Jak skutecznie uczyć dziecko samodzielności? Aneta Mazurkiewicz
Podstawowe potrzeby dziecka Bezpieczeństwo Miłość Wolność 2
Podstawowe potrzeby dziecka Bezpieczeństwo zasady, normy, reguły, ograniczenia, przewidywalność Miłość akceptacja uczuć i potrzeb Wolność niezależność, samodzielność, poczucie wpływu i skuteczności 3
Czy chcemy, aby nasze dzieci były samodzielne? Uczymy dzieci chodzić i mówić, by któregoś dnia usłyszały: siedź cicho! 4
SAMODZIELNOŚĆ Tłumienie Rozwijanie 5
SAMODZIELNOŚĆ Funkcjonalna czynności saomobsługowe Decyzyjna podejmowanie decyzji i ponoszenie ich konsekwencji 6
Dlaczego trudno jest rodzicom dać dziecku samodzielność? Czego się boją? Robimy wiele rzeczy za dzieci, bo to tak długo trwa, gdy robią same My zrobimy to lepiej, szybciej My zrobimy to bez niechcianych skutków ubocznych Boimy się, że dziecku może stać się krzywda A co jeśli się mu nie uda, jak się poczuje? Jak zniesie porażkę, gdy wypadnie gorzej od innych? Pamiętamy, co się działo, gdy byliśmy w jego wieku 7
SAMODZIELNOŚĆ ZA MAŁA Nadopiekuńczość ZA DUŻA brak opieki, obarczanie 8
NADOPIEKUŃCZOŚĆ: -Świat jest straszny, skoro trzeba mnie przed nim tak chronić -Ja jestem widać tak bardzo nieporadny, skoro potrzebuję aż takiej opieki 9
SAMODZIELNOŚĆ ADEKWATNA DO WIEKU * Wolność dwulatka - wybór pozorny. Możesz założyć czapkę z pomponem lub tę w paski. Możesz wypić syrop z łyżeczki lub z tej miarki * 12 latek może decydować ile siedzi nad lekcjami, ale musimy być jasno z nim umówieni, że jeśli łapie jedynkę, czas na przyjemności się skraca dopóki jej nie poprawi. * Nastolatka może pójść na imprezę, ale z umową, że jeśli przekroczy ustaloną godzinę powrotu to uznamy ją za jeszcze niegotową do takiej samodzielności. 10
Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał 11
Jak uczą się dzieci? Naśladowanie Praktykowanie 12
Jak wspierać samodzielność? Dawaj wybór. Zamiast zrób to natychmiast, powiedz: chcę przygotować Wam obiad i potrzebuje, żeby kuchnia była czysta - wybierasz nakrycie do stołu czy pozamiatasz? Nie odpowiadaj na wszystkie pytania. Czasami wystarczy powiedzieć: A jak ty myślisz? Dawaj wędkę a nie rybę ucz jak samemu zdobyć informacje, zamiast dawać gotową odpowiedź. Doceniaj wysiłek to zachęca, by próbować bardziej, nawet jeśli pierwsze upieczone ciastko ma smak trudny do zniesienia. Cieszy mnie, że dałaś mi spróbować upieczone przez Ciebie ciasto! Gdy będziesz piekła drugie, możemy poczytać przepisy babci Ryzykuj - przecież kto się nie przewróci to się nie nauczy. Daj np. odnosić kilkulatkowi talerze i pomyśl, że ten jeden stłuczony, to nie powód do krzyku i rozpaczy, a duża lekcja na przyszłość. A o córce pomyśl, że będzie dla niej lepiej sparzyć się na koleżance w pierwszej klasie podstawówki, niż będąc zbytnio ufną wpaść w złe towarzystwo w liceum. 13
Co to jest POMOC? To przyjście PO MOC! POMOC to nie jest WYRĘCZANIE Dziecko potrzebuje naszej wiary w to, że sobie poradzi. Nie zaś zarażania lękiem. A gdy przychodzi po pomoc to nie potrzebuje wyręczenia, choć chętnie z tego skorzysta. Gdy przychodzi po pomoc to tak naprawdę przychodzi PO MOC. Po moc, by poradzić sobie samemu. W końcu kiedyś musi nas opuścić. 14
Wychowujemy dzieci po to, by nas opuściły i wyfrunęły z rodzinnego gniazda w świat, który będzie zupełnie inny niż ten, w którym dorastaliśmy, w świat, w którym będą musiały podejmować samodzielne decyzje i ponosić ich konsekwencje 15
Dziękuję! Aneta Mazurkiewicz www.ascendo.pl 501204444 Kontakt ul. Mydlarska 4 30-703 Kraków sekretariat@ud.edu.pl www.uniwersytetdzieci.pl Biura ul. Wiśniowa 36 m. 2 02-520 Warszawa ul. Iwana Pawłowa 1/1 53-604 Wrocław ul. Kościuszki 31a/8 10-503 Olsztyn