4) udzielania wsparcia emocjonalnego i aktywizowanie osoby starszej do samodzielności życiowej w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności;

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE OPIEKUN OSOBY STARSZEJ - kod Opiekun osoby starszej to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 roku klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2010 r. nr 82, poz. 537). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten nie występował. W związku z tym przygotowana analiza dotyczy roku 2011 i Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekun osoby starszej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) rozpoznawania możliwości oraz ograniczeń w funkcjonowaniu osoby starszej wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności; 2) rozpoznawania i interpretowania sytuacji społecznej, warunków życia, relacji z rodziną, grupą i środowiskiem lokalnym osoby starszej oraz wykorzystywania zasobów indywidualnych, środowiska rodzinnego, instytucjonalnego i lokalnego w pracy z osobą starszą; 3) dobierania metod, technik, narzędzi i form realizacji działań opiekuńczo-wspierających do sytuacji życiowej, stanu zdrowia, rozpoznanych problemów i potrzeb osoby starszej; 4) udzielania wsparcia emocjonalnego i aktywizowanie osoby starszej do samodzielności życiowej w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności; 5) nawiązywania, podtrzymywania i rozwijania współpracy z podmiotami działającymi na ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY 1 BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE OPIEKUN OSOBY STARSZEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie sprawozdawczym Bezrobotni według stanu na koniec okresu sprawozdawczego Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w okresie sprawozdawczym Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu sprawozdawczego Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie sprawozdawczym 2013r Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej aktualne na koniec okresu sprawozdawczego 2012 r r Źródło: Załącznik 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywacji zawodowej według zawodów i specjalności. Załącznik opracowany na potrzeby monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, prowadzonego w ramach projektu systemowego WUP w Toruniu Rynek Pracy pod Lupą II. 1

2 W analizowanym okresie zawód ten został sklasyfikowany jako zawód deficytowy 2 tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje większe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W 2013 roku w PUP zgłoszono 338 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej Na jedną osobę bezrobotną w zawodzie zarejestrowaną w PUP w danym okresie przypadało 4,7 ofert pracy. W 2012 roku na jedną osobę bezrobotną w zawodzie zarejestrowaną w PUP w danym okresie przypadało 4,5 ofert pracy natomiast w 2011 roku na jedną osobę bezrobotną zarejestrowaną w okresie przypadało 11 ofert pracy. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW. 3 W 2013 i 2012 roku pracodawcy nie planowali zatrudnień ani zwolnień w zawodzie opiekun osoby starszej. W 2011 roku planowano zatrudnić na terenie Bydgoszczy 4 osoby w tym zawodzie ( powód zatrudnienia - wzrostu popytu na usługi (zatrudnienie subsydiowane). W 2011 roku pracodawcy nie zgłosili planów zwolnień osób w zawodzie. Z telefonicznych rozmów sondujących z pracodawcami z województwa kujawsko pomorskiego, przeprowadzonych na potrzeby przygotowania informacji lokalnej o zawodzie wynika, że na stanowisku opiekun osoby starszej zatrudniają stowarzyszenia ( np., Polski Czerwony Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Stowarzyszenie z Pomocy Serca ) na umowę zlecenie. Większość takich instytucji jak MOPR, MOPS, GOPS pozyskują opiekunów osób starszych dla swoich podopiecznych na zasadach konkursowych z powyższych stowarzyszeń. Na umowę zlecenie zatrudniane są kobiety bez kierunkowego wykształcenia, niekarane, między 40 a 50 rokiem życia, silne fizycznie, odporne psychicznie, z dużą motywacją do pracy, chętnie emerytowane pielęgniarki. Pomimo podkreślanego przez pracodawców zapotrzebowania społecznego na usługi opiekunów osób starszych, nie idzie za nim system rozwiązań finansowania. W zawiązku z tym są małe możliwości etatowego zatrudnienia opiekunów osób starszych. Firmy prywatne poszukujące pracowników w tym zawodzie kierują bardzo często oferty pracy do osób chcących podjąć zatrudnienie poza granicami kraju ( np.: opiekun osób starszych w Niemczech). 2 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. W 2011 r. 77,9% wszystkich zawodów, którymi legitymowali się bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zostały sklasyfikowane jako nadwyżkowe. Zawody deficytowe stanowiły 17,9% zawodów a zrównoważone 4,2%. 3 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badań pracodawców w latach 2011 i 2012 znajdują się na stronie internetowej WUP oraz na stronie 2

3 WYNIKI BADAŃ USŁUG SZKOLENIOWYCH Z danych przytoczonych w raporcie Szkolenia zorganizowane przez powiatowe urzędy pracy i instytucje szkoleniowe w 2012 roku oraz plany szkoleń na 2013 roku opracowanego prze WUP w Toruniu w ramach realizacji projektu systemowego Rynek Pracy pod Lupą wynika, że: - w 2013 roku Instytucje szkoleniowe w województwie kujawsko- pomorskim zadeklarowały przeprowadzenie następujących szkoleń: L.p. Nazwa szkolenia Planowana Liczba osób liczba edycji ogółem 1. Kurs opiekunka osób starszych i dzieci Mobilny opiekun dzienny Opieka społeczna: standardy opieki w DPS, opiekun osób chorych, starszych, niepełnosprawnych i dzieci Opiekun Opiekun osoby starszej Opiekun osób niepełnosprawnych w zależności od zainteresowania Opiekun osób starszych, chorych i niepełnosprawnych Opiekunka osób starszych i przewlekle chorych Opiekunów osób zależnych w zależności od zainteresowania b.d. - w 2012 roku Instytucje szkoleniowe zorganizowały następujące szkolenia: L.p. Tytuł szkolenia Liczba godzin Uczestnicy szkolenia 1. Opieka nad osobami przewlekle chorymi Opieka nad osobą zależną Opieka społeczna: opiekun osób chorych, starszych, niepełnosprawnych i dzieci Opiekun Opiekun osoby niepełnosprawnej Opiekun osób chorych, starszych, niepełnosprawnych i dzieci Opiekun osób starszych Opiekun osób starszych i niepełnosprawnych Opiekun osób starszych, chorych i niepełnosprawnych Opiekun seniora Opiekunka domowa Opiekunka dzieci i osób starszych Opiekunka osób starszych W 2011 r. instytucje szkoleniowe zorganizowały 18 edycji szkoleń dla 372 osób - opiekun osoby starszej. Były to szkolenia połączone z modułem opieki nad osobami niepełnosprawnymi, dziećmi oraz z modułem języka niemieckiego. 3

4 W 2013 roku powiatowe urzędy pracy w województwie kujawsko- pomorskim zadeklarowały przeprowadzenie następujących szkoleń: - PUP w Aleksandrowie Kujawskim Opiekun osób starszych i niepełnosprawnych z modułem języka niemieckiego 20 osób - PUP w Bydgoszczy Opiekun osób starszych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych 30 osób - PUP w Chełmnie Kurs opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi z językiem niemieckim 10 osób Kurs opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi 10 osób - PUP w Inowrocławiu Opiekun osób starszych i niepełnosprawnych z podstawami j. niemieckiego 20 osób - PUP w Wąbrzeźnie Opiekun osób starszych z podstawami języka niemieckiego - 10 osób - PUP we Włocławku Opiekun osób wymagających pomocy w samodzielnej egzystencji osób W 2012 roku 6 powiatowych urzędów pracy ( w Bydgoszczy, Grudziądzu, Inowrocławiu, Nakle nad Notecią, Chełmnie oraz Włocławku) planowało zorganizować szkolenia dla 88 osób. W powiatowym urzędzie pracy w Inowrocławiu i Nakle nad Notecią szkolenie na opiekuna osoby starszej było połączone z nauką języka niemieckiego. Czas trwania poszczególnych szkoleń wynosił od 140 do 300 godz. Powiatowy urząd pracy we Włocławku zorganizował w 2012 roku szkolenie dla 20 osób pt. Opiekun osób wymagających pomocy w samodzielnej egzystencji. Czas trwania szkolenia 3 miesiące. W 2011 r. 7 powiatowych urzędów pracy (w Grudziądzu, Aleksandrowie Kujawskim, Gołubiu - Dobrzyniu, Inowrocławiu, Lipnie, Nakle nad Notecią, Wąbrzeźnie) planowało zorganizować szkolenia dla 89 osób. Szkolenia na opiekuna osoby starszej były połączone z nauką języka niemieckiego (PUP w Grudziądzu i Gołubiu - Dobrzyniu), z opieką nad osobami niepełnosprawnymi (PUP w Aleksandrowie Kujawskim i Inowrocławiu). Czas szkolenia wynosił od 100 od ok. 250 godzin. 4 ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie w województwie kujawskopomorskim istnieją 2 szkoły kształcące w tym zawodzie. SZKOŁY DLA DOROSŁYCH W REGIONIE: POLICEALNA SZKOŁA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Typ: Szkoła policealna Adres: JAGIELLOŃSKA 4 Kod pocztowy i poczta: BYDGOSZCZ Województwo: WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE Telefon: Analiza rynku szkoleniowego jest realizowana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badań zrealizowanych w latach 2011 i 2012 znajdują się na stronie internetowej WUP. 4

5 Szkoła Policealna Spectrum Typ: Szkoła policealna Adres: Plac Wolności 1 Kod pocztowy i poczta: Włocławek Województwo: WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE Telefon: Dane dotyczące liczby osób kształcących się i kończących naukę ( absolwentów) w zawodzie opiekun osoby starszej. Liczba osób Uczniowie kontynuujący Rok szkolny naukę w zawodzie 2011/2012 rok 104 (na dzień r. ) Opracowanie własne na podstawie Systemu Informacji Oświatowej Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie 0 Informacja o kursach na stronie ZMIANY W KSZTAŁCENIU Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód opiekun osoby starszej od 1 września 2012 roku można zdobyć w Szkole Policealnej o dwuletnim cyklu kształcenia. Nie ma możliwości zdobycia uprawnień w zawodzie poprzez ukończenie kursów kwalifikacyjnych. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Dla zawodu opiekun osoby starszej wyodrębniono jedną kwalifikację świadczenie usług opiekuńczo wspierających osobie starszej. CZASOPISMA MEDI - Forum Opieki Długoterminowej kwartalnik Wydawca: Stowarzyszenie na Rzecz Opieki Długoterminowej i Pomocy Społecznej "Dom Pod Słoncem", Toruń Medycyna Paliatywna kwartalnik Niepełnosprawność i Rehabilitacja kwartalnik. Opracowała: Marzena Stanisławska- Mrugacz doradca zawodowy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Akceptował: 5

6 Janusz Bokser data ostatniej aktualizacji: lipiec 2014 rok DOSTĘP DO RYNKÓW PRACY KRAJÓW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. INFORMACJA DLA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W ZAWODZIE W OPIEKUN OSOBY STARSZEJ KRAJACH EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako opiekun osoby starszej w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód opiekun osób starszych jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w pięciu krajach EOG zawód opiekun osób starszych jest regulowany, są to: Czechy, Norwegia, Słowenia, Szwajcaria, Włochy. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): ZAPOTRZEBOWANIE NA OSOBY Z ZAWODEM OPIEKUN OSOBY STARSZEJ WG EUROPEJSKIEGO PORTALU MOBILNOŚCI ZAWODOWEJ Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem opiekun osoby starszej zgłoszonych zostało 6110 ofert pracy w 14 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodach znajduje się w: Wielkiej Brytanii (4654 ofert), Niemczech (848 ofert), Francji (263 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie opiekun osoby starszej w krajach EOG powinny dysponować 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym i/lub posiadać ukończony kurs z zakresu opieki nad osobami starszymi. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie opiekun osoby starszej w wybranych krajach: Wielka Brytania: 7-12 funtów/godz. brutto, Austria: 1900 euro miesięcznie brutto, Czechy: koron czeskich miesięcznie brutto. PRZYDATNE INFORMACJE 6

7 Informacje na temat planów zatrudnieniowych pracodawców z województwa kujawskopomorskiego w zawodzie OPIEKUN OSOBY STARSZEJ Opracował: Wojciech Janisiewicz doradca EURES, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES 7