Informacja o sytuacji na regionalnym rynku pracy w zawodzie Projektant wzornictwa przemysłowego Projektant wzornictwa przemysłowego to jeden to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 01 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145) opatrzony kodem 216304. W poprzedniej wersji klasyfikacji zawód ten nosił tą samą nazwę ale inny kod (245207). ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY W 2014 r. do pup zgłosiło się 21 osób z zawodem projektant wzornictwa przemysłowego, na koniec okresu w rejestrach zanotowano 3 osoby. W tym okresie wpłynęło 14 ofert pracy, na jedną ofertę pracy przypadało 1,5 kandydata do pracy. W 2013 r. w urzędach pracy zarejestrowano 10 osób z zawodem projektant wzornictwa przemysłowego, na koniec okresu sprawozdawczego w rejestrach pozostało 5 osób. Do urzędów spłynęło 5 ofert pracy, wszystkie zostały zrealizowane w trakcie roku (na jedną ofertę pracy przypadały 2 osoby). W 2012 r. do urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 12 osób legitymujących się zawodem projektant wzornictwa przemysłowego. Natomiast do powiatowych urzędów pracy spłynęło 10 ofert wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej. Na koniec okresu sprawozdawczego nie pozostała ani jedna oferta. Na jedną ofertę przypadało 1,2 osoby. W 2011 r. zarejestrowanych było 11 osób z tym zawodem na koniec okresu sprawozdawczego pozostało w ewidencji 7 osób. W 2011 r. zgłoszono do powiatowych urzędów pracy 6 wolnych miejsca pracy i aktywizacji zawodowej. Na koniec okresu pozostało 0 ofert (statystycznie na 1 ofertę przypadło 1,6 osoby). W 2010 r. do powiatowych urzędów pracy zgłosiło się 9 osób o kwalifikacjach w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego. W omawianym okresie do pup zostało zgłoszonych 13 wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej na koniec okresu pozostało 0 wolnych miejsca pracy (statystycznie na osobę przypadło 1,4 oferty pracy). Tabela 1. Bezrobotni i zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w zawodzie Projektant wzornictwa przemysłowego Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2014 21 11 5 3 14 0 2013 10 5 4 2 5 0 2012 12 7 7 3 10 0 2011 11 8 4 4 6 0 1
2010 9 5 2 1 13 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata 2010-2014. W latach 2011-2014 był zawodem nadwyżkowym 1. tzn. taki na który na rynku pracy istnieje niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Ze względu na liczbę zgłaszanych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej zawód Projektant wzornictwa przemysłowego został w 2010 sklasyfikowany został jako deficytowy, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 2 W 2013 r. pracodawcy nie planowali zwolnień ani zatrudnienia w badanym zawodzie. W 2012 r. pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia, nie planowano również zwolnień w tym zawodzie. W 2011 r. pracodawcy zgłosili w planach 1 ofertę pracy nie zgłaszali zamiaru zwolnienia w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego. W badaniu ankietowym pracodawców w 2010 r. 1 pracodawca zgłosił chęć zatrudnienia osoby z tym zawodem, natomiast nie zgłaszano zwolnień. W perspektywie zapotrzebowania na zawody do 2018 r. projektant wzornictwa przemysłowego nie został wykazany. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE (SZKOŁY) Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku 2012/2013 oraz absolwentów roku 2011/2012. W odniesieniu do studiów wyższych na kierunku wzornictwo przemysłowe zasady kształcenia są regulowane przez następujące przepisy: - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.): http://isip.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20051641365 - Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 (Dz. U. Nr 84 poz. 455) http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20110840455 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. W I półroczu 2012 r. 78,2% wszystkich zawodów, którymi legitymowali się bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zostały sklasyfikowane jako nadwyżkowe (w 2011 r. 77,9%). Zawody deficytowe stanowiły 16,8% zawodów (w 2011 r. 17,9%) a zrównoważone 5,0% (w 2011 r. 4,2%). 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania zrealizowanego w 2010 i 2011 oraz wstępna informacja z badania prowadzonego w 2012 r. znajdują się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl). 2
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 253, poz. 1520) http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20112531520 - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 1370) http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20140001370 Wzornictwo jest kierunkiem kształcenia oferowanym przez jedną uczelnię w województwie kujawsko-pomorskim Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy. W 2012 r. uczelnię na tym kierunku ukończyło 18 osób. Wg stanu na dzień 30.11.2012 r. studia kontynuuje 115 osób na studiach pierwszego stopnia. W 2013 r. uczelnię na tym kierunku ukończyły 24 osoby. Wg stanu na dzień 30.11.2013 r. naukę na tym kierunku kontynuują 102 osoby na studiach pierwszego stopnia. 3
Tabela 3. Absolwenci i studenci roku na kierunku Wzornictwo. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie 1. Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy Województwo kujawsko-pomorskie Absolwenci roku 30.11.2012 r.) Studenci roku 30.11.2012) Absolwenci roku 30.11.2013 r.) Studenci roku 30.11.2013 r.) Ogółem 18 115 24 102 Studia pierwszego stopnia 18 115 24 102 Studia magisterskie jednolite 0 0 0 0 Studia drugiego stopnia 0 0 0 0 Po ostatnim roku bez egzaminu X 0 X 0 Ogółem 18 115 24 102 Studia pierwszego stopnia 18 115 24 102 Studia magisterskie jednolite 0 X 0 X Studia drugiego stopnia 0 X 0 X Po ostatnim roku bez egzaminu X 0 X 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata 2010-2014. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako projektant wzornictwa przemysłowego w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód projektant wzornictwa przemysłowego jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w żadnym kraju EOG zawód projektant wzornictwa przemysłowego nie jest regulowany. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm Zapotrzebowanie na osoby z zawodem projektant wzornictwa przemysłowego wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu 4
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 134 oferty pracy z 6 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla projektantów wzornictwa przemysłowego znajduje się w Niemczech (106 ofert) i Belgii (25 ofert) - dane wg stanu na dzień 12.02.2014 r. Aby móc pracować w zawodzie projektanta wzornictwa, należy ukończyć studia na wydziale wzornictwa przemysłowego wyższej uczelni plastycznej lub technicznej. Kandydat do wykonywania zawodu projektanta wzornictwa musi posiadać uzdolnienia techniczne i plastyczne. Wymagana jest wiedza na temat branży, określonej grupy produktów, znajomość programów graficznych i wspomagających projektowanie (programy 2D i 3D, Corel, Photoshop, 3D Studio, Pro/Engineer, NX, CATIA V5, Solid Works, 3ds Max). Ponadto trzeba znać trendy we wzornictwie w danej branży i mieć wiedzę na temat właściwości materiałów wykorzystywanych do produkcji. Wymagana jest też umiejętność doboru materiałów oraz procesów ich przetwarzania do osiągnięcia konkretnego efektu wizualnego. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowa stawka płacy w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego w Niemczech wynosi 2900-3600 euro miesięcznie brutto. LITERATURA: L. Bhaskaran, Design XX wieku. Główne nurty i style we współczesnym designie, ABE Dom Wydawniczy, Warszawa 2006 C. McDermott, Design. Sztuka projektowania XX wieku, Wydawnictwo Prowincja, Lesko 1999 R. Guidot, Design 1940 1990. Wzornictwo i projektowanie, Arkady, Warszawa 1998 I. Huml, Polska sztuka stosowana XX wieku, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978 B. Polster, C. Neumann, M. Schuler, F. Leven, Nowoczesne wzornictwo od A do Z, Wydawnictwo Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2010 P. Sparke, Design. Historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012 WIDZIEĆ/WIEDZIEĆ. Wybór najważniejszych tekstów o dizajnie. Red. P. Dębowski, J. Mrowczyk, Wydawnictwo K. Dydo, Mistrzowie polskiej sztuki plakatu, Buffi Press, Bielsko Biała 1995 J. Krupiński, Wzornictwo/Design. Studium idei, Wydawnictwo ASP, Kraków 1998 PRZYDATNE LINKI: 2+3D - ogólnopolski kwartalnik projektowy Stowarzyszenie Projektantów Form Przemysłowych spfp.org.pl 5
Opracowanie: Wiesława Janaszek doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz Beata Baranowska - pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy Akceptacja: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ Bydgoszcz WUP Toruń, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy Ostatnia aktualizacja: 24.03.2015 r. 6