Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

Transkrypt

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel faks sekretariat@wios.bialystok.pl WYNIKI BADAŃ PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH WYKONANYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2013 ROKU WIOŚ Białystok, marzec 2014

2 2

3 Pole elektromagnetyczne (PEM) jest zjawiskiem fizycznym złożonym z układu pola elektrycznego oraz pola magnetycznego. Zmiany pola elektrycznego i magnetycznego rozchodzą się w przestrzeni w postaci fal elektromagnetycznych, które w próżni osiągają prędkość ok km/s. W środowisku występują dwa rodzaje źródeł PEM: naturalne (pole magnetyczne Ziemi, pola wytwarzane przez wyładowania atmosferyczne, promieniowanie kosmiczne i promieniowanie Słońca) oraz sztuczne: najpowszechniej występujące elektroenergetyczne linie wysokiego napięcia i instalacje radiokomunikacyjne. W Polsce obowiązują przepisy prawne z zakresu ochrony środowiska, służące ochronie zdrowia przed nadmiernym promieniowaniem elektromagnetycznym. Wartości dopuszczalne określono w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku 1. Poziomy dopuszczalne wyznaczono dla 2 rodzajów terenów: przeznaczonych pod zabudowę (tabela 1) oraz miejsc dostępnych dla ludności (tabela 2). Wartości dopuszczalne zróżnicowano w zależności od zakresów częstotliwości pola. Tabela 1. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową Zakres częstotliwości pola elektromagnetycznego Parametr fizyczny Składowa elektryczna Składowa magnetyczna Gęstość mocy Lp Hz 1 kv/m 60 A/m - Tabela 2. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla miejsc dostępnych dla ludności. Zakres częstotliwości pola elektromagnetycznego Parametr fizyczny Składowa elektryczna Składowa magnetyczna Gęstość mocy Lp Hz 10 kv/m A/m - 2 od 0 Hz do 0,5 Hz A/m - 3 od 0,5 Hz do 50 Hz 10 kv/m 60 A/m - 4 od 0,05 khz do 1 khz - 3 /f A/m - 5 od 0,001 MHz do 3 MHz 20 V/m 3 A/m - 6 od 3 MHz do 300 MHz 7 V/m od 300 MHz do 300 GHz 7 V/m - 0,1 W/m 2 Objaśnienia: Podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych odpowiadają: a) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych i magnetycznych o częstotliwości do 3 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca znaczącego, b) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych o częstotliwości od 3 MHz do 300 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca znaczącego, c) wartości średniej gęstości mocy dla pól elektromagnetycznych o częstotliwości od 300 MHz do 300 GHz lub wartościom skutecznym dla pól elektrycznych o częstotliwościach z tego zakresu częstotliwości, podanej z dokładnością do jednego miejsca znaczącego po przecinku, d) f - częstotliwość w jednostkach podanych w kolumnie 1, e) 50 Hz - częstotliwość sieci elektroenergetycznej. 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). 3

4 W rozporządzeniu rodzaje parametrów badanych pól elektromagnetycznych uzależniono od częstotliwości. Dla niższych częstotliwości dokonuje się pomiarów wielkości składowej elektrycznej (V/m) jak i składowej magnetycznej (A/m). Dla wyższych częstotliwości (np. radiowych), parametrem badanym jest gęstość mocy (W/m 2 ). W każdym z przypadków możliwe jest określenie wielkość składowej elektrycznej i magnetycznej. Zgodnie z art. 123 ustawy Prawo Ochrony Środowiska, oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, a wojewódzki inspektor ochrony środowiska prowadzi okresowe badania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Zasady prowadzenia badań określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku 2. W 2013 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku zrealizował program badań pól elektromagnetycznych opracowany zgodnie z ww. rozporządzeniem. Program pomiarowy zakładał skoncentrowanie pomiarów na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres badań obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz. Pomiary przeprowadzono w 45 punktach pomiarowych, które rozmieszczono równomiernie na terenie województwa (mapa 1). Badania wykonano w okresie od 4 lutego do 30 grudnia 2013 roku, za pomocą miernika do pomiaru pola elektromagnetycznego NMB 550 nr B-0781 oraz sondy EF-0391 A-0886 o zakresie częstotliwości 100 khz 3 GHz. W każdym z 45 punktów wykonano 2 godzinny pomiar z częstotliwością próbkowania co 1 s. OMÓWIENIE WYNIKÓW Przeprowadzone pomiary nie wykazały, w żadnym z badanych stanowisk na terenie województwa podlaskiego, przekroczeń wartości dopuszczalnej składowej elektrycznej - 7 V/m (wykres 1). Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania elektromagnetycznego w żadnym przypadku nie przekroczyła wartości 1 V/m. Najwyższą wartość - 0,62 V/m, stanowiącą 8,8 % wartości dopuszczalnej) uzyskano w Białymstoku w punkcie przy ul. Zachodniej 2b. Generalnie, biorąc pod uwagę rodzaj obszaru, na którym wykonywano pomiary, najwyższą wyliczoną średnią arytmetyczną, z uśrednionych wartości natężeń pól elektromagnetycznych, uzyskano w centralnych dzielnicach i osiedlach miast o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys. - 0,25 V/m. W pozostałych, mniejszych miastach średnia wyniosła - 0,18 V/m, a na terenach wiejskich - 0,2 V/m. (wykres 2). Podsumowując wyniki programu pomiarowego zrealizowanego w roku 2013, należy zwrócić uwagę na to, iż pomimo wzrostu liczby uruchamianych nadajników na obszarze województwa, nie obserwuje się wzrostu zmierzonych wartości pól elektromagnetycznych. W porównaniu z wynikami z lat poprzednich, uzyskane w 2013 roku wartości utrzymują się na podobnym poziomie. Szczegółowe zestawienie lokalizacji punktów pomiarowych i wyników badań przedstawiono w załączniku 1. 2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645). 4

5 Mapa 1. Rozmieszczenie stanowisk pomiarowych PEM w 2013 roku na terenie województwa podlaskiego 5

6 Wykres 1. Wielkości zmierzonych składowych elektrycznych PEM w punktach pomiarowych zbadanych w 2013 roku na terenie województwa podlaskiego. 6

7 Wykres 2. Porównanie wyników uśrednionych wartości składowych elektrycznych PEM w zależności od rodzajów obszarów (rok 2013). 7

8 Lp Miejscowość Powiat Lokalizacja punktu Współrzędne punktu Symbol NTS Data rozpoczęcia i Godzina rozpoczęcia i Częstotliwość próbkowania Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania elektromag. [V/m] Wartość niepewności pomiaru [v/m] Procent wartości dopuszczalnej [%] Załącznik 1. Zestawienie lokalizacji punktów pomiarowych i wyników badań PEM na terenie województwa podlaskiego w 2013 roku 1 Białystok M. Białystok Osiedle Piasta II ul. Warszawska , , :30 11:30 1s 0,6 0,03 8,6 2 Białystok M. Białystok Osiedle Bema ul. gen. J. Bema 89D , , :55 13:55 1s 0,24 0,03 3,4 3 Białystok M. Białystok 4 Białystok M. Białystok 5 Białystok M. Białystok 6 Łomża M. Łomża 7 Łomża M. Łomża 8 Łomża M. Łomża 9 Łomża M. Łomża 10 Łomża M. Łomża 11 Suwałki M. Suwałki 12 Suwałki M. Suwałki Osiedle Młodych ul. Gruntowa 6B Osiedle Kawaleryjskie ul. Zachodnia 2b Osiedle Wysoki Stoczek ul. Studzienna 9 Osiedle Jantar ul. Broniewskiego/ Spółdzielcza Osiedle Słoneczne ul. 3 maja 2 Osiedle Konstytucji ul. Niemcewicza / Śniadeckiego 3 Osiedle Staszica ul. Staszica 21/ Strojna Osiedle Młodych ul. Szeroka 1/ Partyzantów Osiedle Staszica ul. Staszica 3/ Bakałarzewska Osiedle Klasztorna ul. Spacerowa , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , :50 14:50 10:45-12:45 11:12-13:12 10:44-12:44 10:05-12:05 10:50-12:50 13:00-15:00 12:27-14:27 1s 0,12 0,006 1s 0,62 0,031 1s 0,23 0,011 1s 0,12 0,006 1s 0,13 0,006 1s 0,15 0,007 1s 0,17 0,008 1s 0,27 0,013 1s 0,13 0,006 1,7 8,8 3,3 1,7 1,9 2,1 2,4 3,9 1,9 8

9 Lp Miejscowość Powiat Lokalizacja punktu Współrzędne punktu Symbol NTS Data rozpoczęcia i Godzina rozpoczęcia i Częstotliwość próbkowania Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania elektromag. [V/m] Wartość niepewności pomiaru [v/m] Procent wartości dopuszczalnej [%] 13 Suwałki M. Suwałki 14 Suwałki M. Suwałki 15 Suwałki M. Suwałki 16 Supraśl białostocki 17 Zabłudów białostocki 18 Choroszcz białostocki 19 Michałowo białostocki 20 Suraż białostocki 21 Siemiatycze siemiatycki 22 Drohiczyn siemiatycki 23 Zambrów zambrowski 24 Hajnówka hajnowski 25 Szepietowo wysokomazowiecki 26 Szczuczyn grajewski 27 Goniądz moniecki Osiedle Daszyńskiego ul. Daszyńskiego 27 Osiedle I ul. Gałaja/ Hamerszmita Osiedle Polna ul. Bielickiego/Żniwna 4 cetrum miejscowości koło Kościoła ul. Rynek 2 (park) ul. Rynek 11 listopada 9 ul. Plac 11 listopada park ul. Ogrodowa (ZUS) ul. Plac Kościuszki/ Kościelna ul. Białostocka 22a , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,1 ul. 3 maja 44/ Parkowa , , , , , , ,8 ul. Plac 11 listopada , :01-12:01 11:20-13:20 12:12-14:12 10:12-12:12 10:48-12:48 10:14-12:14 12:16-14:16 10:10-12:10 11:07-13:07 11:07-13:07 12:00-14:00 11:01-13:01 1s 0,54 0,027 1s 0,17 0,008 1s 0,19 0,009 1s 0,24 0,012 1s 0,11 0,005 1s 0,48 0,024 1s 0,46 0,023 1s 0,18 0,009 1s 0,19 0,009 7,7 2,4 2,7 3,4 1,6 6,9 6,6 2,6 2,7 9

10 Lp Miejscowość Powiat Lokalizacja punktu Współrzędne punktu Symbol NTS Data rozpoczęcia i Godzina rozpoczęcia i Częstotliwość próbkowania Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania elektromag. [V/m] Wartość niepewności pomiaru [v/m] Procent wartości dopuszczalnej [%] 28 Krynki sokólski 29 Sokółka sokólski 30 Suchowola sokólski 31 Poświętne białostocki 32 Perlejewo siemiatycki 33 Czeremcha hajnowski 34 Narewka hajnowski 35 Sokoły wysokomazowiecki 36 Wizna łomżyński 37 Grabowo kolneński 38 Wąsosz grajewski 39 Jaświły moniecki ul. 11listopada/ gen. Bema , , , , ,2 ul. Goniądzka 21 (koło ,3 przychodni) ,7 parking koło Urzędu Gminy , ,3 plac koło Kościoła , , ,5 ul. Hajnowska (plac przy rzece) , , , , ,1 park koło Banku ,9 Spółdzielczego , ,2 ul. Plac Rzędziana 18 ul. Plac 11 listopada , , , :42-12:42 10:25-12:25 10:48-12:48 11:20-13:20 10:12-12:12 10:01-12:01 10:01-12:01 11:15-13:15 12:44-14:44 12:34-14:34 10:01-12:01 1s 0,16 0,008 2,3 1s - 0,1 1s 0,16 0,008 2,3 1s 0,12 0,006 1,7 1s 0,22 0,011 3,1 1s 0,17 0,008 2,4 1s 0,27 0,013 3,9 40 Krypno moniecki 41 Janów sokólski ,1 Krypno , , , :18-13:18 10:45-12:45 1s 0,18 0,009 2,6 1s 0,27 0,013 3,9 10

11 Lp Miejscowość Powiat Lokalizacja punktu Współrzędne punktu Symbol NTS Data rozpoczęcia i Godzina rozpoczęcia i Częstotliwość próbkowania Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania elektromag. [V/m] Wartość niepewności pomiaru [v/m] Procent wartości dopuszczalnej [%] 42 Płaska augustowski 43 Bargłów Kościelny augustowski 44 Jeleniewo suwalski 45 Wiżajny suwalski Płaska 53d , , ,4 ul. Augustowska , , , , , :27-12:27 10:48-12:48 11:26-13:26 10:35-12:35 1s 0,24 0,012 3,4 1s 0,11 0,005 1,6 1s 0,47 0,023 6,7 1s 0,41 0,02 5,9 Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska Akceptował: 11