MATERIAŁ NFoRMAGYJNY Wydawanie orzecze przez zespoty orzekające dziaęące W publicznych poradnlachpsychologiczno-pedagoglcznych, w tym w publlcznychporadniach regulująprzepisywydane na podstawleart. 71b ust. 6 specjallstycznych, (Dz,U z2004 r., Nr56, 1991r. o Systemieoświaty ustawyz dnia7 września poz.2572,z poźn.zm.). Rozstrzygnięcia dotyczące prawidłowości wydanego orzeczenia powinny uwzględniaóregulacjeobowiązującew czasie jego wydaniai obowiązywania. Przytoczyctunaleiy równiezwcześniejsze regulacjew tymzakresie. Zgodniez s 10 ust. 2 ww. rozporządzenla MinistraEdukacjiNarodowejz dnia 11 czeruvca1993 r. W sprawie organizacjii zasad działaniapublicznychporadni psychologiczno-pedagogicznych oraz innych publicznych poradni specjalistycznych,orzeczeniekwalifikacyjnedo odpowiednichform kształcenia dla oraz do nauczaniaindywidualnego) specjalnego(w tym integracyjnego niepełnosprawnych zawierało: dzieci i młodzieży 1) określenie rodzajul stopnianiepełnosprawności; 2) określenieodpowiednichform kształcenialub opieki oraz warunków dziecka; niezbędnych do realizacjipotrzebedukacyjnych 3) indywidualnyprogram pracy z dzieckiem ze wskazaniem metod stymulacji,terapli i usprawnienialub wskazanlem form pomocy psychologicznej i pedagogicznej. Zgodniez przepisamiww.rozporządzeniaministraedukacjinarodowejz dnia 12lutego 2001 r. W sprawie orzekaniao potrzebiekształceniaspecjalnegolub indywidualnegonauczania dzieci i młodzieżyoraz wydawaniaopinii o potrzebie Wczesnego Wspomagania rozwoju dziecka, a takie szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania, w tym publicznych w publicznychporadnlachpsychologiczno-pedagogicznych, poradniach specjalistycznych,byty organizowane i działaę na zasadach W rozporządzeniu zespotyorzekające,którewydawaty: określonych 1) orzeczenia o potrzebie kształceniaspecjalnego dzieci i młodzieży wymagającychstosowania z zaburzeniamll odchyleniamlrozwojowymi, specja nejorganizacjinauki i metod pracy, W tym o potrzeble zajęc rewa idacyjno.wychowawczych dla dziec! z upośledzeniem w stopniugłębokim; 2) orzeczenia o potrzebie indywidualnegonauczania dzieci i młodzieży, lub znacznieutrudniauczęszczaniedo którychstan zdrowiauniemozliwia szkoły; 3) opinie o potrzebiewczesnegowspomaganiarozwojudziecka od chwill wykrycianiepełnosprawności do podjęcianaukiw szkole. MINISTERSTWO EDUI(ACJI NARODOWEJ DEPARTAMENT ZWIĘKSZANLA szans EDUKACYJMCH al. J'ch. Szucha 25, 00-918 Warszawa' tel' + 48 223474228,fax+ Ą8223474229, e.mail: dzse-men@men.gov'pl, www.men.gov.pl
Przy wydawaniu orzecze o potrzebie kształceniaspecjalnego na eży uwzględnlaćaktualne przepisy regulująceorganizacjętego kształcenia, W szczególności określenied a jaklch dzieci i młodzieżyorganizuje s.ę w systemleoświaty kształcenie specjalne. Ponizej przedstawionoakty prawne,które regu owaty organizacjękształcenia specjalnegow kolejnychlatach. Zarządzenienr 29 MinistraEdukacjiNarodowejz dnia 4 paidziernika1993 r. w sprawie zasad organizowaniaopieki nad uczniami niepełnosprawnymi, ich publicznych pzedszkolach, kształceniaw ogólnodostępnychi integracyjnych szkołachi placówkach oraz organizacjikształceniaspecjalnego(dz.urz. MEN Nr 9, poz. 36, z poźn.zm.),określało rodząe niepełnosprawności, z uwagi na które byłowydawaneorzeczenieo potrzebiekształcenla specjalnegodla dzieci uczęszcząącychdo przedszkolaspecja nego. : Przedszko emogłobyó organizowane W szczególności d adzieci: 1) z wadamiwidzenia, 2) niesłyszących, 3) słabosłysząbych, 4) przewleklechorych, 5) niepełnosprawnych ruchowo, 6) upośledzonych w stopniuumiarkowanym i znacznym, umysłowo 7) z zaburzeniamizachowania, 8) z upośledzeniami sprzęzonymi. określałorównleż rodzaje niepełnosprawności, z uwagi na które było wydawane orzeczenie o potrzebie kształceniaspecjalnego dla uczniów uczęszcząących do szkoły d a dziecl i młodzieżyz roinymi rodzajaml i stopniaminiepełnosprawności, a W szczególnoścldla: 1) upośledzonych w stopniulekkim, umysłowo 2) upośledzonych w stopniuumiarkowanym umysłowo i znacznym, 3) niesłyszących, 4) słabosłyszących, 5) niewidomych, 6) słabowidzących, 7) przewleklechorych, 8) niepełnosprawnych ruchowo, 9) niedostosowanych społecznie, zagrożonych uza eżnieniem, z zaburzeniami zachowania. 2
Natomiast od 16 lutego 2005 r. do 1 września2011 r. stosowane W orzeczeniach o potrzebie kształceniaspecja negookreś enie rodzaju zaburzen l odchylen rozwojowychpowinnobyć zgodne z rozporządzeniem MinistraEdukacjiNarodowejI Sportuz dnia 18 stycznia2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieiy niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnychprzedszkolach,szkołachi oddziałachoraz w ośrodkach(dz. U. Nr 19,poz.166). Ww. przepisystanowiły, iż kształcenlespecjalneorganlzowanebyłodla dzleci i młodzieży: 1) nlesłyszących, 2) słabosłyszących, 3) niewidomych, ż 4) słabowidzących, ruchową, 5) z niepełnosprawnością 6) z upośledzeniem W stopniulekkim, 7) z upośledzeniem W stopniuumiarkowanym lubznacznym, 8) z autyzrnem, 9) ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, 10) z chorobamiprzewlektymi, psychicznyml, 11) z zaburzeniami 12) niedostosowanych społecznie, 13) zagrożonych nledostosowaniem społecznym, 14) zagrożonychuza eżnien iem, 15) z zaburzenlamlzachowania. WczesneWspomaganie rozwojudzieckaorganizowało się i nadalorganlzujena podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, wydanej przez zespół orzekający działąący W publlcznej poradnl psychologiczno-pedagogicznej lub zespółopiniującydziaąący W niepubllcznej poradni psychologiczno-pedagog icznej. Kształcenlespecjalnedzleci i młodziezyniepełnosprawnych się organizowało l organizuje wyłącznie na podstawle orzeczenia o potrzeble kształcenia specjalnegowydanegoprzez zespołorzekąącydziałalący w pubiiczne!poradni psychologlczno.pedagogicznej, z uwaglna niepełnosprawność dziecka/ucznia. DlategoteŻ działaniaprzedszko a,szkołylub p acowkiw zakresle organizacji Wspomaganiai tego kształcenla, mogąs!ę rozpocząćdopieropo dostarczeniu przez rodzica(oplekunaprawnego)odpowiednlo opiniio potrzebiewczesnego Wspomagania roarvoju dziecka lub orzeczenia o potrzebie kształcenia
specjalnego.wykazanie dzieci/ucznioww Systemle lnformacjioświatowej moze nastąpicv,tyłącznle w sytuacji,gdy na dzien sprawozdaniaprzedszkole, szkoła,placówkaposladaww.dokumenty. Zgodnie z obowiązującymiprzepisami rozporządze Mlnistra Edukacji Narodowelz dnia 17 llstopada2010r.: { w sprawie warunkóworganizowania,kształcenia,wychowaniai opieki dla dzieci i młodzieżyniepełnosprawnychoraz niedostosowanych społecznie W specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz (Dz. U. z 2014 r. poz. 392); ośrodkach,/ w sprawie warunkóworganizowaniakształcenia,wychowaniai opieki dla dzieci i młodzieżyniepełnosprawnych oraz niedosfosowanych społecznie W pzedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub (Dz.U.22014 r. poz.414), integracyjnych przedszkolaspecjalne,oddziałyspecja new przedszkolach ogólnodostępnyoh, szkoły specjalne oraz oddzlaty specjalne W szkołach ogólnodostępnych organizujesię dla dziecll młodzieży niepełnosprawnych: 1) niestyszących, 2) słabosłyszących, 3) nlewidomych, 4) słabowidzących, 5) z niepełnosprawnością ruchową,w tymz afazją, 6) z upośledzeniem W stopniulekkim- z Włączeniemprzedszkoli specjalnychoraz oddziałówspecja nychw przedszkolachogó nodostępnych, ktorychw przypadkutej niepełnosprawności nie organizuje się, 7) z upośledzeniem W stopniuumiarkowanym ubznacznym, 8) z auęzmem,w tymz zespołemaspergera, 9) z niepełnosprawnościami sprzęionymi. We wzorze orzeczenia o potrzebie ksztatceniaspecja nego,który stanowi załączniknr 1 do WW. rozporządzeniaministra Edukacji Narodowejz dnia 18 wrześnla2008 r. w sprawie orzeczen i opinii wydawanychprzez zespoę orzekajqce działajqce w publicznych poradniach psychologicznopedagogicznych,znajdujesię zapis, iz zespoł orzeka1ący,,orzekao potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na (należy wskazac rodzaj niepełnosprawności dziecka, W tym stopien upośledzeniaumysłowego,lub niedostosowanie społeczne, wymagajqce stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, W przypadku niepełnosprawności sprzęionej należy wskazać wspołwystępujqce niepełnosprawności),,. Z objaśnlenia tego wynika, Że w tej częściorzeczeniana eżywskazac rodza1niepełnosprawności dziecka, w tym stopienupośledzenia umysłowego lub niepełnosprawności sprzęzone. 4
sprzęione na eiy rozum ec czym, przez niepełnosprawności Pzy występowanie u dziecka co najmniej dwoch zryżel wskazanych u dzieckaniepełnosprawności ści.zatemo tym,czy Występują niepełnosprawno poradni sprzęione orzeka zespół orzekający działający w pub icznej w tym publicznej poradni specjalistycznej, psychologiczno-pedagogicznej, zgodniez przepisamiww.rozporządzenia. Na podstawieart. 71b ust. 4 ustawy o systemie oświaty,od orzecze tych terminie14 dni od dnia otrzymaniaorzeczenia rodzicedzieckamogą złożyćw W art. 71b ust. 6 tej ustawy ustawodawca odwołaniedo kuratoraoświaty. i wychowania, do spraw oświaty d a ministrawłaściwego zawarłupoważnienie składzespołóworzekających,tryb ich w drodze rozporządzenia, aby okreś ił powołania,szczegółowezasady działaniatych zespołów,tryb postępowania odwoławczego,wzory orzeczen oraz szczegółowezasady kierowaniadzieci i młodzieży do kształcenia specja nego, indywidua nego rocznego. nego ub indywidua nego nauczania. ia przedszko przygotowan obowiązkowego MinistraEdukacji WW.rozporządzenie Wydanena podstawietego upoważnienia 2oo8 r. W sprawieorzecze iopinii wydawanych Narodowejz dnia 18 września przez zespoęorzekajqcedziałajqcewpublicznychporadniachpsychologicznopedagogicznych,w $ 17 ust. 1 i 3 stanowi,że od orzeczeniawnioskodawca zespołu,który, Zd pośrednictwem możewnieśó odwołaniedo kuratoraoświaty jest wydałorzeczenie,w terminie14 dni od dnia jego doręczenia.zespoł obowiązanyprzesłaó odwołaniewraz z aktami sprawy kuratorowioświaty jeie l w tym terminie odwołanie, w terminie14 dni od dnia,w którymotrzymał przepisu nie wydałnowegoorzeczenia,zgodnie z ust. 2. Na podstawietego jezeli uzna, zespoł może uchytic zaskarżoneorzeczenie i wydac nowe, a od nowego orzeczenia na uwzg ędnienie, żeodwołaniezasługujew całości wnioskodawcyrównieżsłuiyodwołanie. W MinisterstwieEdukacji Narodowej obecnie trwają prace nad nowym rozporządzeniemw sprawie orzeczen i opinii wydawanychprzez zespoę orzekajqce działajqce W pubticznych poradniach psychologicznopedagogicznych. Rozwiązania zaproponowane W rozporządzeniu będą odpowiedzią na rekomendacje,opinie i uwagi kierowane do Ministerstwa Edukacji Narodowej przez Środowiska reprezentującenauczycie i,rodzicow, partnerów dyrektorów przedszko i, szkół i p acówek systemu oświaty, społecznych,a także przez przedstawicieliorganów sprawujących nadzór pedagogicznyi organówprowadzącychprzedszkola,szkotyi p acówki.uwagi wynikającez ana izywynikow kontroliprowadzonychprzez Urzędy Kontroli
I Skarbowejoraz uwagi zgłoszoneprzez MinistraFinansÓw zostaną rownież bardzoszczegółowoprzeana izowane Projekt rozporządzeniapo zakoflczeniuprac wewnętrznychw Ministerstwie Edukacji Narodowej,zostanie skierowanydo uzgodnienmiędzyresortowych publicznych.zostanierównieżudostępniony na stronierządowego i konsu tacji CentrumLegislacji. Że zgodnie z art. 39 ust. 1 ww. ustawy JednoczeŚniena eżypodkreś ić, kieruje jej o systemie oświaty, dyrektor przedszkota/szkoły/p acowki działainościąi organizuje kształcenie,wychowaniei oplekę d a dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,wymagających stosowania specjalnej organizacjinauki i metod pracy.w związkuz tym, to właśniedyrektorma orzecze uczniów,na podstawiektorych obowiązekmonitorowania aktua ności opracowuje się m. in. indywidualnyprogram edukacyjno.terapeutyczny,' organizuje zajęcia rewalidacyjneoraz udzie a pomocy psychologicznopedagogicznej. lub o stopniu Że orzeczeniao nlepełnosprawności NalezywyraŹniepodkreś ić, orzekania zespo y ds. niepełnosprawności wydawane przez na podstawieprzepisów i stopniu niepełnosprawności o niepełnosprawności ustawyz dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacjizawodoweji społecznejoraz (Dz. U, Nr 123, poz.776, z poźn,zm.), zatrudnieniuosób niepełnosprawn.ych wydawanesą do ce ow innych niż edukacyjnei nie stanowiąpodstawydo specjalnym. objęciadzleckakształceniem w MEN SzansEdukacyjnych Departament Zwiększania opracowanie: 6