www.pwc.com Finansowanie mediów publicznych Mateusz Walewski, Konferencja PIKE, Poznań, 10 października 2017
Finansowanie mediów publicznych w Europie w dużej części oparte jest o świadczenia o charakterze publicznym Aż 78,4% budżetów mediów publicznych w Europie pochodzi ze świadczeń o charakterze publicznym W większości największych krajów Europejskich dominuje finansowanie abonamentowe Z abonamentów pochodzi 64,5% całkowitego budżetu europejskich mediów publicznych Źródło: The European Broadcasting Union, Funding of Public Service Media 2016 Finansowanie z budżetu Finansowanie z abonamentu Polska 2
Oba systemy mają swoje wady Finansowanie ze skarbu państwa Finansowanie z abonamentu Za media publiczne płacą wszyscy niezależnie od tego, czy są ich odbiorcami Jest ono także bardziej wrażliwe na zmiany bieżącej koniunktury politycznej lub gospodarczej Argumentem przemawiającym przeciw opłatom abonamentowym jest relatywna łatwość ich unikania Wysokie mogą być także koszty systemu poboru opłat Sposób finansowania publicznych mediów powinien być dobrany do specyfiki rynku
Polska to wyjątek na tle Europy- ponad połowę (rzeczywistego) budżetu mediów publicznych finansują przychody z reklam Z 45 członków EBU (European Broadcasting Union), 20 polega głównie na abonamentach, a 23 na finansowaniu budżetowym Model oparty o finansowanie mediów publicznych przez skarb państwa dominuje na przykład w krajach skandynawskich W ostatnich latach kilka krajów zdecydowało się na zmianę modelu finansowania publicznego, z opłat abonamentowych na finansowanie budżetowe: w roku 2007, uczyniła tak Islandia, a w roku 2013 Finlandia Źródło: The European Broadcasting Union, Funding of Public Service Media 2016 Polska 31% 51% Irlandia 6% 51% Austria 61% Islandia 64% Włochy 66% Wielka Brytania 5% 62% Holandia 68% Szwajcaria 2% 74% Portugalia 80% Węgry 81% Francja 4% 77% Słowenia 2% 79% Łotwa 82% Niemcy 5% 83% Hiszpania 88% Chorwacja 3% 87% Litwa 82% Czechy 91% Dania 92% Słowacja 26% 67% Turcja Estonia Rumunia Szwecja Ukraina Luxemburg Finlandia Grecja 7% 86% 94% 35% 59% 96% 96% 98% 98% 99% 18% 30% 13% 21% 18% 28% 6% 2% 21% 12% 1% 16% 17% 23% 3% 6% 15% 5% 4% 9% 11% 4% 2% 13% 8% 3% 8% 10% 9% 13% 5% 2% 2% 8% 7% 4% 1% 7% 3% 13% 5% 1% 7% 1% 8% 4% 2% 1% 6% 1% 6% 3% 3% 2% 2% 4% 2% 1% 1% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% public funds license fee advertising other commercial income Other 4
Nawet gdyby Polacy nie unikali płacenia opłat abonamentowych to ich tak media publiczne kosztowałyby ich relatywnie niewiele Przeciętny Europejczyk na finansowanie publiczne mediów przeznacza średnio 3,82 Euro/miesiąc. Wielkość ta jest ponad 11 razy wyższa niż kwota płacona w Polsce Gdyby wszyscy Polacy płacili abonament, to średnia opłata wynosiłaby zaledwie 1 Euro, co i tak stanowiłoby jeden z najniższych wyników w Europie Źródło: The European Broadcasting Union, Funding of Public Service Media 2016 Ukraina Polska Turcja Litwa Luksemburg Łotwa Polska potencjalnie Portugalia Grecja Słowacja Węgry Estonia Włochy Czechy Holandia Hiszpania Chorwacja Irandia Słowenia Francja Austria Islandia Szwecja Finlandia Wielka Brytania Dania Niemcy Norwegia Szwajcaria 0 2 4 6 8 10 12 Euro 5
Nawet uwzględniając różnice w dochodach, media publiczne kosztują Polaków relatywnie niewiele Uwzględnienie dochodu PKB per capita nie wpływa na wyniki porównania kosztów mediów publicznych w Polsce na tle innych krajów Wydaje się więc, że wysoki poziom unikania opłat abonamentowych nie jest związany z ich wysokością Źródło: The European Broadcasting Union, Funding of Public Service Media 2016 oraz analiza Ukraina Luksemburg Polska Litwa Turcja Polska potencjalnie Łotwa Portugalia Grecja Słowacja Irandia Holandia Włochy Estonia Czechy Węgry Hiszpania Francja Austria Słowenia Islandia Szwecja Chorwacja Dania Norwegia Finlandia Wielka Brytania Niemcy 0,0% 0,1% 0,2% 0,3% 6
Odsetek osób unikających płacenia abonamentu jest w Polsce rekordowo wysoki i wynosi ponad 65% przy średniej europejskiej wynoszącej około 10% Tendencja do unikania opłat abonamentowych jest większa w krajach Europy wschodniej i południowej Unikanie opłacania abonamentu wydaje się być w dużej mierze odzwierciedleniem poziomu tzw. moralności podatkowej i sprawności służb odpowiedzialnych za zbieranie opłat Źródło: Journal of Media Business Studies, Financing Public Service Broadcasting: a Comparative Perspective, Berg CH. E, Lund A. (2012) Poziom unikania poniżej średniej 10% Poziom unikania powyżej średniej 10% 7
Dziękuję Mateusz Walewski Senior Economist mob. +48 519 50 6956 mateusz.walewski@pwc.com Powyższa prezentacja została przygotowana wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i nie stanowi porady w rozumieniu polskich przepisów. Nie powinni Państwo opierać swoich działań/decyzji na treści informacji zawartych w tej prezentacji bez uprzedniego uzyskania profesjonalnej porady. Nie gwarantujemy (w sposób wyraźny, ani dorozumiany) prawidłowości, ani dokładności informacji zawartych w naszej prezentacji. Ponadto, w zakresie przewidzianym przez prawo polskie, Polska Sp. z o.o., jej partnerzy, pracownicy, ani przedstawiciele nie podejmują wobec Państwa żadnych zobowiązań oraz nie przyjmują na siebie żadnej odpowiedzialności ani umownej, ani z żadnego innego tytułu za jakiejkolwiek straty, szkody ani wydatki, które mogą być pośrednim lub bezpośrednim skutkiem działania podjętego na podstawie informacji zawartych w naszej prezentacji lub decyzji podjętych na podstawie tej prezentacji. 2017 Polska Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa "" odnosi się do Polska Sp. z o.o., firmy wchodzącej w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.