OTYŁOŚĆ istotny problem zdrowotny Barbara Zahorska-Markiewicz Prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością
OTYŁOŚĆ Co to jest? Konsekwencje dla zdrowia Epidemiologia Przyczyny epidemii Koszty Strategia redukcji
OTYŁOŚĆ jest chorobą przewlekłą, charakteryzującą się zwiększeniem tłuszczowej masy ciała [ mężczyźni > 25 %, kobiety > 30% masy ] BMI (kg/m2) > 30 Otyłość brzuszna - obwód talii mężczyźni > 94 cm, kobiety > 80 cm
Konsekwencje dla zdrowia ZESPÓŁ METABOLICZNY Cukrzyca Nadciśnienie Dyslipidemia Choroby serca Zwyrodnienie stawów Dna moczanowa Niewydolność oddechowa Kamica żółciowa Stłuszczenie wątroby Zaburzenia hormonalne Torbielowatość jajników Zaburzenie płodności Rak sutka, okrężnicy, macicy Ryzyko anestezjologiczne Nieprawidłowości płodu Obniżenie jakości życia: brak samoakceptacji wygłądu niska samoocena depresja izolacja społeczna kłopoty z zatrudnieniem wczesna renta
Epidemiologia otyłości WHO : miliard ma nadwagę 300 milionów otyłość Kraje rozwinięte 15 30% otyłość Polska ponad 50% nadwaga 20% otyłość
WOBASZ (2003-2005) Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badania Stanu Zdrowia Ludności Próba populacji 13 545 Wiek 20-74 Występowanie % Kobiety Mężczyźni Nadwaga 48.1 61.0 Otyłość 20.2 20.6
Otyłość w Warszawie % (Pol MONICA) Kobiety Mężczyźni 1984 28 19 1993 29 22 2001 24 26
Przyczyny epidemii otyłości Styl życia za dużo jedzenia, za mało ruchu Żywienie często poza domem fast food, napoje słodzone, duże porcje, za mało warzyw i wody Aktywność fizyczna - u 60 % brak aktywności, siedząca praca Rekreacyjna aktywność fizyczna Finlandia 30%, Niemcy 20%, Polska 6% Czynniki genetyczne
Jak technika zwiększa masę ciała Pilot i telefon komórkowy zmniejsza chodzenie 20 x 18 m = 360 m/dz Roczna redukcja wynosi 360x365 = 130 000 m 130 km = 30 h marszu 1 h marszu = 240 kcal Oszczędzona energia =7200kcal 1 kg tkanki tłuszczowej
Kompleksowe leczenie otyłości dieta modyfikacja zachowań aktywność fizyczna lekarz dietetyk psycholog rehabilitant leki : pobór pokarmu termogeneza wchłanianie (Sibutramina) (Orlistat)
Efekty odległe własne: po latach 5-30 % po 10-10 % Utrata wagi >5% Finnish Diabetes Prevention Study Diabetes PP Study TOHP II Study 43% 38% 13% 1 rok 2.8 lat 3 lata
Korzyści z odchudzenia Otyłość Cukrzyca Glike ikemia HbA 1c Nadciśnienie Skurczowe Rozkurczowe Dyslipidemia Cholesterol całk. Trójglicerydy HDL Cholesterol Redukcja 10% masy ciała
Koszty otyłości indywidualne i społeczne Indywidualne : choroby towarzyszące obniżenie jakości życia Społeczne : Koszty bezpośrednie otyłości >7% całkowitych kosztów opieki zdrowotnej w Europie (porównywalne z nowotworami) Koszty - powikłań 98% bez komplikacji 2% (Szwajcaria) Koszty pośrednie: zmniejszona wydajność pracy, absencja chorobowa, renta
Badania w Niemczech wykazały, że grupa 9 tysięcy pacjentów po odchudzaniu zmniejszyła o 20% zużycie leków na nadciśnienie i cukrzycę
otyłość: koszty kryzys ekonomiczny : otyłość polityczna okazja szukanie oszczędności
Strategia redukcji otyłości TV, radio, prasa kreowanie mody zdrowego stylu życia Poprawa jakości żywności: zamiast przemysłowej - gospodarstwa domowe, lokalna dystrybucja, zamiast fast food - szkolne kuchnie, warzywa, woda aktywności fizycznej: strefy piesze, ścieżki rowerowe, parki, boiska, transport publiczny
Narodowy Fundusz Zdrowia Regionalne Poradnie Kompleksowego Leczenia Otyłości (lekarz, dietetyk, psycholog, rehabilitant) - leczenie otyłych pacjentów zwłaszcza z otyłością znacznego stopnia i dużym zagrożeniem czynnikami ryzyka - organizacja zapobiegania i leczenia otyłości w regionie - szkolenie lekarzy i współpracujących w kompleksowym leczeniu
Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością Edukacja Zjazdy, konferencje, szkolenia, warsztaty (6500 lekarzy) Materiały edukacyjne ( B. Zahorska-Markiewicz ) na zlec. Min. Zdrowia wdrożenie projektu cel. PCZ 004-18 Zasady postępowania w otyłości ZODIAK program zdrowego odchudzania Folder, poradnik dla pacjentów i plakat Nauka i praktyka w leczeniu otyłości Czasopismo "Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii" Współpraca międzynarodowa EASO, IASO ( European, International Association for the Study of Obesity) OMTF (Obesity Management Task Force) SCOPE (Specialist Certification of Obesity Professional Education)
Odchudzamy Polaków Kampania społeczno-edukacyjna 9-15 marzec 2009 1600 poradni udzieliło ponad 33 000 konsultacji bezpłatnie Mobilna Przychodnia w 8 miastach przebadano 2 000 osób rozdano kilkanaście tysięcy broszur informacyjnych
Program zwalczania otyłości Ministerstwa Zdrowia współpraca międzyresortowa uwzględniająca dotychczasowe doświadczenia i wyniki badań naukowych Sejmowa Komisja Zdrowia Narodowy Fundusz Zdrowia Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością II Zjazd Szczecin 15-17 październik 2009 sesja na temat polityki zdrowotnej