Ji Kraków, dnia^* czerwca 2013 r. - 's ' '---... DYREKTOR IZBY SKARBOWEJ W KRAKOWIE ' ni. NU-1/096-16/13 Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście ul. Krowoderskich Zuchów 2 31-272 Kraków WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 6 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz.U. Nr 185, poz. 1092) pracownik Izby Skarbowej w Krakowie, starszy inspektor Daniela Ossowska, w oparciu o upoważnienie do kontroli nr NU-1/096-16/13 z dnia 26 lutego 2013 roku, wydane przez Wicedyrektora Izby Skarbowej w Krakowie, przeprowadził, w okresie od 15 do 26 kwietnia 2013 r., kontrolę, w trybie zwykłym, w zakresie: Zasadność zwrotów w podatku VAT oraz monitorowanie przez urząd wywiązywania się podatników VAT i VAT- UE z realizacji wybranych obowiązków podatkowych za 2012 rok. Ogólna ocena realizacji zadań będących przedmiotem powyższej kontroli jest pozytywna pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Na powyższą ogólną ocenę miały przede wszystkim wpływ ustalenia dotyczące opóźnienia w wykreślaniu z urzędu z rejestru podatników VAT i VAT - UE w trybie art. 96 ust. 8 i 9 oraz art.96 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od tworów i usług (Dz.U. z 2011, Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), oraz wyjaśnianiu niezgodności dotyczących poprawności rozliczania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia, pomiędzy poszczególnymi okresami rozliczeniowymi. W toku kontroli w szczególności ustalono: I. Zasadność zwrotów podatku VAT. W toku kontroli przeanalizowano wszystkie deklaracje dla podatku od towarów i usług z wykazanym zwrotem, którego wysokość powodowała przekroczenie w 2012 r. sumy kwot w wysokości 1.000.000 zł do zwrotu (15 przypadków). Ustalono, że: - w 5 przypadkach przeprowadzono kontrolę podatkową przed dokonaniem zwrotu; Podatkowa u! Wisina 7, 31-007 Krakow j centrala: **8 12 255 73 00 i sekretariat fax +48 12 422 43 86 j e-mail: is@mp mofnet gov pi j NIP: 676-1773-s 12 422 00 47 www.is.krakow.pl
- w 9 przypadkach odstąpiono lub planowane jest odstąpienie (z uwagi na termin zwrotu) od przeprowadzenia kontroli podatkowej, zgodnie z dokonaną oceną zasadności zwrotu, - w 1 przypadku - nastąpiła zmiana właściwości miejscowej. Ponadto, na podstawie raportu z systemu e-orus dotyczącego złożonych dokumentów z wykazanym zwrotem dla nowych rejestracji VAT-czynny, zawierającego 87 pozycji, przeanalizowano 18 zwrotów wykazanych przez podatników dokonujących rozliczeń z tytułu podatku VAT przez okres krótszy niż 12 miesięcy. Ustalono, że : - w przypadku 14 podatników przeprowadzono kontrole podatkowe, - w 3 przypadkach odstąpiono od przeprowadzenia kontroli podatkowej (w 1 przypadku zwrot podatku wynikał z odliczenia ulgi na zakup kasy rejestrującej - przeprowadzone czynności analityczne nie wskazywały na konieczność dalszego badania zasadności wskazanego w deklaracji zwrotu podatku, w 1 przypadku przeprowadzono czynności sprawdzające, w 1 przypadku planowane jest przeprowadzenie czynności sprawdzaj ących), - w 1 przypadku sprawa w toku (nie upłynął jeszcze termin dokonania zwrotu podatku). Ustalono, że czynności analityczne, o których mowa w 5 Wytycznych do organizacji urzędów skarbowych w zakresie podatku od towarów i usług, są wykonywane przy użyciu programu ANALIZATOR - karty oceny oraz analizy ryzyka zwrotu podatku VAT są generowane dla wszystkich zwrotów, nieżalenie od ich wysokości. Ocena prawidłowości realizacji zadania - pozytywna II. Monitorowanie przez urząd wywiązywania się podatników VAT i VAT - UE z obowiązku składania deklaracji i informacji podsumowujących. Na podstawie raportu, sporządzonego w systemie e-orus, dotyczącego brakujących deklaracji VAT za okres VII - IX 2012 i III kwartał 2012, liczącego 298 pozycji, przeanalizowano 20 spraw i ustalono, że : - wlo przypadkach wykreślono podatników z urzędu z rejestru podatników VAT w trybie art. 96 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od tworów i usług (Dz.U. z 2011, Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - wszystkie wykreślenia zostały odnotowane w Bazie Podmiotów Szczególnych (BPS) pod tablicą T - 11 Podmioty wykreślone z rejestru podatników VAT", i
- w 3 przypadkach wyjaśniono sprawę (w 1 przypadku wyegzekwowano brakujące deklaracje, w 2 przypadkach zmiana właściwości miejscowej), - w 7 przypadkach sprawa jest w toku wyjaśniania. Należy podkreślić, że z przeanalizowanych 20 spraw, aż 13 podatników zaprzestało składania deklaracji w latach 2003-2011, natomiast 7 podatników nie złożyło deklaracji w 2012 r. Z dokonanych ustaleń wynika, iż podatnicy nie składający deklaracji powyżej 6 miesięcy/2 kwartałów stanowią 6,72% wszystkich czynnych podatników (285 na 4237). Stwierdzono, że w 2012 r. prowadzono systematyczną kontrolę ciągłości składanych deklaracji poprzez generowanie raportów i monitorowanie podatników, którzy zaprzestali składnia deklaracji na bieżąco, jednakże z danych wynika wciąż duży udział podatników, którzy zaprzestali składania deklaracji przed 2012r. Przyczyną niewłaściwego działania w tym obszarze było nieprzestrzeganie przepisów prawa oraz Wytycznych Ministerstwa Finansów w latach poprzedzających okres objęty kontrolą, co pociąga za sobą potencjalne ryzyko wystąpienia oszustw podatkowych ze strony podatników, którzy nie wypełniają obowiązków ustawowych związanych ze składaniem deklaracji dla celów podatku VAT, niejednokrotnie od bardzo długiego czasu (niezadeklarowane kwoty podatku, wprowadzanie do obrotu prawnego fikcyjnych faktur VAT itd.). Ocena prawidłowości realizacji zadania - pozytywna z nieprawidłowościami. III. Terminowość składnych deklaracji, wyjaśnianie raportów walidacyjnych - na podstawie raportów z systemu POLTAX (zawierający 881 pozycji) oraz z systemu VIES (zawierający 227 pozycji) dotyczących informacji o dokumentach złożonych po terminie, przeanalizowano 40 spraw i ustalono, że: - w 6 przypadkach skierowano zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego, - w 3 przypadkach, mimo uzasadniających przesłanek, nie skierowano zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego, czym naruszono art. 5 ust. 6a pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121 poz. 1267 z późn. zm.) oraz 2 ust 4 Zarządzenia nr 14 Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście z dnia 3 czerwca 2009 rok w sprawie wprowadzenia wytycznych w sprawie zasad sporządzania, przekazywania i rozpatrywania zawiadomień o naruszeniu przepisów prawa podatkowego w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, co skutkowało przedawnieniem karalności czynu zabronionego, 3
- w 17 przypadkach odstąpiono od kierowania zawiadomień o popełnieniu czynu zabronionego - odstąpienia od sporządzenia zawiadomień realizowane były zgodnie z art. 17 Kodeksu postępowania karnego oraz wewnętrznymi ustaleniami, a także na podstawie obowiązujących w Urzędzie Skarbowym regulacji wewnętrznych (zgodnie z Zarządzeniem nr 14 Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście), - w 1 przypadku - po wyjaśnieniu sprawy brak przesłanek do skierowania zawiadomienia, - w 13 przypadkach sprawy w toku załatwiania. Ponadto, na podstawie raportu z systemu POLTAX, dotyczącego zgodności między dokumentami, zawierającego 42 pozycje, w których wystąpiły niezgodności w rozliczeniach kwoty podatku do przeniesienia powyżej 1.000 zł, przeanalizowano 10 spraw. Ustalono, że: - w 1 przypadku podatnik złożył korekty deklaracji, które zostały zatwierdzone w trakcie kontroli z Izby Skarbowej, - w 3 przypadkach podatnicy złożyli korekty deklaracji, na skutek ponowionych wezwań w trakcie kontroli z Izby Skarbowej, - w 6 przypadkach niezgodności pozostają w dalszym ciągu niewyjaśnione, mimo podejmowanych prób w tym zakresie (głównie wezwania telefoniczne). Stwierdzono nieuzasadnioną zwłokę, wynoszącą od 30 do 288 dni, w podejmowaniu działań zmierzających do wyjaśnienia niezgodności dotyczących poprawności rozliczania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia, pomiędzy poszczególnymi okresami rozliczeniowymi, co wynikało w szczególności z niewystarczającego nadzoru nad komórką ds. obsługi bezpośredniej. Powyższe może skutkować zaniżeniem zobowiązań podatkowych. Ocena prawidłowości realizacji zadań - pozytywna z nieprawidłowościami. IV. Wywiązywanie się podatników z obowiązków związanych z likwidacją działalności gospodarczej - według danych przedłożonych przez organ podatkowy, w okresie od 1 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2012r. działalność gospodarczą łącznie zakończyło 178 podmiotów, z których spisy z natury złożyło 129 podmiotów, tj. 72 %. Ustalono systematyczne generowanie i wyjaśnianie raportów dotyczących podmiotów, które zlikwidowały działalność gospodarczą i nie wywiązały się z ciążących na nich obowiązków związanych z likwidacją działalności gospodarczej (sporządzenie spisu z natury i rozliczenie podatku należnego z niego wynikającego, ewentualnie zwrot ulgi na zakup kasy rejestrującej, odczyt zawartości pamięci fiskalnej kasy rejestrującej). Dodatkowo, przeanalizowano 10 spraw stwierdzając, że organ 4
podatkowy podejmował działania celem zakończenia sprawy, t.j.: - w 5 przypadkach zostały złożone spisy z natury, - w 2 przypadkach brak spisów z natury z uwagi na zgon podatnika, - w 3 przypadkach sprawy w toku. Wśród analizowanych przypadków 4 podatników posiadało kasy rejestrujące - w przypadku 3 nie dokonano czynności odczytania zawartości pamięci fiskalnej kasy (w 1 przypadku z uwagi na zgon podatnika, natomiast w 2 przypadkach z uwagi na niestawienie się podatników na wezwania organu podatkowego). Ocena realizacja zadania - pozytywna. V. Podejmowanie przez organ podatkowy działań w zakresie wykreślenia podatników z rejestru VAT i VAT - UE. Na podstawie raportu z Biblioteki Akt, dotyczącego wykreślania z rejestru podatników podatku od towarów i usług, zawierającego 103 pozycje, przeanalizowano 10 spraw. Z dokonywanych ustaleń wynika, iż najkrótszy okres, po jakim wykreślono podatnika nieskładającego deklaracji VAT, wyniósł 245 dni (8,1 miesiąca), natomiast najdłuższy wyniósł 2.382 dni (79,4 miesiąca) - do wyliczeń przyjęto okres od złożenia ostatniej deklaracji do sporządzenia wniosku o dokonanie wykreślenia. Średni czas, po jakim dokonano wykreślenia, wyniósł około 27 miesięcy. Wszyscy wykreśleni podatnicy zostali wprowadzeni do Bazy Podmiotów Szczególnych (BPS) do Tablicy T- 11 (Podmioty wykreślone z rejestru podatników VAT). Stwierdzono nieuzasadnioną zwłokę w dokonywaniu wykreśleń w stosunku do daty zaprzestania przez podatników składnia deklaracji VAT, w trybie art. 96 ust. 6,7,8 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, co narusza 2 ust. 7 Wytycznych do organizacji prac urzędów skarbowych w zakresie podatku od towarów i usług Ministerstwa Finansów z marca 2011 roku, 4 Zarządzenia nr 3 Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście z 2 stycznia 2008 r. w sprawie trybu postępowania w zakresie rejestracji podatników podatku od towarów i usług, oraz obiegu i kontroli deklaracji podatku VAT ze szczególnym uwzględnieniem dokonywania zwrotów w podatku od towarów i usług, a także pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie znak NU-1/070-5/12 z dnia 16 października 2012 r. Główną przyczyną wystąpienia zaistniałych nieprawidłowości było nie podejmowanie konsekwentnych działań w przedmiotowym obszarze w latach poprzedzających 2012 rok i brak wystarczającego nadzoru nad realizacją tego zadania. Średnia ilość podmiotów wykreślonych 5
w latach 2007-2010 wynosiła 23 na rok, w 2012 roku prowadzone były systematyczne analizy i dokonano 100 wykreśleń. Na podstawie skryptów z systemu e-orus ustalono, że nie złożyło deklaracji powyżej: - 6 miesięcy - 201 podatników, - 2 kwartałów - 84 podatników. Dodatkowo, na podstawie sporządzonego raportu z sytemu POLTAX o podatnikach aktywnych w VIES bez deklaracji VAT od 6 miesięcy lub od 2 kwartałów, zawierającego 97 pozycji, przeanalizowano 20 podatników. Stwierdzono: - 4 przypadki nieuzasadnionego braku wykreślenia podatników z rejestru podatników VAT - UE, mimo istnienia ustawowych przesłanek z art. 97 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług (podatnicy pozostają niewykreśleni w okresie od 249 do 1.984 dni) - jednocześnie ustalono, że organ podatkowy kierował wezwania do podatników celem wyjaśnienia sprawy, - w 16 przypadkach brak przesłanek do ewentualnego wykreślenia podatników z rejestru ( w 11 przypadkach zawieszona działalność gospodarcza, w 4 przypadkach rejestracja bez obowiązku składania deklaracji, w 1 przypadku podatnik nie dokonał aktualizacji danych rejestracyjnych dla VAT -UE, w związku ze zmianą właściwości miejscowej). Powyższa nieprawidłowość narusza 4 Zarządzenia nr 3 Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście z 2 stycznia 2008 r. w sprawie trybu postępowania w zakresie rejestracji podatników podatku od towarów i usług oraz obiegu i kontroli deklaracji podatku VAT, ze szczególnym uwzględnieniem dokonywania zwrotów w podatku od towarów i usług, co skutkować może ryzykiem wystąpieniem oszustw podatkowych związanych z transakcjami wewnątrzwspolnotowymi. Główną przyczyną wystąpienia zaistniałych nieprawidłowości był brak wystarczającego nadzoru nad realizacją tego zadania Ocena prawidłowości realizacji zadania - pozytywna z nieprawidłowościami. VI. Monitorowanie podatników deklarujących bardzo wysoką sprzedaż zwolnioną. Na podstawie raportów wygenerowanych z systemu Poltax ustalono, że w 2012 roku łączną sprzedaż zwolnioną powyżej 1.000.000 zł deklarowało 30 podatników. Przeanalizowano 10 spraw i ustalono, iż w przypadku 6 podatników organ podatkowy nie prowadził czynności kontrolnych, w przypadku 2 podatników miały miejsce kontrole UKS, natomiast w 2 przypadkach kontrole przeprowadzone przez Naczelnika Urzędu Skarbowego miały miejsce b
w 2004 i 2005 roku i dotyczyły pojedynczych miesięcy (XII 2003,XII 2004). Jednakże z uzyskanych informacji z Wieloosobowego Stanowiska Pracy ds. Analiz i Planowania wynika, iż w oparciu o przeprowadzone czynności analityczne, wytypowano 1 podatnika do przeprowadzenia kontroli podatkowej, a przedmiotowy obszar jest uwzględniany w procesie typowania podatników do kontroli podatkowej. Ocena realizacja zadania - pozytywna. VII. Podejmowanie przez urząd działań wobec podatników deklarujących ciągłe nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe. Na podstawie skryptu z systemu e-orus, dotyczącego podatników deklarujących od 2 lat nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia, zawierającego łącznie 237 pozycji, przeanalizowano 20 spraw. Z dokonanej szczegółowej analizy rozliczeń podatników wynika, iż 7 podatników zadeklarowało wpłaty podatku przynajmniej za 1 okres rozliczeniowy, natomiast 13 podatników deklarowało ciągle nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe. Najdłuższe okresy utrzymywania się nadwyżek podatku do przeniesienia dotyczyły 2 podatników: - od X 2002 r. - kwota do przeniesienia za XII 2012 wyniosła 5.085 zł, - od X 2006 r. - kwota do przeniesienia za XII 2012 wyniosła 13.893 zł. Z dokonanych ustaleń wynika, iż przedmiotowy obszar jest analizowany pod kątem typowania do kontroli podatkowej, o czym świadczą generowane i analizowane raporty przez Wieloosobowe Stanowisko Pracy ds. Analiz i Planowania. Na podstawie przedmiotowych analiz wytypowano do kontroli 1 podatnika. Dodatkowo, ustalono, że w organie podatkowym dokonywana jest weryfikacja podatników ze względu na uzyskane przychody z działalności gospodarczej pod kątem wystąpienia obowiązku rejestracji w podatku VAT -jednakże weryfikacji przychodów za 2011 r. dokonano dopiero w miesiącach 01-02.2013 r. (1 podatnika wytypowano do kontroli oraz 1 podatnika do przeprowadzenia czynności sprawdzających). Ocena realizacja zadania - pozytywna. VIII. Wyjaśnianie niezgodności wynikających z raportów VIES dotyczących handlu wewnątrzwspólnotowego. Przeanalizowano 3 raporty z systemu VIES za okres I-III kwartał 2012 roku: 1) raport z komunikatów kontrolnych dotyczących sprawdzenia numerów VAT nabywców dotyczący 9 podatników - przeanalizowano wszystkie sprawy - z dokonanych ustaleń 7
wynika, iż: - organ podatkowy, w związku z podjętymi działaniami, wyjaśnił 5 spraw, - 4 sprawy są w toku załatwiania. 2) raport z porównań w zakresie transakcji wewnątrzwspólnotowych pomiędzy deklaracjami VAT oraz informacjami VAT - UE - minimalna kwota błędu 10.000 zł, zawierający 46 wskazań - przeanalizowano 13 spraw - z dokonanych ustaleń wynika, iż: - organ podatkowy, w związku z podjętymi działaniami, wyjaśnił 6 spraw ( brak nieprawidłowości bądź złożone korekty), - 7 spraw jest w toku załatwiania. 3) raport z porównań w zakresie transakcji wewnątrzwspólnotowych pomiędzy dokumentami VIES i VAT a informacjami uzyskanymi z innych krajów UE - niezgodności powyżej 1.000.000 zł, zawierający 7 wskazań, dotyczących 4 podatnikówprzeanalizowano wszystkie sprawy i ustalono, że: - w przypadku 2 podatników nie podjęto jeszcze działań w celu wyjaśnienia niezgodności w rozliczeniach transakcji wewnątrzwspólnotowych (1 podatnik zmienił właściwość miejscową z dniem 3 grudnia 2012 r., 1 podatnik nie wystąpił na analizowanym przez pracowników Urzędu Skarbowego raporcie, wygenerowanym dnia 9 października 2012 r.), - w 1 przypadku została wszczęta kontrola skarbowa przez UKS w Krakowie za I i II kw. 2012 roku (podatnik ten był również 3 krotnie pisemnie wzywany w związku z istniejącymi niezgodnościami), - w 1 przypadku - sprawa w toku - przeprowadzono analizę rozliczeń transakcji w oparciu o dane systemu VIES, będzie prowadzone dalsze postępowanie wyjaśniające. Na podstawie dokonanych ustaleń należy stwierdzić, iż organ podatkowy dokonuje systematycznej analizy informacji dostępnych w systemie VIES oraz wyjaśnia niezgodności z raportów, które były objęte kontrolą Izby Skarbowej. Ocena realizacja zadania - pozytywna. Dodatkowo ustalono, że Naczelnik Urzędu Skarbowego, mimo nowej struktury organizacyjnej urzędu skarbowego jaka funkcjonuje od 1 stycznia 2011 r., nie zaktualizował obowiązujących uregulowań wewnętrznych, w tym w szczególności: 8
- zarządzenia nr 3 Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście z dnia 2 stycznia 2008 r. w sprawie trybu postępowania w zakresie rejestracji podatników podatku od towarów i usług oraz obiegu i kontroli deklaracji podatku VAT ze szczególnym uwzględnieniem dokonywania zwrotów w podatku od towarów i usług, - zarządzenia nr 14 Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście z dnia 3 czerwca 2009 rok w sprawie wprowadzenia wytycznych w sprawie zasad sporządzania, przekazywania i rozpatrywania zawiadomień o naruszeniu przepisów prawa podatkowego w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe. W związku z powyższym zalecam: 1) wdrożyć stosowne rozwiązania w zakresie nadzoru i kontroli, zapewniające niezwłoczne: - wykreślanie podmiotów z urzędu z rejestru podatników VAT i VAT-UE w trybie art. 96 ust. 8 i 9 oraz art. 96 ust. 15 ustawy o podatku od tworów i usług, - wyjaśnianie niezgodności dotyczących poprawności rozliczania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia, pomiędzy poszczególnymi okresami rozliczeniowymi, 2) zaktualizować i przestrzegać obowiązujące uregulowania wewnętrzne. Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie oczekuje informacji o wykonaniu zaleceń lub wykorzystaniu wniosków, a także o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma. p.o. DYREKTOR Izby Ska±pwej w Krakowie Otrzymują: 1. Adresat 2. a/a Tomasz Sekolnicki Cj