Projekt AFINET wprowadza systemy rolno-leśne w Europie

Podobne dokumenty
Grupy Zadaniowe Europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa.

Jarosław Stalenga Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej IUNG-PIB, Puławy

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania stan wdrażania na 2012

Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Krajowa Sieć 'j Obszarów Wiejskich. ,Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie

Konferencja,,Nowa polityka rolna UE kontynuacja czy rewolucja? IERiGŻ-PIB Jachranka, 9-11 grudnia 2013 r.

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BADAWCZO-ROZWOJOWEJ W ROKU Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy

j Obszarów Wiejskich Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie

INTER-NAW. Wojciech Lipiński. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.

Ogólnopolska konferencja Doktorantów i Młodych Naukowców pt. Adaptacja do zmian klimatu w rolnictwie

PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY RODOWISKOWY. Czym jest program rolnośrodowiskowy? Cel działania. Beneficjent

^pfnt^^w- -.-h. { Obszarów Wiejskich. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich; Europa inwestująca w obszary wiejskie

Doradztwo na rzecz programów rolnośrodowiskowych

'Wsparcie doradztwa w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata '

Działanie ROLNICTWO EKOLOGICZNE WYMOGI I ZASADY REALIZACJI

Informacja dot. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

PROW na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata

Program rolnośrodowiskowy po 2013 r. Agnieszka Kucharska Departament Płatności Bezpośrednich

Robert Księżopolski. gr II Ekonomia. Cel działania. Co oznacza Cross-Compliance? OŚ 1- POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI SEKTORA ROLNEGO I LEŚNEGO

Program rolnośrodowiskowy ogólne zasady realizacji

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Polsce koncepcja, rola i zadania poszczególnych instytucji oraz partnerów sieci

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW

Maria Siąkała ŚODR w Częstochowie Limanowa 2016

HORIZON 2020 PROJECTS GOALS, RESULTS, REFLECTIONS

Historia: PROW Zalesianie gruntów w rolnych oraz gruntów w innych niż rolne.

JUCHOWO. Projekt Wiejski. Projekt Wiejski. Juchowo - Kądzielna - Radacz

Zagrożenia klimatyczne dla rolnictwa w Polsce i metody adaptacji wobec zmian klimatu

Wdrażanie polowych praktyk rolniczych dla rolnictwa niskoemisyjnego w projekcie LCAgri Jerzy Kozyra Puławy,

Jak wygląda budowa programu rolnośrodowiskowego?

Priorytet I Wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich Priorytet ma służyć:

Utworzone Grupy Operacyjne w Województwie Kujawsko-Pomorskim

PROW 2018 jakie nabory odbędą się w przyszłym roku?

Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego. Krzysztof Kujawa

Koordynator: Katarzyna Boczek, zastępca Dyrektora CDR Kierownik B +R: Prof. Jerzy H. Czembor, IHAR-PIB

Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich na lata

Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce

Projekt LCAgri Wsparcie dla rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu obecnie oraz w perspektywie lat 2030 i 2050

INNOWACYJNY MŁODY ROLNIK

POTRZEBY INFORMACYJNE W ZAKRESIE STANU LASU ORAZ OCHRONY PRZYRODY W STATYSTYCE PUBLICZNEJ

Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych

OŚ ŚRODOWISKOWA PROW I ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE

Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół

Mega Projekt. Projekt badawczy wykorzystania nawozów azotowych na doświadczalnych poletkach obszaru Polski, Niemiec i Czech

Dochody w rolnictwie polskim i unijnym. Z. Floriańczyk, P. Czarnota Zakład Rachunkowości Rolnej IERiGŻ-PIB

SZKOLENIE DLA WNIOSKODAWCÓW OCHRONA ŚRODOWISKA, PRZECIWDZIAŁANIE ZMIANOM KLIMATU, DECYZJE ŚRODOWISKOWE Podgórzyn r.

Spotkania zespołów ekspertów na rzecz wymogów ochrony środowiska i zmian klimatu

Program rolnośrodowiskowy jako instrument wspierania pro-środowiskowej działalności gospodarczej Marek Jobda Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków

Stan prac nad założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN

NORMY I WYMOGI WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI OBOWIĄZUJĄCE ROLNIKÓW NA OBSZARACH NATURA 2000 LUBAŃ 16 GRUDNIA 2016 R.

LLP IT-LEONARDO-LMP

Forum Wiedzy i Innowacji PODSUMOWANIE

Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów

DZIAŁANIA EDUKACYJNE. Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń

Kierunki wspierania rozwoju obszarów wiejskich w następnym okresie programowania

Gospodarstwa ekologiczne - możliwości finansowania. WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO z siedzibą w Olsztynie. Olsztyn, 2016 r.

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW

MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI. Biuro Prasowe

Rola IUNG-PIB w badaniach nad wykorzystaniem gleb Polski. Stanisław Krasowicz Puławy, 2013

Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR)

KALENDARIUM WYDARZEŃ - SIEĆ NA RZECZ INNOWACJI W ROLNICTWIE I NA OBSZARACH WIEJSKICH (SIR)

Rolnictwo ekologiczne ogólne zasady

UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce

PROBLEMY POLSKIEJ OCHRONY ROŚLIN

Komu przysługują dopłaty bezpośrednie w 2017 r.?

konferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku

Wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej

Działania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach na rzecz NATURA 2000

Metody internalizacji efektów zewnętrznych w rolnictwie. Konrad Prandecki

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

Program rolnośrodowiskowy

Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich.

ZASADY REALIZACJI DZIAŁANIA ROLNICTWO EKOLOGICZNE W PROW

Ziemia w aktualnym programie Strategia rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego w latach

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Realizacja projektu "Mała Retencja - Duża Sprawa - kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich"

PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY

System integrowanej produkcji roślinnej (IP) a integrowana ochrona roślin

Czym jest SIR? Cele szczegółowe SIR:

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska

Członkowie rodziny pracujący w gospodarstwie: założyciel i jego rodzina

MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

Osoby fizyczne, osoby prawne, wspólnicy spółek cywilnych, spółki osobowe prawa handlowego, które:

Zazielenienie Wspólnej Polityki Rolnej. Departament Płatności Bezpośrednich, MRiRW Warszawa, dnia 19 lutego 2014 r.

Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe)

Akwakultura ekstensywna jako element zrównoważenia przyrodniczego regionów na podstawie badań w Dolinie Baryczy

Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17

Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018

Udział polskich podmiotów w Programie Ramowym Horyzont 2020

Transkrypt:

Projekt AFINET wprowadza systemy rolno-leśne w Europie http://www.agroforestry.eu/pl/afinet/afinet System alejowy (topola i pszenica). Południowa Francja. Źródło: C. Dupraz. - AFINET ma na celu promowanie systemów rolno-leśnych w Europie poprzez poszerzanie wiedzy na temat ich zarządzania i projektowania - W ramach projektu odbyły się już pierwsze spotkania Regionalnych Sieci na Rzecz Innowacji w Agroleśnictwie, podczas których ponad 180 interesariuszy z całej Europy dyskutowało na temat potrzeb i trudności stojących przed agroleśnictwem, a także możliwych dla nich rozwiązań - 9 regionów europejskich jest zaangażowanych w projekt, który otrzymał dofinansowanie Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont 2020 w wysokości niemal 2.000.000 1

System rolno-leśny w gospodarstwie ekologicznym w Szwajcarii. Źródło: F. Herzog. Agroleśnictwo (system rolno-leśny) to rodzaj rolnictwa, gdzie roślinność drzewiasta (drzewa i krzewy) jest w celowy sposób zintegrowana z uprawą rolniczą lub wytwarzaniem paszy dla zwierząt hodowlanych, w celu odniesienia korzyści z zaistniałych interakcji ekonomicznych i ekologicznych. Pojęcie to obejmuje zarówno zadrzewienia i zakrzaczenia istniejące na granicach działek (np. żywopłoty czy szpalery drzew) jak też w ich obrębie (wypas w lesie lub na zadrzewionym obszarze, uprawa współrzędna/alejowa na gruntach ornych lub pastwiskach, uprawa cieniolubnych ziół/grzybów z wykorzystaniem drzew itp.). W celu podniesienia konkurencyjności rolnictwa i żywotności obszarów wiejskich, AFINET (AgroForestry Innovation NETworks) tworzy sieć tematyczną mającą na celu gromadzenie wiedzy oraz dzielenie się doświadczeniem w zakresie najlepszych praktyk z dziedziny agroleśnictwa. W ramach projektu, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach (IUNG-PIB) wraz z 13 partnerami z 9 regionów europejskich (Hiszpania, Wielka Brytania, Belgia, Portugalia, Francja, Węgry, Włochy i Finlandia) przedstawi rezultaty badań, mogących mieć zastosowanie w praktyce rolnej i leśnej a także zaprezentuje nowatorskie pomysły na wykorzystanie zadrzewień w produkcji rolniczej dla osiągnięcia korzyści ekonomicznych, środowiskowych i społecznych. Projekt promuje innowacyjne podejście do prezentowanej kwestii poprzez powołanie Regionalnych Sieci na Rzecz Agroleśnictwa (RAINs) w każdym z zaangażowanych regionów/krajów. RAIN to grupa robocza utworzona przez przedstawicieli kluczowych podmiotów posiadających komplementarną wiedzę z takich dziedzin jak rolnictwo, leśnictwo, nauki środowiskowe, doradztwo rolnicze oraz administracja rządowa/samorządowa. Celem grupy RAIN jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z zakresu agroleśnictwa. 2

System leśno-pastwiskowy. Południowo-zachodnia Polska. Fot: R. Borek W ciągu ostatnich miesięcy odbyły się pierwsze spotkania wszystkich krajowych sieci RAIN, podczas których opracowano główne wytyczne dotyczące regionalnych kierunków współpracy w ramach projektu AFINET. Ponad 180 interesariuszy spotkało się w różnych regionach Europy aby dyskutować nad problemami i potrzebami z jakimi muszą się zmierzyć praktycy agroleśnictwa, przedstawić możliwe rozwiązania z tego zakresu oraz próbować wypełnić luki wiedzy, które należy uwzględnić podczas dalszej realizacji projektu. Ze względu na zróżnicowanie pomiędzy regionami biorącymi udział w projekcie, spotkanie każdej z Sieci RAIN poświęcone było innym, specyficznym dla grupy zainteresowanych uprawom, gatunkom i ich kombinacjom. Na przykład we Włoszech priorytetem dla praktyk rolno-leśnych były sady oliwne, w Portugalii natomiast skupiono się na systemie ekstensywnego wypasu zwanym montado; partnerzy z Finlandii omawiali głównie sposoby zarządzania leśnymi pastwiskami, w Belgii zaś dyskusje dotyczyły przede wszystkim integrowania zagajników krótkiej rotacji (wierzba, topola itp.) z hodowlą drobiu. Sieci polska i węgierska stanęły przed szczególnym wyzwaniem, jakim jest brak rozpowszechnienia wspomnianych praktyk rolniczych pośród rolników w tych krajach. 3

Przykłady systemów rolno-leśnych z Europy. Fot.: 1) Niemcy (J. Mirck); 2) Hiszpania (M. Rois), 3) Wielka Brytania (ORC); 4) Irlandia Północna; 5) Wielka Brytania (ORC), 6) północne Włochy. Źródło: https://www.flickr.com/photos/agforward/ Często wymieniane wyzwania jakie stoją przed upowszechnieniem agroleśnictwa w Europie to między innymi pokonanie barier prawnych, nie tylko na poziomie krajowym, ale też w ramach polityki dostosowywania do Europejskiego systemu biurokracji, co było wspomniane przez włoską Sieć RAIN. Członkowie Sieci z Polski, Węgier i Hiszpanii zwrócili uwagę na brak wsparcia legislacyjnego oferowanego rolnikom oraz dyskryminowanie systemów rolno-leśnych, między innymi ze względu na istniejące ograniczenia w łączeniu systemów rolnego i leśnego, blokowaniu rozwoju produkcji w pewnych kierunkach np. produkcji zwierzęcej, czy limit liczby drzew na hektarze. Co więcej, istotnym problemem jest również brak ogólnodostępnych informacji na temat zarządzania systemami rolno-leśnymi, jak np. optymalne łączenie gatunków w uprawie, intensywność wypasu, koszty i zyski, a także potrzeba stworzenia pokazowych systemów i gospodarstw oraz komercjalizacja produktów agroleśnictwa. 4

Pierwsze spotkanie Sieci na rzecz Innowacji w Agroleśnictwie (5 lipca 2017 r., IRZiBŻ PAN Popielno) Spotkanie ekspertów Polskiej Sieci na Rzecz Innowacji w Agroleśnictwie Warsztaty w Polsce, które zostały przeprowadzone 5 lipca 2017 roku w Popielnie na terenie Stacji Badawczej Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN zgromadziły 28 interesariuszy w większości doradców rolniczych i rolników. Ustalono cel działania Sieci: Identyfikacja, promocja i wdrażanie zrównoważonych systemów rolnoleśnych oferujących produkty i usługi o wysokiej wartości dodanej poprzez wykorzystanie istniejących praktyk uprawy, specyfiki uwarunkowań środowiskowych i ekonomicznych oraz potencjału polskiego krajobrazu. Sformułowano następujące obszary tematyczne: 1) systemy zadrzewień pastwiskowych z możliwością gospodarczego wykorzystania; 2) wielofunkcjonalne pasy zadrzewieniowe; 3) alternatywne praktyki gospodarowania obejmujące systemy rolno-leśne. 5

Hodowla bydła mięsnego nadającego się do wypasu w warunkach ekstensywnych (również zimą) pozwala na zagospodarowanie zadrzewionych gruntów czy porzuconych gruntów podlegających sukcesji drzew i tym samym przywrócenie tych obszarów do produkcji rolniczej. Na zdjęciu wypas bydła rasy Highland w RZD IUNG Puławy. Fot: R. Borek. 6

Żywopłoty śródpolne są ostoją bioróżnorodności rolniczej w dużych gospodarstwach. Ich obecność pozwala na zachowanie wielu gatunków owadów drapieżnych, ptaków i ssaków ważnych z punktu widzenia ochrony roślin. Fot: R. Borek. 7

System alejowy składający się ze współrzędnej uprawy drzew owocowych i warzyw. Gospodarstwo ekologiczne w południowo-zachodniej Polsce. Fot: R. Borek Spotkanie pozwoliło również zidentyfikować problemy ograniczające rozwój systemów orno-leśnych i leśno-pastwiskowych w Polsce. Należą do nich m.in. brak źródeł finansowania wspierających systemy, niska świadomość rolników na temat korzyści zadrzewień w dłuższym okresie, nieobecność drzew i zadrzewień w dokumentach zagospodarowania przestrzennego obszarów wiejskich, blokowanie rozwoju produkcji zwierzęcej na obszarze użytków zielonych w Polsce (nie ma konieczności wypasu lub pozyskiwania siana; blisko połowa osób otrzymujących płatności przeprowadza zabieg koszenia ale nie wykorzystuje biomasy roślinnej), wybiórcza interpretacja prawna obecności drzew na działce przez różne oddziały ARiMR skutkująca niestabilną sytuacją poziomu płatności bezpośrednich. Dyskusje w ramach Sieci RAIN będą trwały przez okres 3,5 roku, podczas których członkowie Sieci będą spotykali się regularnie w celu dzielenia się wiedzą, a następnie jej gromadzenia i upowszechniania w całej Europie dzięki działaniom konsorcjum projektu AFINET. Kolejne spotkania Sieci RAIN odbędą się w terminie od grudnia 2017 do stycznia 2018 roku. 8

Agroleśnictwo w walce ze zmianami klimatu i zagrożeniami środowiska Zadrzewienia śródpolne w Parku Krajobrazowym im. Gen. Chłapowskiego. Wielkopolska. Fot. K. Kujawa Praktyki rolno-leśne mogą w korzystny sposób oddziaływać na środowisko i plonowanie roślin uprawnych. Zadrzewienia wiatrochronne korzystnie oddziałują na mikroklimat pola, ograniczając parowanie wody z upraw rolnych. Wprowadzanie śródpolnych drzew i krzewów odpowiednich gatunków jest naturalną metodą zwalczania szkodników, ograniczając w ten sposób użycie pestycydów. Drzewa zwiększają również akumulację węgla w glebie. Pozwalają również zmniejszyć ryzyko przenoszenia się pożarów, dzięki odpowiedniemu układowi przestrzennemu drzew oraz zgryzaniu krzewów i warstwy zielnej przez zwierzęta w systemie leśno-pastwiskowym. Powyżej wymienione oddziaływania w znacznym stopniu redukują zmiany klimatyczne, do których Polskie rolnictwo jest zobowiązane w ramach polityki klimatyczno-energetycznej UE. Przejście od monokultur do systemów rolno-leśnych nie tylko wpływa korzystnie na środowisko, ale również ma pozytywne oddziaływanie społeczne i ekonomiczne. Rezultatem wprowadzenia inteligentnych praktyk rolniczych tego typu będzie wyższa jakość produktów, często zwiększenie plonów przy odpowiednim układzie drzew w przestrzeni rolniczej (np. poprzez poprawę mikroklimatu pola czy stabilizację gleby), zróżnicowana działalność produkcyjna, a co za tym idzie również wyższe dochody. 9

Więcej informacji: Strona internetowa: http://www.agroforestry.eu/pl/afinet/afinet www.facebook.com/agrolesnictwo Kontakt: Mgr inż. Małgorzata Ga łczyń ska Broker Innowacji AFINET Instytut Uprawy Nawożenia I Gleboznawstwa -Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy e-mail: mgalczynska@iung.pulawy.pl Dr inż. Robert Bore k Przedstawiciel Polski w projekcie AFINET Instytut Uprawy Nawożenia I Gleboznawstwa -Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy e-mail:rborek@iung.pulawy.pl 10