ZMIANY PRAWNE W ORGANIZOWANIU POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ W WYCHOWANIU PRZEDSZKOLNYM KATARZYNA SZCZEPKOWSKA-SZCZĘŚNIAK NAUCZYCIEL KONSULTANT MSCDN WYDZIAŁ W WARSZAWIE
Cele wystąpienia Usystematyzowanie wiedzy dotyczącej przepisów o realizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w przedszkolu. 2
Nowe regulacje prawne zawarte zostały w rozporządzeniach podpisanych w dniu 17 listopada 2010 r.: w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych 3
Nowe regulacje prawne zawarte zostały w rozporządzeniach podpisanych w dniu 17 listopada 2010 r.: w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych w sprawie ramowego statutu publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej 4
Nowe regulacje prawne zawarte zostały w rozporządzeniach podpisanych w dniu 17 listopada 2010 r.: w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych 5
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu, szkole i placówce polega na: rozpoznawaniu moŝliwości psychofizycznych rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci, wynikających w szczególności ze: 1)szczególnych uzdolnień; 2)niepełnosprawności; 3)choroby przewlekłej; 4)niedostosowania społecznego; 5)zagroŜenia niedostosowaniem społecznym;
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Specjalne potrzeby edukacyjne mogą wynikać z cd.: 6) specyficznych trudności w uczeniu się; 7) zaburzeń komunikacji językowej; 8) sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; 9) niepowodzeń edukacyjnych; 10) zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową dziecka i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi; 11) trudności adaptacyjnych związanych z róŝnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą; 12) innych potrzeb dziecka.
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Nauczyciele oraz specjaliści prowadzą w przedszkolu działania pedagogiczne mające na celu: 1. rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień dzieci, w tym dzieci szczególnie uzdolnionych, oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień dzieci. 2. rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych moŝliwości psychofizycznych dzieci oraz zaplanowanie sposobów ich zaspokojenia, w tym w szczególności w: a) przedszkolu obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna),
Podstawa programowa (rozp. z dnia 23.12. 2008 r.) Zadaniem nauczycieli przedszkola jest prowadzenie obserwacjipedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji W roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w klasie I należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna)
Celem analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki jest gromadzenie informacji, które mają pomóc nauczycielowi przedszkola przy opracowywaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole 10
Kto udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej? Nauczyciele oraz specjaliści prowadzący zajęcia z dzieckiem, w szczególności, psycholodzy, pedagodzy, logopedzi we współpracy z: 1) rodzicami dzieci; 2) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi; 3) placówkami doskonalenia nauczycieli; 4) innymi przedszkolami, szkołami i placówkami; 5) organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieŝy. 11
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana z inicjatywy: 1) dziecka; 2) rodziców dziecka; 3) nauczyciela lub specjalisty, prowadzącego zajęcia z dzieckiem; 4) poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej; 5) asystenta edukacji romskiej; 6) pomocy nauczyciela. Pomoc psychologiczno pedagogiczną organizuje dyrektor przedszkola. 12
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Nauczyciel lub specjalista informuje niezwłocznie dyrektora przedszkola o stwierdzonej potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną, wynikającej z przeprowadzonych działań pedagogicznych. 13
Jak rozumieć te dwa slajdy razem: z inicjatywy nauczyciel, specjalista niezwłocznie informuje 14
Formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej 15
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej W przedszkolu pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana i udzielana w formie: dzieciom zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; zajęć rozwijających uzdolnienia; porad i konsultacji. rodzicom dzieci i nauczycielom porad i konsultacji; warsztatów i szkoleń. 16
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Rodzaje zajęć 1. Zajęcia rozwijające uzdolnienia organizuje się dla dzieci szczególnie uzdolnionych przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. Liczba uczestników zajęć wynosi do 8 dzieci. 17
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej 2. Zajęcia specjalistyczne: zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się - do 5 dzieci. zajęcia logopedyczne organizuje się dla dzieci z zaburzeniami mowy, które powodują zaburzenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę - do 4 dzieci. zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym organizuje się dla dzieci z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne - do 10 dzieci. 18
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Zajęcia rozwijające uzdolnienia oraz zajęcia specjalistyczne prowadzą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie dla rodzaju prowadzonych zajęć. Godzina zajęć specjalistycznych trwa 60 minut. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się prowadzenie godzin zajęć specjalistycznych w czasie krótszym niŝ 60 minut, zachowując łączny czas zajęć ustalony dla danego dziecka. 19
Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Nauczyciel indywidualizuje swoje działania pedagogiczne, zarówno na obowiązkowych, jaki i na dodatkowych zajęciach edukacyjnych 20
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dziecku w przedszkolu jest zadaniem zespołu nauczycieli, oraz specjalistów, prowadzących zajęcia z dzieckiem, tworzących zespół. Dyrektor wyznacza osobę lub osoby koordynujące pracę zespołu. Spotkania zespołu zwołuje, w miarę potrzeb, osoba koordynująca pracę Zespołu, nie rzadziej jednak niŝ dwa razy w roku szkolnym. 21
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU1) z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. z dnia 25 kwietnia 2005 1. Rozporządzenie określa warunki r.) organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, mającego na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, zwanego dalej "wczesnym wspomaganiem", w tym kwalifikacje wymagane od osób prowadzących wczesne wspomaganie, a takŝe formy współpracy z rodziną dziecka. 3. 1. Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, o którym mowa w art. 71b ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zwany dalej "zespołem", jest powoływany przez dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni, wymienionych w 2. 4. 1. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zaleŝności od moŝliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka. 2. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są prowadzone indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną. 3. W przypadku dzieci, które ukończyły 3 rok Ŝycia, zajęcia w ramach wczesnego wspomagania mogą być prowadzone w grupach liczących 2 lub 3 dzieci, z udziałem ich rodzin.
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Organizacja pracy Zespołu Zespół tworzy dyrektor przedszkola, szkoły i placówki dla dziecka posiadającego: orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, 23
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Zespół tworzy się równieŝ dla dziecka mającego: opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej (niezwłocznie po otrzymaniu orzeczenia lub opinii), wobec którego nauczyciel lub specjalista stwierdził potrzebę objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, wynikającą z przeprowadzonych działań pedagogicznych (niezwłocznie po otrzymaniu informacji). 24
Kolejne kroki postępowania model
26
27
ŚcieŜka nr 2 Dzieci z innymi orzeczeniami, opiniami, rozpoznaniem na terenie przedszkola
29
Dokumentacja Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2002 r. nr 23, poz. 225, z późn. zm.): 19. Przedszkole, szkoła, placówka gromadzi, w indywidualnej teczce, dla kaŝdego dziecka, ucznia lub wychowanka objętego pomocą psychologicznopedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego i lekarza.
Sposób przechowywania Karty, reguluje 28 rozporządzenia, dotyczącego organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej: Kartę dołącza się do dokumentacji badań i czynności uzupełniających, o której mowa w przepisach w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. Po zakończeniu uczęszczania ucznia do przedszkola, po ukończeni przez ucznia szkoły oraz w przypadku przejścia ucznia do innego przedszkola lub szkoły, rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń otrzymują oryginał karty. W dokumentacji, o której mowa w ust. 1, pozostaje kopia karty. Za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia, dyrektor przedszkola lub szkoły, do której uczeń uczęszczał, przekazuje kopię karty do przedszkola, szkoły lub placówki [ ] do której uczeń został przyjęty.
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Pomoc psychologiczno-pedagogiczną organizuje się i udziela na zasadach określonych w niniejszym rozporządzeniu: Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych: 01.09.2011 r. ale do 31 marca 2011 dyrektor powołuje Zespoły do końca kwietnia 2011 Zespoły opracowują Karty i IPET-y 32
Do dnia 30 września 2011 r. zespoły opracują dla uczniów plany działań wspierających (PDW) oraz opracują lub dostosują IPET-y, aby mogły być realizowane w roku szkolnym 2011/2012-34 ust. 5 Rozporządzenia o pomocy psychped.
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej 29 Do zadań pedagoga i psychologa w szkole naleŝy: Prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących poszczególnych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz moŝliwości psychofizycznych, a takŝe wspieranie mocnych stron uczniów; Minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz realizacja róŝnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym poszczególnych uczniów; Prowadzenie terapii indywidualnej i grupowej. 34
Rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych W przedszkolach zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej: obligatoryjnie w przedszkolach integracyjnych oraz w przedszkolach z oddziałami integracyjnymi; moŝliwość zatrudnienia po uzyskaniu zgody organu prowadzącego w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych; 35
Dyrektor przedszkola lub szkoły ustala zajęcia, które, ze względu na indywidualne potrzeby edukacyjne dzieci niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagroŝonych niedostosowaniem społecznym, prowadzą lub w których uczestniczą nauczyciele i specjaliści, o których mowa powyŝej. 36
Zadania dodatkowo zatrudnionych nauczycieli w zakresie współorganizowania kształcenia specjalnego: prowadzą zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami realizują zintegrowane działania i zajęcia, określone w indywidualnym programie edukacyjno terapeutycznym (IPET); prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami pracę wychowawczą z dziećmi niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagroŝonymi niedostosowaniem społecznym; 37
Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Zadania pedagogów specjalnych cd: uczestniczą, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w IPET, realizowanych przez nauczycieli i specjalistów; udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom i specjalistom realizującym zintegrowane działania i zajęcia określone w IPET, w doborze form i metod pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagroŝonymi niedostosowaniem społecznym. 38
Dziękuję za uwagę Katarzyna Szczepkowska katarzyna.szczepkowska@mscdn.edu.pl 39