Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego materiał edukacyjny
Plan prezentacji I. Projekcja inflacji NBP - podstawowe zagadnienia II. Główne założenia projekcji inflacji NBP III. Sposób prezentacji projekcji inflacji NBP IV. Podsumowanie
I. Projekcja inflacji NBP - podstawowe zagadnienia
Projekcja inflacji NBP Projekcja NBP to scenariusz przyszłej ścieżki inflacji przy założeniu stałych stóp procentowych, opracowany na podstawie: modeli makroekonomicznych polskiej gospodarki opracowanych przez ekonomistów NBP wiedzy eksperckiej ekonomistów NBP
Cel opracowania projekcji Polityka pieniężna oddziałuje na inflację z długimi i zmiennymi opóźnieniami Projekcja jest jednym z elementów warunkujących dzisiejszą politykę pieniężną Projekcja inflacji wspomaga proces podejmowania decyzji przez RPP
Cel publikacji projekcji Publikacja projekcji inflacji: zwiększa przejrzystość polityki pieniężnej jest zgodna ze standardami komunikacji banków centralnych stosujących strategię bezpośredniego celu inflacyjnego
Przejrzystość polityki pieniężnej Prowadzi do lepszego zrozumienia polityki pieniężnej Wpływa stabilizująco na oczekiwania uczestników rynku odnośnie przyszłego kształtu polityki pieniężnej, zmniejsza wahania cen instrumentów finansowych Oczekiwania uczestników rynku odgrywają istotną rolę w transmisji impulsów pieniężnych (oczekiwana zmiana stóp NBP powoduje przesunięcie krzywej dochodowości)
Autorstwo i znaczenie projekcji Opracowana przez ekonomistów NBP Ważny element analizy makroekonomicznej polskiej gospodarki przedstawiany RPP Jedna z przesłanek decyzji RPP dotyczących kształtu polityki pieniężnej
Publikacja projekcji Cztery razy w roku w Raporcie o inflacji Omówienie projekcji inflacji NBP oraz założeń makroekonomicznych leżących u jej podstaw - w Raporcie o inflacji
II. Główne założenia projekcji inflacji NBP
Założenie stałej stopy procentowej Kluczowe założenie stała stopa referencyjna w horyzoncie projekcji na poziomie sprzed posiedzenia RPP po którym projekcja jest publikowana
Założenie stałej stopy procentowej - dlaczego? Stopy procentowe banku centralnego w przyszłości są uzależnione od rozwoju sytuacji gospodarczej, dlatego nie są znane ex ante Projekcja przy założeniu stałych stóp procentowych pomaga odpowiedzieć na pytanie: jak kształtowałaby się inflacja, gdyby RPP nie zmieniała stóp procentowych
Założenie stałej stopy procentowej - konsekwencje Projekcja nie opisuje najbardziej prawdopodobnego scenariusza inflacji w przyszłości Dlaczego? Bank centralny będzie podejmował działania zmierzające do utrzymania inflacji na poziomie zgodnym z celem inflacyjnym, a zatem stopy procentowe mogą zostać zmienione
Projekcja inflacji NBP a prognozy innych ośrodków badawczych Projekcja inflacji NBP nie uwzględnia potencjalnych zmian stóp procentowych Prognozy inflacji innych ośrodków badawczych uwzględniają przewidywane zmiany stóp procentowych Zatem projekcja inflacji NBP nie powinna być porównywana z prognozami inflacji innych ośrodków badawczych
Założenia dotyczące kształtowania się pozostałych zmiennych egzogenicznych Kurs EUR/USD na podstawie kontraktów terminowych Cena ropy naftowej na podstawie prognoz ośrodków zagranicznych (Dep. Energii USA) Ceny żywności szacowane przez ekspertów NBP (m.in. na podst. danych ARR, IERiGŻ i GUS) Kształt polityki fiskalnej na podstawie prognoz ekspertów NBP (m.in. na podst. Założeń do Ustawy Budżetowej i Programu Konwergencji) Popyt zagraniczny na podstawie prognoz ośrodków zagranicznych (OECD, MFW)
III. Sposób prezentacji projekcji inflacji NBP
Projekcja inflacji przedstawiana w Raporcie o inflacji: 1. Opis: rozdział pt. Projekcja inflacji 2. Ilustracja graficzna: wykres wachlarzowy (ang. fan-chart)
Horyzont projekcji Liczba kwartałów na jaką przygotowywana jest projekcja inflacji 9-12 kwartałów, zawsze do końca roku kalendarzowego
Jak czytać wykres wachlarzowy?
% 10 Wykres wachlarzowy (1) % 10 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 0 0-1 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane -2-2 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 NBP przedstawia projekcję inflacji na wykresie wachlarzowym. -1
% 10 9 8 7 6 Wykres wachlarzowy (2) % 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 2,5% +1 pkt. proc. -1 pkt. proc. 5 4 3 2 1 0-1 -2-2 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 Oś pionowa: stopa inflacji (przeciętna w kwartale) Oś pozioma: czas Ciągła pozioma linia: ciągły cel inflacyjny RPP
% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Wykres wachlarzowy (3) % 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane. 2003:12003:22003:32003:42004:12004:22004:32004:42005:12005:22005:32005:42006:12006:22006:32006:4-1 -2 Niebieska linia: stopa inflacji CPI w przeszłości
% 10 Wykres wachlarzowy (4) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane. 2003:12003:22003:32003:42004:12004:22004:32004:42005:12005:22005:32005:42006:12006:22006:32006:4 Czerwona linia: projekcja centralna przyszłej stopy inflacji CPI: dominanta (tj. najbardziej prawdopodobna ścieżka stopy inflacji przy założeniu stałych stóp procentowych)
% 10 9 Wykres wachlarzowy (5) Na każdy kolor wachlarza przypada 30% prawdopodobieństwa 8 7 6 5 4 3 2 30% 1 0-1 -2 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 Przy założeniu stałych stóp procentowych stopa inflacji w przyszłości ukształtuje się w przedziale zaznaczonym kolorem czerwonym z 30% prawdopodobieństwem
% 10 Wykres wachlarzowy (6) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 15 % 30 % 15 % 60 % -1 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane -2 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 Przy założeniu stałych stóp procentowych stopa inflacji w przyszłości ukształtuje się w przedziale zaznaczonym kolorami czerwonym i jasnoczerwonym z 60% prawdopodobieństwem
% 10 Wykres wachlarzowy (7) 9 8 7 6 5 15% 4 3 2 1 0-1 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane -2 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 60% 15% 90% Przy założeniu stałych stóp procentowych stopa inflacji w przyszłości ukształtuje się w przedziale zaznaczonym kolorami czerwonym, jasnoczerwonym i różowym z 90% prawdopodobieństwem
Proces kwantyfikacji niepewności i asymetrii Niepewność i asymetria dotyczące zmiennych egzogenicznych szacowane na podstawie ocen ekspertów NBP
Podstawowe własności projekcji inflacji Projekcja centralna - dominanta! najbardziej prawdopodobna ścieżka inflacji! znajduje się w najciemniejszym paśmie wykresu wachlarzowego, ale niekoniecznie w jego środku Niepewność szerokość wachlarza Asymetria rozkładu - ryzyko ukształtowania się inflacji powyżej/poniżej centralnej projekcji! Niesymetryczna szerokość przedziałów po obu stronach dominanty odzwierciedla asymetrię rozkładu! Projekcja centralna nie musi być równa medianie oraz wartości oczekiwanej
% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Przykład: ujemna asymetria rozkładu % 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane -2-2 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 Prawdopodobieństwo, że stopa inflacji ukształtuje się powyżej projekcji centralnej jest niższe niż prawdopodobieństwo, że stopa inflacji ukształtuje się poniżej projekcji centralnej. -1
0,2 Ocena ryzyka odchylenia rzeczywistej inflacji od centralnej projekcji przykładowy przekrój wachlarza mediana dom inanta 0,1 5 0,1 0,05 0-5,0-4,6-4,2-3,8-3,4-3,0-2,6-2,2-1,8-1,4-1,0-0,6-0,2 0,2 0,6 1,0 1,4 1,8 2,2 2,6 3,0 3,4 3,8 4,2 4,6 5,0 5,4 5,8 6,2 6,6 7,0 7,4 7,8 8,2 8,6 9,0 9,4 Asymetria ujemna (lewostronna) prawdopodobieństwo ukształtowania się inflacji poniżej projekcji centralnej większe niż prawdopodobieństwo ukształtowania się inflacji powyżej projekcji centralnej
% 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Przykład: dodatnia asymetria rozkładu % 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 Uwaga! Na wykresie przedstawiono przykładowe dane. -2-2 2003:1 2003:2 2003:3 2003:4 2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 2005:2 2005:3 2005:4 2006:1 2006:2 2006:3 2006:4 Prawdopodobieństwo, że stopa inflacji ukształtuje się powyżej projekcji centralnej jest wyższe niż prawdopodobieństwo, ze stopa inflacji ukształtuje się poniżej projekcji centralnej. -1
Dlaczego wykres wachlarzowy, a nie pojedyncza ścieżka przyszłej inflacji (projekcja punktowa)? Prediction is difficult, especially of the future - Niels Bohr, laureat Nagrody Nobla Prognozowanie przyszłej sytuacji gospodarczej (w tym przyszłej inflacji) jest obarczone dużą niepewnością: przyszłość nie jest w pełni przewidywalna. Im dalej w przyszłość, tym większa niepewność, co ilustrują poszerzające się pasma wykresu wachlarzowego. Wykres wachlarzowy umożliwia uwzględnienie niepewności towarzyszącej prognozowaniu przyszłej inflacji.
IV. Podsumowanie
Podsumowanie Projekcja inflacji NBP: scenariusz przyszłej ścieżki inflacji przy założeniu stałych stóp procentowych Przygotowana przez ekonomistów NBP Jedna z przesłanek decyzji RPP
Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego Koniec