Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku 15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel. 085 742-53-78 faks. 085 742-21-04 e-mail: sekretariat@wios.bialystok.pl Mapa akustyczna odcinka drogi krajowej Nr 65 przebiegającej przez m. Mońki, wykonana na podstawie pomiarów WIOŚ Białystok, grudzień 2017 r.
CZĘŚĆ OPISOWA 1. Wstęp Zgodnie z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa podlaskiego na lata 2016 2020 oraz zgodnie z art. 117 ust. 5 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r., poz. 519 z późn. zmianami) Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku wykonał w roku 2017 pierwszą, lokalną mapę akustyczną. Przedmiotem mapowania był odcinek drogi krajowej Nr 65 przebiegającej przez miasto Mońki. Mapę wykonano w oparciu o uproszczone metody. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska mapa akustyczna powinna składać się z części opisowej i części graficznej. Niniejsze opracowanie stanowi część opisową. W części graficznej zawarte zostały mapy imisyjne, tzn. mapy rozkładu poziomu hałasu powodowanego przez poszczególne główne źródła ( w tym przypadku ruch samochodowy), oraz mapa wrażliwości hałasowej miasta Mońki. 2. Podstawowe oznaczenia, pojęcia, definicje występujące w opracowaniu Dyrektywa 2002/49/WE Dyrektywa Unii Europejskiej odnośnie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. POŚ ustawa Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r., poz. 519 z późn. zmianami) Hałas w środowisku na podst. art. 3 Dyrektywy oznacza niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka w środowisku zewnętrznym, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch lotniczy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. Wg art. 3 ustawy POŚ są to dźwięki, o częstotliwościach z zakresu od 16 Hz do 16000 Hz. Hałas drogowy hałas emitowany do środowiska przez ruch samochodowy. Emisja wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi energie takie jak hałas. Wskaźniki hałasu parametry hałasu określone poziomem dźwięku A wyrażonym w decybelach (db). Wyróżnia się następujące wskaźniki hałasu: - wskaźniki służące do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem (w szczególności do sporządzania map akustycznych oraz programów ochrony środowiska przed hałasem). L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej 1
jako przedział czasu od godz. 6.00 do godz. 18.00), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18.00 do godz. 22.00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00). L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00); - wskaźniki hałasu mające zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby L AeqD - równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6.00 do godz. 22.00), L AeqN - równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00) Decybel logarytmiczna jednostka powszechnie stosowana w pomiarach dotyczących dźwięku. Izofona linia łącząca punkty o jednakowym poziomie dźwięku Natężenie ruchu liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu Równoważny poziom hałasu (L Aeq ) zgodnie z art. 3, pkt 32b ustawy POŚ rozumie się przez to wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowaną według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Sporządzanie mapy hałasu na podstawie art. 3 Dyrektywy oznacza przedstawianie na mapie rozkładu wskaźnika hałasu, dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. Dopuszczalny poziom hałasu oznacza wartość L DWN, L N, L AeqD lub L AeqN, która nie powinna zostać przekroczona. Ocena wg art. 3 Dyrektywy oznacza dowolną metodę stosowaną do obliczania, przewidywania, szacowania albo pomiaru wartości wskaźnika hałasu lub związanych z nim szkodliwych skutków oddziaływania hałasu. 2
GIS system informacyjny, służący do gromadzenia, przechowywania, przetwarzania oraz wizualizacji danych odniesionych przestrzennie do powierzchni ziemi. Dane GIS przechowywane są w bazie danych w postaci zbiorów warstw tematycznych wzajemnie powiązanych relacjami przestrzennymi. MPZP Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego 3. Dane jednostki odpowiedzialnej za realizację mapy akustycznej Jednostką odpowiedzialną za realizację mapy akustycznej odcinka drogi krajowej Nr 65 przebiegającej przez miasto Mońki jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku, ul. Ciołkowskiego 2/3, 15-264 Białystok. Wszystkie pomiary terenowe na potrzeby ww. mapy wykonało Laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku. Zestawienie i opracowanie wyników oraz mapę akustyczną wykonał Wydział Monitoringu Środowiska WIOŚ w Białymstoku. 4. Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie 4.1 Ogólny opis terenu Mońki to miasto położone w centralnej części województwa podlaskiego w podregionie Białostocko Suwalskim. Miasto Mońki zajmuje obszar 766 ha. W mieście mają swoją siedzibę władze samorządowe gminne i powiatowe. Ponadto pełni ono funkcję ponadlokalnego ośrodka usługowego, przemysłowego i kulturowego. Są w nim zlokalizowane usługi w zakresie szkolnictwa podstawowego, średniego i Mapa 1. Miasto Mońki (źródło: www.mapa.szukacz.pl) policealnego, ochrony zdrowia, sportu, kultury, administracji, obsługi finansowej, ubezpieczeń i wielu innych, z których na co dzień korzystają mieszkańcy gminy oraz całego powiatu monieckiego. Według danych GUS (dane z 2014 roku) 52,5 % powierzchni miasta stanowią użytki rolne, z czego grunty orne zajmują 34,1 % (261 ha), sady 0,7 % (5 ha), łąki 1,4 % (11 ha), pastwiska 7,1 % (54 ha), lasy 12,9 % (99 ha). Około 32 % powierzchni stanowią tereny zabudowane i zurbanizowane. Resztę powierzchni miasta zajmują nieużytki, drogi, tereny kolei, wody itp. Największym turystycznym atutem miasta i gminy Mońki jest sąsiedztwo Biebrzańskiego Parku Narodowego i Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej. Z Moniek do Centrum Edukacji i Zarządzania Biebrzańskiego Parku Narodowego w Osowcu Twierdzy jest zaledwie 10 km, stąd też miasto i gmina Mońki nazywane są bramą na biebrzańskie bagna. 3
4.2 Charakterystyka źródeł hałasu hałas drogowy Przez miasto Mońki przebiega droga krajowa Nr 65 oraz drogi powiatowe i gminne stanowiące połączenie z siedzibami gmin powiatu monieckiego: Trzciannem, Goniądzem, Krypnem Kościelnym i Jaświłami. Według danych GUS, w Mońkach tereny komunikacyjne w postaci dróg zajmują 64 ha, co stanowi 8,4 % całkowitej powierzchni miasta. Droga krajowa Nr 65 jest to droga leżąca na obszarze województw podlaskiego i warmińsko mazurskiego. Trasa ta łączy Gołdap (na granicy z Rosją) z Bobrownikami (na granicy z Białorusią) przez Ełk, Grajewo, Mońki, Knyszyn, Białystok. W granicach administracyjnych Moniek droga ta ma długość 3,325 km (źródło: GDDKiA). W celu sprawdzenia oddziaływania drogi krajowej przebiegającej przez miasto Mońki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku przeprowadził w 2016 roku pomiary hałasu i pomiary natężenia ruchu. Na wielkość emisji hałasu z dróg wpływają przede wszystkim ich parametry eksploatacyjne (natężenie ruchu, udział pojazdów ciężkich w potoku ruchu, prędkość ruchu i płynność ruchu). Mniejsze znaczenie ma przekrój drogi oraz rodzaj nawierzchni. Ruch miejski charakteryzuje się częstym i niejednokrotnie gwałtownym hamowaniem oraz przyspieszaniem. Są to cechy ruchu pulsacyjnego. Podczas postoju pojazdu emisja hałasu jest niewielka. Mapa 2. Droga krajowa nr 65 w granicach miasta Mońki (źródło: WIOŚ Białystok) 4.3 Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentów prawa miejscowego Użytkowanie gruntów na terenie miasta ma bardzo ważne znaczenie dla oceny klimatu akustycznego miasta, a w szczególności dla oceny zagrożenia hałasem i występowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu komunikacyjnego. 4
Sposób użytkowania gruntów na terenie miasta stanowi dane wyjściowe do opracowania tzw. mapy wrażliwości akustycznej (mapa przedstawiająca rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji), która powstaje w oparciu o zapisy zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (MPZP) i rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku z dnia 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 112), lub w przypadku braku MPZP na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystania terenu. W art. 113 ustawy Prawo ochrony środowiska wyszczególnione są tereny, dla których obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Są to tereny przeznaczone: - pod zabudowę mieszkaniową, - pod szpitale i domy opieki społecznej, - pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, - na cele uzdrowiskowe, - na cele rekreacyjno wypoczynkowe, - na cele mieszkaniowo usługowe. Poziomy dopuszczalne hałasu dla ww. terenów określone są we wspomnianym powyżej rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Tabela 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L AeqD i L AeqN, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby Lp. 1. 2. Rodzaj terenu a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wczasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach Dopuszczalny poziom hałasu w Pozostałe obiekty i drogi lub linie działalność będąca kolejowe źródłem hałasu L AeqD przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom L AeqN przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom L AeqD przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującym L AeqN przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 50 45 45 40 61 56 50 40 5
3. 4. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo - usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 65 56 55 45 68 60 55 45 Tabela 2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem. Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku w Lp. 1. 2. 3. 4. Rodzaj terenu a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wczasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo - usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców drogi lub linie kolejowe L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom roku w L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 50 45 45 40 64 59 50 40 68 59 55 45 70 65 55 45 5. Charakterystyka systemów danych przestrzennych i podstawowe metody wykorzystane do opracowania mapy akustycznej Do realizacji mapy akustycznej wykorzystano system informacji geograficznej GIS oraz program do modelowania hałasu. Do obliczeń map akustycznych wykorzystano oprogramowanie CadnaA firmy Datakustik GmbH. Natomiast do wykonania analiz przestrzennych oraz prezentacji wyników posłużyło oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI. Pomiędzy oprogramowaniem do modelowania CadnaA, a oprogramowaniem GIS import i eksport plików z danymi następował przy użyciu formatu SHP (shape). 6
Pomiary hałasu i natężenia ruchu wykonano w terenie zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824). Następnie zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE do obliczeń map hałasu drogowego wykorzystana została metoda francuska zaimplementowana w oprogramowaniu do obliczeń akustycznych CadnaA. 6. Wykorzystane dane wejściowe podczas sporządzania mapy akustycznej: - Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT10k) pozyskana z Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Białymstoku (warstwy: budynki, obszary zielone, drogi, kolej, granica miasta), - Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Mońki (MPZP) dostępny w Systemie Informacji Przestrzennej www.monki.e-mapa.net prowadzonym przez Urząd Miejski w Mońkach - Liczba ludności pozyskana z GUS, - wyniki pomiarów hałasu komunikacyjnego, natężenia ruchu, warunków meteorologicznych wykonanych przez Laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku. Mapę akustyczną wykonano w oparciu o Wytyczne do sporządzania map akustycznych; Warszawa 2016 przygotowane przez Instytut Ochrony Środowiska PIB, Zakład Akustyki Środowiska na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. 7. Zestawienie wyników pomiarów W ramach przygotowań do wykonania mapy akustycznej WIOŚ zaplanował i wykonał w 2016 roku długookresowe pomiary poziomu hałasu w jednym punkcie oraz krótkookresowe pomiary poziomu hałasu w czterech punktach. Poniżej w tabelach nr 3 i 4 zestawiono lokalizację punktów pomiarowych, terminy wykonania pomiarów, wyniki pomiarów, poziomy dopuszczalne hałasu dla danych punktów pomiarowych oraz natężenie ruchu pojazdów. 7
Mapa 3. Rozmieszczenie punktów pomiarowych monitoringu hałasu w m. Mońki (źródło: WIOŚ Białystok) Tabela 3. Lokalizacja punktów pomiarowych, terminy wykonania pomiarów, wyniki pomiarów, poziomy dopuszczalne hałasu dla danych punktów pomiarowych monitoringu hałasu w m. Mońki Adres punktu pomiarowego Mońki, ul. Białostocka 25 Adres punktu pomiarowego Data pomiaru POMIARY DŁUGOOKRESOWE L D L W L N L DWN Wartość dopuszczalna L DWN Wartość dopuszcza lna L N 07-08.04.2016 26-27.04.2016 10-11.06.2016 21-22.07.2016 26-27.08.2016 15-16.09.2016 20-21.09.2016 25-26.11.2016 65,0 63,2 59,6 67,6 68 59 POMIARY KRÓTKOOKRESOWE Wartość Wartość Data pomiaru L AeqD L AeqN dopuszczalna dopuszczalna L AeqD L AeqN Mońki, ul. Ełcka 20 10-11.05.2016 66 57,8 65 56 Mońki, ul. Ełcka 23 04-05.05.2016 65,6 56,4 65 56 Mońki, ul. Białostocka 36 27-28.10.2016 69,4 62,6 65 56 Mońki, ul. Białostocka 63 31.03-01.04.2016 66,3 58,3 65 56 8
Tabela 4. Natężenie ruchu pojazdów samochodowych w punktach monitoringu hałasu w m. Mońki Adres punktu pomiarowego Mońki, ul. Białostocka 25 NATĘŻENIE RUCHU POJAZDÓW Pora Pora Pora wieczo dnia nocy Data pomiaru ru [poj/12 [poj/8 [poj/4 h] h] h] Procentowy udział pojazdów ciężkich Pora Pora Pora nocy wieczoru dnia [%] [%] [%] 07-08.04.2016 8400 1661 506 10 7 18 26-27.04.2016 7990 1563 563 9 8 24 10-11.06.2016 7768 1632 801 4 2 10 21-22.07.2016 8055 1623 538 14 14 28 26-27.08.2016 8554 2146 952 2 2 29 15-16.09.2016 9043 1436 528 14 10 20 20-21.09.2016 8640 1470 732 8 4 14 25-26.11.2016 11551 1461 624 3 3 12 NATĘŻENIE RUCHU POJAZDÓW Procentowy udział Adres punktu Pora dnia Pora nocy pojazdów ciężkich Data pomiaru pomiarowego [poj/16h] [poj/8h] Pora dnia [%] Mońki, ul. Ełcka 20 10-11.05.2016 7017 376 12 23 Mońki, ul. Ełcka 23 04-05.05.2016 6504 266 12 31 Mońki, ul. Białostocka 36 27-28.10.2016 7304 691 13 17 Mońki, ul. Białostocka 63 31.03-01.04.2016 7453 423 12 17 Pora nocy [%] Pomiary na potrzeby wyliczenia wskaźników długookresowych L DWN i L N wykonano w Mońkach przy ul. Białostockiej 25 (N 53º24 15,2 E 22º47 52,4 ). Pomiarów dokonywano w odległości 15 m od środka jezdni i na wysokości 4 m n.p.t. Długość pomiarów w tym punkcie wyniosła łącznie 8 dób pomiarowych, z czego: 2 doby w dni powszednie oraz 1 doba podczas weekendu w okresie wiosennym (marzec czerwiec), 2 doby w dni powszednie oraz 1 doba podczas weekendu w okresie jesienno-zimowym (wrzesień luty), 1 doba w dni powszednie i 1 doba w weekend w porze letniej (lipiec sierpień). Każdorazowo prowadzono rejestrację warunków meteorologicznych oraz natężenia ruchu pojazdów z podziałem na pojazdy lekkie i ciężkie. Wykres 1. Natężenie ruchu pojazdów w porze dnia w punkcie pomiarowym Mońki, ul. Białostocka 25(dane i opracowanie WIOŚ Białystok) 9
Wykres 2. Natężenie ruchu pojazdów w porze wieczoru w punkcie pomiarowym Mońki, ul. Białostocka 25(dane i opracowanie WIOŚ Białystok) Wykres 3. Natężenie ruchu pojazdów w porze nocy w punkcie pomiarowym Mońki, ul. Białostocka 25 (dane i opracowanie WIOŚ Białystok) Pomiary krótkookresowe, służące do wyznaczenia poziomów L AeqD, L AeqN, zostały przeprowadzone w następujących punktach pomiarowych: Ełcka 20 (N 53º24 20,1 E 22º47 28,9 ), Ełcka 23 (N 53º24 24,3 E 22º47 20,8 ), Białostocka 36 (N 53º24 06,6 E 22º47 57,4 ), Białostocka 63 (N 53º24 01,0 E 22º48 02,6 ). Wyniki pomiarów wykonanych w ww. punktach pomiarowych posłużyły do przeprowadzenia kalibracji modelu obliczeniowego. 8. Kalibracja modelu obliczeniowego Według wytycznych, kalibracja modelu obliczeniowego została przeprowadzona w oparciu o dane zmierzone (poziom hałasu oraz natężenie ruchu pojazdów) w 4 punktach pomiarowych krótkookresowych: Ełcka 20, Ełcka 23, Białostocka 36, Białostocka 63. Do modelu obliczeniowego wprowadzono dokładnie te same współrzędne punktów pomiarowych oraz parametry ruchu wyznaczone podczas pomiarów (wykres 4 i 5). 10
Wykres 4. Natężenie ruchu pojazdów w porze dnia w punktach pomiarowych krótkookresowych rozmieszczonych na terenie m. Mońki (dane i opracowanie WIOŚ Białystok) Wykres 5. Natężenie ruchu pojazdów w porze nocy w punktach pomiarowych krótkookresowych rozmieszczonych na terenie m. Mońki (dane i opracowanie WIOŚ Białystok) Następnie porównano wartości zmierzone z obliczonymi i przeprowadzono analizę przyczyn rozbieżności np. rodzaju nawierzchni, prędkości pojazdów, rodzaju i ruchu pojazdów mogących wpłynąć na wynik obliczeń. Określono kryterium kalibracji i wprowadzono poprawki kalibracyjne. Warunkiem koniecznym równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych jest warunek zgodny ze wzorem: n 1 n 1 (L zm,i L obl,i ) 2 i=1 2,5 db gdzie: L zm,i zmierzona wartość wskaźnika hałasu w decybelach ; L obl,i obliczona dla tych samych warunków wartość wskaźnika hałasu w decybelach ; n liczba pomiarów porównawczych Porównanie wyników obliczeń i pomiarów w 4 punktach kalibracyjnych zestawiono w tabeli 5. 11
Tabela 5. Zestawienie wyników kalibracji w punktach krótkookresowych monitoringu hałasu Wartości Adres punktu zmierzone Wartości obliczone Różnica pomiarowego L AeqD L AeqN L AeqD L AeqN L AeqD L AeqN Mońki, ul. Ełcka 20 66 57,8 66,9 58,2-0,9-0,4 Mońki, ul. Ełcka 23 65,6 56,4 67,7 59,0-2,1-2,6 Mońki, ul. Białostocka 36 69,4 62,6 70,6 64,0-1,2-1,4 Mońki, ul. Białostocka 63 66,3 58,3 68,9 60,4-2,6-2,1 Na podstawie wyników poziomu hałasu uzyskanych podczas pomiarów i z metody obliczeniowej stwierdzono, że warunek kalibracji zgodny z powyższym wzorem został spełniony. W obu przypadkach (wskaźnik L AeqD i L AeqN ) kryterium wyniosło 2,1 db. Po wykonanej kalibracji stwierdzono, iż uzyskano dobrą zgodność dla wszystkich punktów kalibracyjnych, a co za tym idzie spełniono warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych. Proces kalibracji przeprowadzono także dla wskaźników długookresowych L DWN i L N. Z porównania wartości zmierzonych z wartościami obliczonymi uzyskano następujące różnice: Tabela 6. Zestawienie wyników kalibracji w punkcie długookresowym monitoringu hałasu Wartości Adres punktu zmierzone Wartości obliczone Różnica pomiarowego L DWN L N L DWN L N L DWN L N Mońki, ul. Białostocka 25 67,6 59,6 69,6 60,9-2,0-1,3 Z powyższych danych wynika, że warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych jest zgodny z powyższym wzorem; dla wskaźnika L DWN kryterium to wyniosło 2,0 db, a dla wskaźnika L N 1,3 db. Oba wskaźnika są mniejsze niż 2,5 db, tak więc warunek konieczny został spełniony. 9. Analiza wykonanych map akustycznych Wykonane mapy imisyjne umożliwiły określenie liczby mieszkańców narażonych na hałas drogowy. W poniższych tabelach zestawiono liczbę ludności narażonej na hałas drogowy w 5-decybelowych przedziałach poziomu L DWN i L N. Tabela 7. Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L DWN w m. Mońki Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy Nazwa Liczba Lp. w przedziałach wartości poziomu L miejscowości mieszkańców DWN 55-59 db 60-64 db 65-69 db 70-74 db >75 db 1 Mońki 10107* 75 147 60 - - *dane GUS za 2016 r. 12
Tabela 8. Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L N w m. Mońki Lp. Nazwa miejscowości Liczba mieszkańców Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L N 50-54 db 55-59 db 60-64 db 65-69 db >70 db 1 Mońki 10107* 126 96 - - - *dane GUS za 2016 r. Dysponując powyższymi danymi wyliczono średni udział procentowy ogólnej liczby mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w miejscowości Mońki. Tabela 9. Hałas drogowy w m. Mońki odsetek osób eksponowanych Średni udział procentowy ogólnej liczby Wskaźnik poziomu dźwięku mieszkańców eksponowanych na hałas w miejscowości Mońki Poziom L DWN >55 db 2,8 % Poziom L N >50 db 2,2 % Z zaprezentowanych danych wynika, że na hałas, którego źródłem jest ruch pojazdów poruszających się po drodze krajowej nr 65 przebiegającej przez Mońki narażonych jest niespełna 3% mieszkańców miejscowości. 10. Podsumowanie i wnioski Niniejsza mapa akustyczna została wykonana zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r., poz. 519 z późn. zmianami) i z zapisami zawartymi w Programie Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa podlaskiego na lata 2016 2020. Należy podkreślić, że mapa ta jest tzw. mapą lokalną i została wykonana metodą uproszczoną w oparciu o Wytyczne do sporządzania map akustycznych, Warszawa 2016 opracowane na zamówienie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w Instytucie Ochrony Środowiska PIB, Zakład Akustyki Środowiska. Po przeprowadzonej kalibracji modelu obliczeniowego stwierdzono, iż metoda obliczeniowa jest równoważna z metodą pomiarową. W punkcie przy ul. Białostockiej 25, gdzie wykonywano pomiary na potrzeby wyliczenia wskaźników długookresowych L DWN, L N wystąpiły przekroczenia poziomów dopuszczalnych (norma L DWN = 68 db, norma L N = 59 db zgodnie z zagospodarowaniem terenu) odpowiednio o 1,6 db dla L DWN i 1,9 db dla L N. Dzięki wykonanym mapom imisyjnym określono, że 2,8 % ogólnej liczby mieszkańców eksponowanych jest na hałas dla wskaźnika L DWN >55dB, a 2,2% ogólnej liczby mieszkańców eksponowanych jest na hałas dla wskaźnika L N >50dB. Niniejszą mapę akustyczną można wykorzystać przy prowadzeniu długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem. Należy przy tym podkreślić, że mapa została wykonana metodą uproszczoną, i w sytuacjach wątpliwych zaleca się przeprowadzenie dodatkowych badań. Do opracowania dołączono mapy imisyjne, tzn. mapy rozkładu poziomu hałasu powodowanego przez poszczególne główne źródła ( w tym przypadku ruch samochodowy), oraz mapę wrażliwości hałasowej miasta Mońki. 13
CZĘŚĆ GRAFICZNA 1. Zawartość części graficznej: - Mapa imisyjna dla wskaźnika L DWN hałas drogowy, - Mapa imisyjna dla wskaźnika L N hałas drogowy, - Mapa wrażliwości terenów na hałas. 14
Mapa 1. Mapa imisyjna dla wskaźnika L DWN hałas drogowy od drogi krajowej nr 65 w m. Mońki 15
Mapa 2. Mapa imisyjna dla wskaźnika L N hałas drogowy od drogi krajowej nr 65 w m. Mońki 16
Mapa 3. Mapa wrażliwości terenów na hałas m. Mońki. 17
Potwierdzam zgodność kopii wydruku z dokumentem elektronicznym: Identyfikator dokumentu 102495.175557.160181 Nazwa dokumentu Mapa akustyczna odcinka drogi krajowej Nr 65 przebiegajacej przez m. Mońki na podstawie pomiarów WIOŚ.pdf Tytuł dokumentu Sygnatura dokumentu WM.7011.4.13.2017 Data dokumentu 2017-12-11 Skrót dokumentu 20AFF35902A5C388A2CCE81AB16CCE405D4B13E4 Wersja dokumentu 1.1 Data podpisu 2017-12-11 10:52:38 Podpisane przez Grażyna Żyła-Pietkiewicz Wojewódzki InspektorOchrony Środowiska EZD 3.20.147.3729.7339 Data wydruku: 2017-12-11 Autor wydruku: Panasewicz Anna (Główny Specjalista ds. hałasu i pól elektromagnetycznych WYDZIAŁ MONITORINGU ŚRODOWISKA)