PSZENICA W ostatnim tygodniu na rynku surowców dominowały nieprzerwanie informacje z krajów Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Znamienny okazał się również wyższy niż oczekiwano odczyt CPI i PPI w Chinach. Duże zmiany wywołują także informacje napływające z Japonii, które mogą krótkoterminowo wpływać na ruchy cen na rynkach. W miniony czwartek (1.3.211) Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) opublikował kolejną prognozę dotyczącą rynków surowców rolnych. Analizę raportu i sytuacji na rynkach pszenicy, kukurydzy i soi oraz prognozy dla rynków popularnych,,softów prezentujemy w dalszej części raportu. Złoto od ponad dwóch tygodni utrzymuje się powyżej psychologicznej bariery $14 za uncję. Wydarzenia w Japonii i w Libii wspierają niepewność na rynkach windujące ceny surowca. 15.3.211 ROPA BRENT Zmiana zapasów w USA(mln brk.) +2,5 Cena($) za baryłkę 112,5 Tyg. zmiana ceny -,6% MIEDŹ Zmiana zapasów na LME( tys. ton) -1,15 Cena($) za tonę 925 Tyg. zmiana ceny -4% ZŁOTO Cena($) za uncję 1425 Tyg. zmiana ceny -,1% Źródło: Bloomberg, EIA, XTB Ceny miedzi w ciągu tygodnia spadły o ponad 3 % na skutek wyższej niż oczekiwano inflacji w Chinach. W lutym CPI wzrósł o 4,9% r/r (prognoza 4,7%), PPI wzrósł o 7,2% r/r (prognoza 6,9%). Srebro, którego ceny w ciągu roku wzrosły o ponad 1%, odnotowało w dniach 7.3-11.3 5% korektę, by następnie w ciągu kilku godzin pod wpływem informacji o trzęsieniu ziemi w Japonii powrócić do cen w powyżej $35 za uncję. Sezon 21/211 Pszenica Kukurydza Soja Bawełna Zapasy w mln ton 181,9 123,14 58,33 42,33 Bilans w mln ton -15,42-21,4 1,8-1,66 Cena za 1 buszli($) 716,15 665,73 134,9 194,38 Tygodniowa zmiana ceny -8% -5% -3,5% -7,8% Roczna zmiana ceny +49% +83% +44% +142,5% Źródło: USDA, XTB
Rynki surowców rolnych w centrum uwagi Pszenica, kukurydza i soja to trzy najważniejsze surowce rolne, które w ostatnim czasie przyciągają pilną uwagę inwestorów. Surowce te są bardzo dobrymi substytutami w produkcji artykułów spożywczych i pasz. Konkurują one również wzajemnie o areał. Największymi producentami kukurydzy są Stany Zjednoczone, Chiny i Meksyk. Największymi producentami pszenicy są Unia Europejska, Chiny i Rosja. Największymi producentami soi są Stany Zjednoczone, Brazylia i Argentyna. Tym właśnie krajom z uwagą przyglądają się inwestorzy analizując sytuację pogodową, plony oraz wszelkiego rodzaju decyzje polityczne mogące mieć skutek na globalne rynki rolne. Najważniejszym źródłem danych, prognoz i analiz rynków surowców rolnych jest Amerykański Departament Rolnictwa, który raz w miesiącu publikuje dogłębny raport na temat globalnego popytu i podaży. Wzrosty cen owych surowców, zapoczątkowane wiosną 21r. są szeroko komentowanym wydarzeniem na świecie. Fatalne warunki pogodowe w krajach największych producentów i decyzje polityczne ograniczające eksport w niektórych krajach wywołały znaczny spadek produkcji, spadek poziomu bilansu i zapasów na świecie. Ceny na rynkach osiągnęły poziomy bliskie historycznym rekordom z 28 r. stając się jedną z przyczyn zamieszek w biednych krajach Afryki Północnej i na Bliskim Wschodzie.
Najnowszy raport USDA Marcowy raport Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa odnośnie prognoz dla sezonu 21/211 przynosi nowe informacje na temat sytuacji na rynkach rolnych. Jego wydźwięk ma charakter lekko niedźwiedzi, szczególnie dla rynku pszenicy. Analitycy USDA prognozują poprawę poziomu zapasów pszenicy i wzrost bilansu o 3,4 mln ton. U źródeł owych zmian leży korzystna dla upraw pogoda w Ameryce Południowej i spadek popytu ze strony Rosji, której krajowa podaż, na skutek embarga zaspokaja wewnętrzne potrzeby w stopniu większym niż wcześniej prognozowano. Prognozy dla rynku kukurydzy nie uległy znacznym zmianom. Na rynku soi spodziewać się zaś można wzrostu poziomu bilansu o ok. 1 mln ton, na skutek wzrostu produkcji w Brazylii i w Chinach. Na rynki spływają też już pierwsze prognozy dotyczące nadchodzące sezonu 211/212. Chińskie źródła prognozują wzrostu produkcji pszenicy w swoim kraju o ponad 2 mln ton. Australijski Departament Rolnictwa spodziewa się znacznych wzrostów produkcji i spadków cen pszenicy (-19%) i soi (-8%) na rynkach światowych. USDA prognozy na kolejny sezon opublikuje dopiero 11 maja br. Korzystnie na spadki cen wpłynąć mogą również wszelkiego rodzaju decyzje polityczne rozluźniające wprowadzone wcześniej embarga i regulacje rynków rolnych (według nieoficjalnych źródeł Ukraina planuje zwiększenie kwot eksportowych na pszenicę od początku kwietnia). 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Historyczne zmiany cen i produkcji pszenicy 21- dziś 27-291994-19961987-1989 zmiana ceny zmiana produkcji pszenicy w kolejnym sezonie po danym okresie (w stosunku do początku badanego okresu)
Historyczne kryzysy na rynku zbóż Patrząc na statystki rynku zbóż, można dojść do wniosku że podczas ostatnich trzech okresów z dużym deficytem na rynku i znaczącym wzrostem cen, silna reakcja zwiększająca produkcję miała miejsce najpóźniej w kolejnym sezonie po 2 sezonach wysokich cen na rynku. Najbliższy nam historycznie deficyt na rynku w latach 27-29 wywindował ceny na rekordowe poziomy (w sezonie 26/27 wyniósł 21,65 mln ton). Potężnym wzrostom cen sprzyjał również rekordowo niski poziom zapasów analizowanych trzech głównych surowców rolnych (pszenica, kukurydza, soja), pokrywający łącznie tylko 31,3 tyg. konsumpcji w sezonie 27/28, podczas gdy średni historyczny poziom zapasów wynosi 36,8 tyg. W czasach kryzysów na rynków zbóż w latach 1994-1996 i 1987-1989 wzrost cen nie był tak znaczący, gdyż poziomy zapasów były blisko lub nawet powyżej średniej historycznej. Największy historycznie łączny deficyt odnotowano w sezonie 1988/1989. Wyniósł on 73,54 mln ton. Jednak wzrosty cen w tamtym okresie również zostały zamortyzowane względnie wysokim poziomem zapasów - ok. 4 tyg. globalnej konsumpcji. Dziś sytuacja wygląda zdecydowanie lepiej, producenci od początku sezonu spodziewali się wysokich cen na wszystkich rynkach i mogli to szybciej uwzględnić w swoich planach produkcji. Dzisiejszemu deficytowi nie towarzyszą również tak niskie zapasy jak to miało miejsce 4 lata temu (dziś łącznie na wszystkich trzech rynkach 33,7 tyg.), tymczasem wzrost cen wyniósł już średnio 6%. W ciągu 2 lat zmieniła się także struktura produkcji zbóż na świecie. Wzrosło znaczenie krajów azjatyckich, w których dużą rolę odgrywa polityka państwa, która w najbliższym okresie powinna dodatkowo wspierać zwiększanie wydajności produkcji rolnej. 39 37 35 33 31 29 27 25 Poziom łącznych zapasów (tyg. konsumcji) 21/211 F 27/28 1995/1996 1989/199
Wnioski Według naszej oceny sytuacja na rynkach pszenicy, kukurydzy i soi powinna się zmieniać pod wpływem napływających na rynek prognoz i informacji. Spadki w najbliższych kilku miesiącach wydają się dużo bardziej prawdopodobne niż wzrosty, przy utrzymywaniu się popytu globalnego na stabilnym poziomie. Gospodarstwa rolne motywowane historycznie dużymi marżami (tak jak to miało miejsce w latach 1987-89, 1994-96, 27-9) i decyzjami politycznymi wspierającymi ubezpieczanie upraw i kredyty na produkcję (m.in. w Brazylii) powinny zwiększać areał i intensywność upraw. W kolejnym sezonie, w przypadku braku dużych zawirowań pogodowych, produkcja powinna powrócić do poziomów z sezonu 29/21. Pod jej wpływem można spodziewać się uwolnienia eksportu przez bardzo dużego gracza na rynku pszenicy, jakim jest Rosja (17% produkcji światowej). Warto również zwrócić uwagę, że kulminacji poprzedniej bańki cenowej na rynku surowców rolnych towarzyszyły początkowo ostrożne prognozy USDA odnośnie wzrostu produkcji. Tym samym pozornie niewielka poprawa prognozowana przez USDA wraz z doniesieniami odnośnie możliwego wzrostu produkcji w przyszłym sezonie i historycznymi zależnościami pomiędzy ceną a produkcją sugerują, iż ceny ziaren mogły już osiągnąć szczyty i będą w kolejnych miesiącach zniżkować. Duże znaczenie odegrają również pozytywne dane z amerykańskiego rynku pracy, które mogą zachęcić Fed do zacieśnienia polityki monetarnej i braku nowego programu skupu obligacji, tym zwiększając koszt pieniądza i zachęcając część inwestorów do zamykania długich pozycji na rynkach surowców. Zagrożenia dla scenariusza bazowego Z drugiej strony istnieje kilka czynników, które mogą pokrzyżować lub opóźnić spadek cen. Rosnące ceny ropy, zmniejszając marże producentów mogą skutecznie zniechęcać do znacznego zwiększania produkcji. Niepewna sytuacja w Afryce Północnej i na Bliski Wschodzie, może również sprzyjać popytowi na surowce rolne ze strony rządów, krajów ogarniętych zamieszkami, które kupując surowce rolne, będą próbowały załagodzić sytuację. Ryzykiem jest również odkładanie przez Fed kolejnych podwyżek stóp procentowych lub też wdrożenie nowego programu skupu obligacji Warty odnotowania jest również bardzo niski (bliski historycznym minimom i daleki od średniej) stosunek cen kontraktów na pszenicą do cen kontraktów na kukurydzę. Wynosi on obecnie ok. 1,5, podczas gdy średnia historyczna to 1,38. W przypadku spadków na rynkach, spodziewać się można dużo większej przeceny kukurydzy niż pszenicy 2,7 2,5 2,3 2,1 1,9 1,7 1,5 1,3 1,1,9,7 Stosunek cen kontraktów na pszenicę od cen kontraktów na kukurydzę sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty sty 7 72 74 76 78 8 82 84 86 88 9 92 94 96 98 2 4 6 8 1
Analiza techniczna rynku pszenicy. Cena pszenicy na światowych rynkach rosła systematycznie od początku czerwca 21 roku powodując wzrost wartości o ponad 1%. Spoglądając na wykres w sakli tygodniowej, najbardziej charakterystycznym elementem była korekta, która pojawiła się na przestrzeni czterech miesięcy (od sierpnia do listopada ubiegłego roku). Przybrała ona kształt formacji trójkąta (abcde), z którego nastąpiło wybicie górą doprowadzając do realizacji modelowego zasięgu tej struktury, a także do testu isotnej ekspansji Fibonacci ego równej 61,8% (strefa 874, 89,). Od strony technicznej, to właśnie te poziomy doprowadziły do obserwowanej obecnie przeceny pszenicy na globalnych rynkach czego potwierdzeniem jest ubiegłotygodniowe przełamanie linii trendu wzrostowego (zielona przerywana linia). Taki układ na wykresie pokazuje, iż pogłębienie spadków jest dalej prawdopodobne (zwłaszcza zdecydowana świeca podażowa wyrysowana od szóstego do trzynastego marca). Aktualnie potencjalnie silnym wsparciem powinien byd poziom 645,, gdyż w wcześniej jego okolice były już dwukrotnie testowane. Najbliższy opór natomiast znajduje się w rejonie 755,, gdzie przebiega wcześniej przełamane górne ograniczenie opisywanej formacji trójkąta oraz przełamana linia trendu wzrostowego.
KONTAKT Dział Analiz dr Przemysław Kwiecieo, Główny Ekonomista, przemysław.kwiecien@xtb.pl, nr tel. (22) 21 95 78 Marcin Kiepas, marcin.kiepas@xtb.pl Daniel Kostecki, daniel.kostecki@xtb.pl Paweł Kordala, pawel.kordala@xtb.pl Obsługa klienta nr tel. (22) 21 95 6 3 25 2 15 1 5 Złoto- długie spekulacyjne pozycje netto na NYMEX (w tys.) 2 15 1 5-5 -1 Ropa- długie spekulacyjne pozycje netto na NYMEX (w tys.) Dom Maklerski X-Trade Brokers nie ponosi odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie informacji zamieszczonych w niniejszym opracowaniu. Żadna z zamieszczonych informacji nie może byd traktowana jako wytyczna, dyspozycja, obietnica czy zobowiązanie że inwestor osiągnie zysk lub zmniejszy swoje straty wykorzystując zamieszone na stronie informacje. Transakcje na instrumentach inwestycyjnych, w szczególności instrumentach wykorzystujących dźwignię finansową są z natury rzeczy spekulacyjne i mogą w efekcie przynieśd straty i zyski, przekraczające zaangażowany przez inwestora kapitał początkowy. 6 4 2-2 -4-6 -8 Pszenica - długie spekulacyjne pozycje netto na NYMEX (w tys.) 4 2-2 -4 Miedź - długie spekulacyjne pozycje netto na NYMEX (w tys.)