KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

Egzamin maturalny maj 2009 GEOGRAFIA POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

Zadanie 1. Geografia poziom podstawowy Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie pasma górskiego i miejscowo ci na podstawie mapy i fotografii. A. ysogóry B. Bodzentyn Zadanie 2. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za rozpoznanie na podstawie mapy czterech przedstawionych opisem obiektów. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie dwóch lub trzech obiektów. Miejska Góra Mokry Bór Jod owy Dwór Kakonin Zadanie 3. Odczytanie informacji geograficznych zapisanych na mapie. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za odczytanie z mapy wysoko ci bezwzgl dnej wskazanego miejsca. 290 m n.p.m. Zadanie 4. Wykorzystanie mapy do wykonania pomiarów i oblicze matematyczno-geograficznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za poprawny sposób obliczenia odleg o ci w terenie na podstawie skali mapy i podanie poprawnego wyniku. Odleg o ma mapie: 4,2 cm 1 cm 0,6 km 4,2 cm x km x = 2,5 km Odleg o w terenie wynosi 2,5 km 3

Zadanie 5. pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom podstawowy Selekcjonowanie informacji geograficznych wed ug okre lonego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie dwóch wzniesie, na stokach których znajduj si rumowiska skalne, zwane go oborzami. Agata, ysa Góra Zadanie 6. Tworzenie informacji Uzasadnienie propozycji rozwi zania problemów istniej cych w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za uzasadnienie dwoma argumentami wyboru miejscowo ci na miejsce noclegu i wyj cia na piesze wycieczki do wi tokrzyskiego Parku Narodowego. W Pod ysicy znajduj si gospodarstwa agroturystyczne, które mo na wybra na miejsce noclegu. W bliskim s siedztwie Pod ysicy przebiega szlak turystyczny, którym mo na doj na ys Gór lub na ysic. Zadanie 7. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za rozpoznanie na podstawie mapy czterech obiektów zaznaczonych na profilu topograficznym. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie dwóch lub trzech obiektów. Gajówka Rachtanka 4 Granica obszaru ochrony cis ej ysica 2 Granica wi tokrzyskiego Parku Narodowego 5 Rzeka Czarna Woda 3 Zadanie 8. Selekcjonowanie informacji wed ug okre lonego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch walorów przyrodniczych i 1 punkt za podanie dwóch walorów pozaprzyrodniczych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie jednego waloru przyrodniczego i jednego pozaprzyrodniczego. Walory przyrodnicze: rumowisko skalne (go oborze) pomnik przyrody Buk Jagie y Walory pozaprzyrodnicze: Klasztor wi tego Krzy a Muzeum Staro ytnego Hutnictwa w Nowej S upi 4

Zadanie 9. Tworzenie informacji Geografia poziom podstawowy Zaproponowanie rozwi zania problemu istniej cego w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech propozycji dzia a maj cych na celu ograniczenie wp ywu masowej turystyki na rodowisko przyrodnicze wskazanego obszaru. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch propozycji dzia a. Propagowanie w a ciwych zachowa turystów poprzez zamieszczanie stosownych informacji na tablicach przy szlakach turystycznych. Uruchomienie systemu monitoringu szlaków turystycznych. Przeniesienie wystawy wi tokrzyskiego Parku Narodowego poza obszar ochrony cis ej. Zadanie 10. Wykorzystanie wyników obserwacji astronomicznych do okre lenia po o enia obiektów w przestrzeni. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie na podstawie rysunku d ugo ci trwania dnia w czasie przesilenia letniego. 24 godz. b) Wykorzystanie wyników obserwacji astronomicznych do okre lenia po o enia obiektów w przestrzeni. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie na podstawie rysunku miejsca obserwacji astronomicznych. ko o podbiegunowe pó nocne Zadanie 11. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie na mapie synoptycznej trzech o rodków ci nienia. Od lewej: N, N, W b) Selekcjonowanie informacji wed ug okre lonego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie miasta, w którym wiatr wieje z najwi ksz pr dko ci. Pary 5

Zadanie 12. pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom podstawowy Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie przedstawionych na klimatogramach danych klimatycznych do dwóch miast. Zakopane A, Pary D Zadanie 13. Wykonanie oblicze matematyczno-geograficznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za obliczenie rocznej amplitudy temperatury powietrza. 15 C ( 5 C) = 20 C Zadanie 14. Wykorzystanie podanych informacji oraz w asnej wiedzy do przedstawienia zale no ci mi dzy zdarzeniami i zjawiskami zachodz cymi na wskazanym obszarze. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech argumentów potwierdzaj cych wp yw cyrkulacji monsunowej na ycie ludzi. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch argumentów. Nierównomierne w ci gu roku zaopatrzenie w wod, np. g boki deficyt wody w czasie poprzedzaj cym nadej cie monsunu letniego. Nadej cie monsunu letniego umo liwia upraw wi kszo ci ro lin ywieniowych (np. zbó ). Konieczno ewakuacji ludno ci w czasie powodzi wywo anych deszczami monsunowymi. Zadanie 15. Tworzenie informacji Zaproponowanie rozwi zania problemu istniej cego w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech propozycji dzia a rz du maj cych na celu z agodzenie negatywnych skutków opadów monsunowych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch propozycji dzia a. Gromadzenie zapasów wody pitnej, ywno ci i lekarstw dla ludno ci poszkodowanej podczas powodzi. Pomoc dla rolników, którzy utracili zbiory w czasie powodzi. Wprowadzenie systemu wczesnego ostrzegania przed powodzi. 6

Zadanie 16. Geografia poziom podstawowy Przedstawienie i wyja nienie zró nicowania fizycznogeograficznego oceanów i mórz ze szczególnym uwzgl dnieniem Morza Ba tyckiego. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie dwóch klimatycznych przyczyn, mog cych spowodowa zmian zasolenia wody morskiej. B. Spadek rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Ba tyku. C. Wzrost redniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska Ba tyku. Zadanie 17. Porównanie obszarów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za ocen prawdziwo ci trzech zda dotycz cych ska, z których s wyrze bione wybrane pasma w Górach wi tokrzyskich. Od góry: F, P, F Zadanie 18. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie na schematycznym rysunku trzech elementów lodowca górskiego. pola firnowe lodowca B j zor lodowcowy A granica wiecznego niegu C Zadanie 19. Wykazanie si znajomo ci zjawisk geologicznych wywo uj cych kl ski ywio owe. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie nazwy przedstawionej opisem fali. Nazwa fali: tsunami b) Wykazanie si znajomo ci zjawisk geologicznych wywo uj cych kl ski ywio owe. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie trzech przyczyn wyst powania tsunami. B. powstanie uskoku w dnie morza C. podmorski wybuch wulkanu E. powstanie podmorskiego osuwiska 7

Zadanie 20. pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom podstawowy Wykazanie wp ywu czynników przyrodniczych na rozmieszczenie ludno ci na wiecie. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za przyporz dkowanie czynników przyrodniczych jako przyczyn ma ej lub du ej g sto ci zaludnienia do czterech zaznaczonych na mapie obszarów. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie czynników przyrodniczych do dwóch lub trzech obszarów. 1 B, 2 A, 3 E, 4 C Zadanie 21. Wyja nienie wp ywu czynników przyrodniczych na kszta towanie si sieci osadniczej i wykazanie si znajomo ci mapy politycznej wiata. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za wskazanie dwóch miast po o onych na wybrze ach oraz podanie nazw pa stw, w których te miasta s po o one. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wskazanie jednego miasta oraz podanie nazwy pa stwa, w którym ono jest po o one albo 1 punkt za wskazanie dwóch miast (bez podania nazw pa stw, w których s po o one). Bombaj Indie Rio de Janeiro Brazylia Zadanie 22. Odczytanie informacji geograficznych zapisanych na wykresie. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za odczytanie z piramidy p ci i wieku liczebno ci osób w podanej grupie wiekowej. D. 430 tys. b) Wyja nienie struktury p ci i wieku spo ecze stw. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie przyczyny du ej liczebno ci roczników ludno ci Polski we wskazanym przedziale wieku. Wy kompensacyjny po II wojnie wiatowej, spowodowany zwi kszeniem liczby urodze po ustaniu zagro enia bytu rodziny wywo anego dzia aniami wojennymi. 8

Zadanie 23. pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom podstawowy Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie na mapie trzech krain geograficznych Polski. 3 Pojezierze Suwalskie 5 Wy yna Lubelska 7 Bieszczady b) Przedstawienie i wyja nienie zró nicowania sposobów gospodarowania w rolnictwie Polski. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie trzech obszarów Polski o korzystnych warunkach dla rolnictwa. 2, 4, 5 Zadanie 24. Przedstawienie na przyk adzie Polski roli parków narodowych w zachowaniu naturalnych walorów rodowiska. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za rozpoznanie trzech parków narodowych Polski przedstawionych opisami. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie dwóch parków narodowych. Ojcowski Poleski Gór Sto owych Zadanie 25. Porównanie zjawisk przedstawionych w ródle informacji. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za odczytanie z wykresu informacji i podanie nazwy pa stwa, w którym nast pi a najwi ksza zmiana wielko ci wydobycia w gla kamiennego w podanym okresie. Indie b) Porównanie zjawisk przedstawionych w ródle informacji. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za porównanie na podstawie wykresu tendencji zmian w wydobyciu podanego surowca w dwóch krajach. 9

Geografia poziom podstawowy W latach 195000 w RPA wyst powa ci g y wzrost wydobycia w gla kamiennego, natomiast w Polsce do ko ca lat 70. XX w. wydobycie ros o, a od 1980 r. nast pi jego spadek. Zadanie 26. Tworzenie informacji Scharakteryzowanie problemów istniej cych w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie dwóch pozytywnych i dwóch negatywnych skutków spo eczno-ekonomicznych procesu restrukturyzacji surowcowych okr gów przemys owych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie jednego skutku pozytywnego i jednego negatywnego. Skutki pozytywne: Obni enie kosztów produkcji w zrestrukturyzowanych przedsi biorstwach. Wzrost konkurencyjno ci i efektywno ci zmodernizowanych zak adów przemys owych. Skutki negatywne: Ponoszenie kosztów zwi zanych z modernizacj zak adów przemys owych. Wzrost bezrobocia w pocz tkowej fazie restrukturyzacji. Zadanie 27. Scharakteryzowanie gospodarczego wykorzystania zasobów oceanów. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie dwóch przyczyn intensywnego wykorzystywania mórz szelfowych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie jednej przyczyny. Pod dnem mórz szelfowych znajduj si z o a surowców energetycznych (ropy naftowej, gazu ziemnego). W morzach szelfowych znajduj si bogate owiska ryb. Zadanie 28. Tworzenie informacji Przedstawienie powi za i zale no ci w systemie cz owiek przyroda gospodarka w postaci modelu przyczynowo-skutkowego. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za uzupe nienie schematu przyczynowo-skutkowego przedstawiaj cego proces prowadz cy do degradacji lasów. B E A C/D 10

Zadanie 29. pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom podstawowy Rozpoznanie sektorów gospodarki przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie sektorów gospodarki na podstawie danych przedstawiaj cych struktur zatrudnienia. W kolejno ci od lewej: B, A, C b) Przedstawienie zale no ci mi dzy zjawiskami na podstawie ród a Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za sformu owanie wniosku na podstawie analizy danych statystycznych w tabeli. W krajach o wy szym PKB na 1 osob wyst puje ni szy wska nik zgonów niemowl t. Zadanie 30. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za rozpoznanie na mapie konturowej czterech pa stw w Europie, powsta ych po 1989 r. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie dwóch lub trzech takich pa stw. A. otwa B. S owacja D. Bo nia i Hercegowina E. Macedonia Zadanie 31. Wykazanie si znajomo ci obszarów konfliktów i napi na wiecie. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie trzech pa stw, na obszarze których le y terytorium Kurdystanu. Irak, Iran, Turcja 11

Egzamin maturalny maj 2009 GEOGRAFIA POZIOM ROZSZERZONY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

Zadanie 1. Geografia poziom rozszerzony Wykazanie si znajomo ci metod prezentacji Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie nazw dwóch metod kartograficznego przedstawiania zjawisk, zastosowanych na mapie szczegó owej. izarytmiczna sygnaturowa Zadanie 2. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie profilu terenu do linii profilu zaznaczonej na mapie. Nr 2 Zadanie 3. Odczytanie informacji geograficznych zapisanych na mapie. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie dwóch obiektów zaznaczonych na mapie wzd u podanego szlaku turystycznego. A. Muzeum Wsi Kieleckiej E. Buk Jagie y Zadanie 4. Wykorzystanie mapy do wykonania pomiarów i oblicze matematyczno-geograficznych. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za poprawny sposób obliczenia nachylenia stoku i podanie poprawnego wyniku. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za poprawny sposób obliczenia (bez poprawnego wyniku). Odleg o ma mapie: 1,6 cm 1 cm 0,6 km 1,6 cm x x = 0,96 km Ró nica wysoko ci: 612 m n.p.m. 470 m n.p.m. = 142 m rednie nachylenie stoku: 142 m 960 m x 100% 14,8% rednie nachylenie stoku wynosi 14,8% 15

Zadanie 5. Geografia poziom rozszerzony Porównanie obszarów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech ró nic mi dzy rodowiskiem przyrodniczym dwóch obszarów. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch ró nic. Obszar w polu D2 charakteryzuje si mniejsz lesisto ci. Obszar w polu D2 charakteryzuje si wi ksz g sto ci sieci rzecznej. W polu D2 wyst puj mniejsze deniwelacje terenu. Zadanie 6. Rozpoznanie obiektów przedstawionych w ródle Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie typu osadnictwa podanych wsi. D bno wielodro nica, Por bki ulicówka Zadanie 7. Przetworzenie informacji geograficznych zapisanych w ró nej postaci. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za poprawn ocen prawdziwo ci czterech zda dotycz cych przekroju geologicznego. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za poprawn ocen trzech zda. Od góry: P, F, F, P Zadanie 8. Wyja nienie przebiegu zewn trznych procesów geologicznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wyja nienie procesu, który przyczyni si do powstania go oborza. Wietrzenie mrozowe polega na rozsadzaniu ska y pod wp ywem ci nienia wytwarzanego przez wielokrotnie zamarzaj c i rozmarzaj c wod w szczelinach skalnych. Woda, przechodz c ze stanu ciek ego w stan sta y, zwi ksza swoj obj to i wywieraj c wi ksze ci nienie na ciany szczelin w skale, rozsadza je na bloki. Zadanie 9. Wykorzystanie wyników obserwacji do wykonania oblicze astronomiczno-geograficznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za poprawny sposób obliczenia d ugo ci geograficznej i poprawny wynik oraz 1 punkt za poprawny sposób obliczenia szeroko ci geograficznej i poprawny wynik. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za poprawny sposób obliczenia d ugo ci i szeroko ci geograficznej (bez poprawnych wyników). 16

Tarnów: = 21ºE = 50ºN D ugo geograficzna miejscowo ci X: 1º 4 min x º 8 min x = 2º 21ºE + 2º = 23ºE Szeroko geograficzna miejscowo ci X: h gt = 90º + T 21 marca = 0º h gt = 90º T h gt = 90º 50º = 40º h gx = h gt 3º h gx = 40º 3º = 37º h gx = 90º X X = 90º h gx = 90º 37º = 53ºN Geografia poziom rozszerzony Wspó rz dne geograficzne miejsca X: 53ºN, 23ºE Zadanie 10. Scharakteryzowanie ruchów Ziemi oraz ich nast pstw. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie przyczyny po o enia Ziemi w peryhelium i aphelium. B. eliptycznego kszta tu orbity ziemskiej. Zadanie 11. Wyja nienie zró nicowania klimatycznego Ziemi. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch czynników klimatotwórczych wp ywaj cych na zró nicowanie temperatury powietrza we wskazanych miejscach na Ziemi. W tabeli od góry: Nr 1, 2 pr dy morskie Nr 3, 4 rozk ad l dów i mórz Zadanie 12. Uzupe nienie ród a informacji geograficznej (rysunku). Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przedstawienie na rysunku kierunku bryzy dziennej. Kierunek bryzy dziennej od morza w stron l du. Zadanie 13. Przetworzenie informacji geograficznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za odczytanie z wykresu przedzia ów szeroko ci geograficznych, w których zasolenie wód oceanicznych jest wy sze od redniego zasolenia Wszechoceanu. 10 27 N, 16 42 S 17

b) pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom rozszerzony Wyja nienie przestrzennego zró nicowania zasolenia wód oceanicznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch przyczyn wysokiego zasolenia wód oceanicznych w przedstawionych na wykresie przedzia ach szeroko ci geograficznych. Ma e sumy rocznych opadów atmosferycznych. Du e parowanie przy wysokich temperaturach i ma ej wilgotno ci powietrza. Zadanie 14. Klasyfikowanie informacji wed ug podanego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie typu klimatu, w którym le obszary charakteryzuj ce si ujemnym bilansem wodnym. B. zwrotnikowym kontynentalnym suchym. b) Klasyfikowanie informacji wed ug podanego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie zaznaczonych na mapie regionów do obszarów o dodatnim lub ujemnym bilansie wodnym. Obszary o dodatnim bilansie wodnym: B, C, E, obszary o ujemnym bilansie wodnym: A, D Zadanie 15. Wykazanie si znajomo ci genezy jezior. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za uporz dkowanie zbiorników wodnych wed ug wieku. Od najstarszego: Gop o, ebsko, Soli skie b) Wykazanie si znajomo ci rozmieszczenia jezior. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie zbiorników wodnych na mapie. ebsko 1, Gop o 3, Soli skie 5 Zadanie 16. Tworzenie informacji Zaproponowanie rozwi zania problemu istniej cego w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech przyk adów dzia a s u cych zmniejszeniu niedostatku wody pitnej. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch przyk adów dzia a. Budowanie zbiorników retencyjnych na rzekach. Racjonalne gospodarowanie wod (np. zamkni te obiegi wody, nawadnianie kroplowe). Odsalanie wody morskiej. 18

Zadanie 17. Geografia poziom rozszerzony Wykazanie si znajomo ci cech ruchów g ównych p yt litosfery. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie dwóch miejsc po o onych w strefie subdukcji. B, D Zadanie 18. Wykazanie si znajomo ci genezy ska. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za uzupe nienie schematów przedstawiaj cych etapy powstawania trzech ska. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za uzupe nienie schematów przedstawiaj cych etapy powstawania dwóch ska. Wierszami od góry: granit, metamorfizm sedymentacja szcz tków organicznych, marmur piasek, diageneza Zadanie 19. Wykorzystanie informacji zapisanych w ró nej postaci oraz w asnej wiedzy do opisania oraz wyja nienia zdarze, zjawisk i procesów. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wyja nienie zmiany kierunku Noteci z po udnikowego na równole nikowy. Note wykorzystuje pradolin, któr p ynie na zachód zgodnie ze spadkiem terenu. Zadanie 20. Okre lenie wp ywu czynników zewn trznych na przebieg procesów w obr bie poszczególnych sfer Ziemi i na relacje mi dzy tymi sferami. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za przyporz dkowanie cech rodowiska przyrodniczego dwóm wskazanym na rysunku obszarom. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie cech jednemu obszarowi. 1. piaski, bielicowe 2. gliny zwa owe, brunatne i p owe Zadanie 21. Przedstawienie zró nicowania przebiegu zewn trznych procesów geologicznych i ich efektów rze botwórczych na obszarze Polski. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie obszaru zagro onego osuwiskami. C. Beskid Niski 19

b) pobrano z www.sqlmedia.pl Geografia poziom rozszerzony Wyja nienie przebiegu zewn trznych procesów geologicznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch antropogenicznych przyczyn powstawania osuwisk. Wylesienie stoków górskich. Zachwianie mechanicznej równowagi mas skalnych na skutek odkrywkowej eksploatacji surowców. Zadanie 22. Wykonanie oblicze w zakresie geografii spo ecznoekonomicznej. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za trzy poprawne obliczenia wska ników obrazuj cych ruch naturalny ludno ci i poprawne wyniki. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za dwa poprawne obliczenia i poprawne wyniki albo 1 punkt za poprawny sposób wszystkich oblicze (bez poprawnych wyników). Saldo migracji 11 tys 47 tys = 36 tys. Przyrost rzeczywisty ( 36 tys) + 374 tys 370 tys = 32 tys. Liczba ludno ci w dniu 31.12.2006 38157 tys + ( 36 tys) + 4 tys = 38125 tys. Zadanie 23. Scharakteryzowanie wielkich religii na wiecie. Zdaj cy otrzymuje po 1 punkcie za ka de trzy poprawnie uzupe nione komórki tabeli dotycz cej wybranych religii wyst puj cych w Azji. Hinduizm B 2 Islam C 1 Chrze cija stwo A 4 Zadanie 24. Wykazanie wp ywu czynników przyrodniczych na struktur u ytkowania ziemi. Zdaj cy otrzymuje po 1 punkcie za przyporz dkowanie kraju do odpowiedniego diagramu i podanie dwóch cech rodowiska przyrodniczego warunkuj cych struktur u ytkowania ziemi. Diagram A W gry Wyst powanie klimatu umiarkowanego ciep ego. Du cz powierzchni kraju pokrywaj yzne gleby (np. czarnoziemy). 20

Geografia poziom rozszerzony Diagram B Szwecja Wyst powanie klimatu umiarkowanego ch odnego. Du cz powierzchni kraju pokrywaj ma o yzne gleby (np. bielicowe). Zadanie 25. Wybranie najistotniejszych informacji dla danego zagadnienia. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie dwóch krajów z rolnictwem intensywnym. Oznaczenia literowe krajów: B, E Zadanie 26. Przedstawienie zmian w gospodarce wiata spowodowanych restrukturyzacj i modernizacj. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech przyczyn przenoszenia produkcji przemys owej z krajów wysoko rozwini tych do krajów rozwijaj cych si. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie dwóch przyczyn. Ta sza si a robocza w krajach rozwijaj cych si ni w krajach wysoko rozwini tych. Restrykcyjna polityka w zakresie ochrony rodowiska w krajach wysoko rozwini tych. Liberalne prawo podatkowe w krajach rozwijaj cych si. Zadanie 27. Podanie czynników lokalizacji o rodków przemys u metalurgicznego w Polsce. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie g ównego czynnika lokalizacji dla trzech o rodków przemys u metalurgicznego w Polsce. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie czynnika lokalizacji dla dwóch o rodków. Konin baza energetyczna G ogów baza surowcowa Bukowno baza surowcowa Zadanie 28. Przedstawienie zmian w gospodarce Polski spowodowanych restrukturyzacj i modernizacj. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie przyk adów trzech dzia a sk adaj cych si na proces restrukturyzacji hutnictwa elaza w Polsce. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie przyk adów dwóch dzia a. Zmiana asortymentu produkowanych towarów na bardziej konkurencyjne w stosunku do wyrobów produkowanych w innych pa stwach. Redukcja zatrudnienia. Zamykanie starych, nierentownych zak adów. 21

Zadanie 29. Geografia poziom rozszerzony Sformu owanie i wyja nienie prawid owo ci na podstawie informacji zapisanych w ró nej postaci. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za sformu owanie prawid owo ci dotycz cej rozmieszczenia o rodków przemys u rafineryjnego w Europie Zachodniej i 1 punkt za jej wyja nienie. Prawid owo : O rodki przemys u rafineryjnego koncentruj si w strefie wybrze y w portach morskich. Wyja nienie: Kraje zachodnioeuropejskie wykorzystuj g ównie importowan rop, która jest dostarczana tankowcami i dlatego jest przerabiana w portach lub w ich pobli u. Zadanie 30. Tworzenie informacji Przewidywanie tendencji zmian w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wymienienie dwóch konsekwencji ekonomicznych lub spo ecznych, które mog nast pi w wyniku eksploatacji transkontynentalnej linii kolejowej w Australii. Wzrost liczby mieszka ców miejscowo ci le cych wzd u linii kolejowej. U atwienie wywozu surowców mineralnych z centrum kraju do portów. b) Tworzenie informacji Przewidywanie tendencji zmian w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wymienienie dwóch zalet transportu towarów podan lini kolejow. Mo liwo jednorazowego przewozu towarów masowych. Ma e zu ycie energii w przeliczeniu na jednostk masy przewo onych towarów. Zadanie 31. Klasyfikowanie informacji wed ug podanego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie klimatogramów do podanych miast. Alice Springs C Darwin B b) Klasyfikowanie informacji wed ug podanego kryterium. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wybranie cechy klimatu zaznaczonego na mapie miasta. D. Przewaga opadów w pó roczu ch odnym. 22

Zadanie 32. Geografia poziom rozszerzony Przedstawienie wspó zale no ci w systemie cz owiek Tworzenie informacji rodowisko przyrodnicze gospodarka. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za podanie trzech przyczyn i trzech nast pstw zmniejszania powierzchni wilgotnego lasu równikowego w Amazonii. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie cznie czterech lub pi ciu przyczyn i nast pstw. Przyczyny: zak adanie pól uprawnych i pastwisk eksploatacja surowców mineralnych pozyskiwanie cennych gatunków drewna Nast pstwa: przyspieszenie tempa erozji zag ada wielu gatunków ro lin i zwierz t le nych przemieszczenie rdzennych mieszka ców (Indian) Zadanie 33. Opisanie przyk adów dzia a podejmowanych przez rz dy pa stw w celu rozwi zywania problemów transgranicznych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wyja nienie zainteresowania Szwecji zamian zad u enia Polski w ekokonwersj. cieki przemys owe i komunalne, pochodz ce z obszaru Polski, dostaj si rzekami do Ba tyku. Szwecja, tak jak Polska, le y nad Ba tykiem. Dzi ki wzrostowi wydatków na ochron rodowiska w Polsce mo e poprawi si stan wód Ba tyku u wybrze y Szwecji, a co za tym idzie mo e zwi kszy si populacja ryb i dochody z rybo ówstwa. Zadanie 34. Tworzenie informacji Scharakteryzowanie problemów istniej cych w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za wyja nienie wp ywu wysokiego ci nienia atmosferycznego na powstanie smogu w Londynie. W strefie wysokiego ci nienia wyst puje zst puj cy ruch powietrza, utrudniaj cy odp yw zanieczyszcze znad obszaru, na którym te zanieczyszczenia s emitowane. b) Tworzenie informacji Scharakteryzowanie problemów istniej cych w rodowisku geograficznym. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za podanie antropogenicznego ród a pochodzenia dwutlenku siarki sk adnika smogu. Spalanie w gla, ropy, gazu (zawieraj cych siark ) w paleniskach domowych, fabrykach, rodkach transportu. 23

Zadanie 35. Geografia poziom rozszerzony Przedstawienie g ównych ugrupowa integracyjnych na wiecie. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za przyporz dkowanie cz ci wiata do dwóch organizacji integracyjnych. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za przyporz dkowanie cz ci wiata do jednej organizacji. NAFTA Ameryka Pó nocna OPEC Afryka, Azja, Ameryka Po udniowa Zadanie 36. Rozpoznanie na mapie miejsc wyst powania konfliktów. Zdaj cy otrzymuje 2 punkty za rozpoznanie na mapie trzech miejsc wyst powania konfliktów. Zdaj cy otrzymuje 1 punkt za rozpoznanie na mapie dwóch miejsc. Konflikt w strefie Gazy 2 Wojna mi dzy plemionami Tutsi i Hutu 6 Wojna domowa w Darfurze 5 24