SRL-sem6-W1-IRL1a - Lotnictwo pojęcia podstawowe Statek powietrzny - urządzenie przeznaczone do przewożenia osób lub rzeczy w przestrzeni powietrznej, zdolne do unoszenia się w atmosferze na skutek oddziaływania powietrza innego niż oddziaływanie powietrza odbitego od podłoża. Aerostat - lżejszy od powietrza statek powietrzny, utrzymywany w locie głównie w wyniku statycznego oddziaływania powietrza Balon - aerostat bez napędu. Sterowiec - aerostat z napędem. Aerodyna - cięższy od powietrza statek powietrzny, który uzyskuje siłę nośną w locie głównie w wyniku działalności sił aerodynamicznych. Samolot - aerodyna z napędem, uzyskująca siłę nośną w locie głównie w wyniku działania sił aerodynamicznych na powierzchnie nieruchome. Śmigłowiec - aerodyna utrzymywana w locie w wyniku działania sił aerodynamicznych na jeden lub więcej wirników, poruszanych urządzeniem napędowym wokół osi pionowych. Szybowiec - aerodyna bez napędu uzyskująca siłę nośną w locie głównie wyniku działania sił aerodynamicznych na powierzchnie nieruchome względem statku. Użytkownik statku powietrznego właściciel statku powietrznego lub inna osoba wpisana jako użytkownik do rejestru statków powietrznych. Lotnictwo cywilne wszystkie rodzaje lotnictwa z wyjątkiem lotnictwa państwowego: państwowych statków powietrznych, lotnisk państwowych wykorzystywanych wyłącznie do startów i lądowań państwowych statków powietrznych. Polski państwowy statek powietrzny: statek powietrzny używany przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej (wojskowy statek powietrzny), statek powietrzny używany przez jednostki organizacyjne Straży Granicznej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej i służby celnej (statek powietrzny lotnictwa służb porządku publicznego). Lotnisko wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni w całości lub części przeznaczony do: wykonywania startów, lądowań, naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych, wraz ze znajdującymi się w jego granicach obiektami i urządzeniami budowlanymi o charakterze trwałym, wpisany do rejestru lotnisk. Lotnisko - wszystkie urządzenia założone na lądzie lub na wodzie służące do ruchu lotniczego (umożliwiające lub ułatwiające ruch lotniczy). Część lotnicza lotniska obszar trwale przeznaczony: do startów i lądowań statków powietrznych,
do związanego z tym ruchu statków powietrznych, wraz z urządzeniami służącymi do obsługi tego ruchu do którego dostęp jest kontrolowany. Droga kołowania - droga na lotnisku lądowym przystosowana i przeznaczona do kołowania statków powietrznych. Pas startowy - prostokątna powierzchnia, przystosowana do startów i lądowań statków powietrznych. Obejmuje drogę startową, zabezpieczenie wydłużonego startu i boczne pasy bezpieczeństwa. Port lotniczy lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów handlowych. Lądowanie handlowe lądowanie w celu zabrania lub pozostawienia przewożonych odpłatnie: pasażerów bagażu towarów poczty Przewóz lotniczy przewóz: pasażerów bagażu towarów poczty wykonany statkiem powietrznym odpłatnie Prawo lotnicze Ustawa z dn. 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (PrLot3) Wiążące uchwały Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) Załączniki do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym Chicago 7 grudnia 1944 Rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu dotyczące: - bezpieczeństwa lotnictwa, - budowy i eksploatacji statków powietrznych, - budowy i eksploatacji urządzeń infrastruktury ruchu lotniczego Inne uchwały organizacji międzynarodowych na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych Europejska Konwencja Lotnictwa Cywilnego (ECAC), Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA), Europejska Organizacja d/s Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCONTROL) W czasie lotu w polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wszystkie statki powietrzne podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi inaczej. (Art. 6. PrLot3)
Lot i manewrowanie statku powietrznego odbywają się zgodnie z przepisami obowiązującymi w granicach danego terytorium, na obszarze nie podlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa zgodnie z przepisami międzynarodowymi. (Art. 8. PrLot3) Polska przestrzeń powietrzna jest dostępna na równych prawach dla wszystkich jej użytkowników, a swoboda lotów w niej może być ograniczona wyłącznie na podstawie wyraźnego upoważnienia Prawa Lotniczego, przy zachowaniu przepisów innych ustaw i wiążących Polskę umów międzynarodowych, w tym uchwał organizacji międzynarodowych (Art. 119 PrLot3) Zarządzanie ruchem lotniczym ok. 2000 Air Traffic Management ATM ATFM ASM ATS Air Traffic Flow Management Air Traffic Services Airspace Management Zarządzanie ruchem lotniczym (ATM) (Art. 121 PrLot3) jest realizowane przez służby ruchu lotniczego. Służbę alarmową (ALS) zawiadamianie organów systemu poszukiwania i ratownictwa o statkach powietrznych potrzebujących pomocy i współdziałanie z tymi organami. Służbę kontroli ruchu lotniczego (ATC) zapobieganie: zderzeniom statków powietrznych podczas lotu, zderzeniom statków powietrznych ze sobą lub z przeszkodami w ruchu naziemnym, usprawnianie i utrzymanie uporządkowanego ruchu lotniczego. Służbę informacji powietrznej (FIS) udzielanie wskazówek i informacji użytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotów. Zarządzanie przestrzenią powietrzną (ASM) przydzielanie odpowiednich elementów przestrzeni powietrznej poszczególnym jej użytkownikom. Zarządzanie przepływem ruchu lotniczego (ATFM) optymalizacja rozpływu tego ruch. Służba informacji lotniczej (FIS) zbieranie i publikowanie informacji lub danych lotniczych Służba meteorologiczna zapewnienie niezbędnych danych meteorologicznych
Służba poszukiwania i ratownictwa: zapewnienie pomocy statkom powietrznym w niebezpieczeństwie, zapewnienie pomocy uczestnikom wypadku lotniczego. Zadania państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym (Art. 127 PrLot3). Zapewnienie bezpieczeństwa i płynności ruchu lotniczego Zarządzanie ruchem lotniczym. Nadzór nad działalnością cywilnych lotniskowych organów służb ruchu lotniczego. Dostarczanie załogom statków powietrznych informacji i danych meteorologicznych. Zapewnienie służby informacji lotniczej... Budowa obiektów oraz zakup, instalacja i utrzymanie urządzeń oraz systemów niezbędnych do zarządzania ruchem lotniczym. Zakup, instalacja i utrzymanie lotniczych urządzeń radionawigacyjnych przeznaczonych do użytku w przestrzeni kontrolowanej. Usługi państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym są świadczone odpłatnie (Art. 130 PrLot3). Prawo Lotnicze (PrLot1) z 14 marca 1928 żegluga powietrzna - ruch statków powietrznych w przestrzeni powietrznej Żegluga w przestrzeni powietrznej nad obszarem Państwa jest dozwolona polskim statkom powietrznym (art.2) z ograniczeniem, że przelot przez pewne strefy Państwa może być zakazany (art. 31, ust. 1) Prawo Lotnicze (PrLot2) z 31 maja 1962 ruch lotniczy - ruch statków powietrznych w przestrzeni powietrznej i na polach manewrowych lotnisk Ruch lotniczy cywilnych statków powietrznych w Polsce odbywa się w częściach przestrzeni powietrznej i na lotniskach wyznaczonych do tego ruchu (art. 44, ust.1) Rozporządzenie wykonawcze MK i MON z 16 grudnia 1964 r. w sprawie zasad ruchu lotniczego cywilnych statków powietrznych (Dz. U. z 1965 r. nr 1 poz. 4 i nr 30 poz. 201) rozróżniło - przestrzenie powietrzne kontrolowane (drogi lotnicze, rejony kontrolowane lotnisk, strefy kontrolowane lotnisk) - przestrzenie powietrzne nadzorowane Prawo Lotnicze (PrLot3) z 3 lipca 2002 nie definiuje ruchu lotniczego ICAO Aneksu 2 (dawne PL-2) ruch lotniczy (Air Traffic) to ruch wszystkich statków powietrznych podczas lotu lub poruszających się na polu manewrowym lotniska żegluga powietrzna Sterowanie ruchem lotniczym zarządzanie ruchem (ATM Air Traffic Management) zarządzanie przepływem ruchu (ATFM Air Traffic Flow Management)
Służby ruchu lotniczego Air Traffic Services ATS ATCS ALS FIS ADVS Air Traffic Control Service Flight Information Service Alerting Service Advisory Service służba doradcza ruchu lotniczego Służby kontroli ruchu lotniczego Air Traffic Control Service ATCS ACC APP TWR Area Control Centre Tower Aerodrome Control Tower Approach Control Office Inżynieria ruchu lotniczego Inżynieria ruchu lotniczego jest dziedziną inżynierii zajmującą się badaniami procesów ruchu lotniczego i praktycznym zastosowaniem wiedzy o ruchu w planowaniu, projektowaniu, realizacji i eksploatacji systemów transportu lotniczego oraz urządzeń i systemów organizacji i sterowania ruchem lotniczym (ATC) Problemy podstawowe INŻYNIERIA RUCHU LOTNICZEGO Planowanie lotów Przepustowość przestrzeni powietrznej Przepustowość portów lotniczych FUA zarządzanie ruchem lotniczym Bezpieczeństwo ruchu lotniczego Planowanie lotów (rejsów) Planowanie rotacji statków powietrznych Przydział załóg do rejsów Metody symulacyjne Analiza regresji Połączenia z aglomeracją miejską Lotnicze operacje lotniskowe Podróżni w terminalu pasażerskim Dyspozycyjność portu Loty nietrasowe Zarządzanie przestrzenią powietrzną / alokacja Ruch trasowy Operacje lotniskowe