Ziemia w aktualnym programie Strategia rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego w latach

Transkrypt

1 Ziemia w aktualnym programie Strategia rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego w latach Dr inż. Jarosław Rzepa Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Debata Ziemia warsztat pracy rolnika z cyklu Z Marszałkiem o rolnictwie Koszalin, 3 czerwca 2011r. 1

2 Liczba mieszkaoców obszarów wiejskich % mieszkaoców obszarów wiejskich Wydział Rolnictwa i Rybactwa Ryc. 1. Zmiany liczby mieszkaoców obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego w latach ,5% ,3% ,1% 30,9% 30,7% 30,5% 30,3% obszary wiejskie % województwa 30,3% 30,5% 30,6% 30,7% 30,7% 30,8% 31,0% 31,1% 31,2% 31,3% 31,1% 30,1% źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych GUS 2

3 Ryc. 2. Powierzchnia geodezyjna województwa zachodniopomorskiego 5% 8% powierzchnia użytków rolnych ( ha) grunty rolne zabudowane ( ha) 49% grunty leśne oraz zadrzewione ( ha) 37% grunty pod wodami ( ha) pozostałe ( ha) 1% źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych GUS 2010r. 3

4 Ryc. 3. Powierzchnia użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim 0,5% 2,7% 20,1% grunty orne ( ha) łąki trwałe oraz pastwiska( ha) sady (5 149 ha) pozostałe ( ha) 76,7% źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych GUS 2010r. 4

5 Ryc. 4. Użytki rolne wg klas bonitacyjnych w województwie zachodniopomorskim 8,2% 0,0% * 1,1% 2,6% Klasa I (1 ha) 62,9% Klasa II (9 739 ha) Klasa III ( ha) 25,2% Klasa IV ha) Klasa V ( ha) Klasa VI ( ha) źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych GUS 2010r. 5

6 Ryc. 5. Zróżnicowanie wskaźnika jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Wydział Rolnictwa i Rybactwa Źródło: Koncepcja zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego, Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej w Szczecinie. 6

7 Ryc. 6. Obszary ONW w województwie zachodniopomorskim Źródło: Opracowanie (w strategii) na podstawie załącznika do Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2009r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. Nr 40 poz. 329 z późn. zm.) 7

8 Ryc. 7. Główne kierunki użytkowania gruntów rolnych w województwie zachodniopomorskim 1,8% 1,4% 7,6% 75,7% zboża ogółem ( ha) 13,5% rzepak ( ha) kukurydza ogółem ( ha) motylkowe grubonasienne razem ( ha) pozostałe ( ha) źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych ZODR Barzkowice 2011r. 8

9 5,9% 8,3% 7,9% 3,6% Ryc. 8. Struktura zasiewu zbóż w województwie zachodniopomorskim 3,4% 0,9% 0,5% 0,2% 23,2% 16,0% pszenica ozima ( ha) żyto ozime ( ha) jęczmieo jary ( ha) pszenica jara ( ha) owies ( ha) pszenżyto ( ha) mieszanki zbożowe jare ( ha) jęczmieo ozimy (20110 ha) pszenżyto jare ( ha) gryka (5 175 ha) żyto jare (2 617 ha) mieszanki zbożowe (980 ha) 14,1% 16,0% źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych ZODR Barzkowice 2011r. 9

10 powierzchnia [tys. ha] udział % w kraju Wydział Rolnictwa i Rybactwa 120,0 Ryc. 9. Powierzchnia gospodarstw ekologicznych w województwie zachodniopomorskim 25,0% 100,0 20,0% 80,0 15,0% 60,0 10,0% 40,0 20,0 5,0% 0, pow. [tys. ha] 9,5 15,5 27,0 30,4 59,0 56,1 68,4 95,9 udział w kraju 15,5% 14,8% 16,2% 13,3% 20,5% 17,8% 18,6% 18,3% 0,0% Źródło: Opracowanie własne WRiR na podstawie danych GIJHARS 10

11 Liczba producentóww [szt] Udział w kraju [%] Wydział Rolnictwa i Rybactwa Ryc. 10. Liczba producentów ekologicznych w województwie zachodniopomorskim ,0% ,0% ,0% 8,0% 6,0% 4,0% 500 2,0% Liczba prod Udział w kraju 3,7% 4,7% 5,6% 7,5% 9,0% 9,5% 10,0% 11,6% 0,0% Źródło: Opracowanie własne WRiR UM WZ na bazie danych GIJHARS 11

12 Tab. 1. Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze i nieleśne w województwie zachodniopomorskim w latach Wyszczególnienie Liczba złożonych wniosków o zaopiniowanie zmiany przeznaczenia użytków rolnych klas I-III, o pow powyżej 0,50 ha Wydane opinie (powierzchnia w ha) 476,66 211,55 373,94 458,05 390,04 w tym: pozytywne 473,27 191,35 220,01 191,79 174,33 negatywne 3,39 20,2 153,93 266,26 215,74 Liczba złożonych wniosków o wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia użytków rolnych klasy IV oraz klas V-VI pochodzenia organicznego, o pow. powyżej * * 1,00 ha Wydanie decyzji (powierzchnia w ha) 838,18 554, ,01 * * w tym: wyrażenie zgody 828,11 541,22 623,27 * * brak zgody 10,07 13,74 206,70 * * umorzenie postępowania * ,04* * ustawa z dnia r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (nie dotyczy gruntów w granicach administracyjnych miast oraz gruntów klasy IV, V i VI na obszarach wiejskich) źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ 12

13 PRZEKSZTAŁCENIA W ROLNICTWIE Oddział Terenowy ANR w Szczecinie wraz z Filią w Koszalinie po zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej, Państwowego Funduszu Ziemi oraz z innych źródeł przejął w roku 1991 do Zasobu WRSP nieruchomości o powierzchni ogółem ha. Według stanu na koniec grudnia 2010 r. w Oddziale Terenowym ANR w Szczecinie pozostało 384,3 tys. ha. 13

14 Ryc. 11. Struktura rozdysponowania gruntów *ha+przejętych w województwie zachodniopomorskim do Zasobu WRSP na dzieo ,8% 1,4% 7,1% 51,7% trwałe rozdysponowanie Zasobu ( ha) grunty rozdysponowane nietrwale ( ha) grunty "obce" w Zasobie ( ha) grunty do rozdysponowania ( ha) źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych ANR Szczecin 2010r. 14

15 Ryc. 12. Struktura rozdysponowania trwałego gruntów *ha+ przejętych w województwie zachodniopomorskim do Zasobu WRSP na dzieo 31 grudnia 2010r. 8,3% 1,8% 1,4% 0,7% 0,5% sprzedaż i odpłatne przekazanie ( ha) 8,5% nieodpłatne przekazanie Lasom Paostwowym ( ha) nieodpłatne przekazanie jednostkom uprawnionym w ustawie Prawo Wodne ( ha) nieodpłatne przekazanie kościelnym osobom prawnym (7 351 ha) nieodpłatne przekazanie Jednostkom Samorządu Terytorialnego (5 588 ha) nieodpłatne przekazanie innym podmiotom (2 844 ha) pozostałe trwałe rozdysponowanie (2 256 ha) 78,8% źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych ANR Szczecin 2010r. 15

16 Tab. 2. Informacja o dzierżawie i sprzedaży gruntów podmiotom z udziałem kapitału zagranicznego w województwie zachodniopomorskim. Kraj pochodzenia kapitału powierzchnia aktualna powierzchnia w sprzedana w ha dzierżawie w ha Austria 64,54 Belgia 2,05 317,84 Dania 4 523, ,63 Francja 488, ,35 Francja, Belgia 20,54 307,23 Francja-24,5, USA-24,5 0,06 Grecja 18,19 Hiszpania 2,16 Holandia 1 868, ,96 Irlandia 63,37 Luksemburg 197,78 Niemcy , ,91 Nigeria 75,85 Norwegia 501,45 8,40 Portugalia 5,46 Szkocja 15, ,60 Szwajcaria 613,71 Szwajcaria - 47,7%, Szwecja-7,4% 2,32 Szwecja 433, ,39 Wielka Brytania 1 206,48 Włochy 855,69 Razem , ,11 Żródło: Opracowanie włąsne WRiR UM WZ na podstawie danych ANR 16

17 Tab. 3. Sprzedaż i dzierżawa nieruchomości Zasobu WRSP podmiotom z udziałem kapitału zagranicznego w województwie zachodniopomorskim - stan na dzień 31 maja 2011 r. - Wyszczególnienie jedn. wartości Sprzedaż Liczba umów sprzedaży cudzoziemcom szt 22 Powierzchnia sprzedana cudzoziemcom w ha ha 143 Liczba umów sprzedaży podmiotom polskim z udziałem zagranicznym szt 178 Powierzchnia sprzedana podmiotom polskim z udziałem zagranicznym w ha ha Dzierżawa cudzoziemcom i spółkom kontrolowanym przez kapitał zagraniczny Liczba zawartych umów dzierżawy szt 245 Liczba trwających umów dzierżawy szt 182 Powierzchnia wydzierżawiona narastająco ha Aktualna powierzchnia dzierżawy ha podmiotom polskim z udziałem zagranicznym Liczba zawartych umów dzierżawy szt 220 Liczba trwających umów dzierżawy szt 93 Powierzchnia wydzierżawiona narastająco ha Aktualna powierzchnia dzierżawy ha Żródło: Opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych ANR 17

18 Tab. 4. Wnioski, powierzchnia oraz płatności bezpośrednie do gruntów l.p. Specyfikacja Jednostki Jednolita płatnośd obszarowa Uzupełniająca płatnośd obszarowa Dopłaty do obszarów ONW Liczba złożonych 1. wniosków 2. Powierzchnia deklarowana Kwota zrealizowanych 3. płatności szt ha tys. zł źródło: Opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych GUS 2010 r 18

19 Ryc. 13. Charakterystyka wielkości gospodarstw rolnych w województwie zachodniopomorskim 3,5% 4,0% 2,0% 10,3% 34,1% 0-1 ha (19 263) 1-5 ha (15 923) 5-15 ha (10 119) ha (5 804) 17,9% ha (1 996) ha (2 239) powyżej 100 ha (1 107) 28,2% źródło: opracowanie własne WRiR UM WZ na podstawie danych GUS 2010r. 19

20 branża wg sekcji PKD Wydział Rolnictwa i Rybactwa Ryc. 14. Pracujący na obszarach wiejskich województwa zachodniopomorskiego wg rodzaju działalności w latach 2002 i dane GUS rolnictwo przemysł i budownictwo usługi nierynkowe usługi rynkowe łowiectwo i leśnictwo; rybactwo liczba pracujących 20

21 Opracowanie: Jarosław Rzepa Elżbieta Nowak Czesław Kołodziejczyk Mariusz Płocharski 21