Rekultywacja składowiska odpadów w Agnieszkowie Inwestor; Urząd Miejski w Lubrańcu Branża: Budowlana
1.Temat Tematem opracowania jest dokumentacja budowlana pn Rekultywacja składowiska odpadów komunalnych w Agnieszkowie. 2. Cel opracowania Celem powyższego opracowania jest wykonanie kompleksowej rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w Agnieszkowie. 3. Zakres opracowania Opracowanie swoim zakresem obejmuje wykonanie kompletnego projektu budowanego rekultywacji składowiska 4. Lokalizacja Gminne składowisko odpadów komunalnych dla gminy i miasta Lubraniec położone jest na gruntach wsi Agnieszkowo, w odległości około 7,5 km a północny zachód od Lubrańca, w pobliżu drogi powiatowej Torzewo Lubraniec. Wyjazd na teren składowiska znajduje się od strony wschodniej. Od strony północnej i południowej teren składowiska otoczony jest kompleksem leśnym. W odległości ca 350 m na zachód i ca 500 m na południowy zachód, znajdują się dwa gospodarstwa rolne z budynkami mieszkalnymi i gospodarskimi. Powierzchnia w granicach eksploatacji składowiska wynosi 0,86 ha Powierzchnia w granicach realizacji składowiska wynosi 1,77 ha Pojemność składowiska wynosi 16 386 m³ 4.1 Usytuowanie składowiska w stosunku do zabudowy Najbliższa zabudowa mieszkalna znajduje się w odległości ca 350 m na zachód od granic składowiska. Od strony południowo zachodniej najbliższe gospodarstwo znajduje się w odległości około 500 m. Gospodarstwa zaopatrywane są w wodę z sieci wodociągowej. Od strony północnej i południowej teren składowiska otoczony jest kompleksem leśnym. Skupiskami najbliższych zabudowań mieszkalnych są wsie: Agnieszkowo, Dąbie Kujawskie i Torzewo odległe o około 1,5 2 km od składowiska. Najbliżej położonym obiektem użyteczności publicznej są : remiza OSP w Bodzanowie. 4.2 Usytuowanie składowiska w stosunku do obszarów poddanych ochronie na podstawie przepisów o ochronie przyrody W bezpośrednim sąsiedztwie składowania oraz jego zasięgu oddziaływania nie są zlokalizowanie obszary poddane ochronie na podstawie przypisów o ochronie przyrody. Najbliżej, znajdują się pomniki przyrody w: Dąbiu Kujawskim lipa Redczu Kalnym dąb 4.3 Usytuowanie składowiska w stosunku do obszarów poddanych ochronie na podstawie przepisów o lasach W bezpośrednim sąsiedztwie składowiska oraz jego zasięgu oddziaływania nie są zlokalizowanie obszary poddane ochronie na podstawie przepisów o lasach. 4.4 Usytuowanie składowiska w stosunku do miejsko gminnych ujęć wód podziemnych Gminne ujęcia wody tj. ujęcie w Lubrańcu, ujęcie w Kazaniu i ujęcie w Żydowie zlokalizowane są w znacznej odległości od miejsca lokalizacji składowiska. I tak ujęcie w Lubrańcu
zlokalizowane jest w odległości około 7,5 km od składowiska, ujęcie w Kazaniu w odległości około 12 km od składowiska a ujęcie w Żydowie w odległości około 8 km od składowiska. Biorąc pod uwagę odległość składowiska od ujęć wody jak również korzystną ich budowę geologiczną można stwierdzić, że składowisko nie ma ujemnego wpływu na jakość wód podziemnych powyższych ujęć. Składowisko nie stanowi zagrożenia dla użytkowego poziomu wodonośnego, który znajduje się poza zasięgiem ewentualnego zanieczyszczenia. 4.5 Klimat Pod względem klimatycznym teren gminy Lubraniec położony jest na obszarze nizin subregion środkowopolski. Charakterystyczne cechy klimatu to : Średnia temperatura stycznia - minus 2 C Średnia temperatura lipa - plus 18 C Średnia temperatura roczna - plus 8 C Opad roczny - 500 550 mm Czas trwania zimy - 80 90 dni Czas trwania lata - 80 90 dni Przeważają wiatry z kierunku zachodniego ( około 18 % ogólnej liczby przypadków), południowo zachodniego ( około 10 % ) i północno zachodniego ( około 8 % ). Największe prędkości występują w okresie zimowym, najmniejsze w sierpniu i wrześniu. Maksymalne prędkości przypadają najczęściej na kierunki zachodnie i południowo zachodnie. Cechą charakterystyczną klimatu dla rozpatrywanego terenu są niskie opady atmosferyczne. Średni roczny opad nie przekracza wartości 500 mm. Maksymalnie sumy opadów występują w miesiącu czerwcu, lipcu ca 270 mm, najniższe w miesiącu styczniu, lutym ca 40mm. Parowanie terenowe wynosi 550 mm na rok, a więc przekracza znacznie wartość odpadów atmosferycznych a dalej do stepowania. 4.6 Warunki hydrogeologiczne terenu składowiska Analiza warunków wodno gruntowych została dokładnie opracowana w otoczeniu Warunki hydrogeologiczne otoczenia wysypiska śmieci w m. Lubraniec wykonanym w lutym 1995 roku przez prof. Z. Babińskiego i mgr. Z. Brendę. Zgodnie z cytowanym wyżej opracowaniem, analizowany teren obejmuje fragment wysoczyzny morenowej, pokrytej utworami fluwioglacjalnymi i urozmaiconej zagłębieniami powstałymi w wyniku wytopienia się martwego lodu. Dzięki takiej genezie teren zabudowany jest z gliny morenowej piaszczystej. Strop gliny zwałowej tworzy w strefie centralnej wysypiska wyraźne wyniesienie elewacje wysokości około 99 m n.p.m,. skąd obniża się we wszystkich kierunkach, schodząc maksymalnie do 95 96 m n.p.m. we wschodniej, zachodniej i południowej części analizowanego terenu, ten ogólny charakter rzeźby podłoża nieprzepuszczalnego dla wód ( miąższe 12 16,5 m warstwy glin zwałowych ) urozmaica powierzchniowy płaszcz utworów piaszczystych ( o miąższości 1-5 m), wykształconych w postaci piasków drobnych, pylastych i grubych z domieszkami żwiru. W centralnej części wysypiska biegnie lokalny dział wód podziemnych, od którego we wszystkich kierunkach następuje wyraźny, choć powolny, odpływ podziemny do wysokości 98,5 m n.p.m. w częściach peryferyjnych. Z przeważającej części terenu wysypiska spływ ten przybiera kierunek południowy, następnie wschodni, by później zmienić na południe ku równoleżnikowo usytuowanej rynnie ( wysokość około 95 m n.p.m.). Jest to zasadniczy i jedyny możliwy kierunek przepływu wód gruntowych spod wysypiska. Natomiast równie dynamiczny kierunek zachodni odpływu wód podziemnych swój początek bierze spoza obszaru wysypiska, zaś kierunek północny, ze względu na nieznaczny spadek ma charakter stagnujący. Z przebiegu hydroizohips i tym samym z zasadniczych kierunków spływu wód gruntowych wynika fakt, że teren wysypiska może być zasilany wyłącznie przez wody opadowe i roztopowe akumulowane na jego powierzchni.
Składowisko zostało lokalizowane i wybudowane tak, aby jego dno stanowiły nieprzepuszczalne dla wód gliny morenowe, zaś brzegi zbudowane z nakładu piasków powierzchniowych tworzących wały, zostały od wewnątrz impregnowane folią. 5.Charakterystyka rozwiązań techniczno technologicznych składowiska odpadów w Agnieszkowie 5.1 Rozwiązania techniczne Dojazd na składowisko odbywa się od drogi asfaltowej Torzewo Lubraniec drogą utwardzoną tłuczniem kamiennym o długości około 1,5 km. Przy składowisku droga została wyłożona płytami betonowymi. Jest to składowisko wgłębne o kształcie niecki prostokątnej, otoczone wałami ziemnymi z gruntu rodzimego ( nachylenie wewnętrznych ścian niecki 1:2, głębokość niecki wynosi 3,5 m). Powierzchnia terenu składowiska wynosi 17 788 m², powierzchnia dna niecki wynosi 6 041 m². Całkowita objętość niecki wynosi 25 045 m ³, natomiast jej pojemność użytkowa wynosi 16 384 m³. Poziom górnej krawędzi niecki określono na 103,00 do 102,45 m n.p.m. Spadek dna zaprojektowano w kierunku wschodnim i południowym. Nasyp ziemny otaczający nieckę wnosi się na wysokość od 2,2 m do 2,0 m ponad teren. Teren składowiska ogrodzony jest ogrodzeniem z siatki metalowej o wysokości 1,5 m na słupkach, posiada zamykana bramę wyjazdową. W zachodniej części terenu składowiska wykonano pas zieleni izolacyjnej, szerokości około 20 m, w którym występują głównie akacje, brzozy i lipy. Składowisko zostało wyposażone w : drenaż zbierający odcieki oraz zbiorniki na odcieki, zlokalizowany poza ogrodzeniem składowiska, uszczelnienie obwałowania niecki składowiska folią ( od strony wewnętrznej), dwa otwory obserwacyjne ( piezometry) do celów monitoringu wód gruntowych i poziomu wodonośnego, brodzik dezynfekcyjny usytuowany przed bramą. Składowisko nie posiada: wagi, instalacji odgazowującej złoże odpadów. 5.1 Eksploatacja składowania Decyzją Starostwa Powiatowego we Włocławku z dnia 31 grudnia 2003 roku OS.7647-24- 8/03, zmienioną decyzją Starostwa Powiatowego we Włocławku z dnia 12 października 2004 roku OŚB.7647-24-8/5/04 dokonano zamknięcia składowiska odpadów w Agnieszkowie, określając maksymalne rzędne terenu zamknięcia składowiska oraz techniczny sposób zamknięcia składowiska. 6. Technologia rekultywacji terenu składowiska 6.1 Cel rekultywacji Cel rekultywacji jest uzależniony od wpływu składowiska na środowisko. W przypadku składowiska w Agnieszkowie jest nim przede wszystkim powstrzymywanie procesu degradacji środowiska gruntowo wodnego poprzez niedopuszczenie do infiltracji wód odpadowych w głąb korpusu składowiska, odprowadzenie poza obręb składowiska wód odpadowych. Ponadto, celem rekultywacji jest zapobieżenie pyleniu i roznoszeniu bariery biologicznej dla lekkich części składowanych odpadów, stworzenie bariery biologicznej dla korzeni roślin, dla gryzoni oraz zapobieżenie erozji powierzchni składowiska. 6.2 Zabiegi minimalizujące zagrożenia Podstawowy zabieg ograniczający zagrożenia dla wód podziemnych i powierzchniowych to minimalizacja infiltracji wód odpadowych do złoża odpadów, co można osiągnąć poprzez: przykrycie składowiska mineralną warstwą o niskiej wodoprzepuszczalności. ukształtowanie bryły składowiska z zapewnieniem odprowadzenia przeważającej ilości
wód odpadowych jako spływ powierzchniowy, wprowadzenie na powierzchnię składowiska zabudowy roślinnej, przechwytującej znacznie ilości wód opadowych i zwiększającej stopień odparowania przechwyconych wód do atmosfery ( tzn. Fitomelioracje). Podstawową metodą ograniczenia szkodliwego wpływu na powietrze atmosferyczne jest przykrycie powierzchni składowiska warstwą eliminującą emisję aerozoli oraz pyłu. 6.3 Etapy rekultywacji 6.3.1 Rekultywacja techniczna Rekultywacja techniczna obejmuje prace, które prowadzą do ukształtowania bryły składowiska w taki sposób, żeby wody opadowe mogły być odprowadzane jako spływ powierzchniowy oraz wykonanie zewnętrznej warstwy rekultywacyjnej wraz z warstwą glebowotwórczą. Uporządkowanie i ukształtowanie bryły wysypiska Podstawowe zalecenia to: Rekultywacja składowiska powinna być ukierunkowana na ukształtowanie wierzchowiny obiektu z nachyleniem około 3 %, co stworzy warunki dla swobodnego spływu powierzchniowego wód opadowych. Bryła skladowiska musi być kształtowana przez nawiezienie dodatniej warstwy mineralnej oraz przez przemieszczanie nagromadzonych odpadów.. Wykonanie warstwy glebotwórczej to nawiezienie warstwy ziemnej o grubości 1,3 m z żyzną warstwą gleby, pozwalającą na wegetacje roślin rekultywacyjnych. 6.3.2 Rekultywacja biologiczna Rekultywacja biologiczna to wprowadzenie na powierzchnię składowiska roślinności, która ograniczy szkodliwy wpływ obiektu na środowisko. 6.3.3 Odgazowanie składowiska Po wyprofilowaniu powierzchni czaszy odpadów należy na osi podłużnej kwatery wykonać dwie kpl. studnie odgazowujące złoże odpadów. W złożu odpadów należy za pomocą koparki wykonać wykopy jamiste na głębokości ok. 1,0 m powyżej dna zdeponowanych odpadów, a na ich dnie na podsypce z piasku ułożyć prefabrykowane płyty denne (lub wylać je z betonu). Na płycie dennej należy ułożyć perforowane kręgi betonowe Ø 1000. Jako ostatni należy ułożyć krąg pełny. Perforowane kręgi o otworach Ø 50 i rozstawie 250 mm jako gotowe zamówić w zakładzie betoniarskim. Studnie od zewnątrz należy obsypać tłuczniem kamiennym. Wnętrze studni należy wypełnić tłuczniem kamiennym Ø 30 60 mm, lub keramzytem Ø 32 mm. Górę studni należy przykryć płytą nastudzienną żelbetową z otworem Ø 400 w środku, na którym zamontowana zostanie obudowa biofiltra. Obudowę biofiltra wykonaną zgodnie z rysunkiem warsztatowym należy zamocować do płyty nastudziennej za pomocą kołków rozporowych. Miejsce styku płyty z obudową biofiltra należy uszczelnić kitem trwale plastycznym. Jako biofiltr zastosowane zostaną trzy 20 cm warstwy z węgla drzewnego, kory brzozowej i torfu. Od góry biofiltr przykryty będzie daszkiem ochronnym z blachy. Do pobierania próbek składu biogazu, obok biofiltra należy zamontować kurek probierczy z rury stalowej Ø 25, zakończony zaworem kulowym lub gwintowanym korkiem. 6.3.4 Profil rekultywacji Rekultywacja powierzchni składowiska w Agnieszkowie konstruowana będzie jako wielowarstwowa przesłona z materiałów naturalnych. Miąższość wykonywanych uszczelnień powierzchniowych (łącznie z warstwą rekultywacyjną i drenażową) wyniesie 2,4 m. Na warstwie zgromadzonych odpadów wykonana zostanie warstwa wyrównawcza, a nad nią kolejno drenaż gazowy, uszczelnienie, drenaż wodny oraz powierzchniowa warstwa rekultywacyjna. Po przeprowadzeniu prac rekultywacyjnych przewiduje się uzyskać rządne terenu, równe rzędnym górnej krawędzi niecki określonej w projekcie technicznym na około max 106,4 m n.p.m.
Każda z warstw musi spełniać określone wymagania, co do miąższości i właściwości, i tak: Warstwę wyrównawczą należy wykonać z przepuszczalnego gruntu mineralnego, stosowanego na przesypy na środowisku. Powinien to być grunt przepuszczalny o współczynniku filtracji rzędu 10-5 m/s. Warstwa ta powinna mieć grubość 0,2 m. Drenaż gazowy należy wykonać z gruntu dobrze przepuszczalnego piasku grubego lub średniego, suchego bez zanieczyszczeń grubości min. 0,2 m. Uszczelnienie mineralne należy wykonać gruntów ilastych, piasków gliniastych lub pospółek ilastych o współczynniku filtracji rzędu 10-7 m/s łatwo zagęszczających się, bez części organicznych (do 20 %) - miąższość 50 cm. Na warstwy drenażowe należy stosować materiały filtracyjne o współczynniku filtracji 10-1 10-2 m/s, mogą to być zasypki filtracyjne, jak też żwiry, czy nawet piaski gruboziarniste, o dobrej przepuszczalności 0 grubość min. 30 cm. Warstwa pokrywowa (gleba i podglebie) ma stworzyć środowisko, w którym rozwijać się będą korzenie roślin w pierwszych latach wegetacji, Warstwę pokrywową stanowi: ziemia urodzajna (humus), ziemie żyzna, piasek. 7 Czasowo rzeczowy harmonogram działań związanych z rekultywacją składowiska. W procesie zamknięcia składowiska w Agnieszkowie wykona się prace rekultywacyjne w sposób zabezpieczający składowisko odpadów przed jego szkodliwym oddziaływaniem na wody podziemne, integrując obszar składowiska odpadów z otaczającym środowiskiem oraz umożliwiający obserwację wpływu składowiska odpadów na środowisko. Po zakończeniu eksploatacji składowiska odpadów w Agnieszkowie powierzchnia korony składowiska zostanie uporządkowana i zabezpieczona przed erozją wodną i wietrzną przez wykonanie okrywy rekultywacyjnej. Miąższość okrywy rekultywacyjnej umożliwi powstanie i utrzymanie trwałej pokrywy roślinnej. W pierwszym roku po przykryciu składowiska, kiedy następuje wyraźne osiadanie złoża,
należy prowadzić działania, mające na celu dalszą stabilizacje powierzchni składowiska. Ostatnim zabiegiem w procesie rekultywacji terenu powysypiskowego będzie wprowadzenie roślinności, która będzie miała charakter docelowy. 8. Monitoring składowiska w fazie poeksploatacyjnej. Na koronie składowiska odpadów w Agnieszkowie nie mogą być wykonywane przez okres 50 lat od dnia zamknięcia składowiska budynki, wykopy, instalacje naziemne i podziemne, z wyłączeniem instalacji związanych z funkcjonowaniem składowiska. Okres ten może być skrócony, jeżeli z ekspertyzy geotechnicznej oraz ekspertyzy sanitarnej (pozytywnie zaopiniowanej przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego), dołączonej do wniosku o zmianę decyzji o zgodzie na zamknięcie składowiska wynika, że prowadzenie na składowisku wyżej wymienionych prac, nie spowoduje zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska. Monitoring w fazie poeksploatacyjnej składowiska odpadów w Agnieszkowie prowadzony będzie z wykorzystaniem dwóch piezometrów (P-1 i P-2). Zakres i częstotliwość badań monitorujących na terenie składowiska odpadów w Agnieszkowie, będzie zgodny z obowiązującymi przepisami prawnymi w tym zakresie.