Propozycje do planu pracy KOMISJI PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH na rok szkolny 2006/2007 Obszary działań: egzamin zawodowy. awans zawodowy nauczyciela, inne działania Zadanie działanie Kto realizuje Koordynator Termin realizacji Zakładane efekty Uwagi 1. Zapoznanie uczniów ze standardami egzaminacyjnymi i przebiegiem 2. Opracowanie planu wynikowego z uwzględnieniem wymagań egzaminacyjnych ze standardów 3. Określenie wymagań edukacyjnych z uwzględnieniem wymagań egzaminacyjnych 4 Przeprowadzenie analizy wyników, określenie mocnych i słabych stron szkoły. 5. Dokonanie wspólnie z uczniami analizy przykładowych zadań z informatora 6. Opracowywanie sprawdzianów z uwzględnieniem EGZAMIN ZAWODOWY 90% uczniów rozumie standardy 100% nauczycieli kształcenia uwzględniło w planie wynikowym wymagania egzaminacyjne Określono słabe strony szkoły i ich przyczyny Prezentacja planów w zespołach klasowych Aspekty 3(32)/2006 strona 1
wymagań ze standardu (teoretycznych i praktycznych) 7. Prowadzenie zajęć sprawdzających metodą pomiaru dydaktycznego 8. Prowadzenie zajęć praktycznych metodą przewodniego tekstu (PT) 9. Prowadzenie zajęć metodą przewodniego tekstu i projektów (zajęć teoretycznych) 10.Uzyskanie licencji egzaminatora 11. Opracowanie wzorcowego zadania z rozwiązaniem do części praktycznej dla technika 12.Przygotowanie zadań na egzamin próbny (część pisemną i praktyczną) 13. Zorganizowanie i przeprowadzenie próbnego 14.Przygotowanie uczniów do olimpiady, turnieju zwalniającego z części pisemnej 15. Udział w spotkaniach z Co najmniej raz w roku szkolnym na każdym przedmiocie przeprowadzono sprawdzian z wykorzystaniem pomiaru dydaktycznego Co najmniej dwa zajęcia praktyczne w ciągu roku przeprowadził każdy nauczyciel uczący w ZSZ metodą PT 40% nauczycieli kształcenia jest egzaminatorami Przykładowe zadanie praktyczne z rozwiązaniem w każdym zawodzie technika kształconym przez szkołę Opracowany test do etapu I i zadanie praktyczne z rozwiązaniem do etapu II Nauczyciele powinni zgłaszać się sukcesywnie Aspekty 3(32)/2006 strona 2
przedstawicielam i OKE w zakresie 16.Monitorowanie przygotowania uczniów do 1. Udzielanie pomocy nauczycielom ubiegającym się o awans zawodowy przez nauczycieli posiadających dany stopień awansu 2. Wzbogacenie warsztatu pracy nauczyciela przedmiotów zawodowych o materiały dydaktyczne, opracowania metodyczne wykonane na potrzeby awansu 3. Upowszechnienie osiągnięć nauczycieli realizowanych w ramach awansu 4. Koordynowanie zajęć obserwowanych i prowadzonych przez nauczyciela stażystę 5. Zapoznanie nauczycieli z prawem w zakresie awansu AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA 100% nauczycieli ubiegających się uzyskało awans Wszyscy nauczyciele ubiegający się o awans znają obowiązujące prawo w tym zakresie Aspekty 3(32)/2006 strona 3
nauczyciela 1. Udział w programach (unijnych i innych) 2. Realizowanie kształcenia modułowego 3. Zmodyfikowanie programu nauczania 4. Realizowanie doradztwa na przedmiotach zawodowych INNE DZIAŁANIA Zadanie to należy uszczegółowić Gdy szkoła się zdecyduje Gdy zachodzi taka potrzeba 5. Zdiagnozowanie potrzeb nauczycieli w zakresie rozwoju i doskonalenia 6. Zaplanowanie i zorganizowanie doskonalenia nauczycieli kształcenia w oparciu o diagnozę 7. Zaplanowanie i zorganizowanie lekcji otwartych z przedmiotów zawodowych w oparciu o diagnozę 8. Zorganizowanie wycieczek przedmiotowych 9. Wypracowanie metod pracy z uczniem słabym i zdolnym 10.Zorganizowanie Trafny dobór form wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli kształcenia Przeprowadzenie co najmniej 2 lekcji otwartych w semestrze Każda klasa uczestniczyła co najmniej w jednej wycieczce przedmiotowej w zakresie kształcenia Aspekty 3(32)/2006 strona 4
spotkań z przedstawicielami wyższych uczelni i pracodawcami w celu zebrania opinii o naszych absolwentach Podane propozycje należy dostosować do potrzeb szkoły w zależności od możliwości, typu szkoły, ilości zawodów, ilości nauczycieli, doświadczenia i zaangażowania nauczycieli. Powyższą strukturę zapisu zadań i sposobu ich realizacji należ traktować jako propozycję. Przyjmując tę propozycję należy dokładnie określić zakładane efekty, tak by były mierzalne. Przykłady podane są w powyższej tabeli. Powyższa propozycja działania KPZ wychodzi poza typowy zespół samokształceniowy (organizowanie spotkań szkoleniowych). W ramach KPZ koordynuje się wszelkie działania w zakresie kształcenia w szkole. Opracował Ryszard Kuliński Aspekty 3(32)/2006 strona 5
Ewa Baranowska Aby uczenie si ę był o efektywne kilka słów o gimnastyce mózgu. Ruch jest drzwiami do uczenia się Paul E. Dennison Mamy nowy rok szkolny. - Jak zachęcić uczniów do nauki? Co zrobić, aby chciało im się chcieć? - zastanawiają się nauczyciele. - I znowu muszę iść na te nudne lekcje - powtarzają uczniowie. A przecież zajęcia nie powinny być wcale monotonne, na których dzieci muszą cicho siedzieć i słuchać. Włączmy w proces nauczania i uczenia się trochę ruchu, który pobudzi możliwości umysłowe naszych uczniów. Mam tu na myśli ruch zorganizowany, pełen gracji i płynności, aktywizujący mózg i integrujący wszystkie jego obszary. Ważność ścisłego związku ruchu z procesem uczenia się podkreślało wielu nowatorskich pedagogów. Pozwolę sobie wymienić choćby: Carlę Hannaford, Marię Montessori, Glenna Domana czy Howarda Gardnera. Nie zapominajmy także o P. Dennisonie, twórcy Kinezjologii Edukacyjnej, odkrywcy prostych ruchów, które relaksują, energetyzują, usuwają zmęczenie, pomagają w zrozumieniu otaczającego świata. Ćwiczenia mózgu mają na celu wypracowanie nowych połączeń nerwowych, po których przebiegają impulsy do kory mózgowej, gdzie odbywa się proces uczenia się. Ruch w znacznym stopniu poprawia nie tylko uczenie się, ale także twórczość i kreatywność. Stabilizuje również układ nerwowy, przez co wpływa na zmniejszenie objawów nadruchliwości i braku koncentracji, które występują u dzieci nadpobudliwych psychoruchowo. Te niewiarygodnie proste ćwiczenia integrują obie półkule mózgowe, dlatego płynące z zewnątrz informacje stają się bardziej zrozumiałe. Uwalniają organizm od stresu, a więc przyczyniają się do polepszenia naszego samopoczucia. Gimnastyka mózgu potrzebna jest wszystkim, ale szczególnie dzieciom Aspekty 3(32)/2006 strona 6
o specjalnych potrzebach edukacyjnych, które jak nikt inny pragną zrozumienia oraz przeżywania małych i większych sukcesów. Ćwiczenia z gimnastyki mózgu można prowadzić codziennie przed każdą czynnością, w której trzeba być skoncentrowanym oraz po przerwach czy zajęciach wymagających długiego skupienia (oczywiście wybieramy ćwiczenia według potrzeb grupy, z którą aktualnie pracujemy). Oto kilka przykładów gimnastyki mózgu (dokładny opis znajduje się w książce pt. Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł, C. Hannaford) 1. Picie wody należy pić około 20 ml wody na każdy kg masy ciała, a nawet więcej, gdy jesteśmy zestresowani. Powinna być to woda niegazowana. Należy przypominać uczniom, aby piły ją również w szkole zamiast słodkich, gazowanych napojów. Mózg podczas nauki potrzebuje bowiem dużo wody i tlenu. 2. Punkty na myślenie jedną rękę kładziemy na pępku, drugą masujemy miękkie miejsca pod obojczykami z lewej i prawej strony. 3. Punkty na myślenie integrują pracę obu półkul mózgowych, pomagają przywrócić koncentrację, pobudzają organizm do uczenia się. 4. Ruchy naprzemienne mają kilka wariantów, wykonujemy je starannie i powoli. a. Chód naprzemienny w miejscu (mogą to być także dłuższe spacery). b. Dotykamy prawym łokciem lewego kolana, następnie lewym łokciem prawego. c. Podskakujemy raz na jednej, raz na drugiej nodze, po czym wykonujemy klepnięcie prawą ręką uniesionej z tyłu lewej stopy oraz lewą ręką uniesionej z tyłu prawej stopy. Ruchy naprzemienne integrują pracę obu półkul mózgowych, usprawniają pisanie, czytanie, wzmacniają oddech, powodują wzrost energii. 5. Pozycja Cooka najpierw krzyżujemy nogi (przekładamy jedną kostkę nad drugą). Następnie krzyżujemy wyprostowane przed siebie ręce, dłonie wewnętrzną stroną łączymy razem (zaciskamy palce). Zginając ręce w łokciach, przyciągamy je dołem w stronę ciała tak, żeby spoczęły na klatce piersiowej (z łokciami dół). Język Aspekty 3(32)/2006 strona 7
kładziemy za zębami, na podniebieniu. W pozycji Cooka możemy stać, siedzieć lub leżeć od 2 do 5 minut. To ćwiczenie uspokaja uczniów np. po sprzeczce, kłótni, nawet bójce, gdyż zmniejsza w organizmie produkcję adrenaliny, a więc łagodzi stresy, jak również poprawia koncentrację. 6. Leniwe ósemki stoimy prosto, wodzimy wzrokiem za uniesioną ręką, która rysuje w powietrzu lub na kartce, cały czas w polu widzenia, położoną ósemkę (znak nieskończoności). Ruch zaczynamy zawsze od środka położonej ósemki w lewo do góry, następnie kierujemy się w dół, do środka ósemki, w prawo do góry i dookoła, kończymy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (ruch ten wykonujemy 5 lub więcej razy, najpierw lewą ręka, potem prawą, na koniec rękoma połączonymi razem). Na początku rysujemy symbol nieskończoności na dużej powierzchni, aby stymulować większe partie mięśni. Możemy dostarczyć wspaniały relaks dla oczu, rysując leniwe ósemki także czubkiem nosa. To ćwiczenia poprawia koordynację oko - ręka, integruje obie półkule mózgowe, usprawnia mechanizm czytania (ruch oczu od strony lewej do prawej). 7. Słoń kładziemy lewe ucho na lewym ramieniu, następnie wyprostowana lewa ręka jakby trąba słonia, rysuje w powietrzu obszerne leniwe ósemki (zaczynając od środka w lewo i do góry, oczy śledzą ruch końców palców). Nogi w kolanach lekko uginamy, stoimy w małym rozkroku. Ćwiczenia wykonujemy powoli do 5 razy z lewym uchem na ramieniu, a potem to samo z prawym uchem na prawym ramieniu. Dla lepszego efektu można dodać odgłosy słonia. Słoń poprawia koordynację wzrokowo ruchową, rozwija twórcze myślenie oraz zapamiętywanie. Ćwiczenie rozluźnia mięśnie szyi i oczu. 8. Kapturek myśliciela odwijamy dużymi palcami i kciukami małżowiny uszne z góry do dołu, lekko je odciągamy i masujemy. Ćwiczenie to pobudza cały mechanizm słuchu i wspomaga słuchanie ze zrozumieniem. 9. Energetyczne ziewanie masujemy końcami palców mięśnie wokół stawów skroniowo żuchwowych (stawy te znajdują się z przodu otworów Aspekty 3(32)/2006 strona 8
słuchowych, pod skroniami, łączą szczękę z żuchwą). Podczas masowania lekko otwieramy usta, wyobrażamy sobie, że ziewamy. Energetyczne ziewanie rozluźnia obszar całej twarzy, poprawia komunikację oraz głośne czytanie. 10.Pompowanie piętą stoimy prosto, odstawiamy jedną nogę do tyłu (na odległość ok. 30 cm) i utrzymujemy ją na palcach. Na wydechu zginamy w kolanie nogę stojącą z przodu, a piętę tylnej nogi stawiamy na podłodze. Robiąc wdech, prostujemy przednią nogę i podnosimy piętę tylnej nogi. Nie pochylamy się do przodu. Po kilku powtórzeniach zmieniamy nogi. Wykonując to ćwiczenie, możemy trzymać oparcie krzesła. Pompowanie piętą wspomaga komunikację, słuchanie i czytanie ze zrozumieniem. 11.Akumulator kładziemy dłonie na stole przed sobą, przyciągamy brodę do klatki piersiowej. Biorąc głęboki wdech, podnosimy brodę i odchylamy się trochę do tyłu. Przy wydechu znowu kładziemy brodę na piersi. Jest to ćwiczenie wydłużające i pogłębiające oddychanie, poprawia koncentrację, twórcze myślenie, powoduje wzrost energii. Aspekty 3(32)/2006 strona 9
Pozwoliłam sobie przypomnieć (za P. Dennisonem i C. Hannaford) kilka ćwiczeń gimnastyki mózgu, aby uświadomić wszystkim nauczycielom, że umysł i ciało nie funkcjonują oddzielnie. Ruch ma ścisły związek z rozwojem intelektualnym człowieka, a więc stosowanie wymienionych przykładów na pewno pozytywnie wpłynie na efektywne uczenie się. Dzięki temu każdy uczeń będzie mógł pokonywać trudności i przeżywać sukcesy, nie słysząc od nauczycieli uwag typu: Siedź cicho, nie kręć się i słuchaj. Jak stwierdził Steven Levy Każde dziecko, każdy z nas ma w sobie geniusza Pomóżmy więc go wydobyć. Literatura: P.J. Cooper, Sprawne porozumiewanie się, Warszawa 1999, Wyd. CODN. P. Dennison, G. Dennison, Gimnastyka mózgu. Przewodnik, Warszawa 2003, Novum. W. Głogowski, Bez słowa. Komunikacyjne funkcje zachowań niewerbalnych, Warszawa 1999, Wyd. HANSA COMMUNICATION. C. Hannaford, Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy kinezjologii edukacyjnej. Warszawa 1998, Wyd. Medyk. M. Taraszkiwicz, Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi, Poznań 2001, Wyd. ARKA. M. Tarzszkiewicz, Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 1998, Wyd. CODN. Aspekty 3(32)/2006 strona 10