Strzał stochastyczny i inne nietypowe wykorzystanie wskaźników
Czym są wskaźniki analizy technicznej narzędzie analizy technicznej element pomagający w identyfikacji stanów rynkowych wspomagają w wyznaczaniu miejsc zwrotnych na rynku składowa zarzadzania kapitałem Wskaźniki są wynikiem działania matematycznego wykorzystującym cenę. Odpowiedni dobór parametrów danego wskaźnika wpływa na jego skuteczność. 2
Rodzaje wskaźników 1. Wskaźniki trendu 2. Oscylatory 3. Wskaźniki wolumenowe 3
1. Wskaźniki trendu Identyfikują wyraźny trend, są w stanie przed jego zakończeniem wygenerować sygnały ostrzegawcze. Ze względu na swoją budowę najlepiej sprawdzają się na rynkach o wyraźnych trendach. Średnie kroczące Wstęgi Bollingera 4
2. Oscylatory Wskaźniki które poruszają się w zakresie pewnych ustalonych wartości. Wartości te wskazują na wykupienie bądź wyprzedanie rynku, dobrze sprawdzają się w przypadku konsolidacji i na bardziej zmiennym rynku. MACD RSI Stochastic 5
1. Wskaźniki trendu Średnie ruchome (Moving Average) Najpopularniejsza, najstarsza oraz najbardziej uniwersalna grupa narzędzi analizy technicznej. Mierzy zasięg trendu oraz pomaga w odczytywaniu dominującej tendencji obecnej na rynku Pomagają w identyfikacji nadchodzących zmianach w kierunkach trendów Identyfikują momenty otwarcia/zamknięcia transakcji. Nie zawierają elementu subiektywnej oceny sytuacji. Średnie ruchome odznaczają się brakiem wrażliwości na przypadkowe i mało znaczące wahania kursowe.
Średnie ruchome Prosta średnia krocząca (Simple Moving Average) Średnia ważona (Weighted Moving Average) Średnia wykładnicza (Exponential Moving Average)
Zastosowanie średniej W przypadku stosowania jednej średniej kroczącej kiedy cena przebija średnią od dołu zostaje wygenerowany sygnał kupna kiedy cena przebija średnią od góry zostaje wygenerowany sygnał sprzedaży Sygnał sprzedaży Sygnał kupna Sygnał kupna 8
Wstęgi Bollingera Metoda została opracowana przez Johna Bollingera, polega na tym, że wokół średniej umieszcza się dwie wstęgi (Wstęgi Bollingera), które są oddalone od niej o dwa odchylenia standardowe. Przy stosowaniu dwóch odchyleń standardowych 95% danych cenowych powinno znaleźć się pomiędzy dwiema wstęgami. Jeśli ceny docierają do górnej lub dolnej wstęgi, wtedy rynek staje się wykupiony lub wyprzedany. Wstęgi Bollingera mogą służyć do mierzenia zmienności cen i dają pomocne wskazówki przy rozpoznawaniu trendu. Rozszerzające się wstęgi świadczą o możliwym końcu głównego trendu, natomiast zwężanie się wstęg może być pierwszym sygnałem początku nowego trendu.
Wstęgi Bollingera Kiedy cena dociera do granic górnej wstęgi jest to sygnał, że rynek jest wykupiony Kiedy cena dociera do dolnej wstęgi mamy wskazanie wyprzedania. Sygnał pojawia się w przypadku odbicia się ceny od górnej lub dolnej wstęgi i pokonania średniej (wstęgi środkowej) Sygnał sprzedaży Sygnał kupna 10
Interpretacja klasyczna: średnia krocząca 11
Interpretacja klasyczna: wstęgi Bollingera 12
Inne wykorzystanie wstęg Bollingera H1 Interwał H1 Sygnał sprzedaży Sygnał kupna 13
Inne wykorzystanie wstęg Bollingera M15 14
Zagrożenia 1. Dynamiczna zmiana ceny wielokrotne przejścia ceny przez wstęgę 2. Naruszanie prawa popytu i sprzedaży 3. Poziom zlecania obronnego SL 4. Miejsce zamknięcie zyskownej transakcji TP 5. Duża liczba transakcji wynikająca z konsekwentnej realizacji strategii 6. Selektywny wybór instrumentu 15
2. Oscylatory Oscylatory posiadają cechę wspólna bazującą na falowym kształcie oscylującym wokół danego poziomu zwanego linią równowagi. Odpowiada ona określonym poziomom cenowym oraz zerowemu impetowi. Oscylatory sa najczęściej wskaźnikami konsolidacyjnymi ponieważ mogą dawać fałszywe sygnały w trakcie silnych trendów. 16
Poziomy wykupienia i wyprzedania Określają kiedy cena jest podatna na korektę oraz kiedy rynek jest wyczerpany panującym trendem. Dają sygnał sprzedaży w strefie wykupienia i sygnał kupna w strefie wyprzedania. Poziom wykupienia Poziom wyprzedania 17 17 17
Oscylatory a trend ujęcie klasyczne Oscylatory doskonale spisują się w konsolidacjach, natomiast mogą generować błędne sygnały w silnych trendach. Sygnał wykupienia w silnych trendach wzrostowych Sygnał wyprzedania w silnych trendach spadkowych - Jeżeli trend zostanie przez nas zidentyfikowany, możemy stosować wyłącznie sygnały zbieżne z jego kierunkiem, czyli sygnały kupna dla trendu wzrostowego i sprzedaży dla trendu spadkowego. - Inwestorzy, którzy grają przeciwko trendom mogą dostosować wykorzystywane przez siebie oscylatory, by w trendzie wzrostowym stosować wyłącznie bardzo radykalne sygnały wykupienia, np. oscylator RSI poziom 90 zamiast 70. - wykres ceny zawsze powinien być podstawowym źródłem informacji - inne przedstawienie ceny poprzez oscylator może pomóc zaobserwować zjawiska, które ciężko zauważyć bezpośrednio na wykresie ceny (np. formacje cenowe) 18
Trend wzrostowy transakcje długie 19
Trend wzrostowy transakcje krótkie Tytuł Prezentacji 20
Dywergencje Sytuacja w której kierunek zmiany ceny jest rozbieżny z kierunkiem impetu oscylatora Interpretacja: Sygnał słabości obecnego trendu z możliwą zmianą jego kierunku. Dywergencja pozytywna Dywergencja negatywna Dywergencja pozytywna występuje na dołkach zapowiedź zmiany kierunku ceny na wzrostowy Dywergencja negatywna występuje na szczytach zapowiedź zmiany kierunku ceny na spadkowy 21
Dywergencja pozytywna 22
Dywergencja negatywna 23
Linie trendu oscylatora 24
Oscylator Stochastic Oscylator Stochastczny został spopularyzowany przez George a Lane a. Bada relację między każdą ceną zamknięcia i ostatnim zakresem zmian cenowych. Stochastic jest wskaźnikiem impetu z dolną granicą na poziomie 0 i górną na poziomie 100. Składa się z dwóch linii: %K, która mierzy względną pozycję bieżącej ceny zamknięcia w zakresie cenowym zdefiniowanym przez użytkownika, oraz %D, służącej jako linia sygnału trzydniowej średniej z %K. Kiedy %K przecina %D jest to sygnał możliwej zmiany trendu. Wyróżniamy dwie wersje oscylatora stochastycznego szybką oraz wolną. Szybki oscylator ma bardzo dużą czułość na zwroty rynkowe, jednak generuje wiele błędnych sygnałów. wolniejszy oscylator stochastyczny, odznacza się większą skutecznością przy filtrowaniu rynkowego szumu oraz wysyła mniej mylnych sygnałów transakcyjnych jednak jest mniej czuły na mniejsze zmiany ceny
Oscylator stochastyczny interpretacja klasyczna 26
Oscylator stochastyczny 27
Metoda strzału stochastycznego Jake Bernstein w książce Inwestor Jednosesyjny opisuje metodę strzału stochastycznego Zupełnie odwrotne podejście do standardowego wykorzystania oscylatora stochastycznego Metoda stworzona na potrzeby daytradingu w oparciu o niskie interwały czasowe. Interpretacja Miejsce do zawarcia transakcji kupna wygenerowane gdy rynek wchodzi w strefę wykupienia licząc na przyspieszenie dotychczasowego ruchu w końcowej jego fazie Miejsce do zawarcia transakcji sprzedaży wygenerowane gdy rynek wchodzi w strefę wyprzedaży licząc na przyspieszenie dotychczasowego ruchu w końcowej jego fazie 28
H sprzedaj kup kup 29
H1 30
M15 Interpretacja klasyczna oscylatora stochastycznego sprzedaj Zamknięcie transakcji Tytuł Prezentacji 31
M15 Strzał Stochastyczny Zamknięcie transakcji kup Tytuł Prezentacji 32
Zagrożenia 1. Dynamiczna zmiana ceny na niższych interwałach 2. Naruszanie prawa popytu i sprzedaży 3. Poziom zlecania obronnego SL 4. Złożoność systemu w działaniach na dwóch interwałach 5. Duża liczba transakcji wynikająca z konsekwentnej realizacji strategii 6. Selektywny wybór instrumentu 33
H1 Strzał stochastyczny łączenie metod 34
H1 Strzał stochastyczny i wstęgi Bollingera 35
M15 Strzał stochastyczny i wstęgi Bollingera 36
Podsumowanie Niezależnie od wykorzystania aby oscylatory były skuteczne, należy je indywidualnie zoptymalizować. Przy optymalizacji należy szukać takiej czułości oscylatora, która przy uwzględnieniu innych parametrów systemu generowała w ostatnim czasie możliwie duży odsetek trafnych sygnałów. Wskaźniki i oscylatory powinny być jedynie elementem systemu, na który muszą składać się również narzędzia analizy trendu. Powinny pełnić rolą pomocniczą przy podejmowaniu decyzji transakcyjnych. Parametry do wskaźników i oscylatorów należy dobierać pod względem cech danego rynku, jego zmienność oraz interwał na którym inwestor zamierza zawierać transakcje. Wskaźnik podąża za ceną a nie cena za wskaźnikiem wskaźnik bez ceny nie istnieje, cena bez wskaźnika tak. 37
Dziękuję za uwagę Karol Orzechowski Specjalista ds. sprzedaży Departament Rynków Nieregulowanych OTC email: karol.orzechowski@mdm.pl tel. 22 329-49-92 38