OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA OBIEKTÓW HANDLOWYCH W FAZIE PROJEKTOWANIA, BUDOWY I EKSPLOATACJI Podstawowe problemy ochrony przeciwpożarowej w projektowaniu obiektów handlowych w opinii rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych Tadeusz Cisek Rzeczonawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych tel. +48 602 213 712, e-mail: t.cisek@protect.pl Łukasz Bałaga Rzeczonawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych Tel. +48 664 033 160, e-mail: l.balaga@protect.pl dnia:09.11.2017r. 1
PODZIĘKOWANIE Bardzo dziękuję za nadesłane pytania, komentarze i opinie niżej wymienionym osobom: Mariusz Barański Piotr Janusz Gilewski Roman Kaźmierczak Szymon Klecz Lech Klefas Andrzej Konarowski Przemysław Kubica Włodzimierz Ławniczuk Henryk Łoza Piotr Smardz Ryszard Stępkowski 2
PODZIAŁ OBIEKTÓW HANDLOWYCH 1. Budynki jednokondygnacyjne, bez wewnętrznych pasaży źródło: http://targowekhomepark.com/ 3
PODZIAŁ OBIEKTÓW HANDLOWYCH 2. Budynki jednokondygnacyjne z wewnętrznym pasażem źródło: http://centrumlopuszanska22.pl/mapacentrum/ 4
PODZIAŁ OBIEKTÓW HANDLOWYCH 3. Budynki wielokondygnacyjne z wewnętrznymi pasażami, wielofunkcyjne (centrum handlowe, centrum komunikacyjne, kina, parkingi) źródło: http://galeriamokotow.pl/centre źródło: http://bluecity.pl/o-bluecity/o-centrum-handlowym 5
1. Budynki jednokondygnacyjne, bez wewnętrznych pasaży Klasa odporności pożarowej - Wymagana klasa D odporności pożarowej - Konstrukcja dachu, czy element konstrukcji głównej budynku Ewakuacja Ewakuacja na zasadzie przejścia ewakuacyjnego ( 40 m) Minimum 2 wyjścia ewakuacyjne ( powyżej 300 m 2 lub powyżej 50 osób) Szerokość wyjść ewakuacyjnych 239 UST 4. SZEROKOŚĆ DRZWI STANOWIĄCYCH WYJŚCIE EWAKUACYJNE Z BUDYNKU, Z ZASTRZEŻENIEM UST. 1, A TAKŻE SZEROKOŚĆ DRZWI NA DRODZE EWAKUACYJNEJ Z KLATKI SCHODOWEJ, PROWADZĄCYCH NA ZEWNĄTRZ BUDYNKU LUB DO INNEJ STREFY POŻAROWEJ, POWINNA BYĆ NIE MNIEJSZA NIŻ SZEROKOŚĆ BIEGU KLATKI SCHODOWEJ, OKREŚLONA ZGODNIE Z 68 UST. 1 I 2. ust.1. ŁĄCZNĄ SZEROKOŚĆ DRZWI W ŚWIETLE, STANOWIĄCYCH WYJŚCIA EWAKUACYJNE Z POMIESZCZENIA, NALEŻY OBLICZAĆ PROPORCJONALNIE DO LICZBY OSÓB MOGĄCYCH PRZEBYWAĆ W NIM RÓWNOCZEŚNIE, PRZYJMUJĄC CO NAJMNIEJ 0,6M SZEROKOŚCI NA 100 OSÓB, PRZY CZYM NAJMNIEJSZA SZEROKOŚĆ DRZWI W ŚWIETLE OŚCIEŻNICY POWINNA WYNOSIĆ 0,9M, A W PRZYPADKU DRZWI SŁUŻĄCYCH DO EWAKUACJI DO 3 OSÓB - 0,8M. Droga pożarowa Złagodzone wymaganie - dojście utwardzonym dojściem o długości nie przekraczającej 30 m Miejsca parkingowe pomiędzy drogą pożarową a budynkiem - brak przeciwwskazań Hydranty wewnętrzne Lokale z bezpośrednim wyjściem na zewnątrz - hydrant w każdym lokalu 6
2. Budynki jednokondygnacyjne z wewnętrznym pasażem Oddymianie pasażu - oddymianie grawitacyjne - oddymianie mechaniczne - brak obowiązku oddymiania lokali handlowo-usługowych o ile nie zachodzi konieczność powiększenia powierzchni strefy pożarowej - możliwość rezygnacji z oddymiania pasażu: a) ewakuacja na zasadzie przejścia ewakuacyjnego b) wymagane formalne odstępstwo od wymagań WT Budynek jednokondygnacyjny z częścią administracyjno-biurową na II-giej kondygnacji - brak wydzielenia części administracyjno-biurowej - budynek dwukondygnacyjny - wydzielenie części administracyjno-biurowej w odrębną strefę pożarową - budynek jednokondygnacyjny z częścią dwukondygnacyjną Nie jest konieczne stosowanie: 210. Części budynku wydzielone ścianami oddzielenia przeciwpożarowego w pionie - od fundamentu do przekrycia dachu - mogą być traktowane jako odrębne budynki. 7
3. Budynki wielokondygnacyjne z wewnętrznymi pasażami, wielofunkcyjne (centrum handlowe, centrum komunikacyjne, kina, parkingi) Ewakuacja - przejście ewakuacyjne wewnątrz lokalu handlowego/usługowego - dojście ewakuacyjne: pasaż, korytarze ewakuacyjne Oddymianie - oddymianie mechaniczne: a) oddymianie pasażu, b) oddymianie indywidualne dużych lokali (powyżej 900 m 2 ) c) oddymianie małych lokali przez pasaż - oddymianie zapleczy a) zaplecza nie oddymiane, wydzielone w odrębną strefę pożarową, b) zaplecza nie oddymiane, nie wydzielone w odrębną strefę pożarową c) zaplecza "oddymiane" przez otwory w ścianach pomiędzy zapleczem a częścią handlową Stoiska handlowe w pasażu - nie mogą ograniczać wymaganej szerokości dróg ewakuacyjnych, - usytuowanie pod stropem wyposażonym w instalację tryskaczową, - ograniczenie obciążenia ogniowego, - zachowanie odległości od kurtyn dymowych (2 m, 4m, 6 m???) 8
Liczba osób do ewakuacji TYTUŁ: Liczba osób w budynkach wielofunkcyjnych porównanie wymagań przepisów z danymi rzeczywistymi oraz wynikami analiz komputerowych. Autorzy: Marcin Cisek, SGSP Warszawa, Tadeusz Cisek, Protect Tadeusz Cisek I Wspólnicy Sp. J., Warszawa, Paweł Klimczak, Galeria Mokotów, Warszawa KRAJ TABELA NR 1. LICZBA OSÓB W CENTRUM HANDLOWYM NA DANYM POZIOMIE POZIOM 0 POZIOM 1 POZIOM 2 OGÓŁEM POLSKA 10700 4600 5700 21000 FRANCJA 9600 2400 4400 16400 WIELKA BRYTANIA 20000 9000 9000 38000 USA 14000 5200 6500 25700 9
Proponowane współczynniki do obliczenia liczby osób do ewakuacji z obiektu handlowego sklepy ze znaną aranżacją 4m 2 /os dla powierzchni handlowej + obsługa sklepy bez znanej aranżacji 4 m 2 /os dla 70-80% powierzchni najmu duże hipermarkety 4 m 2 /os powierzchni handlowej ale wymagana jest wstępna aranżacja i zarys zaplecza, magazynów i strefy dostaw pasaże 0,4 m 2 /os w ten sposób uwzględnia się kioski stojące w przestrzeni pasaży / 1 osoba na 1 mb stoiska restauracje i foodcourt wymagana jest wstępna aranżacja a liczba osób uzależniona jest od liczby miejsc siedzących. Przy tym nie uwzględnia się przestrzeni, gdzie tworzą się kolejki przed barami foodcourt z uwagi, ze to są te same osoby, które później zajmą miejsca siedzące kina wielosalowe: strefa biletowa 1 m 2 /os foyer kin liczba osób jak dla największej sali kinowej kawiarnie i restauracje przy kinach zgodnie z aranżacją sale kinowe zakłada się jednoczesną ewakuację tylko jednej sali kinowej (ewakuacja stopniowa) do obliczeń przyjmuje się liczbę osób jak dla największej sali. 10
Czynniki wpływające pozytywnie na warunki ewakuacji pętlowy układ korytarzy i pasaży ewakuacja jest możliwa zawsze w dwóch kierunkach możliwość wyjścia z klatek schodowych bezpośrednio na zewnątrz obiektu nie łączenie się wyjść z parteru z drogami ewakuacyjnymi z wyższych kondygnacji zapewnienie wyjść ewakuacyjnych na parterze z kilku odległych stron obiektu w przypadku obiektów wielokondygnacyjnych zwiększenie powierzchni/szerokości korytarzy prowadzący do klatek schodowych 11
Zakres odstępstw od warunków technicznych możliwość przekroczenia dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej w budynku w części handlowo - usługowej, zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I (odstępstwo od wymagań 227 ust. 1). możliwość przekroczenia dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej w garażu (odstępstwo od wymagań 277 ust. 2). przyjęcia innych niż wymagane przepisami warunków ewakuacji w zakresie sposobu obliczenia liczby osób do ewakuacji z budynku oraz możliwość przyjęcia ewakuacji stopniowej z kin (odstępstwo od wymagań 236 ust. 6 oraz 68. ust. 2). niespełnienie wymogu nie przekroczenia odległości 100m między parą przeciwległych ścian z niezamykanymi otworami w garażu otwartym na poziomie 11,60 m (odstępstwo od wymagań 108 ust. 2 pkt 2 ), możliwość przekroczenia dopuszczalnej długości przejść i dojść ewakuacyjnych. 12
Proponowane rozwiązania zastępcze 13
Proponowane rozwiązania zastępcze 14
Proponowane rozwiązania zastępcze 15
16
Procedury związane z uzyskaniem odstępstwa złożenie wniosku o odstępstwo do odpowiedniego organu wydającego pozwolenie na budowę wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę, przesłanie wniosku przez organ wydający pozwolenie na budowę do Ministra Infrastruktury i Budownictwa Minister Infrastruktury i Budownictwa udziela zgody na odstępstwo podając warunek (opinia Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej lub Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej lub rzeczoznawcy d/s zabezpieczeń przeciwpożarowych) 17
Podsumowanie 1. Skala problemów związanych z ochroną przeciwpożarową koniecznych do rozwiązania/rozstrzygnięcia przy projektowaniu obiektów handlowych zależy od wielkości obiektu, liczby kondygnacji, poszczególnych części obiektu i ich wzajemnego powiązania. 2. Nie jest możliwe zaprojektowanie bezpiecznego dużego, wielokondygnacyjnego obiektu handlowego bez: a) zastosowania inżynierii pożarowej (symulacje pożaru CFD, symulacje ewakuacji) b) uzyskania odstępstwa od obowiązujących przepisów 3. Obowiązujące/przyjęte procedury w celu uzyskania odstępstwa bardzo wydłużają proces uzyskiwania pozwolenia na budowę i mogą wprowadzić istotne zmiany do gotowej/złożonej do urzędu dokumentacji projektowej (projekt budowlany) 4. Obiekt wykonany zgodnie z projektem budowlanym nie zawsze jest odbierany bez zastrzeżeń przez Państwową Straż Pożarną. 18