Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce w perspektywie 2035 roku

ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA OECONOMICA 231, 2009 Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce w perspektywie 2035 roku Słowa kluczowe: starzenie się, opieka nad osobami starszymi, domy pomocy społecznej. 1. Wprowadzenie Jedną z głównych przesłanek do umieszczenia osoby starszej w domu pomocy społecznej (dps) jest jej niesamodzielność, wynikająca z niepełnosprawności, która uniemożliwia samodzielną egzystencję w dotychczasowym środowisku. Postępująca wraz z wiekiem utrata sprawności, zarówno fizycznej, jak i psychicznej, a tym samym wzrastające prawdopodobieństwo wystąpienia niepełnosprawności jest głównym powodem umieszczenia osoby starszej w dps. W Polsce osoby po 75. roku życia stanowią najliczniejszą frakcję mieszkańców dps (27%). Zmiany zachodzące w strukturze demograficznej według wieku mieszkańców Polski, tj. wzrost odsetka osób w wieku 75 lat i więcej, skłaniają do analizy wpływu czynnika demograficznego na zapotrzebowanie na miejsca w dps. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie przyszłego zapotrzebowanie na miejsca w dps wśród osób powyżej 75 lat. Aby zrealizować powyższy cel, dokonano symulacji liczby osób niepełnosprawnych w latach 2010-2035, a następnie na tej podstawie oszacowano potencjalny popyt na miejsca w dps do 2035 roku. Jednak, tytułem wprowadzenia w pierwszej części opracowania, skoncentrowano się na procesie starzenia się populacji Polski oraz pomocy instytucjonalnej ze szczególnym uwzględnieniem domów pomocy społecznej. Druga część zawiera prezentację wyników estymacji zapotrzebowania na miejsca w dps w perspektywie 2035 roku. 243

244 2. Proces starzenia się populacji Polski Proces starzenia się jest obecnie, w krajach rozwiniętych, najczęściej poruszanym w dyskursie naukowym problemem demograficznym. Składają się na to dwa czynniki. Pierwszy, to dynamika tego procesu obserwowana w ostatnich 3-4 dekadach. Drugi, to pojawiające się nowe problemy związane ze starzeniem się populacji. Problemy te pojawiają się praktycznie na wszystkich płaszczyznach życia społeczno-gospodarczego i wymagają wprowadzenia rozwiązań dostosowanych do zmieniającej się struktury ludności według wieku. Tym, co szczególnie należy zwrócić uwagę, jest proces podwójnego starzenia się ludności [Szatur-Jaworska, 2002, s. 30-43]. Wraz ze wzrostem odsetka osób w wieku 60 lat i więcej rośnie odsetek osób w wieku 85 lat i więcej. Jednak wzrost odsetka osób najstarszych jest bardziej dynamiczny niż wzrost odsetka seniorów w młodszych grupach wieku starszego. Najstarsi seniorzy zdecydowanie częściej wymagają pomocy innych osób przy wykonywaniu codziennych czynności i korzystają z pomocy instytucjonalnej. Ponieważ celem rozważań zawartych w niniejszym artykule jest projekcja przyszłego zapotrzebowania na miejsca w domach pomocy społecznej wśród osób w wieku 75 lat i więcej, zaprezentowane zostaną prognozowane przez GUS zmiany w odsetku ludności w tym wieku. Przyjęcie wieku 75 lat za granicę pomiędzy III a IV wiekiem podyktowane jest dostępnością danych statystycznych 1. 1 Najstarszą grupą wieku w publikowanych corocznie danych przez GUS z zakresu ochrony zdrowia jest grupa 75 lat i więcej.

Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce 245 Rys. 1. Odsetek osób w wieku 75 lat i więcej w populacji Polski w latach 2007-2035 (w % ludności ogółem). 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2007 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Ogółem Mężczyźni Kobiety Źródło: [Prognoza ludności na lata 2008-2035, GUS, Warszawa 2009]. Osoby w wieku 75 lat i więcej w 2007 roku stanowiły 6% ogółu ludności Polski (rys. 1). Jednak w najbliższych trzech dekadach odsetek ten będzie dynamicznie wzrastał. Największy wzrost nastąpi po 2025 roku, kiedy to najliczniejsze roczniki powojennego wyżu demograficznego przekroczą 75 lat. Szczególnie dynamiczny wzrost odsetka osób w wieku 75 lat i więcej nastąpi w subpopulacji kobiet. W 2030 roku udział kobiet w wieku 75 lat i więcej wyniesie 13%. W ostatnim roku prognozy co siódma kobieta i co dziesiąty mężczyzna będą w wieku 75 lat i więcej. 3. Niepełnosprawność osób starszych Starość jest fazą życia charakteryzującą się narastaniem niekorzystnych zmian obejmujących wszystkie sfery funkcjonowania człowieka: biologiczną, psychiczną i społeczną. Ogólnie rzecz biorąc, proces starzenia się jest równoznaczny z pogarszaniem się sytuacji życiowej jednostki [Staręga-Piasek, 1975, s. 134-135]. Starzenie się postępuje etapami, które znacznie się różnią między sobą w opinii geriatrów. Po przekroczeniu wieku 75 lat na skutek pogarszania się stanu zdrowia rośnie zapotrzebowanie na świadczenia medyczne i opiekuńcze. Natomiast osoby w wieku powyżej 85 lat wymagają najczęściej stałej opieki [Żakowska-Wachelko, 2002, s. 104-131]. Procesy starzenia się ulegają przyspieszeniu, gdy towarzyszą im różnego typu schorzenia. W związku z tym można mówić o fizjologicznym i patologicznym starzeniu się. Należy podkreślić różnice regionalne w zakresie częstości występowania niepełnosprawności (tab. 1.). Zgodnie z danymi NSP 2002 najwyższym

246 odsetkiem osób niepełnosprawnych w subpopulacji w wieku 75 lat i więcej charakteryzowało się województwo małopolskie (67%). Są to osoby zarówno z orzeczoną niepełnosprawnością przez uprawniony do tego organ (niepełnosprawność prawna), jak i osoby odczuwające niepełnosprawność, ale nie posiadające formalnego jej potwierdzenia (niepełnosprawność biologiczna). Najniższy odsetek osób niepełnosprawnych był w województwie śląskim (38%), opolskim i mazowieckim (39%). Tab. 1. Udział osób niepełnosprawnych w subpopulacji seniorów w wieku 75 lat i więcej w 2002 r. (w % ogółu osób w wieku 75 lat i więcej). Województwo Odsetek Polska 47 Dolnośląskie 52 kujawsko-pomorskie 47 Lubelskie 57 Lubuskie 57 Łódzkie 41 Małopolskie 67 Mazowieckie 39 Opolskie 39 podkarpackie 47 podlaskie 47 pomorskie 49 śląskie 38 świętokrzyskie 45 warmińsko-mazurskie 53 wielkopolskie 45 zachodniopomorskie 50 Źródło: Obliczenia własne na podstawie: [Rocznik Demograficzny 2003, GUS 2004, Warszawa, s. 446-451]. Niepełnosprawność, prowadząc do utraty samodzielności, jest jedną z głównych przyczyn korzystania przez osoby starsze z pomocy środowiskowej i instytucjonalnej. Ponieważ subpopulacja starszych kobiet jest liczniejsza niż mężczyzn (dłuższe przeciętne trwanie życia) i dodatkowo deklarują one gorszy stan zdrowia, można mówić o feminizacji subpopulacji klientów pomocy, tak środowiskowej, jak i instytucjonalnej. Również w przyszłości kobiety będą nadal głównymi odbiorcami usług opiekuńczych oraz pomocy instytucjonalnej z uwagi na bardziej zaawansowany proces starzenia się subpopulacji kobiet.

Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce 247 4. Domy pomocy społecznej Wsparcie instytucjonalne, jakim są domy pomocy społecznej, może być udzielone seniorowi w przypadku, gdy pomoc środowiskowa nie zapewnia godziwej egzystencji we własnym środowisku. Skierowanie do dps odbywa się na podstawie dokumentów kompletowanych przez pracownika socjalnego. Jednym z nich jest wywiad środowiskowy, pozwalający zdiagnozować możliwości seniora, jeśli idzie o otrzymanie pomocy ze strony rodziny, znajomych, sąsiadów oraz możliwość przyznania usług środowiskowych. Jeśli jednak usługi środowiskowe oraz sieci wsparcia nieformalnego nie zaspakajają potrzeb seniora w zakresie codziennego funkcjonowania, osoba starsza zostaje skierowana do dps (skierowanie nie jest równoznaczne z przyjęciem, na które trzeba czekać). Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku klient powinien zostać wysłany do dps znajdującego się w najbliższej okolice jego dotychczasowego miejsca zamieszkania. Obecnie funkcjonuje sześć typów domów przeznaczonych dla 2 : 1. osób w podeszłym wieku, 2. osób przewlekle somatycznie chorych, 3. osób przewlekle chorych psychicznie, 4. dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, 5. osób niepełnosprawnych fizycznie, 6. dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie. Mieszkańcy w wieku 61 lat i więcej w domach dla osób w podeszłym wieku stanowią ponad 91% (osoby w wieku 75 lat i więcej 68%). Osoby starsze stanowią również większość mieszkańców w dps dla osób somatycznie chorych (27% osoby w wieku 61-74, 51% osoby w wieku 75 lat i więcej), oraz dla osób fizycznie niepełnosprawnych (odpowiednio 27% i 32%). Zdarza się, że seniorzy zamieszkują w pozostałych typach dps, ale nie stanowią tam większości mieszkańców. Jeśli przeanalizujemy udział osób powyżej 74 lat zamieszkujących dps w subpopulacji ogółu niepełnosprawnych w tym wieku, zauważymy znaczne zróżnicowanie regionalne (tab. 2.). Najwyższy odsetek mieszkańców dps 2 Ustawa o pomocy społecznej z dn. 12 marca 2004 r., Dz. U., nr 64. poz. 593, z późn. zm., rozdział 2. Domy Pomocy Społecznej.

248 w grupie osób niepełnosprawnych w wieku 75 lat i więcej występuje w województwie łódzkim i śląskim (3%) oraz mazowiecki (2,9%). Natomiast odsetek ten jest najniższy w województwach lubelskim (1,6%) i pomorskim (1,8%). Zróżnicowanie regionalne wynika zarówno z odmiennej struktury ludności według wieku, jak i liczby oferowanych miejsc w dps. Wpływ mają również uwarunkowania historyczne będące jednym z czynników wpływających na przemian rodziny. Tab. 2. Udział mieszkańców dps w subpopulacji osób niepełnosprawnych w wieku 75 lat i więcej według województw w 2007 r. (w %). Województwo Odsetek Polska 2,4 dolnośląskie 2,0 kujawsko-pomorskie 2,2 lubelskie 1,6 lubuskie 2,7 łódzkie 3,0 małopolskie 2,1 mazowieckie 2,9 opolskie 3,7 podkarpackie 2,4 podlaskie 2,2 pomorskie 1,8 śląskie 3,0 świętokrzyskie 2,7 warmińsko-mazurskie 2,5 wielkopolskie 2,5 zachodniopomorskie 2,6 Źródło: Obliczenia własne na podstawie: [Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2007 roku, GUS 2008, Warszawa, s. 157]. 5. Prognoza zapotrzebowania na miejsca w dps w latach 2010-2035 Aby oszacować zapotrzebowanie na miejsca w domach pomocy społecznej, konieczna jest estymacja wielkości populacji osób niepełnosprawnych w latach 2010-2035. Odsetek osób niepełnosprawnych został przyjęty na podstawie wyników NSP 2002 (tab. 1.) z uwzględnieniem zróżnicowania regionalnego. Dane dotyczące liczby ludności w wieku 75 lat i więcej pochodzą z prognozy liczby ludności Polski na lata 2008-2035 wykonanej przez GUS. Prognoza

Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce 249 liczby niepełnosprawnych została wykonana w dwóch wariantach. Wariant podstawowy tej prognozy zakłada brak zmian w częstości występowania niepełnosprawności, a w kolejnym wariancie założono obniżenie odsetka osób niepełnosprawnych o 2% (tab. 3. i 4.) [Szukalski, 2004, s. 107-109]. Przyjęto założenie odnośnie do występowania stałych trendów w zakresie poziomu niepełnosprawności. Zgodnie z wariantem zakładającym brak zmian w częstości występowania niepełnosprawności w subpopulacji osób w wieku 75 lat i więcej, największy wzrost liczby osób niepełnosprawnych w 2035 roku w porównaniu z 2007 zostanie zanotowany w województwach: pomorskim (wzrost o 129%) warmińsko-mazurskim (118%), wielkopolskim (115%) i zachodniopomorskim (122%). Najdynamiczniejszy wzrost liczby niepełnosprawnych seniorów nastąpi pomiędzy rokiem 2020 a 2030, kiedy to wiek 75 lat osiągną roczniki powojennego wyżu demograficznego. Jeśli z kolei założymy spadek częstości występowania niepełnosprawności o 2% rocznie, to trzy województwa odnotują niższą liczbę niepełnosprawnych w wieku 75 lat i więcej w 2035 w porównaniu z 2007 rokiem. W województwie łódzkim i lubelskim subpopulacja ta zmniejszy się o 5%, a w świętokrzyskim o niecałe 2%. W pozostałych województwach, nawet przy założeniu spadku częstości występowania niepełnosprawności, odsetek osób niepełnosprawnych w wieku 75 lat i więcej będzie wyższy w ostatnim roku prognozy w porównaniu z 2007 rokiem.

250 Tab. 3. Osoby niepełnosprawne w wieku 75 lat i więcej w roku 2007 oraz prognoza na lata 2010-2035: wariant podstawowy. Województwo Prognoza liczby osób niepełnosprawnych 2007 * 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Polska 1086847 1157671 1226537 1208757 1483004 1845613 2124941 dolnośląskie 92964 98545 101922 96578 123641 158580 181001 kujawsko-pomorskie 53390 57151 60753 60567 77670 96831 111651 lubelskie 83692 86631 87892 86014 100627 122580 139503 lubuskie 30079 32178 33841 33054 44657 58789 69386 łódzkie 73994 76106 75787 73067 90566 110485 123331 małopolskie 132187 142375 153484 153336 179706 218792 253313 mazowieckie 139377 147039 153086 150376 180590 225821 258854 opolskie 23102 25619 29111 28083 32604 39446 45448 podkarpackie 57562 62032 66422 65014 76508 94154 110223 Podlaskie 38997 41015 42543 41461 46379 55546 65803 Pomorskie 56408 61876 68184 68898 88557 112264 129360 Śląskie 98391 106637 120660 125093 147933 180282 204865 świętokrzyskie 40146 42024 43397 41380 49484 60881 69424 warmińsko-mazurskie 38889 42225 45378 44339 55420 71213 84901 wielkopolskie 81117 85775 90867 89545 120022 150863 174549 zachodniopomorskie 45639 49455 52167 50935 67294 87339 101304 * - dane rzeczywiste. Źródło: Obliczenia własne. Tab. 4. Osoby niepełnosprawne w wieku 75 lat i więcej w roku 2007 i prognoza na lata 2010-2035: wariant 2%. Województwo Prognoza liczby osób niepełnosprawnych 2007 * 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Polska 982424 984904 943234 840250 931841 1048264 1090955 dolnośląskie 84032 83839 78380 67134 77690 90070 92927 kujawsko-pomorskie 48260 48622 46721 42102 48804 54998 57322 lubelskie 75651 73703 67591 59791 63228 69623 71622 lubuskie 27189 27376 26025 22977 28060 33391 35623 łódzkie 66885 64748 58282 50791 56907 62753 63319 małopolskie 119487 121127 118033 106589 112918 124269 130052 mazowieckie 125986 125095 117726 104531 113473 128261 132897 opolskie 20882 21796 22387 19522 20487 22404 23333 podkarpackie 52032 52775 51080 45193 48073 53477 56589 podlaskie 35250 34894 32717 28821 29142 31549 33783 pomorskie 50989 52642 52435 47893 55645 63763 66414 śląskie 88938 90723 92790 86956 92953 102396 105179 świętokrzyskie 36289 35752 33373 28765 31093 34579 35643 warmińsko-mazurskie 35153 35923 34896 30822 34823 40447 43588 wielkopolskie 73324 72974 69878 62246 75416 85687 89614 zachodniopomorskie 41254 42074 40117 35407 42284 49606 52010 * - dane rzeczywiste. Źródło: Obliczenia własne.

Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce 251 Projekcja liczby niepełnosprawnych seniorów w wieku 75 lat i więcej jest podstawą dla projekcji zapotrzebowania na miejsca w domach pomocy społecznej (tab. 5. i tab. 6.). Tab. 5. Liczba mieszkańców domów pomocy społecznej w wieku 75 lat i więcej w roku 2007 oraz prognoza na lata 2010-2035: wariant podstawowy. Województwo Prognoza liczby mieszkańców dps 2007 * 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Polska 26563 28294 29977 29543 36245 45108 51934 dolnośląskie 1843 1954 2021 1915 2451 3144 3588 kujawsko-pomorskie 1161 1243 1321 1317 1689 2106 2428 Lubelskie 1342 1389 1409 1379 1614 1966 2237 Lubuskie 826 884 929 908 1226 1614 1905 Łódzkie 2196 2259 2249 2168 2688 3279 3660 Małopolskie 2727 2937 3166 3163 3707 4514 5226 mazowieckie 4110 4336 4514 4434 5325 6659 7633 Opolskie 854 947 1076 1038 1205 1458 1680 podkarpackie 1403 1512 1619 1585 1865 2295 2687 Podlaskie 850 894 927 904 1011 1211 1434 Pomorskie 993 1089 1200 1213 1559 1976 2277 Śląskie 2942 3189 3608 3740 4423 5391 6126 świętokrzyskie 1077 1127 1164 1110 1328 1633 1862 warmińsko-mazurskie 982 1066 1146 1120 1399 1798 2144 wielkopolskie 2060 2178 2308 2274 3048 3831 4433 zachodniopomorskie 1197 1297 1368 1336 1765 2291 2657 * - dane rzeczywiste. Źródło: Obliczenia własne.

252 Tab. 6. Liczba mieszkańców domów pomocy społecznej w wieku 75 lat i więcej w roku 2007 oraz prognoza na lata 2010-2035: wariant 2%. Województwo Prognoza liczby mieszkańców dps 2007 * 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Polska 24011 24071 23053 20536 22775 25620 26663 Dolnośląskie 1666 1662 1554 1331 1540 1786 1842 kujawsko-pomorskie 1049 1057 1016 916 1061 1196 1247 Lubelskie 1213 1182 1084 959 1014 1116 1148 Lubuskie 747 752 715 631 771 917 978 Łódzkie 1985 1922 1730 1507 1689 1862 1879 Małopolskie 2465 2499 2435 2199 2329 2564 2683 mazowieckie 3715 3689 3472 3082 3346 3782 3919 opolskie 772 806 828 722 757 828 863 podkarpackie 1268 1286 1245 1102 1172 1303 1379 podlaskie 768 761 713 628 635 688 736 pomorskie 898 927 923 843 980 1122 1169 śląskie 2659 2713 2775 2600 2779 3062 3145 świętokrzyskie 974 959 895 772 834 928 956 warmińsko-mazurskie 888 907 881 778 879 1021 1101 wielkopolskie 1862 1853 1775 1581 1915 2176 2276 zachodniopomorskie 1082 1104 1052 929 1109 1301 1364 * - dane rzeczywiste. Źródło: Obliczenia własne. Przy szacowaniu wielkości populacji mieszkańców dps założono brak zmian odnośnie do odsetka osób zamieszkujących w dps (odsetek ten przyjęto na poziomie z roku 2007 - tab. 2.). Przyjęto udział osób zamieszkujących dps w populacji osób niepełnosprawnych powyżej 75 lat na stałym poziomie dla całego okresu prognozy. Nie zostały również uwzględnione zmiany w strukturze wieku osób powyżej 75-tego roku życia. Powyższe założenia powodują, że przedstawione szacunki mogą być zaniżone w stosunku do rzeczywistej sytuacji. Przedstawione dane (tab. 5. i 6.) obrazują skalę zapotrzebowania na miejsca w dps dla osób w wieku 75 lat i więcej. Pomiędzy poszczególnymi województwami istnieją istotne różnice w liczbie osób zamieszkujących dps. Najmniejszy udział mieszkańców dps wśród osób niepełnosprawnych jest w województwach lubelskim, podlaskim i pomorskim. Różnica ta może wynikać nie tylko z różnego poziomu zaawansowania procesu starzenia się, lecz również z małej podaży miejsc w dps. W tych trzech województwach stosunkowo niewielki udział mieszkańców dps w subpopulacji osób w wieku 75 lat i więcej może być następstwem zbyt małej liczby dps, a osobom potrzebujących stałej opieki instytucjonalnej mogą być oferowane miejsca w zakładach opiekuńczo-

Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce 253 leczniczych (ZOL) lub pomoc środowiskowa, która jednak często nie jest wystarczającą formą pomocy. Największe zapotrzebowanie na miejsca w dps w roku 2035 zgodnie z wariantem podstawowym prognozy będzie w województwach o wysokim odsetku ludności miejskiej: mazowieckim (7633), śląskim (6126), małopolskim (5226), wielkopolskim (4433) i łódzkim (3660). Przy założeniu corocznego dwuprocentowego spadku niepełnosprawności w skali ogólnokrajowej, zapotrzebowanie na miejsca w dps w roku 2035 w porównaniu z rokiem 2007 zmalałoby tylko w trzech województwach: lubelskim, łódzkim, podlaskim (spadek o 5%) oraz świętokrzyskim (spadek o 2%). W pozostałych województwach pomimo spadku częstości występowania niepełnosprawności nastąpiłby wzrost zapotrzebowania na miejsca w dps. Największy wzrost nastąpi w województwie pomorskim o 30%. Zróżnicowanie pomiędzy województwami wynika nie tylko z różnej ich powierzchni, różnego stopnia zaawansowania procesu starzenia się, różnej liczby dps i miejsc w tych domach, lecz również z różnego poziomu społecznej akceptacji odnośnie do umieszczenia osoby starszej w dps. W województwach z niższym poziomem urbanizacji (lubelskie, podlaskie) społeczność lokalna często nie akceptuje umieszczenia osoby starszej w dps. Jednocześnie liczniejsze rodziny wiejskie mają większy potencjał pielęgnacyjny, niż zatomizowane społeczności miejskie. Można przypuszczać, że różnice te będą się zacierały wraz z adaptowaniem przez społeczności wiejskie wielkomiejskich wzorców rodzinnych. 6. Podsumowanie Wzrost zapotrzebowania na pomoc zarówno środowiskową, jak i instytucjonalną jest bezpośrednią konsekwencją wzrostu subpopulacji osób najstarszych. Jednocześnie dominujące trendy w zakresie opieki nad osobami starszymi koncentrują się na udzielaniu pomocy seniorowi w jego miejscu zamieszkania. Jednak porównując odsetek osób starszych zamieszkujących dps w Polsce z odpowiadającym udziałem w krajach Europy Zachodniej i Północnej widać, że w Polsce należy oczekiwać dalszego rozwoju pomocy instytucjonalnej. W Szwajcarii 5,4% osób w wieku 65 lat i więcej korzystało w 2000 roku z instytucjonalnych form pomocy, w Wielkiej Brytanii 5,1% [OECD, 2005,

254 s. 134-135]. W Polsce w 2007 roku odsetek osób zamieszkujących dps w subpopulacji seniorów w wieku 75 lat i więcej stanowił 1,1%. Zakładając nawet poprawę stanu zdrowi seniorów w najbliższych dekadach, to jednak dynamiczne zwiększenie się subpopulacji osób najstarszych będzie czynnikiem determinującym konieczność rozbudowy instytucjonalnych form pomocy w Polsce. Literatura: GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2004, Rocznik Demograficzny 2003, Warszawa. GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2008, Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2007 roku, GUS, Warszawa. GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2009, Prognoza ludności na lata 2008-2035, Warszawa. OECD, 2005, Long-term care for older people, OECD, Paris. Szatur-Jaworska B., 2002, Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, ASPRA-IR, Warszawa. Żakowska-Wachelko B., 2002, Zadania i perspektywy gerontologii, [w:] L. Frąckiewicz (red.), Polska a Europa. Procesy demograficzne u progu XXI wieku, Wyd. Śląsk, Katowice. Streszczenie Celem pracy było oszacowanie przyszłego zapotrzebowania na miejsca w domach pomocy społecznej wśród osób w wieku 75 lat i więcej do 2035 roku. Aby osiągnąć powyższy cel, dokonano estymacji subpopulacji osób niepełnosprawnych w tej grupie wieku, a następnie, korzystając z tych danych, oszacowano zapotrzebowanie na miejsca w dps. Wyniki wskazują na znaczny wzrost zapotrzebowania na wsparcie instytucjonalne, co jest związane ze zwiększaniem się subpopulacji osób starszych w Polsce. Summary The aim of this work was prediction of future demand for places in social aid homes for seniors over 75 years old in Poland. To perform the projections it was necessary to estimate the future population size of disabled seniors. Projections were made in two variants. It follows from the results obtained that the demand for institutional support is going to grow in the future, as a result of the growing size of the senior s subpopulation in Poland. Informacja o autorze: mgr absolwentka Informatyki i Ekonometrii oraz Socjologii UŁ. Studiowała również na Uniwersytecie w Poczdamie. Odbyła praktykę w Max Planck Institute for Demographic Research (Rostock). Obecnie doktorantka Szkoły Nauk Społecznych, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN oraz asystent w Zakładzie Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ. Adres e-mail: szweda@uni.lodz.pl.