg). W odniesieniu do liczby oktanowej, sprzedaż benzyny w 2010 r. obejmowała 5 6 7 EN 14274:2003 Paliwa do pojazdów samochodowych. Ocena jakości benzyny i olejów napędowych. System monitorowania jakości paliwa (FQMS). https://circabc.europa.eu/w/browse/5e89b837-2bec-4284-b9fe-c156271268f7 Szczegółowe informacje zob. pkt 5. PL 4 PL

głównie benzynę RON 95 (67 %). Pozostała sprzedaż benzyny w UE wynosiła: 27 % 95=<RON<98, około 5 % RON 98, a RON 91 1 % całkowitej sprzedaży. Wykres 1. Procentowy udział poszczególnych gatunków paliw w całości sprzedaży na terenie UE w 2010 r.* Dane w mln litrów RON=91 RON = 95 RON 95=<RON<98 RON 98 Olej napędow y Tabela 2. Zestawienie według gatunków paliwa za 2010 r. Gatunek paliwa Dane w mln litrów Udział w rynku UE Bezołowiowe min. RON=91 1 618 1 % Bezołowiowe min. RON=95 80 308 67 % Bezołowiowe 95 RON<98 32 898 27 % Bezołowiowe RON 98 6 409 5 % Łącznie benzyna 121 233 100,0 % Olej napędowy (<10 ppm siarki) 246 841 100,0 % Łącznie olej napędowy 246 841 100,0 % Tendencje czasowe dotyczące sprzedaży paliw w UE Wykres 2 ilustruje kształtowanie się zużycia paliwa w UE w ciągu ostatnich 10 lat, i pokazuje wyraźny wzrost zużycia oleju napędowego w porównaniu do benzyny. Wykres 2. Kształtowanie się zużycia paliwa w UE PL 5 PL

Dane w mln litrów Z wyłączeniem Francji w latach 2003 2005, ponieważ nie dostarczyła ona danych; z wyłączeniem Luksemburga w latach 2007 2009 i Malty w 2006 i 2009 r., gdy nie złożyły one sprawozdań. Sprzedaż paliw według gatunków w UE-27 Tabela 3 przedstawia dane za 2010 r. dotyczące zużycia paliwa według gatunków i państw członkowskich. Tabela 3. Dane dotyczące zużycia paliwa według gatunków i państw członkowskich Gatunek paliwa Sprzedaż benzyny (dane w mln litrów) Sprzedaż oleju napędowego (dane w mln litrów) Łącznie olej napędowy Państwo min. min. 95 RON Łącznie RON 98 członkowskie RON=91 RON=95 <98 benzyna Austria 150-2 251 64 2 465 7 437 Belgia - 1 251-363 1 614 7 733 Bułgaria - 847 - - 847 2 168 Cypr - 479-47 526 428 Republika Czeska 5-2 459 49 2 513 4 637 Dania 517 1 570-3 2 090 3 101 Estonia - - 338 33 371 572 Finlandia - 2 075 162-2 237 2 790 Francja - 8 677-2 202 10 879 39 749 Niemcy 943-24 901 740 26 584 38 356 Grecja - 4 634 220 153 5 007 2 977 Węgry - 1 743-47 1 790 3 274 Irlandia - 1 974 - - 1 974 2 672 PL 6 PL

Włochy - 11 678 - - 11 678 30 238 Łotwa - - 347 29 376 801 Litwa - 385-9 394 1 190 Luksemburg 1 373-92 466 1 894 Malta - - 91 10 101 120 Niderlandy - 5 496-75 5 571 7 634 Polska - 5 138-513 5 651 13 896 Portugalia - - 1 703 187 1 890 5 898 Rumunia - - 1 274 793 2 067 4 997 Słowacja - 781-19 800 1 281 Słowenia - - 660 79 739 1 419 Hiszpania - 6 908-766 7 674 31 540 Szwecja - 4 394-138 4 532 5 164 Zjednoczone - 19 444 953-20 397 24 875 Królestwo Tabela 3 przedstawia wielkość sprzedaży paliw według gatunków w poszczególnych państwach członkowskich. Można zaobserwować pewne ogólne tendencje. Olej napędowy dominuje na rynku we wszystkich państwach członkowskich poza dwoma. Belgia wykazuje najsilniejszą zależność od oleju napędowego, który dominuje sprzedaż paliw i ma 82,7 % udziału w rynku najwyższy odsetek spośród wszystkich państw członkowskich. Najwyższą sprzedaż paliw w 2010 r. odnotowano w Niemczech 17,6 % całkowitej sprzedaży paliw w UE, przy czym udział w sprzedaży benzyny i oleju napędowego wynosił odpowiednio 21,9 % i 15,5 %. Kolejnym największym rynkiem była Francja z 13,8 % udziału w sprzedaży w UE benzyny (9,0 %) i oleju napędowego (16,1 %); a sprzedaż w Zjednoczonym Królestwie wyniosła 12,3 % całkowitej sprzedaży wszystkich paliw z podziałem na 16,8 % sprzedaży benzyny oraz 10,1 % oleju napędowego. Podobnie jak w latach 2001-2009, w 2010 r. największą sprzedaż paliw odnotowano we Francji, w Niemczech, we Włoszech, w Hiszpanii i Zjednoczonym Królestwie. Od 2001 r. ujednolicają się rodzaje gatunków paliwa, które są zgłaszane jako dostępne w sprzedaży w poszczególnych państwach UE. Gatunki benzyny różnią się głównie liczbą oktanową (RON). W 2010 r. tylko sześć państw członkowskich poinformowało, że posiada dostępne w sprzedaży trzy gatunki benzyny, a pozostałe państwa członkowskie zgłosiły posiadanie dwóch gatunków benzyny (żadne z państw członkowskich nie zgłosiło dostępności w sprzedaży tylko jednego gatunku benzyny). Przed 2009 r. dostępne w sprzedaży były tylko dwa gatunki oleju napędowego do użytku w pojazdach samochodowych niskosiarkowe i bezsiarkowe (tj. o zawartości poniżej 10 ppm siarki). Zgodnie z oczekiwaniami i z danymi za 2010 r. wszystkie państwa członkowskie PL 7 PL

przeszły na 100 % bezsiarkowe oleje napędowe zgodnie z nową obowiązkową dopuszczalną zawartością siarki, dlatego liczba gatunków oleju napędowego spadła do jednego. 5. POBIERANIE PRÓBEK ORAZ SPRAWOZDAWCZOŚĆ Norma EN 14274 zawiera szczegółowe wymogi dotyczące liczby i miejsca pobrania próbek, które należy ująć w sprawozdaniach na temat jakości paliwa poszczególnych państw członkowskich. Norma EN 14274 wymienia czynniki, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie systemu pobierania próbek, takie jak: liczba rafinerii zaopatrujących rynek, liczba dostępnych gatunków paliwa oraz liczba różnych gatunków importowanych paliw i ich źródła. Określa ona minimalną liczbę próbek dla każdego gatunku paliwa w okresie zimowym i letnim. W poprzednich latach państwa członkowskie nie miały pewności co do wymogów dotyczących pobierania próbek; w ostatnich latach liczba próbek oraz podział sprawozdawczości na okres zimowy i letni uległy jednak poprawie. Tabela 4 przedstawia pobieranie próbek i sprawozdawczość z rozbiciem na poszczególne państwa członkowskie w 2010 r. Całkowitą minimalną liczbę wymaganych próbek oblicza się, gdy państwo członkowskie korzysta z modelu statystycznego określonego w normie EN 14274, uwzględniając fakt, że znany jest wymóg minimalnej próby dla każdego modelu 8. Tabela przedstawia również zestawienie całkowitej liczby pobranych próbek i próbek pobranych na stacjach paliw. Nie wszystkie państwa członkowskie przedstawiły takie zestawienie w 2010 r. (Szwecja, Zjednoczone Królestwo, Hiszpania, Niemcy i Łotwa). Norma EN 14274 określa, że wymóg minimalnej liczby próbek dotyczy stacji paliw, definiowanych jako stacje detaliczne lub zakładowe, zaopatrujące w paliwo do napędzania pojazdów drogowych. Dlatego też, aby spełnić wymogi dotyczące minimalnej liczby próbek, wszelkie próbki pobrane z terminali dystrybucyjnych lub rafinerii należy pobierać dodatkowo do tych ze stacji paliw. W przypadku gdy państwa członkowskie zgłosiły stosowanie krajowego systemu monitorowania 9, dokonano oceny równoważnych wymogów dotyczących minimalnej liczby próbek na podstawie wielkości państwa oraz innych przedstawionych szczegółowych informacji. W przypadku gdy znane jest miejsce pobrania próbek, możliwe jest określenie, czy liczba próbek wykazuje zgodność z EN 14274. 8 EN 14274 określa minimalną liczbę próbek, które należy pobrać dla każdego z paliw (w zależności od zastosowanego modelu statystycznego i wielkości sprzedaży). Norma ta określa minimalną liczbę próbek, które należy pobrać dla każdego gatunku paliwa. Próbki wg gatunku paliwa oraz okresu zimowego i letniego* Model Małe państwo Duże państwo EN 14274 Model 50 100 statystyczny A EN 14274 Model 100 200 statystyczny B EN 14274 Model 50 - statystyczny C System krajowy - - * Roczne wymogi dotyczące pobierania próbek są więc dwukrotnie większe od wartości przedstawionych w tabeli dla poszczególnych gatunków. 9 Krajowe systemy monitorowania są dozwolone dyrektywą, jeśli dają wyniki o równym poziomie zaufania co EN 14274. PL 8 PL

Siedem państw członkowskich (stosujących system oparty na EN 14274 lub krajowy system monitorowania) nie spełniło w pełni wymogów tej normy. Stało się tak z powodu miejsc, w których pobrano próbki, a także liczby pobranych próbek; problemy te nie zagrażają jednak skuteczności i wiarygodności wyników przekazanych Komisji w sprawozdaniach. Komisja współpracuje obecnie z państwami członkowskimi w celu wyjaśnienia przyczyn tych rozbieżności, starając się jednocześnie zapewnić poprawę sytuacji w przyszłości. Tabela 4 przedstawia szczegółowo wymaganą minimalną liczbę próbek, jakie mają być pobrane ze stacji paliw, aby państwa członkowskie wykazały zgodność z dyrektywą. Tabela 4. Podsumowanie pobierania próbek oraz sprawozdawczości w państwach członkowskich w odniesieniu do wymogów dyrektywy 98/70/WE i normy europejskiej EN 14274 Państwo członkowskie Model FQMS (1) Austria AT C krajow Belgia BE y Bułgaria BG B Cypr CY C Republika Czeska CZ C krajow Dania DK y Estonia EE C Finlandia FI A Wie lkoś ć(2) Oddzie lne lato i zima?( 3) Próbki z podziałe m na gatunek i okres(4) liczba wymagany ch próbek(5) Ben zyn a ON Pobrane próbki(6) Próbki pobrane na stacjach paliw(7) PL 9 PL Benz yna ON Benz yna e 50 102 100 203 100 203 100 e 100 400 200 2 133 4 985 2 133 4 958 e 100 200 200 427 468 418 456 e 50 100 100 293 167 149 167 e 50 101 100 747 877 747 877 e 50 201 100 42 22 42 22 e 50 103 100 350 200 350 200 e 50 103 100 185 162 140 117 Francja FR B duże 200 416 400 827 395 827 395 Niemcy DE krajow y duże 200 405 400 417 305 - - Grecja EL A e 50 105 100 250 120 29 17 Węgry HU C e 50 101 100 120 120 120 120 Irlandia IE C e 50 100 100 144 126 92 92 Włochy IT A duże 100 200 200 200 200 100 100 Łotwa LV krajow y e 100 400 200 438 674 - - Litwa LT C e 50 101 100 101 100 97 95 Luksemburg LU C e 50 104 100 47 75 43 71 Malta MT krajow y e 100 209 200 49 43 39 30 Niderlandy NL A 50 100 100 100 100 100 100 ON

Państwo członkowskie Model FQMS (1) Wie lkoś ć(2) e Oddzie lne lato i zima?( 3) Próbki z podziałe m na gatunek i okres(4) liczba wymagany ch próbek(5) Ben zyn a ON Pobrane próbki(6) Benz yna ON Próbki pobrane na stacjach paliw(7) Polska PL B duże 200 408 400 291 229 291 229 Portugalia PT krajow y e 100 209 200 236 118 200 100 Rumunia RO B e 100 400 200 360 210 360 210 Słowacja SK C e 50 101 100 168 137 168 137 Słowenia SI C e 50 103 100 149 181 145 115 Hiszpania ES krajow y duże 200 409 400 520 264 - - Szwecja SE krajow y e 100 203 200 553 620 - - Zjednoczone Królestwo UK Benz yna krajow y duże 200 404 400 2 195 2 428 - - ON 6. ZGODNOŚĆ Z DYREKTYWĄ 98/70/WE W 2010 R. 6.1 Benzyna W 2010 r. większość państw członkowskich przedstawiła pełne informacje na temat zgodności próbek benzyny. W celu ustalenia zgodności konieczne jest określenie, której metody badawczej użyto do badania niektórych parametrów (ponieważ odtwarzalność oraz poziomy tolerancji różnią się w zależności od metody badania). Przewiduje się podawanie tych informacji przez państwa członkowskie z wykorzystaniem szablonu sprawozdania choć nie stanowi to obowiązkowego elementu sprawozdawczości, jest jednak istotne dla określenia poziomów zgodności. W 2010 r. pobrano 11 531 próbek benzyny i 13 391 próbek oleju napędowego. Poniżej przedstawiono parametry, które najczęściej nie odpowiadały specyfikacjom w Unii w 2010 r. Prężność par w okresie letnim została w 2010 r. przekroczona 215 razy, czyli w 1,85 % całkowitej liczby próbek. Staje się jednak jasne, że wiele przekroczeń wynika ze stosowania przejściowych paliw, gdy dostawcy zmieniają paliwa odpowiadające specyfikacji letniej na paliwa odpowiadające specyfikacji zimowej i vice versa. Ilość próbek RON/MON, które nie odpowiadały specyfikacjom w 2010 r., wyniosła 59, czyli 0,5 % całkowitej liczby próbek. Maksymalna zawartość siarki wynosząca 10 ppm została przekroczona w 34 próbkach, czyli 0,29 % całkowitej liczby próbek, a najwyższa wartość próbki wyniosła 45,9 mg/kg. Średnia zawartość siarki dla wszystkich państw członkowskich pozostaje jednak poniżej obowiązkowego poziomu 10 ppm, a mianowicie na poziomie 5,8 ppm. PL 10 PL

Niderlandy nie dostarczyły pełnych danych szczegółowych dotyczących próbek, co do których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnej zawartości, a Niemcy nie były w stanie dostarczyć danych szczegółowych dotyczących pewnej niezgodności benzyny RON 91. 6.2 Olej napędowy W 2010 r. tylko dwa państwa członkowskie nie dostarczyły informacji szczegółowych na temat próbek, które nie odpowiadały specyfikacji oleju napędowego (Łotwa i Niderlandy gdzie przynajmniej jedna badana próbka paliwa w każdym państwie członkowskim przekroczyła dopuszczalne zawartości). W 2010 r. z pięciu parametrów badanych w przypadku oleju napędowego wymienione poniżej nie odpowiadały specyfikacji. Chociaż unijna średnia zawartość siarki pozostawała poniżej obowiązkowego limitu10 ppm wynosiła 6,5 ppm w przypadku 169 próbek, czyli 1,26 % całkowitej liczby próbek, w stwierdzono niezgodność, a wartości ekstremalne wynosiły: maksymalna wartość 500 mg/kg w Bułgarii (w tym przypadku dostawca został ukarany grzywną w wyniku niezgodności próbki paliwa); jedna lub więcej próbek w Polsce nie odpowiadało specyfikacji przy maksymalnej zawartości siarki wynoszącej 455 mg/kg. W Polsce, gdzie w paliwie stwierdzono niezwykle wysoką zawartość siarki, zostało ono wycofane z rynku. O paliwie nieodpowiadającym specyfikacji władze polskie poinformowały także Urząd Kontroli Skarbowej, Izbę Celną i Regionalny Inspektorat Ochrony Środowiska; 294 mg/kg w Rumunii (nie podano szczegółów na temat podjętych działań); oraz 94.2 mg/kg na Cyprze gdzie przyczyną zanieczyszczenia na stacji paliw okazało się wymieszanie motoryzacyjnego oleju napędowego z olejem opałowym. Przeciwko tej stacji benzynowej wszczęto postępowanie karne. W 2010 r. łącznie 38 próbek przekroczyło dopuszczalną wartość punktu destylacji. W sumie w przypadku 4 próbek badanych pod kątem liczby cetanowej stwierdzono niezgodność ze specyfikacją. 6.3 Podsumowanie W tabeli 5 przedstawiono zestawienie danych na temat przestrzegania w państwach członkowskich dyrektywy 98/70/WE w 2010 r. Dane obejmują wyniki analizy próbek w odniesieniu do dopuszczalnych zawartości oraz formę i treść sprawozdań. Zmiany w dyrektywie 98/70/WE (dyrektywa 2003/17/WE) objęły dodanie akapitu w następującym brzmieniu: Państwa członkowskie ustalają kary, które stosuje się w przypadku naruszenia krajowych przepisów przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą. Ustalone kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Niektóre państwa członkowskie przedstawiły wyjaśnienie działań naprawczych i kar nakładanych przez organy krajowe, gdy próbki nie odpowiadają specyfikacji. Ogólnie rzecz biorąc, z 11 531 zbadanych w 2010 r. próbek benzyny, 411 uznano za niezgodne ze specyfikacją w odniesieniu do dopuszczalnych zawartości jednego lub kilku PL 11 PL

parametrów, co odpowiada wskaźnikowi niezgodności w wysokości 3,6 %. Z 13 391 próbek zbadanych pod kątem 5 parametrów obowiązkowych dla oleju napędowego w 2010 r. 211 okazało się niezgodne z określonymi zawartościami, co odpowiada 1,6 % wszystkich zgłoszonych próbek. Odsetek próbek, co do których stwierdzono niezgodność ze specyfikacją, jest uzależniony od liczby pobranych próbek, która powinna zależeć (w każdym państwie członkowskim) od wielkości sprzedaży paliwa oraz źródeł zaopatrzenia. Biorąc jednak pod uwagę, że niektóre państwa członkowskie stosują krajowe systemy monitorowania, które mogą nie być równoważne normie EN 14274, należy również dokonać analizy niezgodności w Unii z uwzględnieniem wielkości sprzedaży i liczby próbek. Rysunek 3 przedstawia wskaźnik niezgodności ważony proporcjonalnie do wielkości sprzedaży i liczby próbek oraz ilustruje tendencję wzrostową do 2010 r. Wykres 3. Tendencje czasowe niezgodności wartości dopuszczalnych dla benzyny i oleju napędowego Niezgodność jako % ważony proporcjonalnie do wielkości sprzedaży paliwa Olej napędowy Rok Benzyna *Z wyłączeniem Francji w latach 2003 2005, ponieważ nie przedłożono sprawozdań. Z wyłączeniem Luksemburga w latach 2007 2009 i Malty w latach 2006 i 2009, ponieważ nie przedłożono sprawozdań. PL 12 PL

Tabela 5. Przestrzeganie w państwach członkowskich przepisów dyrektywy 98/70/WE w roku sprawozdawczym 2010 Państw o członko wskie AT BE BG CY CZ DK EE FI FR DE EL HU IE IT LV LT LU MT NL PL PT RO SK SI Niezgodność z dopuszczalnymi wartościami liczba próbek niezgodnych ze specyfikacjami (N) / łączna liczba próbek N Dane niepełne parametry pominięte (PP) / łączna liczba parametrów Sprawozda nie spóźnione (1) (2) (3) Benzyna Olej napędowy Benzyna Olej napędowy liczba N liczba PP liczba PP liczba 6 203 3 103 2 133 79 39 427 56 41 293 1 >61 747 29 0 42 0 17 350 3 0 185 1 56 827 10 >7 417 1 0 250 0 0 120 0 15 144 1 2 200 0 0 438 0 0 101 >1 7 47 0 2 49 3 >2 100 >1 15 291 3 29 236 8 >5 360 11 0 168 7 0 149 0 100 4 985 468 167 877 22 200 162 395 305 120 120 126 200 674 100 75 43 100 229 118 210 137 181 (miesiące) 0 18 0 5 <1 3 18 0 5 W terminie 0 18 0 5 <1 0 18 1 5 W terminie 0 18 0 5 <4 0 18 0 5 <1 1 18 0 5 <1 1 18 0 5 <1 0 18 0 5 <5 0 18 0 5 <1 0 18 0 5 <1 PL 13 PL

Państw o członko wskie ES SE Niezgodność z dopuszczalnymi wartościami liczba próbek niezgodnych ze specyfikacjami (N) / łączna liczba próbek N Dane niepełne parametry pominięte (PP) / łączna liczba parametrów Sprawozda nie spóźnione (1) (2) (3) Benzyna Olej napędowy Benzyna Olej napędowy liczba N liczba PP liczba PP liczba 6 520 0 0 553 0 264 620 (miesiące) 0 18 0 5 <2 6 18 0 5 W terminie 5 2 195 0 2 18 0 5 W terminie UK 2 428 Liczba państw 18 18 5 1 10 # Kolumna Wyjaśnienie (1) Niezgodność z dopuszczalnymi wartościami (granice ufności 95 %) W przypadku gdy przedstawione dane są niepełne, nie można ustalić, czy wszystkie próbki mieszczą się w granicach wartości dopuszczalnych. Tam gdzie na podstawie przedstawionych danych nie było możliwe ustalenie liczby próbek przekraczających wartość dopuszczalną, symbol > oznacza, że podana liczba niezgodnych próbek stanowi wartość minimalną i może być większa. (2) Dane niepełne Próbki dla pewnych parametrów mogą zostać pobrane w mniejszych ilościach, powinny jednak zostać pobrane próbki dla wszystkich parametrów, by można było dokładnie ocenić jakość paliwa. Państwa członkowskie powinny jasno określić, kiedy uzyskano wyniki z badania próbek i przedłożyć te wyniki. (3) Sprawozdanie spóźnione Dyrektywa 98/70/WE stanowi, że państwa członkowskie zobowiązane są przedstawiać sprawozdania z monitorowania w terminie do 30 czerwca każdego roku. 7. WNIOSKI Jakość paliwa jest silnie powiązana zarówno z emisjami CO 2, jak i jakością powietrza, a także przekłada się na łatwość, z jaką producenci mogą osiągnąć wskazane limity emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych oraz na koszty tego dostosowania. Wyniki monitorowania jakości paliwa w 2010 r. wykazują, że specyfikacje benzyny i oleju napędowego określone w dyrektywie 98/70/WE są zasadniczo przestrzegane. Stwierdzono bardzo nieliczne przypadki naruszeń. Stopniowe przyjmowanie normy EN 14274 przez państwa członkowskie prowadzi do większej spójności dostępnych danych służących do oceny poszczególnych parametrów jakościowych paliwa, a państwa członkowskie podejmują starania zmierzające do lepszego zrozumienia wymogów dotyczących sprawozdawczości. Ponieważ przypadki naruszeń są stosunkowo rzadkie, a większość państw członkowskich podejmuje działania w celu usunięcia niespełniającego specyfikacji paliwa z obrotu, Komisja nie posiada informacji o negatywnym wpływie tych naruszeń na emisje zanieczyszczeń pochodzących z pojazdów bądź na funkcjonowanie silników. Komisja zachęca jednak państwa członkowskie do dalszego podejmowania działań mających doprowadzić do zapewnienia pełnej zgodności ze specyfikacjami, by wyeliminować podobne problemy w przyszłości, oraz do zapewnienia składania sprawozdań Komisji w wymaganych terminach. PL 14 PL