MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI. Biuro Prasowe

Transkrypt

1 MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Biuro Prasowe Warszawa, ul. Wspólna 30, tel.: (22) rzecznik.prasowy@minrol.gov.pl W odniesieniu do pytań dotyczących wymogów wybranych pakietów i wariantów Działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że szczegółowe zasady realizacji zobowiązań w ramach tego działania zostały uregulowane w rozporządzeniu rolnośrodowiskowo-klimatycznym 1. Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW , rekompensują rolnikom poniesione koszty i utracone dochody związane z realizacją 5-letnich zobowiązań tj. realizacją określonego dla danego pakietu/wariantu zestawu wymogów, w celu osiągnięcia założonych celów środowiskowych. Skutkiem niespełnienie przez rolnika wymogów w ramach zobowiązania jest, co do zasady, zastosowanie sankcji zgodnie z art. 35 rozporządzenia 640/ Jeżeli rolnik nie jest w stanie wykonać wymogów podjętego zobowiązania rolno-środowiskowoklimatycznego PROW , z przyczyn od niego niezależnych tj. w związku z wystąpieniem siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, zastosowanie maja przepisy UE w tym m.in. art. 4 rozporządzenia 640/2014. W takiej sytuacji: 1) płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna za dany rok jest przyznana w pomniejszonej wysokości rolnik nie otrzymuje płatności za te części zobowiązania (wymogi), których nie wykonał, 2) nie są stosowane kary administracyjne tj. sankcje (w tym sankcje wsteczne rolnik nie jest zobowiązany do zwrotu wcześniej otrzymanych płatności) w związku z niespełnieniem wymogów podjętego zobowiązania. Warunkiem zastosowania powyższego podejścia jest zgłoszenie przypadku wystąpienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności przez beneficjenta lub upoważnioną przez niego osobę (na piśmie, wraz z odpowiednimi dowodami) właściwemu organowi w ciągu 15 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności - w przypadku Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Działanie rolno-środowiskowoklimatyczne objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz.U. poz. 415, z późn. zm.) 2 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 640/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli oraz warunków odmowy lub wycofania płatności oraz do kar administracyjnych mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz. Urz. UE L 181 z , str. 48 oraz Dz. Urz. UE L 225 z , str. 41)

2 Organem właściwym w powyżej sprawie jest kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Należy przy tym podkreślić, że każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów występujących w sprawie. W postępowaniu w sprawie przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, zgłoszone przez rolnika wystąpienie okoliczności nadzwyczajnych lub siły wyższej podlega ocenie pod kątem ich wpływu na spełnienie warunków i wymogów realizowanego zobowiązania. Wykoszenie całej łąki, bez pozostawienia powierzchni nieskoszonych np. w ramach wariantu 4.6./5.6. Półnaturalne łąki wilgotne oznaczałoby popełnienie uchybienia w przestrzeganiu wymogów podjętego przez rolnika zobowiązania. Należy wskazać, że m.in. w ramach tego wariantu, przepisy rozporządzenia dopuszczają dla działek rolnych nieprzekraczających powierzchni 1 ha zrezygnowanie z pozostawiania powierzchni nieskoszonych i koszenie co roku całej działki rolnej lub pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej wynoszącej 15-20% powierzchni tej działki, jeżeli ekspert przyrodniczy dopuści taką możliwość. Podobnie skoszenie łąk objętych zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym, w terminie wcześniejszym niż wskazany w przepisach rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego oznaczałoby popełnienie uchybienia w przestrzeganiu wymogów zobowiązania. Skutkiem niespełnienia wymogów jest, co do zasady, zastosowanie sankcji. W ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego międzyplony powinny być stosowane w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone oraz w ramach Pakietu 2. Ochrona gleb i wód. W ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone międzyplony stosowane są, jako praktyka dodatkowa mająca na celu zwiększenie zawartości substancji organicznej w glebie. Zgodnie z przepisami rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego międzyplon w ramach tego pakietu powinien być wysiewany w terminie do dnia 1 października, przy jednoczesnym zakazie wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed dniem 15 lutego. W przepisach rozporządzenia rolno-środowiskowoklimatycznego nie określono zakazu wykorzystania takiego międzyplonu na pasze, w tym jego spasania. Ponadto, zgodnie z przepisami rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, w ramach wariantu 2.1. Międzyplony obowiązują m.in. następujące wymogi: - zakaz wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca; - przyoranie biomasy międzyplonu, z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym;

3 - dopuszczalne spasanie mieszanek roślin jarych jesienią, a mieszanek roślin ozimych lub mieszanek roślin jarych i ozimych wiosną, jeżeli doradca rolnośrodowiskowy dopuści taką możliwość. Jak wynika z powyższego, w ramach Pakietu 1. nie zakazuje się spasania międzyplonów, natomiast w ramach wariantu 2.1. spasanie międzyplonów jest dopuszczone, jeżeli doradca rolnośrodowiskowy dopuści taką możliwość. W ramach Pakietu 1. i wariantu 2.1. nie ustanowiono również zakazu wykorzystania międzyplonu na pasze. Zatem, jeśli wykorzystanie międzyplonu na pasze nie będzie jednocześnie oznaczało nieprzestrzegania wymogów tego pakietu lub wariantu, to jest ono dozwolone. Wymogi poszczególnych pakietów i wariantów Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego były konstruowane tak, aby ich realizacja przyczyniała się do osiągnięcia określonych celów środowiskowych i klimatycznych. Kształt tego Działania, w tym jego wymogi, zostały określone już na poziomie dokumentu PROW w wyniku długotrwałych negocjacji z Komisją Europejską. Wystąpienie niekorzystnych warunków pogodowych nie może stanowić przesłanki do wprowadzenia zasadniczych zmian w kluczowych dla działania wymogach. Należy jednak podkreślić, że niekorzystne warunki pogodowe, które uniemożliwią przestrzeganie przez beneficjenta wymogów Działania, może być uznane przez ARiMR za nadzwyczajną okoliczność lub przypadek siły wyższej, co szczegółowo opisano w początkowej części pisma. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że pytanie Czy susza nie powoduje zagrożenia pożarowego większego niż korzyść z zebrania pokosu? jest niezrozumiałe. W szczególności nie jest jasne, jaki związek między koszeniem TUZ a zagrożeniem pożarowym ma na myśli autor pytania. Ponadto należy poinformować, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie jest właściwy do oceny zagrożenia pożarowego. Jednocześnie należy wyjaśnić, że przepisy dotyczące zasad i warunków przyznawania płatności bezpośrednich nie nakładają na rolników obowiązku wykoszenia trwałych użytków zielonych. Co do zasady płatności bezpośrednie przysługują do powierzchni użytków rolnych (grunty orne, trwałe użytki zielone, pastwiska trwałe lub uprawy trwałe, w tym szkółki i zagajniki o krótkiej rotacji) wykorzystywanych przez cały rok kalendarzowy (z wyjątkiem przypadków działania siły wyższej lub okoliczności nadzwyczajnych) do prowadzenia działalności rolniczej lub wykorzystywanych głównie do prowadzenia działalności rolniczej.

4 Działalność rolnicza, zgodnie z art. 4 ust. 1 lit c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/ oznacza: - produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych, w tym zbiory, dojenie, hodowlę zwierząt oraz utrzymywanie zwierząt do celów gospodarskich; - utrzymywanie użytków rolnych w stanie nadającym się do wypasu lub uprawy bez konieczności podejmowania działań przygotowawczych wykraczających ponad zwykłe praktyki rolnicze, w oparciu o kryteria ustanowione przez państwa członkowskie. W przypadku Polski, zgodnie z 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu (Dz. U. poz. 351, ze zm.), grunty uznaje się za pozostające w stanie nadającym się do wypasu lub uprawy, jeżeli został na nich przeprowadzony przynajmniej jeden zabieg agrotechniczny, mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności, w terminie do dnia 31 lipca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, a w przypadku gruntów, na których znajdują się cenne siedliska przyrodnicze oraz siedliska lęgowe ptaków, zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pomocy finansowej w ramach: Programu rolnośrodowiskowego objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata w terminie i zakresie określonych w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ; Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata w terminie i zakresie określonych w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Na gruntach ugorowanych, które zostały zadeklarowane we wniosku o przyznanie płatności jako obszar proekologiczny, ww. zabieg agrotechniczny, mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności, należy wykonać w terminie do dnia 31 października roku, w którym został złożony ten wniosek. Powyższy przepis został celowo sformułowany w taki sposób, aby nie ograniczać rolnikom możliwości wyboru zabiegu. Dlatego też przedmiotowy przepis dopuszcza przeprowadzenie każdego zabiegu, którego efektem będzie usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności na użytkach rolnych i utrzymanie ich w takim stanie, aby w dowolnym momencie można było przywrócić je do produkcji, hodowli lub uprawy produktów rolnych. Należy jednak podkreślić, że przepis ten dotyczy gruntów, na których nie jest prowadzona produkcja, hodowla lub uprawa produktów rolnych. 3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 608, ze zm.).

5 Natomiast trwałe użytki zielone, zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. h ww. rozporządzenia 1307/2013, to grunty wykorzystywane do uprawy traw lub innych pastewnych roślin zielnych. Jednocześnie należy poinformować, że zgodnie z art. 4 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 640/2014, w odniesieniu do płatności bezpośrednich, gdy beneficjent nie jest w stanie spełnić kryteriów kwalifikowalności lub innych obowiązków w wyniku siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, zachowuje on prawo do pomocy w odniesieniu do obszaru lub zwierząt, które były kwalifikowalne w chwili wystąpienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności. Przypadki siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności zgłasza się na piśmie właściwemu organowi wraz z odpowiednimi dowodami wymaganymi przez właściwy organ, w ciągu piętnastu dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności. Zgodnie z art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 4, siła wyższa i nadzwyczajne okoliczności mogą zostać uznane w szczególności w następujących przypadkach: a) śmierć beneficjenta; b) długoterminowa niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu; c) poważna klęska żywiołowa powodująca duże szkody w gospodarstwie rolnym; d) zniszczenie w wyniku wypadku budynków inwentarskich w gospodarstwie rolnym; e) choroba epizootyczna lub choroba roślin dotykająca, odpowiednio, cały inwentarz żywy lub uprawy należące do beneficjenta lub część tego inwentarza lub upraw; f) wywłaszczenie całego lub dużej części gospodarstwa rolnego, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu złożenia wniosku. Jednocześnie należy poinformować, że sprawdzenia warunków kwalifikowalności do danego wsparcia każdorazowo dokonuje organ prowadzący postępowanie o przyznanie płatności w toku tego postępowania. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2017 r. poz. 278, ze zm.) w sprawach dotyczących płatności bezpośrednich właściwy jest kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę rolnika. Zgodnie z art. 31 ustawy, kierownik biura powiatowego Agencji jest również właściwy w sprawach uznawania przypadków działania siły wyższej lub wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności. 4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 549, ze zm.).