Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku 15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel. 085 742-53-78 faks. 085 742-21-04 e-mail: sekretariat@wios.bialystok.pl OCENA WYNIKÓW BADAŃ HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO WYKONANYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2013 ROKU WIOŚ Białystok, marzec 2014
Hałas jest jednym z najbardziej odczuwalnych zagrożeń środowiska. Z prowadzonych badań wynika, iż ok. 40% ludności zamieszkującej największe miasta Unii Europejskiej może być narażone na średnie długookresowe poziomy hałasu drogowego przekraczające 55 db w dzień, a w nocy prawie 34 miliony ludzi może być narażonych na długookresowe poziomy hałasu drogowego przekraczające 50 db. Z akustycznego punktu widzenia, hałasem określa się każdy niepożądany dźwięk, który w jakiś sposób wpływa na tło akustyczne. Do głównych źródeł hałasu powodujących zwiększenie uciążliwości akustycznej w środowisku należą: ruch drogowy, kolejowy, transport lotniczy oraz zakłady przemysłowe. Na terenie województwa podlaskiego najistotniejszym i najpowszechniejszym źródłem hałasu jest bez wątpienia transport drogowy, (na który wpływa dynamiczny rozwój motoryzacji). Wg danych GUS w roku 2012 na terenie województwa zarejestrowanych było 743199 pojazdów. Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa Prawo ochrony środowiska. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego, lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. W roku 2013 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku wykonał pomiary hałasu w ramach realizacji zadań Programu Państwowego Monitoringu Środowiska. W programie wojewódzkim wyznaczony cel badań polegał na określeniu uciążliwości akustycznej dróg krajowych i wojewódzkich przebiegających przez wybrane miejscowości: Suchowola, Łomża, Augustów, Hajnówka, Wasilków, Zambrów, Czyżew, Białystok, Raczki, Grabówka (mapa). Zastosowana metodyka pomiarów była zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska 1 oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Dopuszczalne poziomy hałasu określa rozporządzenie Ministra Środowiska 1, w którym wartości graniczne hałasu uzależniono od rodzaju źródeł emisji, zabudowy terenu oraz pór doby (tabela 1). Pomiary wykonane przez Inspektorat w roku 2013 zostały ocenione na podstawie ww. rozporządzenia. W styczniu 2014 r. ogłoszony został jednolity tekst rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. poz. 1109). Tabela 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L AeqD i L AeqN, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby oraz L DWN i L N, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem. Dopuszczalny poziom hałasu w [db] / Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku Lp. Przeznaczenie terenu Pozostałe obiekty i działalność drogi lub linie kolejowe będąca źródłem hałasu L Aeq D / L DWN L Aeq N / L N L Aeq D / L DWN L Aeq N / L N 1. a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 / 50 45 / 45 45 / 45 40 / 40 2. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wczasowym pobytem dzieci i młodzieży 61 / 64 56 / 59 50 / 50 40 / 40 c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach 3. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej 65 / 68 56 / 59 55 / 55 45 / 45 c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo - usługowe 4. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 68 / 70 60 / 65 55 / 55 45 / 45 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych norm hałasu (Dz. U. 2012 Nr 0, poz. 1109). 2
Lokalizacja punków pomiaru hałasu komunikacyjnego w 2013 roku 3
OMÓWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW W roku 2013 przeprowadzono pomiary hałasu drogowego w 10 miejscowościach województwa podlaskiego. W czterech (Suchowola, Łomża, Augustów i Hajnówka) wyznaczano poziomy długookresowe L DWN i L N, mające zastosowanie przy prowadzeniu polityki ochrony przed hałasem, natomiast w pozostałych (w Wasilkowie, Zambrowie, Czyżewie, Raczkach, Białymstoku i Grabówce) wykonywano tzw. pomiary krótkookresowe L AeqD i L AeqN (w odniesieniu do jednej doby) mających zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska. POZIOMY DŁUGOOKRESOWE Pomiary poziomów długookresowych (dzienno wieczorno nocne oraz nocne) realizowano przy drogach krajowych oraz drodze wojewódzkiej. W Suchowoli punkt pomiarowy mieścił się przy ul. Białostockiej (przy drodze krajowa nr 8), w Łomży przy ul. Wojska Polskiego 31 (droga krajowa nr 61), w Augustowie przy ul. Chreptowicza (przy drodze krajowej nr 8), a w Hajnówce przy ul. Białostockiej (przy drodze wojewódzkiej nr 685). Ze względu na rodzaj zabudowy, w Suchowoli oraz Hajnówce, wartości dopuszczalne hałasu wynosiły 64 db dla L DWN i 59 db dla L N. W Augustowie oraz Łomży wartości te były wyższe (L DWN 68 db, L N 59 db). Wyliczone na podstawie pomiarów, wartości wskaźników długookresowych wykazały najwyższe przekroczenia w Suchowoli: L DWN o 14,0 db, L N o 12,1 db. Niższymi wartościami przekroczeń charakteryzowały się pozostałe miasta. W Augustowie przekroczenie L DWN wynosiło - 5,9 db, L N - 8,2, w Łomży przekroczenie L DWN wyniosło - 4,4 db, L N - 6,0 db a w Hajnówce L DWN - 0,8 db (L N brak przekroczeń) (wykresy 1 i 2). Podczas pomiarów każdorazowo prowadzono rejestrację struktury i natężenia ruchu pojazdów z wyodrębnieniem pojazdów ciężkich (wykres 3). Z danych wynika, że największy ruch pojazdów panował w Augustowie ze zdecydowaną przewagą ilości przejeżdżających pojazdów lekkich jak i ciężkich. Nieznacznie mniej pojazdów przejeżdżało przez Łomżę. Wykres 1. Wartości poziomów długookresowych natężenia dźwięku L DWN Wykres 2. Wartości poziomów długookresowych natężenia dźwięku L N 4
Wykres 3. Struktura i natężenie ruchu pojazdów w punktach pomiarowych monitoringu hałasu (L DWN, L N ) POZIOMY KRÓTKOOKRESOWE W Wasilkowie, Zambrowie, Czyżewie, Raczkach, Białymstoku i Grabówce przeprowadzono badania hałasu w celu określenia wartości wskaźników L AeqD oraz L AeqN, mających zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby. We wszystkich zbadanych miejscowościach pomiary wykazały przekroczenia poziomów dopuszczalnych hałasu, zarówno w porze dziennej jak i nocnej. Poziomy dopuszczalne, ze względu na rodzaj otaczającej zabudowy, w Zambrowie wynosiły, L AeqD 65 db, L AeqN 56 db., a w pozostałych miejscowościach odpowiednio 61 i 56 db. Największe przekroczenia odnotowano kolejno w: Białymstoku L AeqD o 10 db, L AeqN o 2,0 db, Grabówce L AeqD o 6,7 db, L AeqN o 5,9 db, Czyżewie L AeqD o 5,2 db, L AeqN o 5,6 db, Wasilkowie L AeqD o 4,9 db, L AeqN o 1,7 db, Raczkach L AeqD o 4,9 db, L AeqN o 2,8 db oraz w Zambrowie L AeqD o 0,7 db, L AeqN o 4,5 db (wykresy 4 i 5). W trakcie pomiarów hałasu, prowadzono każdorazowo rejestrację natężenia ruchu w danym punkcie (z wyszczególnieniem pojazdów ciężkich) (wykres 6). Wykres 4. Wartości poziomów krótkookresowych dla pory dziennej L AeqD 5
Wykres 5. Wartości poziomów krótkookresowych dla pory nocnej L AeqN Wykres 6. Struktura i natężenie ruchu pojazdów w punktach pomiarowych monitoringu hałasu (L AeqD, L AeqN ) Szczegółowe zestawienia pomiarów natężenia ruchu pojazdów oraz wyników badań hałasu przedstawiono w załącznikach nr 1 i nr 2 na końcu opracowania. WNIOSKI 1. Pomiary krótkookresowe w porze dziennej wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu w Białymstoku, Grabówce, Czyżewie, Wasilkowie, Zambrowie oraz w Zambrowie. Wielkości przekroczeń mieściły się w granicach od 0,7 db (w Zambrowie) do 10 db (w Białymstoku). 2. Pomiary krótkookresowe w porze nocnej wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu w Białymstoku, Grabówce, Czyżewie, Wasilkowie, Raczkach oraz w Zambrowie. Wielkości przekroczeń mieściły się w granicach od 1,7 db (w Wasilkowie) do 5,6 db (w Białymstoku i Grabówce). 3. Wskaźniki poziomów długookresowych natężenia dźwięku L DWN (dla pory dzienno wieczorno nocnej) i L N (dla pory nocnej), mające zastosowanie przy prowadzeniu długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem, określone w Suchowoli, Augustowie, Łomży i Hajnówce, wykazały we wszystkich miejscowościach przekroczenia norm L DWN oraz L N (za wyjątkiem Hajnówki, gdzie wskaźnik L N nie przekroczył normy dopuszczalnej). Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska marzec 2013 r. 6
Załącznik 1. Struktura i natężenie ruchu pojazdów w punktach pomiarowych hałasu komunikacyjnego w 2013 r. Lp. Nazwa punktu Data pomiaru Średnia liczba pojazdów/dobę Średnia liczba pojazdów lekkich/dobę Średnia liczba pojazdów ciężkich/dobę 1a Suchowola ul. Białostocka 17-18.05.2013 9777 5798 3799 1b Suchowola ul. Białostocka 18-19.06.2013 10519 5646 4873 1c Suchowola ul. Białostocka 24-25.06.2013 10249 5868 4381 1d Suchowola ul. Białostocka 17-18.10.2013 9593 5449 4144 1e Suchowola ul. Białostocka 18-19.10.2013 9945 5495 4450 1f Suchowola ul. Białostocka 29-30.10.2013 8818 4936 3882 2a Augustów ul. Chreptowicza 12-13.06.2013 19695 10790 8905 2b Augustów ul. Chreptowicza 22-23.06.2013 16703 11778 4925 2c Augustów ul. Chreptowicza 26-27.06.2013 19773 11979 7824 2d Augustów ul. Chreptowicza 08-09.10.2013 16768 9540 7228 2e Augustów ul. Chreptowicza 16-17.10.2013 15485 10433 5052 2f Augustów ul. Chreptowicza 19-20.10.2013 15750 9893 5857 3a Łomża ul. Wojska Polskiego 31 15-16.06.2013 13109 10504 2605 3b Łomża ul. Wojska Polskiego 31 18-19.06.2013 16815 12613 4202 3c Łomża ul. Wojska Polskiego 31 20-21.06.2013 17631 13422 4209 3d Łomża ul. Wojska Polskiego 31 23-24.10.2013 16487 12373 4114 3e Łomża ul. Wojska Polskiego 31 24-25.10.2013 17837 13451 4386 3f Łomża ul. Wojska Polskiego 31 16-17.11.2013 12335 9765 2570 4a Hajnówka ul. Białostocka 9 20-21.06.2013 6764 6110 654 4b Hajnówka ul. Białostocka 9 21-22.06.2013 6352 5878 474 4c Hajnówka ul. Białostocka 9 26-27.06.2013 7569 6861 708 4d Hajnówka ul. Białostocka 9 05-06.11.2013 6595 5990 605 4e Hajnówka ul. Białostocka 9 13-14.11.2013 7214 6531 683 4f Hajnówka ul. Białostocka 9 29-30.11.2013 6410 6031 379 5 Wasilków ul Grodzieńska 15 29-30.08.2013 10278 9533 745 6 Zambrów ul. Al. Wojska Polskiego 27 A 29-30.10.2013 12433 11415 1028 7 Czyżew ul. Nurska 13 10-11.10.2013 4116 3279 837 8 Białystok ul. Towarowa 12 08-09.08.2013 19788 17521 2267 9 Raczki ul. 1 Maja 32 a 14-15.11.2013 2854 2363 491 10 Grabówka ul. Szosa Baranowicka 55 a 30-31.07.2013 10482 8972 1510 7
Załącznik 2. Zestawienie lokalizacji punktów pomiarowych oraz wyników badań hałasu komunikacyjnego w 2013 r. Lp. Wyniki pomiarów długookresowych Przekroczenia dopuszczalnej wartości Dane identyfikujące punkt i obszar, na którym dokonywano pomiarów wskaźnika oceny hałasu L Nazwa punktu Współrzędne Data pomiaru DWN L N L Aeq,D [db] L Aeq,W [db] L Aeq,N [db] L [db] [db] (6 00-18 00 ) (18 00-22 00 ) (22 00-6 00 L ) DWN [db] L N [db] Aeq,D L Aeq,N [db] [db] 1a Suchowola ul. Białostocka N 53 o 34 22,7 E 23 o 06 17,6 17-18.05.2013 70,9 72,2 71,5 9,9 15,5 1b Suchowola ul. Białostocka N 53 o 34 22,7 E 23 o 06 17,6 18-19.06.2013 71,3 72,4 67,3 10,3 11,3 1c Suchowola ul. Białostocka N 53 o 34 22,7 E 23 o 06 17,6 24-25.06.2013 69,8 71,9 70,6 8,8 14,6 78,0 71,1 14,0 12,1 1d Suchowola ul. Białostocka N 53 o 34 22,7 E 23 o 06 17,6 17-18.10.2013 73,9 74,5 70,4 12,9 14,4 1e Suchowola ul. Białostocka N 53 o 34 22,7 E 23 o 06 17,6 18-19.10.2013 71,3 74,3 72,4 10,3 16,4 1f Suchowola ul. Białostocka N 53 o 34 22,7 E 23 o 06 17,6 29-30.10.2013 72,8 74,0 72,8 11,8 16,8 2a Augustów ul. Chreptowicza N 53 o 50 12,5 E 22 o 58 35,8 12-13.06.2013 68,5 68,1 67,4 3,5 11,4 2b Augustów ul. Chreptowicza N 53 o 50 12,5 E 22 o 58 35,8 22-23.06.2013 67,5 67,9 66,4 2,5 10,4 2c Augustów ul. Chreptowicza N 53 o 50 12,5 E 22 o 58 35,8 26-27.06.2013 68,3 68,6 67,5 3,3 11,5 73,9 67,2 5,9 8,2 2d Augustów ul. Chreptowicza N 53 o 50 12,5 E 22 o 58 35,8 08-09.10.2013 69,2 68,8 67,2 4,2 11,2 2e Augustów ul. Chreptowicza N 53 o 50 12,5 E 22 o 58 35,8 16-17.10.2013 69,2 68,8 68,1 4,2 12,1 2f Augustów ul. Chreptowicza N 53 o 50 12,5 E 22 o 58 35,8 19-20.10.2013 68,9 68,0 66,2 3,9 10,2 3a Łomża ul. Wojska Polskiego 31 N 53 o 10 46,1 E 22 o 04 00,4 15-16.06.2013 68,8 68,1 63,9 3,8 7,9 3b Łomża ul. Wojska Polskiego 31 N 53 o 10 46,1 E 22 o 04 00,4 18-19.06.2013 68,7 67,7 65,7 3,7 9,7 3c Łomża ul. Wojska Polskiego 31 N 53 o 10 46,1 E 22 o 04 00,4 20-21.06.2013 68,8 68,5 66,1 3,8 10,1 72,4 65,0 4,4 6,0 3d Łomża ul. Wojska Polskiego 31 N 53 o 10 46,1 E 22 o 04 00,4 23-24.10.2013 68,7 67,9 65,2 3,7 9,2 3e Łomża ul. Wojska Polskiego 31 N 53 o 10 46,1 E 22 o 04 00,4 24-25.10.2013 70,2 67,6 64,6 5,2 8,6 3f Łomża ul. Wojska Polskiego 31 N 53 o 10 46,1 E 22 o 04 00,4 16-17.11.2013 68,5 67,8 64,2 3,5 8,2 4a Hajnówka ul. Białostocka 9 N 52 o 45 17,1 E 23 o 35 01,2 20-21.06.2013 64,0 61,7 54,5 3,0-4b Hajnówka ul. Białostocka 9 N 52 o 45 17,1 E 23 o 35 01,2 21-22.06.2013 64,7 61,3 54,5 3,7-4c Hajnówka ul. Białostocka 9 N 52 o 45 17,1 E 23 o 35 01,2 26-27.06.2013 63,5 62,0 55,4 2,5-64,8 54,6 0,8-4d Hajnówka ul. Białostocka 9 N 52 o 45 17,1 E 23 o 35 01,2 05-06.11.2013 64,8 61,5 53,5 3,8-4e Hajnówka ul. Białostocka 9 N 52 o 45 17,1 E 23 o 35 01,2 13-14.11.2013 64,3 62,5 55,5 3,3-4f Hajnówka ul. Białostocka 9 N 52 o 45 17,1 E 23 o 35 01,2 29-30.11.2013 62,9 61,2 54,4 1,9 - Wyniki pomiarów krótkookresowych Przekroczenia dopuszczalnej wartości wskaźnika oceny hałasu L Aeq,D [db] (6 00-22 00 ) L Aeq,N [db] (22 00-6 00 ) L Aeq,D [db] (6 00-22 00 ) L Aeq,N [db] (22 00-6 00 ) 5 Wasilków ul Grodzieńska 15 N 53 o 12 06,0 E 23 o 12 29,7 29-30.08.2013 65,9 57,7 4,9 1,7 6 Zambrów ul. Al. Wojska Polskiego 27 A N 52 o 58 28,4 E 22 o 14 41,5 29-30.10.2013 65,7 60,5 0,7 4,5 7 Czyżew ul. Nurska 13 N 52 o 47 45,3 E 022 o 18 49,9 10-11.10.2013 66,2 61,6 5,2 5,6 8 Białystok ul. Towarowa 12 N 53 o 08 14,4 E 23 o 11 22,3 08-09.08.2013 71,0 58,0 10,0 2,0 9 Raczki ul. 1 Maja 32 a N 53 o 59 08,7 E 22 o 47 16,7 14-15.11.2013 65,9 58,8 4,9 2,8 10 Grabówka ul. Szosa Baranowicka 55 a N 53 o 07 31,4 E 23 o 15 25,4 30-31.07.2013 67,7 61,6 6,7 5,9 8