PROJEKT BUDOWLANY ELEKTRYCZNY

BIURO USŁUG PROJEKTOWYCH mgr inż. arch. Marek Kochański 16 400 Suwałki; ul. K.O.Falka 23; ul. Noniewicza 10/pok.433,434, tel./fax. 87 5630534 e-mail: bupmk@vp.pl; upr.proj.suw 2989; NIP 844-107-95-49 FAZA: TEMAT: PROJEKT BUDOWLANY ELEKTRYCZNY WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH POLEGAJĄCYCH NA WYPOSAŻENIU KLATEK SCHODOWYCH W SYSTEMY ODDYMIANIA, WYPOSAŻENIU OBIEKTU W SYSTEM SY- GNALIZACJI POŻAROWEJ, WYDZIELENIU DRZWIAMI PO- ŻAROWYMI KLATEK SCHODOWYCH, POSZERZENIU OTWORÓW DRZWIOWYCH WRAZ Z WYMIANĄ STOLARKI, WYMIANIE HYDRANTÓW WE- WNĘTRZNYCH. ADRES: 16-300 AUGUSTÓW, ul. TYTONIOWA 12, DZ. EWIDENCYJNA NR 5010/1 OBIEKT: BUDYNEK PRZEDSZKOLA NR 3 I DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ INWESTOR: GMINA MIASTO AUGUSTÓW, UL. 3-GO MAJA 60, 16-300 AUGUSTÓW AUTOR: tech. Stanisław Olejnik SPRAWDZAJACY: mgr inż. Elżbieta Rybak SUWAŁKI grudzień 2010 r. 1

OŚWIADCZENIE Oświadczamy, iż projekt budowlany na wykonanie robót budowlanych polegających na wyposażeniu klatek schodowych w systemy oddymiania, wyposażeniu obiektu w system sygnalizacji pożarowej, wydzieleniu drzwiami pożarowymi klatek schodowych, poszerzeniu otworów drzwiowych wraz z wymianą stolarki, wymianie hydrantów wewnętrznych w budynku Przedszkola nr 3 i Domu Pomocy Społecznej przy ul. Tytoniowej 12 w Augustowie na działce o nr ewidencyjnym 5010/1 został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej. AUTOR - tech. Stanisław Olejnik SPRAWDZAJĄCY - mgr inż. Elżbieta Rybak 2

BRANŻA ELEKTRYCZNA SPIS TREŚCI OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU BUDOWLANEGO ELEKTRYCZNEGO 1. System wykrywania i sygnalizacji pożaru i oddymiania klatek schodowych 1.1 Opis ogólny 1.1.1. Podstawa opracowania 1.1.2. Przedmiot i zakres opracowania 1.1.3. Opis obiektu 1.2 Opis systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru 1.2.1. Opis techniczny instalacji 1.2.2. Instalacja przewodowa 1.2.3. Parametry elektryczne linii dozorowych 1.2.4. Tabela elementów liniowych 1.2.5. Wyjścia sterowania 1.2.6. Sposób montażu urządzeń 1.2.7. Koncepcja alarmowania 1.2.8. Konserwacja 1.2.9. Dokumentacja i szkolenie 1.2.10. Zestawienie materiałowe 1.3 System sterowania oddymianiem klatek schodowych 1.3.1. Opis technicznych 1.3.2. Powierzchnia oddymiania 1.3.3. Zapewnienie dostatecznego dopływu powietrza 1.3.4. Dobór centralek oddymiania 1.3.5. Funkcjonowanie systemu w stanie dozoru i alarmujących 1.3.6. Zestawienie materiałowe RYSUNKI 1. Trasy kablowe/lokalizacja elementów rzut poziomy piwnic skala 1:50 2. Trasy kablowe/lokalizacja elementów rzut poziomy parteru skala 1:50 3. Trasy kablowe/lokalizacja elementów rzut poziomy piętra skala 1:50 4. Schemat rozwinięty systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru 5. Schemat rozwinięty systemu sterowania oddymianiem klatek schodowych. 3

OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU BUDOWLANEGO ELEKTRYCZNEGO 1 System wykrywania i sygnalizacji pożaru i oddymiania klatek schodowych 1.1 Opis ogólny Przedmiotem opracowania jest projekt budowlany branży elektrycznej systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru i systemu sterowania oddymianiem klatek schodowych w budynku Przedszkola nr 3 i Domu Pomocy Społecznej w Augustowie, ul. Tytoniowa 12. 1.1.1 Podstawa opracowania 1. Zlecenie. 2. Uzgodnienia z Inwestorem. 3. Rzuty poziome architektury 4. Ekspertyza techniczna dot. Stanu ochrony przeciwpożarowej budynku Przedszkola nr 3 i Domu Pomocy Społecznej przy ul. Tytoniowej 12. Warszawa 2009. 5. Obowiązujące przepisy i normy w tym: - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [Dz. U. nr 75 poz. 690 z późn. zm.]. - PKN-CEN/TS 54-14 Systemy sygnalizacji pożarowej. Część 14 Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji. - PN-B-02877-4:2001;Az1:2006. Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacja grawitacyjna do odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania, - PN-EN 12101-2:2005 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła. Część 2. Wymagania techniczne dotyczące klap dymowych, 6. Wytyczne Centrum Naukowo - Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej i ITB. 7. Instrukcje, dokumentacje techniczno-ruchowe zastosowanych urządzeń. 1.1.2 Zakres opracowania Zakres niniejszego opracowania obejmuje: - kompletne rozwiązanie systemu sygnalizacji pożaru, - rozmieszczenie urządzeń i elementów wykonawczych, - organizację sygnalizacji alarmu, - rozwiązanie sterowania systemami oddymiania klatek schodowych, Zakres ten wynika z zaleceń Ekspertyzy... [4], które w zakresie usunięcia niezgodności z przepisami oraz w zakresie rozwiązań ponadstandardowych min. zalecają: - wyposażyć klatkę schodową A w system odymiania. Zastosować klapę oddymiającą w stropie klatki schodowej, otwieraną siłownikiem elektrycznym. Do napowietrzania zastosować okna elewacji zewnętrznej otwierane do klatki A siłownikami elektrycznymi. Całość uruchamiana z centrali oddymiania i wysterowana sygnałem alarmu pożaru z centrali sygnalizacji pożarowej.; 4

- wyposażyć klatkę schodowa B w system odymiania. Zastosować klapę oddymiającą w stropie klatki schodowej., otwieraną siłownikiem elektrycznym. Do napowietrzania zastosować wentylator napowietrzający. Całość uruchamiana z centrali oddymiania i wysterowana sygnałem alarmu pożaru z centrali sygnalizacji pożarowej.; - zainstalować system sygnalizacji pożarowej w całym budynku, oparty na ręcznych ostrzegaczach pożarowych, czujkach dymu oraz sygnalizatorach. 1.1.3 Opis obiektu Budynek posiada dwie kondygnacje nadziemne i jest podpiwniczony. Komunikacja pionowa w budynku odbywa się klatkami schodowymi żelbetonowymi. W budynku znajduje się Przedszkole nr 3 oraz Dom Pomocy Społecznej oddzielone funkcjonalnie. Całe piętro 1, część parteru i część piwnicy wykorzystywne są na potrzeby Przedszkola, a pozostała część parteru i część piwnicy na potrzeby DPS. Zagospodarowanie pomieszczeń przedstawia się nastepująco: - piwnica Przedszkole klatka schodowa B, pom. magazynowe, obieralnia, pokój zabaw, pom. konserwatora, szatnia pracownicza, WC; - piwnica DPS pracownie i sale zajęć, korytarz, wyjście na zewnątrz; - parter Przedszkole klatka schodowa A i B, przedsionki, kuchnia, wiatrołapy, korytarz, pralnia, magazyn, sala zajęć 1, sala zajęć 2 z wyjściem na zewnątrz, szatnia, WC, łazienka, dwa wejścia główne; - parter DPS pracownie, świetlica, korytarz, WC, łazienka, stołówka; - 1 piętro Przedszkole klatka schodowa A i B, pokoje administr., kuchnia mleczna, sale zajęć, pokoje dyrektora, logopedy, pedagoga, pielęgniarki, szatnie, WC; 1.2 Opis systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru: CERBERUS FC722 Centrala sygnalizacji pożarowej FC722 serii FS720 prod. Siemens jest kompaktową centralą mikroprocesorową o pojemności do 252 adresów. Centrala może pracować samodzielnie jak i w wersji sieciowej. Posiada możliwość podłączenia do 16 stacji, takich jak centrale i konsole obsługowe w jednej sieci. Jest kompatybilna z urządzeniami serii Cerberus PRO. Czujki posiadają możliwość zmiany parametrów w funkcji czasu i zmian otoczenia. Podstawowe parametry techniczne centrali FC 722 Cerberus PRO TM : Parametr FC722 w obudowie Standard FC722 w obudowie Comfort Zasilanie główne 85 265 VAC 230 VAC Moc zasilacza 70 W 150 W Napięcie robocze 21 28.6 VDC 21 28.4 VDC Pobór prądu maks. 2.5 A maks. 5 A Pojemność akumulatorów 2 x 12 V, 7 12 Ah 2 x 12 V, 26 Ah Monitorowanie akumulatora tak tak Monitorowanie zasilania głównego tak tak Kompatybilność z czujkami Cerberus PRO FD720 (C-NET) Cerberus PRO FD720 (C-NET) 5

Liczba linii Pętle (z rozszerzeniem) lub Linie otwarte 2 (4) 4 (8) 2 (4) 4 (8) Liczba adresów maks. 252 maks. 252 Wbudowane wejścia/ wyjścia Wyjścia przekaźnikowe Transmisja zdalnego alarmu / awaria Wyjścia monitorowane Alarm / awaria / sygnalizatory Programowalne wejścia/wyjścia 1 na każdy sygnał 1 na każdy sygnał 8 1 na każdy sygnał 1 na każdy sygnał 8 Konsola obsługowa wbudowana wbudowana Gniazdo do montażu modułów RS232, RS485 2 2 Gniazdo do montażu modułu sieciowego 2 2 Gniazdo do montażu modułów liniowych 1 1 Gniazdo do montażu kabli (komunikacyjnych) 1 2 Moduł sygnalizatorów maks. 1 maks. 1 Gniazdo Ethernetowe RJ45 1 1 Temperatura pracy -8 +42 C -8 +42 C Temperatura składowania -20 +60 C -20 +60 C Wilgotność (bez kondensacji ) 95 % wzgl. 95 % wzgl. Wymiary (W x H x D) 430 x 398 x 160 mm 430 x 796 x 160 mm Kolor Obudowa Pokrywa jasnoszary, RAL 7035 biały, RAL 9010 Kategoria ochrony (IEC 60529) IP30 IP30 jasnoszary, RAL 7035 biały, RAL 9010 W projektowanym systemie zastosowano następujące urządzenia detekcyjne: Optyczna czujka dymu, punktowa, adresowalna OP720 z gniazdem serii Cerberus PRO FD720: napięcie robocze - 12 33 V DC, pobór prądu w stanie spoczynku 220μA, temperatura pracy - -10 C +50 C, wilgotność względna - 95% wzgl., protokół komunikacyjny C-NET, kolor biały, RAL9010 kategoria ochronna IP40 a z elementem uszczelniającym RS720 IP42, normy EN54-7;17. izolator zwarć- tak. Optyczno-temperaturowa czujka dymu, punktowa, adresowalna OH720 z gniazdem serii Cerberus PRO FD720: napięcie robocze - 12 33 V DC, pobór prądu w stanie spoczynku 230μA, temperatura pracy - -10 C +50 C, wilgotność względna - 95% wzgl., protokół komunikacyjny C-Net, 6

kolor biały, RAL9010, kategoria ochronna IP40 a z elementem uszczelniającym RS720 IP42, normy EN54-7;17. izolator zwarć- tak. Ręczny ostrzegacz pożarowy, adresowalny, FDM221: napięcie robocze - 12 33 V DC, prąd dozorowania 200μA, wykonanie wewnętrzne, temperatura pracy - -25 C +70 C, wilgotność 95% wzgl., protokół FDNet/C-NET, kategoria ochronna IP44, normy EN54-5;17. blok zacisków przewód 0,28 1,5mm 2, kompatybilność z systemami FS20, AlgoRex, SIGMASYS. FS720 Gniazdo czujki DB720/DB721: 2 boczne przepusty kablowe do okablowania prowadzonego natynkowo o śred. maks. 8mm, zaciski połączeniowe do kabli o średnicy do 1,5mm 2, miejsce na dodatkowe adaptery DBZ1190, w przypadku gniazda DB721 linia dozorowa nie zostanie przerwana w przypadku braku czujki w gnieździe. Moduł wejść/wyjść FDCIO222/221 z obudową FDCH221 prod Siemens: napięcie robocze 12.. 33 V DC, pobór prądu w stanie spoczynku 0,6 0.75 ma, wyjścia przekaźnikowe - 4 wejścia/4 wyjścia (250V AC/4A); 1 wejście/1 wyjście (30V DC/ 1A) temperatura pracy - -25 C +60 C, wilgotność 95% wzgl., protokół FDNet/C-NET, kategoria ochronna IP30/IP65, normy EN54-5;17. blok zacisków przewód 0,2 1,5mm 2, kompatybilność z systemami FS20, AlgoRex, SIGMASYS. FS720 Certyfikaty: Typ urządzenia Certyfikat zgodności /świadectwo dopuszczenia /aprobata techniczna (CNBOP, CPD) Opis, uwagi FC720 0720/2010 Centrala pożarowa adresowalna OP720 CE deklaracja zgodności: 0786-CPD-20713 Czujka dymu optyczna FDM221 2327/2006 Ręczny ostrzegacz pożarowy FDCIO221 CE deklaracja zgodność: 0786-CPD-20710 Moduł 1 wej./wyj. FDCIO222 2389/2007 Moduł 4 wej./wyj. Pozostałe elementy systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru SA-K5, SA-K6, SA-K7 1438/CPD/0010 Sygnalizatory akustyczne YnTKSY 1x2x0.8 2133/2006 Kable stacyjne do instalacji p.poż.: 7

Typ urządzenia Certyfikat zgodności /świadectwo dopuszczenia /aprobata techniczna (CNBOP, CPD) Opis, uwagi HTKSH PH90 2172/2006 1.2.1 Opis techniczny instalacji Instalację wykrywania i sygnalizacji pożaru zaprojektowano w oparciu o centralę adresowalną FC722 Siemens BT. Centralę zlokalizowano na 1 piętrze budynku w pomieszczeniu dyrektora. Ze względu na podział funkcjonalny budynku na dwie instytucje projektuje się rozwiązanie z jedną centralą podstawową i wyniesioną konsola obsługi połączonymi magistralą sieciową. Konsola obsługi zlokalizowana w pomieszczeniu biurowym DPS na parterze budynku. Jako elementy detekcyjne zastosowano czujki: optyczne dymu, wielodetektorowe i temperatury. Podstawowym rodzajem czujki zastosowanej do nadzoru pomieszczeń budynku jest optyczna rozproszeniowa czujka dymu z serii adresowalnych detektorów magistrali C-NET umieszczona na suficie. Są to automatyczne detektory wykazujące odporność na czynniki środowiskowe (pył, owady, włókna, wilgotność, zakłócenia elektromagnetyczne, opary korozyjne, wibracje oraz odporność na uderzenia i próby sabotażu. Zastosowana czujka optyczna dymu OP720 pracuje na zasadzie rozproszenia światła w przód z jednym czujnikiem optycznym. Komora próbkowania chroni przed zakłóceniami ze strony oświetlenia zewnętrznego. W czujkach optyczno-temperaturowych OH720 zastosowano dodatkowy czujnik ciepła zwiększający odporność czujki na zjawiska zwodnicze. Czujka ta przeznaczona jest do wczesnego wykrywanie pożarów płomieniowych spowodowanych spalaniem cieczy i ciał stałych, jak również pożarów tlących. Zapewnia wykrywanie pożarów w obecności zjawisk zakłócających. Czujki nadmiarowe ciepła (termiczne) zastosowano w pomieszczeniach kuchni i węzła cieplnego, ze względu na możliwą fluktuacje temperatury i zabrudzenie. Schemat ideowy całego systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru przedstawiono na załączonym schemacie. Linie dozorowe, rozmieszczenie czujek i przycisków przedstawiono na rzutach poszczególnych kondygnacji budynków. Czujki montowane są w gniazdach uniwersalnych DB720/721 przeznaczonych dla czujek serii Cerberus Pro FD720. Sygnalizacja alarmu za pomocą sygnalizatorów akustycznych instalowanych na każdej kondygnacji budynku. Przy lokalizacji czujek zwracać uwagę na zalecenia normy co do odległości od kratek systemu wentylacji oraz powierzchni dozorowania w polach stropowych wydzielonych przez biegnące belki stropowe i kanały wentylacyjne. Odczyt miejsca sygnalizacji zagrożenia następuje z poziomu centrali pożarowej (dzięki systemowi adresowalnemu). Opisy tekstowe przyporządkowane elementom adresowalnym umożliwiają dokładną identyfikację miejsca zagrożenia. Każda czujka wyposażona we wskaźnik zadziałania umieszczony centralnie na czujce. Centrala posiada możliwość podłączenia do Stacji Monitorowania Alarmów z wykorzystaniem wyjść przekaźnikowych na płycie głównej centrali, których stan zmienia się w przypadku wystąpienia alarmu pożarowego lub uszkodzenia. 1.2.2 Instalacja przewodowa Instalację przewodową zaprojektowano przewodem do instalacji pożarowych typu YnTKSY 1x2x0,8 (linie dozorowe) oraz przewodem ognioodpornym HTKSH PH90 1x2x0,8 mm (linia sygnalizacyjna i sterowania urządzeń wykonawczych). Przewody należy prowadzić w bruzdach pod tynkiem. Zasilanie centrali pożarowej prowadzić z sieci elektroenergetycznej prądu przemiennego 230V 50Hz przewodem elektroenergetycznym, YDYżo 3x2.5mm 2 z rozdzielni NN (RE1 na parterze) sprzed wyłącznika głównego. Obwód wydzielony, oznaczony, zabezpieczony wyłącznikiem instalacyjnym B10A. Centralę wyposażono w akumulatory, które zapewnią pracę na wypadek awarii zasilania. Pojemność baterii akumulatorów zasilania rezerwowego powinna umożliwić utrzymanie instalacji 8

w stanie pracy przez co najmniej 72h, po czym pojemność ta musi być wystarczająca do zapewnienia alarmowania jeszcze przez co najmniej 30 min. Zasilacz centrali wyposażono w baterie akumulatorowe do zasilania rezerwowego. Do baterii akumulatorów nie wolno podłączać żadnych innych odbiorników niezwiązanych z systemem sygnalizacji pożarowej. Wymaganą pojemność akumulatorów centrali określono zgodnie ze wzorem: Q=k x (D1xI1 x t1+d2xi2 x 0,5) gdzie: I1 prąd pobierany z baterii akumulatorów w przypadku braku zasilania głównego, należy uwzględnić pobory prądu przez wszystkie aktywne elementy centrali. I2 prąd pobierany przez centralę sygnalizującą alarm pożarowy, t1 czas zasilania rezerwowego dobierany w zależności od przyjętej możliwość i serwisowania systemu zasilania i centrali, t2 czas pracy systemu w stanie alarmowania, k współczynnik wynoszący 1.25 równoważy proces starzenia się baterii, D 1 współczynnik związany z pojemnością baterii przy rozładowywaniu jej prądem I1. Dla systemów sygnalizacji pożaru praktycznie należy przyjąć D 1 =1, D 2 współczynnik związany ze zmniejszeniem się pojemności baterii wynikającym z poboru prądu o dużej wartości w warunkach alarmu. Dla typowych warunków pracy CSP można przyjąć D 2 =1. Wyliczenie wymaganej pojemności wsparte kalkulatorem producenta przeznaczonym do obliczeń bilansu prądowego pozwala określić parametry zasilania centrali; wymagana pojemność Q=26Ah proponowany typ akumulatorów 26 Ah, wymagana moc zasilacza 117,4W. W związku z tym należy dobrać następującą konfigurację zasilania centrali: centrala FC722-ZA z obudową comfort przeznaczoną do akumulatorów 26Ah zasilacz centrali 150W, maksymalna pojemność akumulatorów 2 x akumulator FA2006-A1 26Ah, 1.2.3 Parametry elektryczne linii dozorowych Płyta centrali obsługuje 2 pętle adresowalne o pojemności 252 adresów. Współczynnik obciążenia adresu (AK) oznacza liczbę adresów, które są zajmowane przez urządzenia podłączone do linii czujek. Wszystkie urządzenia podłączone do linii czujek bezpośrednio mają adres AK=1. Dla pętli nr: 1- AK=58; 2-AK=18. Współczynnik obciążenia dla prądu spoczynkowego (RK) oznacza obciążenie wnoszone przez urządzenie w stanie spoczynku. I ma zastosowanie do obliczania wydajności zasilania. Zgodnie z tabelą współczynników obciążeń producenta dla pętli nr: 1 - RK=62; 2 - RK=19. Współczynnik obciążenia dla prądu maksymalnego (MK) oznacza obciążenie wnoszone przez urządzenie w stanie alarmu i służy do obliczenia obciążenia elektrycznego karty liniowej. Dla pętli nr: 1 MK=62;2 - MK=19. Zgodnie z wykresem weryfikacji rezerwa współczynnika obciążenia dla prądu maksymalnego jest wystarczająca do poprawnej pracy modułu liniowego. Maksymalna rezystancja i pojemność dla linii najdłuższej (1 pętla) nie została przekroczona. Typowa wartość pojemności i rezystancji przewodu YnTKSY 1x2x0.8 wynosi: rezystancja pojedynczej żyły 37.5 ohm/km, pojemność skuteczna dowolnej pary 100 nf/km, rezystancja izolacji 500 Mohm/km. Dopuszczalne wartości rezystancji i pojemności pętli wynoszą: rezystancja pętli: 1-227 ohm; 2-240 ohm, rezystancj obliczona: 37,5 ohm; 2-13 ohm, pojemność pętli dla kabla o rezystancji >50ohm 500nF, dla kabla <50ohm 750nF. 9

Schemat obliczeń oraz tabele obciążeń elementów zawarte w DTR systemu FS720. Obliczenia wykonano na kalkulatorze (xls) załączonym do DTR systemu. Lokalizacja i numeracja elementów dozorowych została przedstawiona na rysunkach. Przyporządkowanie elementów do stref dozorowych wykonać na etapie programowania centrali pożarowej. 1.2.4 Tabela elementów liniowych Nr Lokalizacja Elementy liniowe Razem Sygnalizator linii elementu Czujka OP720 Czujka OH720 Czujka HI720 ROP FDM221 Moduł wej./wyj. FDCIO221/222 L1 Piwnica 12 1 0 1 1 15 1 L1 Parter 14 0 1 3 0 18 1 L1 Piętro 1 21 0 0 2 2 25 1 L2 Piwnica 6 1 1 1 0 9 1 L2 Parter 7 0 0 1 0 8 1 Razem 60 2 2 8 3 75 5 1.2.5 Wyjścia sterowania Alarm II stopnia z centrali włącza urządzenia alarmowe oraz wysterowuje urządzenia wykonawcze poprzez moduły liniowe wejścia wyjścia. Nr Wyjście/wejście modułu Rodzaj Lokalizacja Wyzwalanie S-1 moduł CSP FCA2005 Sygnalizatory akustyczne Piwnice (2), parter (2), piętro I (1) Alarm II st. 1 FDCIO222 Klapa p.poż. Piwnica Alarm II st. 2 FDCIO222 Wentylator nawiewny Piwnica Alarm II st. 1 FDCIO221 Centrala oddymiania klatki schodowej A Piętro Alarm II st. 1 FDCIO221 Centrala oddymiania klatki schodowej B Piętro Alarm II st. 1.2.6 Sposób montażu urządzeń Centrala sygnalizacji pożarowej Centralę pożarową należy zamontować zgodnie z wymaganiami producenta. Wyświetlacz centrali powinien znajdować się na wysokości około 1,5-1,7m od poziomu podłogi. Linie dozorowe do łączówek instalacyjnych CSP przyłączyć zgodnie z instrukcją instalacji systemu, zwracając uwagę na polaryzację linii dozorowych. Czujki Gniazda czujek należy instalować bezpośrednio n/t zabezpieczanych pomieszczeń. Przewody między czujkami oraz między przyciskami nie mogą być przedłużane muszą to być przewody ciągłe, jednoodcinkowe. W innych przypadkach łączenia i rozgałęzienia należy wykonać przez zastosowanie listew zaciskowych lub przełącznic teletechnicznych. Przyciski pożarowe Przycisk pożarowy należy instalować na wysokości 1,6m od podłogi, w odległości (o ile to możliwe), co najmniej 0,5m od innego osprzętu elektrycznego. Należy zwrócić uwagę, aby nie były zasłaniane przez składowane materiały i urządzenia. Sygnalizatory Sygnalizatory akustyczne montować na ścianie na wysokości 2,5m od podłogi. Podłączenie sygnalizatora do linii alarmowej powinno odbywać się za pomocą puszek instalacyjnych PIP zapewniających ciągłość linii sygnałowej po spaleniu się sygnalizatora objętego pożarem i niedopusz- 10

czenie do wyeliminowania z działania sygnalizatorów znajdujących się poza strefą pożaru (w przypadku kilku sygnalizatorów na jednej linii). Uwagi montażowe W przypadku stwierdzenia możliwości narażenia czujek na uszkodzenia mechaniczne należy je zabezpieczyć przez zainstalowanie odpowiednich osłon. Wszelkie prace należy wykonywać zgodnie z obowiązującymi normami, specyfikacjami i przepisami dotyczącymi robót instalacyjnych oraz przepisami BHP. Wykonawca instalacji powinien posiadać autoryzację producenta instalowanych urządzeń. Użytkownik zapewni czytelną numerację pomieszczeń w celu ostatecznego skonfigurowania systemu i opisu stref dozorowych. W trakcie przekazywania instalacji należy sprawdzić poprawność wykonania i działania systemu łącznie z przetestowaniem wszystkich czujek systemu, przeszkolić obsługę i wyposażyć użytkownika w niezbędne dokumenty i instrukcje. Ostateczna organizacja alarmowania powinna zostać szczegółowo ustalona z użytkownikiem na etapie programowania centralki. 1.2.7 Koncepcja alarmowania Dozorowanie W czasie dozorowania, przy prawidłowo zmontowanym i sprawnym technicznie układzie, centrala sygnalizacji pożarowej wskazuje poprawną pracę (gotowość operacyjną) automatycznego urządzenia sygnalizacji pożarowej świeceniem zielonej LED w module kontrolnym. Żadne inne wskaźniki i sygnalizatory nie powinny działać. Alarmowanie Ze względu na możliwość eliminacji fałszywych alarmów, przewiduje się alarmowanie dwustopniowe. Alarmowanie dwustopniowe zapobiega niepotrzebnemu wzywaniu straży pożarnej. Zadziałanie czujki automatycznej w obiekcie spowoduje: sygnalizacje optyczną w centrali pożarowej, wyświetlenie na wyświetlaczu informacji o numerze strefy, numerze linii dozorowej, numerze czujki, nazwie i numerze zagrożonego pomieszczenia; można więc dokładnie zidentyfikować miejsce zagrożenia pożarem, sygnalizacja trwa przez okres 60s przeznaczony na zgłoszenie się operatora centrali i potwierdzenie przyciskiem POTWIERDZENIE alarmu I stopnia (alarm wewnętrzny w pomieszczeniu centrali), niezgłoszenie się personelu w tym czasie powoduje włączenie się alarmu II stopnia; alarm II stopnia to alarm zewnętrzny, polega na przekazaniu informacji o pożarze do PSP, uruchomieniu systemów przeciwpożarowych itp., zgłoszenie się personelu przedłuża czas trwania alarmu I stopnia o okres do 10 min.; czas ten jest przeznaczony na dokonanie rozpoznania zagrożenia pożarowego, jeśli operator nie przeprowadził kasowania przez wciśnięcie przycisku KASOWANIE, po tym okresie czasu nastąpi włączenie alarmu II stopnia, uruchomienie ręcznego ostrzegawcza pożarowego powoduje natychmiastowy alarm II st. Stany alarmowe wymagają od obsługi rozpoznania sytuacji i/lub podjęcia interwencji gaśniczej. W przypadku alarmu fałszywego, instalację należy doprowadzić do stanu dozorowania przez skasowanie alarmu centrali. Sygnalizacja uszkodzeń i manipulacji Centrala wykrywa i sygnalizuje: przerwę i/lub zwarcie w linii dozorowej, awarię zasilania głównego, uszkodzenie (wyładowanie) baterii i akumulatorów. Uszkodzenia te sygnalizowane są optycznie świeceniem odpowiedniej lampki lub LED (żółtej) w module sygnałowym i akustycznie dźwiękiem przerywanym o stałej, wysokiej często- 11

tliwości. Sygnalizacja optyczna i akustyczna zanika samoczynnie po usunięciu uszkodzenia. W przypadku wystąpienia jednoczesnego alarmu pożarowego i uszkodzeniowego, pierwszeństwo ma alarm pożarowy. Wszystkie zdarzenia zostają przez centralę zapamiętane. 1.2.8 Konserwacja Brak właściwej konserwacji systemu automatycznej sygnalizacji pożarowej prowadzi do wadliwej jego pracy a nawet do całkowitej utraty jego funkcji i przedwczesnego wycofania z eksploatacji. Poniżej podano podstawowe warunki eksploatacji, które powinny służyć za wskazówki przy opracowaniu szczegółowej instrukcji eksploatacji systemu. Obsługa codzienna Sprawdzić poprawność wskazań centrali sygnalizacji pożarowej. Nie powinna świecić się żadna lampka sygnalizacyjna poza lampką sygnalizującą fakt zasilania. Obsługa kwartalna Sprawdzić poprawność pracy centrali sygnalizacji pożarowej za pomocą jej układu badaniowego. Sprawdzić działanie przycisków. Obsługa roczna Sprawdzić poprawność pracy automatycznego urządzenia sygnalizacji pożarowej przez przeprowadzenie prób symulujących zjawiska pożarowe dla wszystkich elementów inicjujących. Należy przeprowadzić testowanie czujek, testowanie centrali, symulowanie alarmów i symulowanie usterek. Prace prowadzić stosując się do przepisów i norm krajowych. Wszystkie uwagi i spostrzeżenia nasuwające się w procesie kontroli pracy urządzenia wpisać do książki pracy i niezwłocznie usunąć wszystkie nieprawidłowości. O wszystkich zauważonych usterkach w pracy instalacji niezwłocznie informować konserwatora. Obsługę techniczną baterii akumulatorów prowadzić zgodnie z zaleceniami wytwórcy. 1.2.9 Dokumentacja i szkolenie Pomieszczenie centrali sygnalizacji pożarowej należy wyposażyć w następujące dokumenty, związane z obsługą automatycznego urządzenia sygnalizacji pożarowej: instrukcję postępowania w przypadku alarmu pożarowego lub uszkodzeniowego (instrukcja obsługi centrali), książkę pracy systemu, w której należy notować wszystkie prace związane z obsługą techniczną systemu, zmiany, przeróbki, modernizacje, wyłączenia (włączenia), jak również wszystkie, przypadki alarmów uszkodzeniowych i pożarowych (w tym fałszywych) z podaniem daty i godziny zdarzenia. nazwę i adres konserwatora automatycznego urządzenia sygnalizacji pożarowej, wykaz osób funkcyjnych, tzn. tych osób z obsługi obiektu, które należy w pierwszej kolejności powiadomić o pożarze w obiekcie: w wykazie należy podać adresy i numery telefonów (zapewnia użytkownik). Osoby pełniące dyżur przy centrali powinny zostać przeszkolone w zakresie obsługi automatycznego urządzenia sygnalizacji pożarowej w obiekcie, w tym szczególnie w zakresie centrali sygnalizacji pożarowej. Każda ze szkolonych osób musi mieć zapewnioną możliwość praktycznej obsługi centrali sygnalizacji pożarowej. 1.2.10 Zestawienie materiałowe Lp. Opis urządzenia Ilość FC722-ZA - 2 pętle dozorowe, 252 adresy, wyświetlacz 8 linii x 40 znaków, 1 wyj. sygnalizatorów, wyj. monitoringu, 8 wej./wyj. OC, port Ethernet, obudowa Comfort, zasilacz 150W, 1. kpl. 1 miejsce na akumulatory max 2x26 Ah 2.FA2006-A1 - Akumulator 12V/26Ah szt. 2 FT724-ZZ - Konsola obsługowa, wyświetlacz 8 linii x 40 znaków, możliwość instalacji zasilacza 70W i akumulatorów (max 2x7 Ah) 3. szt. 1 4.FP2003-A1 - Zasilacz (70W), np. do konsoli FT724 szt. 1 12

Lp. Opis urządzenia Ilość 5.FA2003-A1 - Akumulator 12V/7Ah szt. 2 6.FN2001-A1 - Moduł sieciowy (SAFEDLINK) do łączenia central i konsol w sieć szt. 3 7.DB721 - Gniazdo czujki adresowalnej szt. 64 8.OP720 Optyczna czujka dymu szt. 60 9.OH720 czujka optyczno-termiczna szt. 2 10.HI720 czujka temperatury szt. 2 11.Moduł we/wy FDCIO221 z obudową szt. 2 12.Moduł we/wy FDCIO222 z obudową szt. 1 13.FDME221 - Ręczny ostrzegacz pożarowy IP44 z obudową FDMH291 szt. 8 14.Sygnalizator akustyczno-optyczny SA-K7 szt. 5 15.Puszka sygnalizatora PIP-1 sz. 1 16. Przewód YnTKSY 1x2x0,8mm mb wg kosztorysu 17.Przewód HTKSH PH90 1x2x0.8mm mb wg kosztorysu 18.Przewód zasilający YDY 3x2,5 mm 2 mb wg kosztorysu 1.3 System sterowania oddymianiem klatek schodowych 1.3.1 Opis techniczny Instalacja oddymiania obejmuje dwa pionowe ciągi komunikacyjny tj: klatkę schodową A i klatkę schodowa B, zabezpieczające prawidłową ewakuację z Przedszkola nr 3 oraz DPS. Z godnie z Ekspertyza [4], obie klatki schodowe należy wyposaży w urządzenia do samoczynnego grawitacyjnego odprowadzenia dymu i ciepła. Zadaniem systemu w przypadku pożaru jest : utrzymać jak najdłużej wolne od dymu drogi ewakuacyjne, utrzymać jak najdłużej drogi natarcia dla straży pożarnej, odprowadzić na zewnątrz gorące gazy pożarowe. Projektowana instalacja oddymiania pojedynczej klatki schodowej oparta jest na centralce oddymiania typu RZN 4404-K. Projektuje się instalację oddymiającą z wykorzystaniem urządzeń firmy D+H, posiadających świadectwo dopuszczenia i certyfikaty zgodności CNBOP. System obsługujący oddymianie pojedynczej klatki schodowej składa się z centralki oddymiania, napędów-siłowników służących do otwierania okien oddymiania i napowietrzania, wentylatora napowietrzania oraz przycisków oddymiania i przewietrzania. Centralka sterowania może być uruchamiana ręcznie z przycisków ALARM ODDYMIANIE typ RT 42 PL zainstalowanych na każdej kondygnacji klatki lub wysterowana automatycznie sygnałem alarmowym detektorów instalacji wykrywania i sygnalizacji pożaru. W celu sprawdzania funkcjonowania instalacji i okresowego (zgodnie z zaleceniami producenta) uruchamiania napędów przy centralce oddymiającej należy zainstalować przycisk LT 43U (przewietrzanie-zamykanie). 1.3.2 Powierzchnia oddymiania Zgodnie z PN-B-02877-4/2001 wymagana powierzchnia czynna klap dymowych na klatce schodowej budynków niskich i średniowysokich powinna wynosić co najmniej 5% powierzchni rzutu poziomego tej klatki schodowej (F[m 2 ]). Powierzchnia jednego otworu pod klapę dymową nie może być mniejsza niż 1,0m 2. Funkcję otworu oddymiania pełnić będą: projektowane do umieszczenia w stropie klatek schodowych klap oddymiania o wymiarach: 1,0mx1,40m. Klapy wyposażone w siłowniki 24V/2,5A. Parametry klap oddymiania powinny zapewnić wymaganą czynną powierzchnię oddymiania dla każdej klatki schodowej. 13

Obliczenia dla klatki schodowej A wymagana czynna powierzchnia klap (okien) dymowych =powierzchnia rzutu poziomego klatki schodowej (F) x 5%. F = 19,6m 2 (powierzchnia maks. klatki na poziomie piętra). F x 5% = 0,98 m 2 ; wymagana powierzchnia czynna oddymiania. Wymaganą powierzchnię czynną oddymiania uzyskamy stosując: klapę oddymiania jednoskrzydłową z osłonami przeciwwiatrowymi o wymiarach 1,0m (szer.) x 1,4m (dł.); czynna powierzchnia oddymiania klapy przy zastosowaniu osłon przeciwwiatrowych wynosi 1,05m 2 a współczynnik wypływu klapy Cv=0,75: wyposażenie klapy to jeden siłownik elektryczny 24Vdc/2,5A (dane producenta)); Czynna powierzchnia oddymiania dla zastosowanego otworu oddymiania wynosi : A a = 1,05m 2 /warunek spełniony: 1,05m 2 >0,98m 2 /. Obliczenia dla klatki schodowej B analogicznie do obliczeń dla klatki schodowej A. gdzie (oznaczenia wg PN-EN 12101): A a powierzchnia czynna [m 2 ]; A v - powierzchnia geometryczna klapy (okna) dymowej [m 2 ]; C v - współczynnik wypływu, bezwymiarowy. 1.3.3 Zapewnienie dostatecznego dopływu powietrza W celu zapewnienia pełnego wykorzystania powierzchni czynnej okien dymowych należy przewidzieć odpowiednią liczbę i powierzchnię otworów przez które przedostaje się powietrze uzupełniające. Otwory te przy zastosowaniu wentylacji grawitacyjnej zagwarantują wytworzenie strumienia powietrza przelotowego. Otwory dolotowe powinny być stale otwarte lub otwierane przy uruchamianiu urządzeń oddymiania. Zgodnie z PN geometryczna powierzchnia otworów wlotowych powietrza powinna być co najmniej o 30% większa niż suma geometrycznych powierzchni wszystkich klap dymowych w odniesieniu do powierzchni przestrzeni poddachowej wydzielonej kurtynami dymowymi dachu o największej czynnej powierzchni zainstalowanych klap. Możliwe jest tu wliczenie okien w dolnej części pomieszczenia oraz drzwi, które w przypadku pożaru dadzą się otworzyć od zewnątrz. Klatka schodowa A. Wymagana powierzchnia napowietrzania klatki schodowej wynosi: A v napow. = A v.oddym.x1,3=(1,0m x 1,4m)x1,3=1,82m 2 Zgodnie z Ekspertyzą [4], do napowietrzania projektuje się zastosować okna PCV w elewacji zewnętrznej otwierane automatycznie za pomocą siłowników elektrycznych wysterowanych sygnałem alarmu pożarowego z centrali pożarowej poprzez centralę sterowania oddymianiem. Powierzchnia napowietrzania dwóch okien zlokalizowanych na parterze klatki schodowej wynosi: 2x(1,12mx1,68m=3,76m 2 ). Klatka schodowa B. Zgodnie z Ekspertyzą [4], do napowietrzania projektuje się zastosować wentylator napowietrzający wraz z klapą zwrotną sterowane elektrycznie. Wentylator z klapą należy umieścić w ścianie zewnętrznej klatki schodowej w piwnicy. 14

Wentylator powinien zapewnić napływ powietrza kompensacyjnego z zewnątrz. Dostarczenie powietrza będzie następowało w sposób automatyczny, w wyniku wysterowania klapy i wentylatora sygnałem alarmu pożarowego z centrali pożarowej poprzez moduł wejściowo/wyjściowy. Przepływ powietrza uzupełniającego poniżej warstwy gorących gazów i dymów pożarowych, w przypadku jego nadmiernej prędkości może powodować mieszanie się dymu z powietrzem. Dlatego zaleca się, aby szybkość powietrza uzupełniającego w miejscu kontaktu z warstwa gorących gazów była mniejsza niż 1m/s. Zgodnie z projektem branży sanitarnej dobrano wentylator kanałowy nawiewny DN 250 HTC25 (NS=120W; I=0,58A, przepływ 1940 m 3 /h) z klapą p.poż typ DN250 mcr VIP/V z siłownikiem elektrycznym ze sprężyną powrotną. Przewody zasilania wentylatora wprowadzić do puszki podłączeniowej na obudowie. Zasilanie elektryczne i wentylatora musi być wykonane z zapewnieniem nieprzerwanej dostawy energii elektrycznej podczas pożaru poprzez zastosowanie przewodów ognioodpornych typu NKGs 0,6/1kV3x2.5mm 2. Przy zastosowaniu głównego wyłącznika pożarowego odcinającego dopływ energii elektrycznej dla całego budynku, zasilanie wentylatora musi być niezależne i umożliwić normalną pracę podczas pożaru. Podłączenie wykonać zgodnie z zasadami bhp stosując się do dtr producenta. Klapę zwrotna wentylatora, posiadająca siłownik elektryczny 24V dc, zostanie zasilona z certyfikowanego zasilacza pożarowego np. Merawex ZSP135-DR-5A-1 z akumulatorem 18Ah (certyfikat CNBOP nr 1438/CPD/0163, wysterowana sygnałem alarmu pożarowego z centrali pożarowej poprzez moduł wejściowo/wyjściowy. 1.3.4 Dobór centralek oddymiania Zgodnie z wymaganiami centralkę należy zasilać napięciem 230V/50Hz. Rezerwowym źródłem zasilania centralki oddymiania będzie bateria akumulatorów o napięciu 24V i czasie pracy nie mniejszym, niż 72 godziny połączona z zasilaczem buforowo. Właściwa pojemność Q akumulatorów jest zapewniona przez producenta centralek. Centrala oddymiania klatki schodowej A: Lp. Siłownik J.m. Ilość [szt.] Prąd [A] 1 Napęd klapy oddymiania kpl 1 2,5 2 Napędy okien napowietrzania szt 2 1 Razem pobór prądu przez siłowniki: 4,5 Zastosować: Centrala oddymiania wydajność maks.8a dla klatki schodowej A Centrala oddymiania klatki schodowej B: Lp. Siłownik J.m. Ilość [szt.] Prąd [A] 1 Napęd klapy oddymiania kpl 2,5 Razem pobór prądu przez siłowniki: 2,5 Zastosować: Centrala oddymiania wydajność maks.4a dla klatki schodowej B Do zasilania siłowników klap/okien zastosować przewód HDGs PH30 3x1,5 mm 2. Zasilanie centralki oddymiania prowadzić z sieci elektroenergetycznej prądu przemiennego 230V 50Hz przewodem elektroenergetycznym, YDYżo 3x2.5mm 2 z najbliższej rozdzielni NN. Obwód zabezpieczony wyłącznikiem instalacyjnym B6(10)A. Podstawowe parametry centrali oddymiania RZN4404/08: Moc znamionowa : 120VA/240VA Napięcie znamionowe : 230VAC, 50Hz 15

Wyjścia napięciowe : 24VDC Maks. prąd obciążenie wyjścia napędów : 4A/8A Maks. prąd obciążenie wyjścia chwytaków : 0,5A Emisja zakłóceń : EN 50081-2, EN 55022 Odporność na zakłócenia : EN 50082-1, EN 61000-4-2 do -6, EN 50204 Kategoria ochrony : II / I (dla obudowy -KS) Temperatura pracy : -10 do +55 st. C Stopień ochrony : IP42 /IP54 (dla obudowy -KS) Czas podtrzymania zasilania awaryjnego: 72 godziny RZN4404-K : 2x 12V / 2,2Ah ± 0,3Ah/RZN4408-K : 2x 12V / 3,2Ah ± 0,3Ah Przy podłączeniu urządzeń alarmujących : 2x 12V / 3,4Ah ± 0,3Ah (większa obudowa). 1.3.5 Funkcjonowanie systemu w stanie dozoru i alarmu Uruchamianie systemu oddymiania zrealizowane zostanie poprzez : otwarcie klap oddymiania klatek schodowych automatycznie wyzwalane alarmem pożarowym z systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru lub w sposób ręczny po zbiciu szybki i wciśnięciu przycisku oddymiania, zapewnienie dolotu powietrza kompensacyjnego do klatki schodowej A poprzez automatyczne otwarcie okien napowietrzania; zapewnienie dolotu powietrza kompensacyjnego do klatki schodowej B poprzez automatyczny start wentylatora napowietrzania wraz z klapą zwrotną. Inwestor powinien zapewnić właściwe warunki organizacyjne aby otworzyć drzwi i okno napowietrzania klatki schodowej w celu prawidłowego wykorzystania projektowanego systemu sterowania oddymianiem. 1.3.6 Zestawienie materiałowe Lp. Nazwa urządzenia Jm. Ilość 1. Centrala oddymiania RZN 4404-K szt. 1 2. Centrala oddymiania RZN 4408-K szt. 1 3. Akumulator 12V/2,2 Ah szt. 2 4. Akumulator 12V/3,2 Ah szt. 2 5. Klapa jednoskrzydłowa z osłonami przeciwwiatrowymi o wymiarach 1,0m x 1,4m; czynna powierzchnia oddymiania klapy wynosi 1,05m2; współczynnik wypływu klapy Cv=0,75: wyposażenie klapy to jeden siłownik elektryczny 24Vdc/2,5A kpl. 2 6. Napęd łańcuchowy okna napowietrzania KA34/800/1A z konsola mocującą kpl. 2 7. Ręczny przycisk oddymiania RT42 szt. 5 8. Wentylator napowietrzania z klapa p.poż. - w branży sanitarnej kpl. 1 9. Ręczny przycisk przewietrzania LT 43U z obudową natynkową AP-LT szt. 2 10. Zasilacz urządzeń ochrony p.poż. typ Merawex ZSP-135-DR-5A-1 z akumulatorem 18Ah kpl. 1 11. Przewód YnTKSYekw. 2x2x0.8mm przycisk przewietrzania, kontrola wg kosztorysu 12. Przewód HTKSH PH90 3x2x0.8mm przyciski oddymiania wg kosztorysu 13. Przewód HDGs PH30(90) 3x1,5żo mm 2 - siłowniki wg kosztorysu 14. Przewód YDYżo 3x2,5żo mm 2 - zasilanie wg kosztorysu 15. Przewóg NKGs 3x2.5mm 2 zasilanie wentylatora wg kosztorysu 16