Numer 5/2015 (9) maj 2015 www. Wydawnictwo bezpłatne Mamo, mamo, coś Ci dam...
2 nr 5 (9) maj 2015 Życzenia dla Mam od naszych Czytelników Kochamy Cię Mamo! Ewa i Łukasz Kochana Maminko! Dziękuję za wszystko! Asia Mamo, życzymy Ci dużo zdrowia! Krzysiek i Jarek Dziękuję, że jesteś Mamo! Agnieszka Kocham Cię Mamo i życzę Tobie wszystkiego, co najlepsze. Jadzia Z okazji Twojego Święta życzymy Ci uśmiechu przez kolejny rok! Joanna i Jarosław Kochana Mamusiu! Dziękujemy Ci za życie, za to, że zawsze przy nas jesteś, za Twój ciepły głos i czułe serce. Małgosia, Ania i Eric z Bogusiem i Natankiem Kochanej Mamie dużo zdrowia i szczęścia życzą córka i wnuki Kochanej Mamie najlepsze życzenia Ewa i Romek z dziećmi Dominika Bezpłatny miesięcznik firmowy. Adres: Av. E. Demolder 1, 1030 Bruksela, Belgia TVA BE 0824 080 128 www., e-mail: info@, nakład 20 000 Wydawca: NOWINKI VZW, Administrator: Agnieszka Nowak, Alfred Materna - tel. 0032 498 22 32 19 Redaktor naczelny: Katarzyna Ligocka, Skład i łamanie: Redakcja Współpraca: Izabela de Groot-Sikora, Luiza Zwierz, Agnieszka Steur, Anna Gregorowicz, Klaudia Darkowska, Dominik Piotrowiak, Mariusz Narel, Iwona Ścisłowska, Aneta Zugaj, Jacek Rujna, Kaja Adamska REKLAMA: Joanna Hoppe - tel. 0031 644 713 911, reklama@ Ogłoszenia drobne niekomercyjne (bezpłatne): e-mail: reklama@. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Opracowania graficzne reklam są własnością redakcji.
Temat miesiąca nr 5 (9) maj 2015 3 Mamo, mamo, coś Ci dam jedno serce, które mam Prawie każda z mam pamięta wierszyk recytowany lub sepleniony przez jej małe, zazwyczaj 3-letnie dziecko: Mamo, mamo coś Ci dam: Jedno serce, które mam, A w tym sercu róży kwiat Mamo, mamo, żyj sto lat! Zbliżający się Dzień Matki obchodzony w Polsce 26 maja, a w Holandii (podobnie jak w większości krajów na świecie) w drugą niedzielę maja, jest okazją do okazania szacunku tej, która nas wychowała, choć nie zawsze jest to matka biologiczna. Tradycja tego święta sięga czasów antycznych, bowiem zarówno starożytni Grecy, jaki Rzymianie czcili boginie-matki symbolizujące płodność i urodzaj. Kult Gai, Demeter czy Ceres jest tego najlepszym przykładem. Zwyczaj okazywania szacunku matce powrócił w XVII w. w Anglii, kiedy to ustalono wolny dzień, aby złożyć swoisty hołd matkom i odwiedzić te, które nas wychowały, poświęcić im trochę czasu, przynieść kwiaty i słodycze. W Stanach Zjednoczonych obchody Dnia Matki związane są z postacią Ann Jarvis z Filadelfii, która po śmierci swojej rodzicielki zapragnęła podziękować wszystkim matkom za trud wychowania i stworzyć dla nich specjalne święto. Dzięki jej staraniom ustanowiono w 1905 r. pierwszy na świecie Dzień Matki. W Polsce ta tradycja istnieje od 1914 r., a w wielu krajach Europy przyjęła się dopiero po II wojnie światowej. I właśnie w związku ze zbliżającym się Dniem Matki wiele osób zadaje sobie pytanie, kim jest jego mama: mamusią, matką, opiekunką, przyjaciółką, przewodniczką, a może kontrolującą czarownicą, apodyktyczną zwierzchniczką, zazdrosną księżniczką, męczennicą czy niespełnioną kobietą? Wszak istnieje wiele typów matek i nie każda sprawdza się w roli rodzicielki. Top 5 najlepszych prezentów przygotowanych przez małe dzieci: Laurka Wyrecytowany wierszyk Pomoc w obowiązkach domowych Przygotowanie deseru (galaretka, wafle z nutellą) Top 5 najlepszych prezentów przygotowanych przez dorosłe dzieci: Korale z makaronu Bukiet kwiatów Tort Zaproszenie do restauracji Biżuteria Powody są różne: począwszy od ogólnego niezadowolenia z życia, braku oparcia w mężu, niespełnienia marzeń, poprzez skoncentrowanie się na pracy zawodowej i zarabianiu pieniędzy w celu zapewnienia dostatku finansowego dziecku, poczucie niedocenienia aż po chorobliwą zazdrość i nieumiejętność poradzenia sobie ze świadomością, że dzieci dorastają i mają prawo do własnego życia i własnych wyborów. Ale dla wszystkich bez wyjątku Dzień Matki to doskonała okazja, żeby się spotkać i zacieśnić więzy rodzinne lub spróbować poprawić istniejące relacje, wszak życie nie trwa wiecznie. I właśnie z okazji tego święta życzę wszystkim mamom nieskończonych pokładów cierpliwości, dobroci, zrozumienia, dumy z dzieci, satysfakcji w życiu prywatnym oraz zawodowym oraz wielu powodów do zadowolenia. Iwona Ścisłowska
4 nr 5 (9) maj 2015 Felieton Moja Holandia Konieczność przeprowadzki do obcego kraju nie jest wymarzonym scenariuszem na życie, zwłaszcza gdy masz 37 lat i powinnaś, według oczekiwań społecznych, mieć dom, a co najmniej mieszkanie, dobrego męża, dwójkę dzieci i rewelacyjną pracę. Ze wszystkim tym radzić sobie doskonale, nosić uśmiech na twarzy i patrzeć z pobłażaniem na gorzej od ciebie radzące sobie koleżanki. I oto stałam z Synem, Mężem i ogromnym bagażem przeżyć przed kolejnym wyzwaniem. Dopiero co zadomowiona w belgijskiej Gandawie, miałam wkroczyć w tajemniczy świat Amsterdamu. Świadomość tego przerażała mnie, ale nie mogłam pozwolić, by mój Mąż spędzał trzy czwarte życia w pociągach (podróż pociągiem z Amsterdamu do Gandawy trwa 3 godziny w jedną stronę). Po raz drugi w ciągu czterech lat moje życie stanęło na głowie. I pomyśleć, że to ja kazałam Mężowi starać się o nowe miejsce pracy. Poszukiwanie domu Rok przed przeprowadzką zaczęliśmy szukać mieszkania przez Internet. Półtora miesiąca codziennego przeglądania ogłoszeń. Strony internetowe zawierające oferty kupna-sprzedaży nie miały przede mną tajemnic. W końcu nadszedł czas na odkrycie nowej ziemi. Amsterdam przytłoczył mnie mieszanką kultur, wielkością i anonimowością. Nie jestem ksenofobem czy rasistką, jednak bezpieczniej czuję się wśród ludzi, dla których słowa mają podobne znaczenie i bycie kobietą nie oznacza towaru niższej wartości. Przepiękne centrum miasta znajduje się poza zasięgiem kieszeni przeciętnego zjadacza chleba. Pół miliona za przestrzeń, w której ledwo zmieściłyby się książki Męża. Poza centrum skąpane w szarości i deszczu blokowiska. Przełom października i listopada to zdecydowanie nie najlepszy czas na kupowanie mieszkania. Mało słońca, pogłębiający przygnębienie brak zieleni i woda. Już czułam bóle stawów w przyszłości. Przemieszczanie się autem z miejsca na miejsce graniczyło z cudem. Nieustanne poszukiwanie miejsc parkingowych, ciągłe zjazdy na autostradę i kierowcy, którzy nagle zapomnieli wszystkie przepisy ruchu drogowego (zmora Holandii w oczach Polki). Ze łzami w oczach stałam przed kolejnym z licznych domów, pokazywanych nam przez zmieniających się jak w kalejdoskopie maklerów. Żaden z nich nie zrobił na mnie dobrego wrażenia (czytaj: ani makler, ani dom) i bardzo chciałam wracać do mojej Gandawy. Gdzie w tym anonimowym świecie mam znaleźć dobrą szkołę dla Syna, gdzie Syn ma znaleźć przyjaciół? Jak się odnaleźć w dżungli pędzących przed siebie ludzi? Spóźniony nieco makler, inny niż wszyscy, bo nie bardzo młody i nie na siłę usiłujący wepchnąć nas w jakąkolwiek przestrzeń, spokojnie pokazał nam nieciekawy dom. I nagle stał się cud. Makler przyjrzał się uważnie mnie, Synowi i Mężowi, po czym oświadczył: Jeśli naprawdę chcą państwo coś kupić z myślą o dziecku, to proszę poszukać w Haarlemie. To doskonałe miejsce dla rodzin, oddalone zaledwie 15 minut pociągiem od centrum Amsterdamu. Odetchnęłam z ulgą. Proszę Pana, nie miałam okazji Panu podziękować, ale w pewnym sensie uratował nam Pan życie. Podczas pierwszej wizyty w Haarlemie znaleźliśmy to, czego szukaliśmy nowe, jak chciałam ja i stare, jak chciał mój Mąż. Czekało nas jeszcze mnóstwo formalności, jednak byliśmy szczęśliwi znaleźliśmy nasz dom. Ludzie Spotkanie przyjacielskiego maklera było jak
Felieton nr 5 (9) maj 2015 5 olśnienie. Holendrzy są bardzo mili, otwarci i towarzyscy. Przypominają tym bardzo Polaków w Polsce. Stanowią przeciwieństwo Belgów, którzy bardzo rzadko opowiadają, nawet wieloletnim znajomym, o swoim życiu prywatnym. Nasi sąsiedzi, jeszcze zanim się wprowadziliśmy, zaprosili nas na kawę. Panie w piekarni i kwiaciarni zagadują przy każdej okazji, co słychać. Ludzie w pobliskim domu starców uśmiechem odpowiadają na uśmiech i machają z daleka, jakby wstąpiła w nich nowa fala energii. We mnie też wtedy wstępuje. Czas na szkołę i lekarza Zapisanie dziecka do szkoły w Holandii jest nie lada wyczynem. W Belgii nasz Syn chodził do szkoły pracującej metodą Freineta. Uwielbiałam tę szkołę i płakałam bardzo, jeszcze wiele razy po tym, jak się przeprowadziliśmy, że już tam nie mogę chodzić. Tak, tak, czułam jakbym to ja musiała zmienić szkołę. Tęskniłam za panią dyrektor czekającą na przychodzące do szkoły dzieci i żegnającą je, gdy wychodziły, za nauczycielką, dostrzegającą indywidualność każdego dziecka, za szkolnymi piknikami, akcjami. Pierwsze kroki skierowałam do jedynej w Haarlemie szkoły Jenaplan. Pani dyrektor zaśmiała mi się w twarz i powiedziała, że na listę oczekujących wpisuje się tu dzieci tuż po urodzeniu. Osłupiałam. W szkole Montessori również lista oczekujących. W końcu znaleźliśmy szkołę obok naszego miejsca zamieszkania (obowiązuje tu, podobnie jak w Polsce, rejonizacja). Przeraża mnie tu szkolna polska rzeczywistość: przepełnione klasy, anonimowość i brak porozumienia pomiędzy nauczycielem a rodzicami i rodziców między sobą. Na szczęście, jak się okazało, wiele można zmienić, jeśli rodzic potrafi zawalczyć o swoje dziecko. Swoją niezłomną postawą można nawet wpłynąć na lekarza domowego, którego wybór był kolejnym czekającym nas wyzwaniem. Los sprawił, że wkrótce po przeprowadzce, mój Mąż dostał zapalenia pęcherza, pierwszy raz w życiu, i musieliśmy udać się na pogotowie. Tam czekał na nas doktor S., który od początku z pewnym pobłażaniem wysłuchiwał mojego belgijskiego akcentu w języku niderlandzkim i w końcu powiedział, że może być naszym lekarzem domowym, bo w sumie mieszkamy niedaleko. Tak oto mieliśmy dom, sąsiadów, szkołę i lekarza domowego. Cztery pierwsze najważniejsze elementy naszego życia w Holandii. Brakowało nam przyjaciół, rodziny, mojej pracy, ale mogliśmy zacząć budować nasz harlemski świat. Anna Gregorowicz
6 nr 5 (9) maj 2015 Wywiad miesiąca Margaryna Delma - różne rodzaje 500g 0,95 Mleko Łaciate UHT 1l 2% 0,85 0,30 Prymat przyprawy - wybrane rodzaje 1,05 Hochland ser topiony w plasterkach - różne smaki 0,35 Kubuś 0,9l - różne smaki Piątnica Serek wiejski 0,55 Mąka Melvit 1kg luksusowa i poznańska Sierpc Ser królewski Jana serek homegenizowany Berlinki 250g Edmal sałatka cygańska 0,95 0,35 za szt. 5,95 za kg 1,35 Budyń Winiary - różne rodzaje za szt. Ketchup Dworski 450g - łagodny 0,95 za szt. Sierpc Ser GOUDA JBB polędwica sopocka Vifon zupki błyskawiczne 4,95 za kg 0,35 za szt. 0,85 za szt. Coca cola 2,25l JBB kiełbasa z beczki 1,35 JBB Kiełbasa śląska Vegeta 200g JBB szynka z beczki 1,15 0,85 5,45 za kg 4,95 za kg 6,95 za kg 5,20 za kg 2,05 za szt. Pudliszki - dania w słoiku gołąbki, fasolka po bretońsku 5,95 za kg Wafelki Góralki 0,30 za szt. za szt. Ogórki babuni kiszone Wawel Mieszanka Krakowska i Michałki - cukierki na wagę 7Days rogalik różne smaki 1,25 za kg 0,50 za szt.
Kultura nr 5 (9) maj 2015 7 XV Festiwal Polskiej Poezji dla Dzieci - Wierszowisko 2015 Emocje sięgały zenitu W niedzielę, 15 marca, w Malden odbył się XV Festiwal Polskiej Poezji dla Dzieci - Wierszowisko 2015 pod patronatem medialnym m.in. Nowinek. Jego organizatorką od początku istnienia była Małgorzata Smółka, dla której ten festiwal stanowi historię pobytu w Holandii. W tym roku zgłosiło się 112 uczestników ze szkół zrzeszonych w Forum Polskich Szkół w Holandii. Występujący recytowali najczęściej wiersze Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, Wandy Chotomskiej, Danuty Wawiłow, Ludwika Jerzego Kerna i Łukasza Dębskiego. Chętni występowali w kategorii indywidualnej z podziałem na wiek uczestnika (4-6 lat, 7-9 lat, 10-13 lat) oraz zbiorowej, przy czym każda ze szkół mogła przygotować tylko jeden występ. Zwycięzcy XV Wierszowiska w poszczególnych kategoriach: Kategoria 4-6 lat 1. Ewa Gołka Polska Szkoła Breda 2. Filip Cybulski Polska Szkoła Breda 3. Ex aequo: Oliwier Weijers Polska Szkoła Nijmegen Bartłomiej Bruś Polska Szkoła Tilburg Wyróżnienie: Fabian Socha Polska Szkoła Eindhoven Kategoria 7-9 lat 1. Maja Bartczak Polska Szkoła Schiedam 2. Maja Krysińska- Polska Szkoła Oss 3. Ex aequo: Oliwia Obadowska Polska Szkoła Oss Klara Cyrys Polska Szkoła Oss Wyróżnienie: Barbara Walorska Polska Szkoła Oss Kategoria 10-13 lat 1. Klaudia Przybylska Polska Szkoła Tilburg 2. Dawid Kiszkiel Polska Szkoła Tilburg 3. Ex aequo: Ada van der Haagen Polska Szkoła Amsterdam Piotr van Dijk Polska Szkoła Schiedam Festiwal odbywał się w godz. 11:30-17:30 i przyciągnął liczną publiczność, która dopingowała małych aktorów. Ich występy oceniało jury w składzie: Dorota Hulsenboom Perłowska, Barbara Borys-Damięcka, Małgorzata Pacek, Łukasz Dębski, Małgorzata Małyska, Waldemar Pankiw, Agnieszka Steur i Ella van de Ven-Wesołowska. W trakcie trwania jubileuszu piętnastolecia organizatorzy - Małgorzata Smółka i Tomasz Karawajczyk - zakomunikowali zebranym, że postanowili przekazać organizację kolejnych edycji Festiwalu całkowicie w ręce zarządu FPSN, mówiąc: Uwalniamy to, co kochamy, z nadzieją, że kiedyś do nas wróci. Wszystkim uczestnikom gratulujemy odwagi i zapału i zapraszamy na kolejny festiwal za rok! Red. Występy grupowe 1. Polska Szkoła Tilburg za przedstawienie Lokomotywą do Malden 2. Polska Szkoła Schiedam za przedstawienie Czarodziejski świat wierszowiska 3. Polska Szkoła Oss OSStoja za przedstawienie Kolorowe dzieci Foto: Justyna Miegoń - Bain
8 nr 5 (9) maj 2015 Biznes Czy powinniśmy uczyć się od Ho kobiecości? Czy pamiętacie jeszcze swoje pierwsze miesiące w Holandii? Ja tak, chociaż po 13 latach już nie szokują mnie jednakowe rzędy ładnych, ale nudnych domków w stylu Legoland, nie dziwi mnie to, że podczas wizyty na kawę pije się tylko kawę (a konkretnie dwie!) i można liczyć ewentualnie na jedno (powtarzam, jedno!) ciastko podane z pudełka, że toalety mają 1m² i że na przyjęcie weselne ludzie ubierają się w dżinsy, a o dwunastej wszyscy są wypraszani do domu. Pamiętam, jak po pierwszym roku pobytu w Holandii, zaśmiewałam się, czytając The Undutchables. pierwszy rok w Holandii, po trzech latach w Hiszpanii, gdzie podobnie jak w Polsce, przywiązuje się wagę do biznesowego wyglądu. W tym czasie otrzymałam przynajmniej kilka razy komentarze kolegów i koleżanek, pojawiając się w pracy w kostiumie (marynarka i spodnie). Po jakimś czasie kostiumy poszły do lamusa, bo były zbyt eleganckie! Afspraak is afspraak, czyli umowa to umowa Dla Holendrów dotrzymanie umowy, nawet tej słownej, czy uzgodnionej w nieformalnym e-mailu to rzecz święta. Wielokrotnie spotkałam się ze stwierdzeniem, że jeśli polskie firmy chcą wejść poważnie na rynek holenderski, muszą się nauczyć dotrzymywać słowa, jeśli chodzi o terminowość dostaw, jakość A jak różnice kulturowe między Holandią a Polską prezentują się w biznesie? Czy są istotne? Na co trzeba się przygotować? Tak jak się domyślacie, część cech narodowych na pewno uwidacznia się również w życiu zawodowym Holendrów. Pragmatyczność i otwartość Holendrzy w biznesie są konkretni i przechodzą w zasadzie od razu do sprawy. Na pierwszym spotkaniu można się spodziewać pięciu minut poświęconych pogodzie (znowu pada!), korkom (stałem godzinę rano!) i ewentualnie piłce nożnej. Po podaniu kawy w ciągu tych pierwszych 5 minut, przechodzimy do sedna sprawy, czyli do biznesu. W czasie rozmowy mogą się pojawić pytania, które dla nas, Polaków, mogą się wydać nie na miejscu, ale które są bardzo normalne z punktu widzenia Holendra: jakie są obroty Twojej firmy, czym chcesz się wyróżniać, dlaczego myślisz, że się wybijesz wśród konkurencji, co masz konkretnie do zaoferowania. Dlatego Holendrzy są w Polsce czasami osądzani jako niegrzeczni czy za bardzo obcesowi, wręcz brutalni. Nieformalność Brak formalności w Holandii wyraża się w kilku aspektach. Po pierwsze, Holendrzy najczęściej mówią sobie na ty, po imieniu, nawet w stosunku do osoby starszej wiekiem czy rangą w organizacji. Po drugie, nie przywiązują dużej wagi do formalnej hierarchii w firmie, funkcji, tytułów. Osoby na praktycznie każdym szczeblu mogą podejmować decyzje, cieszą się zaufaniem szefostwa i absolutnie nie trzeba się spotkać z Dyrektorem czy Prezesem, żeby nawiązać kontakty handlowe albo uzyskać właściwe decyzje. Tutaj Holendrzy i Polacy różnią się diametralnie, co może prowadzić do wielu nieporozumień. Polacy mogą być zdziwieni holenderskimi brakami w zasadach biznesowego savoir vivre u, podczas gdy Holendrzy irytują się, nie rozumiejąc, że muszą przejść przez jeszcze jeden szczebel organizacji, żeby coś uzgodnić. Nieformalny charakter ma też ubiór. Różni się to trochę w zależności od sektora, np. w bankach noszenie na co dzień garnituru jest rzeczą normalną, ale w wielu innych sektorach spodnie i koszula do pracy to już bardzo dużo. Pamiętam swój produktów, certyfikaty itp. Jeżeli pojawią się problemy, lepiej powiedzieć o tym uczciwie niż wynajdywać wymówki. Takie zachowanie irytuje Holendrów, jako że liczą na partnerskie stosunki. Są w stanie zerwać kontakty, nawet gdy produkt i cena są atrakcyjne. Zaufanie, terminowość i uczciwość w biznesie są dla nich ważniejsze. Współpraca Chęć współpracy ma w Holandii wiele twarzy. Win-win, konsensus, kraj obywatelski. Po pierwsze w biznesie, tam gdzie w rozmowie między dwoma stronami Polak będzie myślał ja wygram, Ty przegrasz, mój zysk, Twoja strata, nie dam sobie w kaszę dmuchać, zrobię to lepiej niż on, Holender będzie myślał znajdźmy rozwiązanie, które będzie z obopólną korzyścią dla obu stron, ja zyskam i Ty też, będziemy się uzupełniać, zróbmy to razem, wszyscy na tym skorzystamy. Polacy widzą Holendrów jako naiwnych, Holendrzy - Polaków jako nierozsądnych, niewykorzystujących właściwie szans.
Biznes nr 5 (9) maj 2015 9 lendrów Holandia to również kraj konsensusu. Potencjalne rozwiązania i decyzje są omawiane z pracownikami, szef jest i powinien być kwestionowany, ostateczna decyzja jest podjęta na podstawie konkretnych danych i argumentów pracowników. W firmie holenderskiej ceni się własną inicjatywę pracowników, a przytakiwanie szefowi jest raczej znakiem braku inteligencji. Kultura konsensusu w praktyce oznacza wiele zebrań, spotkań, konsultacji, uzgodnień. Jednak kiedy decyzja jest podjęta, z reguły pracownicy podpisują się pod nią, wiedzą, skąd wynika i identyfikują się z nią, co ułatwia jej wdrożenie. Dodatkowym wymiarem w kontekście współpracy jest zaangażowanie firm holenderskich w inicjatywy gminy, imprezy lokalne, przedsięwzięcia, a także prawie chorobliwa potrzeba zrzeszania się. Chyba nie znajdzie się Holendra czy firmy holenderskiej, która nie jest gdzieś zrzeszona. Mamy stowarzyszenia branżowe, stowarzyszenia związkowe, stowarzyszenia małych i dużych firm, stowarzyszenia dystrybutorów, stowarzyszenia producentów, stowarzyszenia lokalne, stowarzyszenia ogólnokrajowe. Można się w tym nieźle pogubić. Ale jedno jest pewne nie można tego lekceważyć. Stowarzyszenia w Holandii to często silne organizacje o dużych wpływach, ustanawiające np. własne systemy ceryfikacji branżowej, mające wpływy polityczne, to źródło kontaktów i informacji. Nowe firmy wchodzące na rynek powinny zorientować się, gdzie warto się zrzeszyć. A dla tych mających jeszcze wątpliwości, polecam pewniaka Stowarzyszenie Przedsiębiorców Polsko-Holenderskich - www. vpno.nl Kobiecość Holendrów Światowej sławy profesor socjologii, przypadkowo Holender, Geert Hofstede (www.geerthofstede.com) rozróżnia sześć wymiarów kulturowych narodów, w tym tzw. kobiecość lub męskość. W tym kontekście Holandia to kraj kobiecy, to znaczy kraj harmonii, skromności i empatii, w którym dąży się do unikania konfliktów, kultywowania konsensusu, troski o słabszych i postawy obywatelskiej. Wpisują się w to dobrze zasady takie, jak win-win. Jak się pewnie domyślacie, Polska jest krajem męskim, w którym ważna jest konkurencyjność, asertywność, ambicja. Czy możemy nauczyć się od Holendrów kobiecości? Mam nadzieję! Lidia Krawczyk
10 nr 5 (9) maj 2015 Niesamowita historia powstania pierwszej, świeckiej Polskiej Szkółki w Holandii Ćwierć wieku Polskiej Szkółk Już 25 lat działa Polska Szkółka przy Fundacji Polsko-Niderlandzkie Centrum Edukacji i Integracji w Utrechcie. Założycielką była zmarła w 2010 r. Holenderka - Marquerite Brouwer, która razem z mężem Władysławem Kadukiem przez wiele lat służyła sprawie polskiej na terenie Niderlandów. Wspomniane małżeństwo założyło Centrum Edukacji i Integracji, Polską Szkółkę, zespół taneczny Motylek oraz kilka zrzeszeń. Na krótko przed śmiercią, Marquerite wydała książkę: Van Polen naar Nederland en terug... poświęconą wojennym i powojennym losom Władysława, byłego żołnierza armii generała Maczka. Polska Szkółka w Utrechcie obchodzi w tym roku 25. rocznicę założenia! Jak do tego doszło? To długa historia, lecz choć w skrócie chciałabym ją przedstawić. 1 września 1939 r. Niemcy hitlerowskie zaatakowały Polskę, a ponad dwa tygodnie później nasz kraj został napadnięty od wschodu przez Sowietów. Polskie oddziały nie miały szans i musiały się cofać, a następnie ewakuować za granicę. Planowały przedostać się do Francji, aby tam się przegrupować. Władysław Kaduk przechodził wtedy szkolenia na żołnierza zawodowego i chciał walczyć dalej. Dotarł do Francji, gdzie w 1940 r. brał udział w kursie zorganizowanym w Szkole Podoficerskiej Saperów. Po kapitulacji Francji udało mu się ewakuować z zachodniej Francji do Anglii. W Szkocji przeszedł gruntowne szkolenie na komandosa. W lutym 1942 r. powstała w Szkocji Pierwsza Polska Dywizja Pancerna. Władzio był żołnierzem 11. kompanii saperów. Generał Maczek objął dowództwo. Pod koniec lipca 1944 r. Władysław w grupie 15 000 polskich żołnierzy opuścił Wyspy Brytyjskie, by walczyć o wyzwolenie Ojczyzny. Siły sprzymierzone używały ich jako tajnej broni. Na początku sierpnia ci polscy żołnierze przybyli do Normandii. Po ciężkich walkach dotarli razem z aliantami poprzez Belgię do Niderlandów. 29 października 1944 r. Polacy wyzwolili Bredę i wiele innych miejscowości. Po wyzwoleniu przyszło wielkie rozczarowanie. Okazało się, że wielcy panowie - Roosevelt, Churchill i Stalin podzielili Europę już na konferencji w Jałcie w lutym 1945 r. Stalin dostał Polskę w prezencie i w ten sposób oddano ją pod komunistyczną strefę wpływów. Wojna została uznana za zakończoną. Dopiero po upadku muru berlińskiego w 1989 r. zaczęły pojawiać się pierwsze strzępki informacji o roli polskich kombatantów. W marcu 1947 r. nastąpiła demobilizacja. Żołnierze nie mogli jednak wrócić do Polski. Władysław szukał miejsca, w którym mógł być jak najbliżej Polski, by - jeśli tylko to będzie możliwe - móc wrócić do rodziny. Miejscem tym stała się Holandia, ponieważ nie wyobrażał sobie mieszkać w Niemczech. Prawdopodobnie dlatego, że Polska była oficjalnie państwem komunistycznym, zaczęto przemilczać ogromną rolę polskich wyzwolicieli. Władzio był też sportowcem. Ścigał się na motocyklach, był kaskaderem, siatkarzem, piłkarzem i tenisistą stołowym najwyższej klasy. Tworzył w Utrechcie zespoły sportowe. Nazywał je Polonia, ale każdy mógł do nich wstąpić. Władek był niesamowitym optymistą i nigdy nie brakowało mu energii. Zajmował się stale innymi. Tęsknił jednak za Polską. Bardzo chciał wrócić. Jego matka pisała: Wracaj, synku, szybko!, ojciec natomiast: Chociaż bardzo bym chciał, żebyś tu był, jednak nie wracaj! Jest tu dla ciebie zbyt niebezpiecznie. Kiedy w 1956 r. Gomułka doszedł w Polsce do władzy, pojawiła się możliwość odwiedzenia Polski. W 1958 r. Władysław Kaduk pojechał do Polski po 19 latach nieobecności. Po powrocie do Holandii wieczorami grywał na trąbce w amatorskiej orkiestrze w Utrechcie, a później na barytonie w Harmonie Orchest w Utrechcie (był bardzo muzykalny podobnie jak jego bracia w Polsce). Tam też poznał studentkę geografii fizycznej, Marquerite Brouwer, z którą zawarł związek małżeński siedem lat później. Sześć lat po ślubie urodził się Thomas-Władzio (1986). Dziecko nauczyło się mówić płynnie po polsku i w wieku 12 lat było całkowicie dwujęzyczne. Kiedy Thomas ukończył 4 lata, jego matka założyła Polską Szkółkę w Utrechcie. W ten sposób dwujęzyczne dzieci z polsko-niderlandzkich rodzin mogły uczyć się czytać i pisać w niełatwym języku polskim. Ponieważ lekcje odbywały się tylko dwa razy w miesiącu w sobotnie popołudnia, nauczycielki dokładały starań, by zajęcia były interesujące i przyciągające uwagę. W dniu otwarcia Szkółki na
nr 5 (9) maj 2015 11 i w Utrechcie liście znalazło się 37 uczniów, pochodzących z czterech prowincji w środkowych Niderlandach. W 1993 r. Władysław Kaduk otrzymał z rąk polskiego konsula Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczpospolitej za zasługi dla Polski.Kilka lat później, w 1999 r., jego żona, Marquerite, została odznaczona przez Ambasadora RP Srebrnym Krzyżem Zasługi za wieloletnią pracę na rzecz Polsko-Niderlandzkiego Centrum Edukacji i Integracji. W 2000 r. Władysław Kaduk został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Ten zasłużony Polak zmarł w 2003 r. w wieku 82 lat. W 2008 r. poproszono Marquerite jako przewodniczącą i koordynatorkę Polskiej Szkółki w Utrechcie, aby wygłosiła wykład na temat Polski. Nieprzygotowana postanowiła jednak przyjąć to zaproszenie i wykorzystać opowieść polskiego weterana Władysława Kaduka. Wiedziała już, że po wykładzie czeka ją jeszcze jedna sprawa... musi to wszystko opisać! We wrześniu 2009 r. Jej książka Van Polen naar Nederland en terug... była gotowa do druku, a do czytelników dotarła w kwietniu 2010 r. Wkrótce potem Marquerite zmarła (6-06- 2010), pozostawiając w spadku Fundację wraz z Polską Szkółką. Do dziś mówimy Szkółka a nie szkoła, aby uczcić skromność założycielki. W ramach 25-lecia jej założenia nadajemy jej jednak zasłużoną nazwę: Polska Szkółka w Utrechcie imienia Marquerite Brouwer. Obecny zarząd Szkółki stara się kontynuować i rozwijać pracę jej założycielki. Po wielu rozmowach z gminą miasta Utrecht stara siedziba została zamieniona na pięknie wyposażoną świetlicę Hart van Hoograven, het Goylaan 77, 3325 AA Utrecht. Jednym z nowych wyzwań jest prowadzenie kursów języka holenderskiego dla Polaków przyjeżdżających do pracy w Niderlandach. Zajęcia odbywają się w soboty w godzinach popołudniowych. Cechuje je dbałość o indywidualne podejście do każdego kursanta i poszerzanie słownictwa związanego z zawodami wykonywanymi przez uczniów. Program przygotowany jest również na podstawie materiałów wykorzystywanych w Inburgeringscursus (kursach edukacji obywatelskiej). Celem szkółki dla dzieci pozostaje pielęgnowanie języka polskiego, dbałość o rodzimą tradycję i kulturę, poznanie literatury, historii i geografii Polski. Zadaniem jest również pokazanie dzieciom, jak są niezwykłe dzięki dwujęzyczności i temu, że wszystko co poznają, potrafią wyrazić na dwa sposoby, o ile są bogatsze dzięki znajomości kultury słowiańskiej. W dwa sobotnie popołudnia w miesiącu, oprócz wakacji i ferii, w godzinach od 13.00 do 16.30 dzieci z okolic Utrechtu (i nie tylko) spotykają się na zajęciach, w czasie których wykwalifikowana kadra nauczycielska stara się zapewnić edukację połączoną z zabawą, dostosowaną do wieku i poziomu znajomości języka polskiego. W trakcie roku szkolnego organizowane są spotkania: wigilijne i wielkanocne, Dzień Dziecka oraz występ na Festiwalu Polskiej Poezji dla Dzieci. W 2011 r. Polska Szkółka z Utrechtu zdobyła tam pierwsze miejsce. Być może wśród czytelników NOWINEK są rodzice dzieci w wieku 4-12 lat. Zapraszamy serdecznie. Nie trzeba podejmować decyzji, można przyjść na lekcję próbną i dopiero później zdecydować. Od stycznia 2011 r. Polska Szkółka posiada własną stronę internetową: www.polskaszkolkautrecht.nl Osoby zainteresowane mogą skontaktować się z nami przez e-mail: polskaszkolkautrecht@gmail.com lub telefonicznie: 0621 422 336. Izabela de Groot - Sikora
12 nr 5 (9) maj 2015 Zdrowe jedzenie a brak redukcji wagi Zanim zacznę pisać w szczegółach o prawdopodobnych przyczynach braku redukcji wagi przy zachowaniu zasad zdrowego żywienia, warto na początek przypomnieć definicję zdrowego odżywiania, przez co rozumie się zjadanie dużej ilości warzyw i owoców, a także bazowania na żywności propagowanej przez media jako prozdrowotna (fit, healthy, light, low fat, low sugar, naturalne, ekologiczne itp). Od dłuższego czasu dużym powodzeniem cieszą się produkty niskotłuszczowe oraz quinoa (komosa ryżowa), jagody goi, a także rozmaite nasiona i orzechy. Sklepy z tak zwaną zdrową żywnością zwane także sklepami z produktami ekologicznymi przeżywają boom. Idąc tym tropem, przeciętny Kowalski uważa, że wszelkie produkty tam zakupione, w tym również ciastka, batoniki, czekoladki, są dla niego jak najbardziej dobre. Po przeciwnej stronie spektrum mamy produkty obdarzone bardzo złą sławą - czerwone mięso, ziemniaki, słodziki itp. Panuje więc ogólne przekonanie, że wystarczy w codziennym menu uwzględniać same produkty żywnościowe fit, by chudnąć. Niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana. Produkty zdrowe kontra produkty niezdrowe Podziału na żywność zdrową i niezdrową nie można dokonać jednoznacznie. Na pewno warto zrezygnować z wysoko przetworzonych produktów żywnościowych typu słodycze, fast foody i dania z oczyszczonej mąki. Ale czy wszystkie produkty uznawane przez nas za zdrowe, takie faktycznie są? Otóż w większości wypadków nie. Przykładowo: większość produktów śniadaniowych typu granola (mieszanina płatków zbożowych), musli, słodkie jogurty wcale nie są pożądanym składnikiem diety, podobnie jak nasiona słonecznika, masło z orzeszków ziemnych. Zatem jeżeli wydaje nam się, że jemy zdrowo, a pomimo to mamy problemy ze składem i masą ciała, to warto się w pierwszej kolejności zastanowić, czy nasze menu faktycznie opiera się na nieprzetworzonych produktach żywnościowych. O czym należy pamiętać Podczas komponowania i planowania jadłospisu, jakość i ilość żywności ma znaczenie. Nie bez wpływu, o czym wiele osób zapomina, pozostaje także ilość spożywanego jedzenia oraz jego odpowiednie zbilansowanie i urozmaicenie. Jadłospis ukierunkowany na redukcję tkanki tłuszczowej powinien uwzględniać stosowny deficyt kaloryczny, ale jednocześnie zaspokajać wszelkie potrzeby organizmu na składniki odżywcze białko, węglowodany, tłuszcze, składniki mineralne, witaminy. Przypadkowe zestawianie ze sobą zdrowych produktów żywnościowych, zawierzanie intuicji, monotonia na talerzu i częste cheat meale, czyli oszukane pod względem kalorycznym posiłki, to nie jest dobry sposób na poprawę estetyki sylwetki. Dodatkowo zdrowe odżywianie to nie tylko zwracanie uwagi na ilość i jakość konsumowanego pożywienia. To także kontrolowanie jakości spożywanych napojów. I tak soki i napoje owocowe, w tym również te domowej roboty, nie stanowią najlepszego wyboru z punktu widzenia zdrowia i wpływu na sylwetkę. Z pewnością nie powinny stanowić głównego źródła płynów w diecie. Warto także pamiętać, iż praca nad estetyką sylwetki jest znacznie łatwiejsza i przyjemniejsza, gdy oprócz zmiany nawyków żywieniowych uwzględnimy także regularny wysiłek fizyczny. Mike Stachurski Dietetyk & Trener Personalny www.facebook.com/mikestachurskipt www.mikestachurski.com
nr 5 (9) maj 2015 13 Chcesz coś sprzedać, kupić, wymienić, oddać przyślij e-mail z treścią ogłoszenia (niekomercyjnego) reklama@ Ogłoszenia drobne SPRZEDAM Sprzedam Opel Corsa 2009 rok, benzyna. Stan bardzo dobry, serwisowany, stan licznika: 51 000 km, 7000 do negocjacji, Den Haag +31 684 294 251 Opel Astra G-coupe, rok 2001, silnik 2.0 4-cylindrowy, aluminiowe felgi. Wersja sportowa. Cena 2750, Patryk +31 629 028 739 KUPIĘ Kupię odkurzacz budowlany Festool +31 684 29 42 51 Kupię rower firmy Giant +31 655 191 159 Ważne telefony Ambasada RP w Hadze Alexanderstraat 25, 2514 JM Haga haga.konsulat@msz.gov.pl www.haga.msz.gov.pl tel: +31 (0) 70 79 90 100, fax: +31 (0) 70 79 90 137 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Van Lennepweg 51, 2597 LG Haga tel. +31 70 306 99 44, fax: +31-70 - 354 39 66 e-mail: haga@trade.gov.pl czynne: pon. - piątek 08:15-16:15 Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Ambasadzie RP w Hadze Zajęcia: wtorki, środy i soboty w budynku Hofstad Lyceum Colijnplein 9, 2555 HA Den Haag tel.040-213 52 89 (wtorek 9.30-12.30; 14.00-16.00) kierownik@spk-haga.nl, www www.spk-haga.nl Fundacja Polsko-Niderlandzkie Centrum Edukacji i Integracji Świetlica Hart van Hoograven Het Goylaan 77, 3525 AA Utrecht Mirona Joosten-Wisniewska 0621-422-336 e-mail: polskaszkolkautrecht@gmail.com Pogotowie pogrzebowe 24h/7 dni tel. 0032 487103 778 Rzymskokatolicka Parafia Polska Amsterdam, www.pmkamsterdam.nl Scarlattilaantje 13, 1431 XV Aalsmeer tel. 029 733 16 78 Rzymskokatolicka Parafia Polska pw. Św. Maksymiliana Kolbe Breda St. Bavostraat 7, 4891 CG Rijsbergen tel. 076-532 14 38, www.pp-breda.nl Polska Misja Katolicka Groningen Leeuwarden Blankenslaan Oost 2a, 7901 Hoogveen tel. 052-826 27 56, www.pmk.groningen.org.pl Parafia NMP Częstochowskiej Lunteren www.parafiapolska.nl Kerkhoflaan 17, 6741 BN Lunteren tel. 0318-482 728, 06-442 10 293 eproboszcz@parafiapolska.nl Parafia św. Faustyny Kowalskiej od Bożego Miłosierdzia Meterik Schadeijkerweg 3, 5964 NA Meterik tel. 077-398 86 00 bmschr@planet.nl, www.faustyna.nl Parafia NMP Gwiazdy Morza Rotterdam Beukelsdijk 177, 3022 DG Rotterdam tel. 010-477 00 66, www.parafia.nl Polska Szkoła Nijmegen Wijkencentrum De Schalmei Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen tel.06-239 46 617, 06-202 38 885 polskaszkolanijmegen@gmail.com www.nijmegen.polskaszkola.nl Telefony alarmowe: 100 straż pożarna i pogotowie 101 policja 112 europejski numer alarmowy
14 nr 5 (9) maj 2015 Certyfikat VCA - bezpieczna i dobr Na niderlandzkim rynku pracy, szczególnie w branżach technicznych, coraz większe znaczenie ma posiadanie przez pracownika tzw. dyplomu VCA. prowadzących inne usługi techniczne (izolacje, rusztowania, czyszczenie przemysłowe, transport itp.). Przez kogo nadzorowane jest VCA? System VCA jest zarządzany przez niezależną Fundację Współpracy Bezpieczeństwa (SSVV). Do egzaminowania pracowników powołana jest oddzielna instytucja VCA Infra, która udziela akredytacji i nadzoruje centra egzaminacyjne. Czy każdy pracownik musi posiadać VCA? Obecnie w większości zakładów na terenie Holandii osoby rozpoczynające pracę lub już tam pracujące muszą wykazać, że posiadają odpowiednią wiedzę z zakresu bhp potwierdzoną dyplomem VCA. Dla specjalistów, pracowników liniowych lub produkcyjnych wymagany jest dyplom VCA B (basic), a dla kadry kierowniczej - VCA VOL. Dyplom ważny jest 10 lat, a można go uzyskać, zdając egzamin z zakresu VCA. Co to jest VCA i kiedy powstało? VCA powstało w 1994 r. W 1989 r. National Safety Working Contractor Group wdrożyło system certyfikacji VCA. Na początku przedstawiciele firm petrochemicznych i ich podwykonawcy chcieli stworzyć obiektywny i jednolity system w celu zapewnienia i sprawdzania standardu bezpieczeństwa, jakim musi się kierować wykonawca. Z czasem VCA został uznany za wymagany standard bezpieczeństwa nie tylko w tej branży. Jak wygląda szkolenie i egzamin? Zajęcia prowadzone są w języku polskim i składają się z 11 tematów. W przerwach między wykładami każdy uczestnik rozwiązuje łącznie około 250 pytań testowych. Bezpośrednio po szkoleniu przeprowadzany jest egzamin przez akredytowany Instytut Egzaminacyjny VCA. Egzamin ma formę testów jednokrotnego wyboru. Odpowiednio dla VCA B jest to 40 pytań w języku polskim, a dla VCA VOL - 70 pytań w języku holenderskim, niemieckim lub angielskim (do wyboru) i trwa VCA to nazwa systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwach obowiązująca w Holandii, Belgii i Luksemburgu. Skrót VCA pochodzi od słów: Veiligheid Gezondheid Milieu Checklijst Aannemers, co w tłumaczeniu na język polski oznacza: Bezpieczeństwo Zdrowie Środowisko Lista kontrolna Podwykonawcy. Firmy, które wdrożą system VCA, znacząco zwiększają bezpieczeństwo pracy swoich pracowników i ograniczają liczbę wypadków. VCA to wszechstronny program, który oprócz bezpieczeństwa pracy, pomaga firmom zarządzać ochroną zdrowia i środowiska, a pracownikom wykonywać pracę w bezpieczny sposób. Jednym z podstawowych wymogów systemu VCA jest posiadanie certyfikatu VCA przez pracowników i podwykonawców. Coraz więcej przedsiębiorstw i pracodawców wymaga legitymowania się takim dyplomem. Posiadanie przez pracownika certyfikatu VCA stanowi dowód poznania i zachowywania przez pracownika zasad bezpiecznej pracy i oficjalnie uprawnia do jej podjęcia. W Holandii dokumentem potwierdzającym tę wiedzę jest zielony certyfikat VCA - akredytowany przez holenderski instytut z wpisem do bazy www.vca.ssvv.nl. Jakie branże wymagają certyfikatu VCA? VCA jest wymagany w przedsiębiorstwach, które prowadzą prace wysokiego ryzyka w niebezpiecznym środowisku. Najczęściej dotyczy to branż takich jak: petrochemiczna, mechaniczna, elektryczna, budowlana, inżynieryjna, przemysłu ciężkiego oraz 105 minut. Egzaminy przeprowadzane są na komputerach, dzięki czemu wyniki znane są natychmiast. Osoby, które zdały egzamin, otrzymują po kilku dniach dyplom VCA i plastikową kartę z nazwiskiem i numerem uprawnień. Uprawnienia są również rejestrowane w centralnej bazie VCA i dostępne na stronie www.vca.ssvv.nl. Osoby uczestniczące w szkoleniu, którym nie powiodło się za pierwszym razem, mają możliwość podejścia do bezpłatnej poprawki jest to gwarancja, którą oferuje firma VCA Polska. Co to są tzw. Paszporty bezpieczeństwa? Paszport bezpieczeństwa (Veiligheidspaspoort/Safety Personal Book) jest to indywidualna książeczka pracownika, gdzie instytut szkoleniowy lub pracodawca wpisuje aktualne szkolenia z zakresu bhp. Książeczka ta jest często wymagana przez pracodawców.
nr 5 (9) maj 2015 15 ze płatna praca Problem nieoryginalnych dyplomów VCA Problem dotyczy przede wszystkim dokumentów wydawanych przez nieuprawnione firmy szkoleniowe. Oryginalne dyplomy mają zastrzeżony wygląd i przy odrobinie staranności łatwo porównać dokument nieoryginalny z obowiązującym. Dlatego przed szkoleniem warto zapytać, jaki dokument zostanie wydany po egzaminie i zweryfikować z oryginałem. Obowiązującym dokumentem jest zielony certyfikat VCA wydawany przez uprawnione instytuty egzaminacyjne. Wykaz tych instytucji znajduje się na stronie ww.vca.nl. Niektóre firmy akceptują niemiecki certyfikat SCC (dok. 18-basic i 17-VOL) jako porównywalny z VCA. Ale zgodnie z informacją zamieszczoną przez SSVV na stronie www.vca.nl nie są one w pełni uznawane za równorzędne z VCA. Posiadacze tych uprawnień zatem będą wcześniej czy później zmuszeni uzyskać dyplom VCA, chcąc pracować na terenie Holandii. Jakie inne szkolenia można jeszcze odbyć w języku polskim? Dostępne szkolenia po polsku to np. Heftruck/Reachtruck (wózki widłowe), Steigerbouwer A (monter rusztowań), Hoogwerker (praca na wysokości), BHV Pierwsza Pomoc. Krzysztof Bukański - trener i Dyrektor Instytutu szkoleniowego VCA Polska w Hadze Polska Sekcja w Levende Talen 11 kwietnia 2015 r. powstała Sekcja Polska w organizacji Levende Talen zrzeszającej nauczycieli języków w Holandii. Członkowie na Walnym Zebraniu w Utrechcie zaakceptowali statut wraz z listą zdeklarowanych członków i włączyli nową sekcję językową do swojej organizacji. Tym samym język polski zaliczono do języków, które liczą się w społeczeństwie holenderskim i mogą być brane pod uwagę w nauczaniu w tutejszym systemie szkolnictwa. Na koniec podziękowano pracownikom Slawistyki Uniwersytetu Amsterdamskiego na czele z panią profesor Ellen Rutten, panu profesorowi Wimowi Honselaarowi oraz pani dr Alli Peters-Podgajewskiej, która stworzyła pomost pomiędzy organizacją Levende Talen a nową sekcją. Doceniono wkład nauczycieli zrzeszonych w organizacji i stojącej na czele pani Judith Richters. Niewątpliwie jest to wielkie wyzwanie, aby efektywnie popularyzować język polski, a z nim polską kulturę. Twórcy wierzą, że Polska Sekcja w Levende Talen stanie się platformą spotkań licznych organizacji polonijnych działających w Holandii, których celem jest podnoszenie poziomu nauczania i promowanie języka polskiego w tym kraju. Zapraszamy do współpracy! W imieniu tymczasowego Zarządu Sekcji Polskiej: Elżbieta Niemczuk-Weiss Slavische Talen en Culturen (Pools), Universiteit van Amsterdam Spuistraat 210, k. 539, 1012 VT Amsterdam e.d.niemczuk-weiss@uva.nl, e.weiss@quicknet.nl
16 nr 5 (9) maj 2015 Aktualności Wybory prezydenckie 2015 5 lutego 2015 r. Marszałek Sejmu RP - Radosław Sikorski podpisał postanowienie o zarządzeniu wyborów Prezydenta RP i ustalił ich datę na 10 maja 2015 r. W przypadku konieczności przeprowadzenia drugiej tury wyborów, powtórne głosowanie odbędzie się 24 maja 2015 r. Wpis do spisu wyborców Obywatele polscy uprawnieni do głosowania i, przebywający w dniu wyborów za granicą będą mogli wziąć udział w głosowaniu, jeżeli posiadają ważny polski paszport lub ważny polski dowód osobisty. Należy w tym celu zarejestrować się poprzez internetowy portal https://ewybory.msz.gov.pl Należy pamiętać o dopełnieniu obowiązku rejestracji, której można dokonać do dnia 27 kwietnia 2015, jeśli zamierzają Państwo głosować korespondencyjnie. Jeśli zamierzają Państwo głosować osobiście, rejestracji można dokonać najpóźniej w 3. dniu przed dniem wyborów, tj. do dnia 7 maja 2015 r. Gdzie można zagłosować w Królestwie Niderlandów? - Nr 110 (Haga I) z siedzibą w Ambasadzie RP w Hadze; Alexanderstraat 25, 2514 JM Haga (obsługa również osób niepełnosprawnych), głosowanie osobiste i korespondencyjne - Nr 111 (Haga II) z siedzibą w Ambasadzie RP w Hadze; Alexanderstraat 25, 2514 JM Haga, głosowanie osobiste - Nr 112 z siedzibą w Niderlandzkim Domu Polskim w Amsterdamie; Keizersgracht 174-176, 1016 DW Amsterdam, głosowanie osobiste - Nr 113 z siedzibą w Polskiej Parafii przy Kościele Laurentius w Bredzie; Ginnekenweg 333, 4835 ND Breda, głosowanie osobiste Głosować będzie można w godzinach 7.00-21.00. Dodatkowe informacje Informacje o głosowaniu poza granicami kraju można znaleźć na stronie Ambasady RP w Hadze: www.haga.msz.gov.pl oraz Państwowej Komisji Wyborczej: www.pkw.gov.pl Wydział Konsularny Ambasady RP w Hadze udziela informacji wyborczych pod numerem telefonu: 070 79 90 121 - poniedziałek w godzinach 10.30-16.00 - wtorek - piątek w godzinach 9.00-16.00 Joanna Kłaput
Porady nr 5 (9) maj 2015 17 Do czego potrzebne są DigiD kody w Holandii? Określenie DigiD coraz częściej pojawia się przy okazji załatwiania spraw urzędowych. Nadal jednak wiele osób nie wie, do czego są potrzebne i w jaki sposób uzyskać DigiD kody. DigiD to osobiste kody dostępu do danych personalnych w wielu instytucjach rządowych oraz użytku publicznego, np. w ubezpieczalniach, w Urzędzie Skarbowym (Belastingdienst), w Urzędzie Pracy (UWV) i wielu innych. DigiD to również osobisty podpis elektroniczny wykorzystywany do korespondencji z ww. urzędami. Jak uzyskać DigiD kod? O osobisty DigiD składamy wniosek poprzez stronę internetową www.digid.nl. Przy zapytaniu o DigiD należy ustalić własny login oraz hasło. Ważne jest, aby poprawnie zapisać te dane, ponieważ będą one niezbędne do późniejszej aktywacji DigiD. Kiedy zakończy się proces wystąpienia o DigiD, w ciągu 5 dni roboczych otrzymamy kod aktywacyjny na adres meldunkowy. Za pomocą tego kodu należy aktywować wcześniej ustalony login i hasło. Dopiero wówczas można korzystać z DigiD kodów. WAŻNE! O DigiD mogą wystąpić tylko i wyłącznie osoby zameldowane bądź zarejestrowane na terenie Holandii. DigiD kod składa się zawsze z dwóch części: gebruikersnaam (login) i wachtwoord (hasło). Jakie dane uzyskujemy poprzez Digid kody? Posiadając DigiD kody, można otrzymać m.in. informacje dotyczące: pracodawców oraz odprowadzonych składek na poczet podatku dochodowego za lata 2012, 2013 i od 1 marca 2015 - za rok 2013 (informacje te są potrzebne np. do rozliczenia z podatku dochodowego), wysokości dofinansowań oraz decyzji dotyczących dofinansowań w Belastingdienst, kwot wypłacanych w ramach zasiłku rodzinnego przez SVB, numeru konta, na jakie wypłacany jest zasiłek rodzinny (SVB) oraz dofinansowania z Belastingdienst, wysokości dofinansowań wypłacanych przez Belastingdienst, danych w Urzędzie Pracy (UWV), emerytury (SVB), danych osobowych widniejących na polisie ubezpieczeniowej oraz innych szczegółów związanych z ubezpieczeniem zdrowotnym (należy zalogować się na stronie ubezpieczalni, gdzie posiadamy ubezpieczenie zdrowotne). W jakich instytucjach wymagane są DigiD kody? Belastingdienst (Urząd Skarbowy), SVB (ubezpieczalnia socjalna), UWV (Urząd Pracy) Werkbedrijf (instytucja współpracująca z Urzędem Pracy), RDW (Urząd Komunikacji). Do czego wykorzystywane są DigiD kody? W niektórych przypadkach posiadanie DigiD kodów jest wręcz niezbędne i bez nich nie można wystąpić elektronicznie z określonym wnioskiem. DigiD kody są wymagane m.in. w przypadku: wykonania rozliczenia z podatku dochodowego (zwrot podatku) bez posiadania jaaropgave od pracodawców, zapytania o zasiłek dla bezrobotnych w Urzędzie Pracy (UWV), kiedy osoba jest zameldowana na terenie Holandii (tylko osoby niezameldowane zgłaszają się po zasiłek dla bezrobotnych za pomocą formularza pisemnego), zapisania do Werkbedrijf jako osoba poszukująca pracy (dla osób zameldowanych w Holandii), wystąpienia do Belastingdienst o dofinansowanie do ubezpieczenia, mieszkania, dofinansowanie do żłobka lub świetlicy, dodatek na dzieci (dotyczy tylko i wyłącznie osób zameldowanych w Holandii). DigiD kody można również wykorzystywać w innych sytuacjach, np.: w ubezpieczalni zdrowotnej: zmiana danych personalnych, zmiana pakietu ubezpieczeniowego, dopisanie dziecka do polisy, zmiana numeru konta, zmiana formy płatności. w SVB: zmiana danych osobowych, zmiana numeru konta, w RDW sprawdzenie danych własnego auta, wystąpienie o nowy dowód rejestracyjny w przypadku zniszczenia bądź zgubienia, w Gemeente: wystąpienie z wnioskiem o miejsce parkingowe, wystąpienie o oiervaarpas (w gminie Den Haag). Luiza Zwierz Mini-slownik: Belastingdienst Urząd Skarbowy UWV Urząd Pracy Werkbedrijf instytucja współpracująca z Urzędem Pracy SVB Instytucja, gdzie składane są wnioski o zasiłek rodzinny i sprawy dotyczące emerytury RDW urząd komunikacji Gemeente Gmina
18 nr 5 (9) maj 2015
Porady nr 5 (9) maj 2015 19 Omijanie blokad regionalnych Podczas surfowania w Internecie często spotykamy się z następującym komunikatem: Brak możliwości oglądania. Materiał jest niedostępny w Twoim kraju. Jest to wina ograniczeń geograficznych w dystrybucji multimediów. do zwiększenia prywatności w Internecie (gdy chcemy pozostać anonimowi podczas surfowania po pewnych stronach) jest TunnelBear, dostępny do ściągnięcia ze strony www.tunnelbear.com. I tak po tego niezaawansowanym użytkownikom komputera z wielu względów. Jeżeli jednak dojdziemy do wniosku, że podołamy temu zadaniu, to aby znaleźć darmowe polskie serwery proxy, można skorzystać ze strony Niektórzy niewtajemniczeni mogą się zastanawiać, w jaki sposób dana strona rozpoznaje, z którego kraju na nią wchodzimy. Otóż każdy komputer posiada własne IP, czyli unikalny adres, po którym jesteśmy identyfikowani w sieci, czyli żaden użytkownik Internetu nie jest anonimowy. Innymi słowy filtrowanie regionalne odbywa się na podstawie analizy adresu IP, który informuje, z jakiego kraju się łączymy z siecią. I stąd mieszkając za granicami Polski, bardzo często nie mamy dostępu do niektórych materiałów filmowych umieszczonych w popularnych wśród Polaków serwisach WP czy Onetu. Dotyczy to nie tylko polskich stron, ale również zagranicznych, które są dostępne tylko dla mieszkańców danego rejonu geograficznego. I tak wielu z nas (nawet mieszkając w Holandii) ma ograniczony dostęp do Netfliksa, BBC (programy na żywo, archiwalne odcinki), Hulu.com (odcinki programów TV), ITV, YouTube (niektórych teledysków zablokowanych w Polsce i Europie) itd. Na szczęście blokady regionalne da się łatwo obejść. Podstawą omijania zabezpieczeń regionalnych jest zmiana IP komputera. Dla niezaawansowanych użytkowników komputerów najłatwiej będzie, gdy zainstalują gotowy program instalujący w systemie wirtualne urządzenie sieciowe, którym łączy się do tuneli VPN. Dzięki takiemu prywatnemu połączeniu ze zdalnym serwerem, ulokowanym w innym kraju, można dostać się do Internetu, a użytkownik z zewnątrz wygląda tak, jakby się łączył z innego kraju niż ten, w którym przebywa fizycznie i dzięki temu może uzyskać dostęp do serwisów ograniczonych dla danego regionu. Bardzo popularną aplikacją do omijania blokad regionalnych lub wejściu na tę stronę wybieramy zakładkę Download, a następnie PC. Instalujemy program, a gdy przejdziemy przez instalację, będziemy poproszeni o utworzenie konta i wypełnienie formularza rejestracyjnego. Po wypełnieniu formularza na nasz email zostanie wysłany link weryfikujący nasze konto. Podczas instalacji programu, TunnelBear zainstaluje w naszym komputerze wirtualną kartę sieciową, która będzie pośredniczyła w nawiązywaniu połączeń VPN. Po instalacji karty sieciowej pojawi się okienko, w którym będziemy mogli wybrać kraj, z którego chcemy być widziani w Internecie i będziemy mogli się łączyć ze stronami zagranicznymi. I tutaj niestety mam smutną wiadomość dla osób chcących obejść ograniczenia geograficzne dla naszego kraju (żeby korzystać np. z Ipla w Holandii), bowiem Polski nie ma na liście w TunnelBear. Mamy za to do wyboru takie kraje jak: Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Kanadę, Japonię, Francję, Włochy, Holandię, Szwajcarię i Irlandię. O ile entuzjastów Netfliksa czy BBC raczej to nie zmartwi, o tyle użytkownicy naszych polskich portali mogą być z tego niezadowoleni. Dla takich osób pozostaje znalezienie darmowych serwerów proxy i odpowiednie ręczne skonfigurowanie przeglądarki, co jest zadaniem trudnym i nie polecałabym http://spys.ru/free-proxy-list/pl/. Ważne jest, by korzystać z serwerów oznaczonych NOA non anonymous proxy. Po znalezieniu odpowiedniego serwera proxy musimy taki serwer włączyć ręcznie w naszej przeglądarce. Jeżeli używamy Internet Explorer 6.0, to wygląda to następująco: W menu Narzędzia klikamy polecenie Opcje internetowe. Następnie klikamy kartę Połączenia i przycisk Ustawienia sieci LAN. W obszarze Serwer proxy zaznaczamy pole wyboru Użyj serwera proxy dla sieci LAN. W polu Adres wpisujemy adres IP serwera proxy (skopiowanego ze strony http://spys.ru/free-proxy-list/ PL/). W polu Port wpisujemy numer portu używany przez serwer proxy dla połączeń klienckich (też z tej strony), najczęściej jest to numer 8080. Można także zaznaczyć pole wyboru Nie używaj serwera proxy dla adresów lokalnych, jeśli nie chcemy, aby komputer serwera proxy był używany do obsługi połączeń z komputerami w sieci lokalnej (może to poprawić wydajność). Klikamy przycisk OK, aby zamknąć okno dialogowe Ustawienia sieci LAN. Pamiętajmy jednak, że nie zawsze serwery proxy działają poprawnie i często spowalniają prędkość łącza, ale czasami można trafić na dosyć szybkie. Wioletta Chabowska-Komisarczuk
20 nr 5 (9) maj 2015 Uroda