SYLABUS Nazwa przedmiotu: Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot: Katedra: Kierunek: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Liczba punktów ECTS za zaliczenie przedmiotu: Psychofizjologia widzenia Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie Malarstwa Malarstwo Studia pierwszego stopnia Praktyczny I semestr 2 ECTS, II semestr 2 ECTS Studia Kierunek studiów Specjalność Forma studiów Malarstwo kostium i rekwizyt sceniczny, malarstwo w scenografii, obraz multimedialny, malarstwo sztalugowe niestacjonarne Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego przedmiot: dr hab. Maciej Aleksandrowicz Założenia i cele przedmiotu Celem projektowania jest właściwe zakomponowanie dzieła plastycznego. Zasadą każdej kompozycji jest celowa aktywność jej części względem siebie i wobec całości. Przewodnikiem artysty jest nie tyle dokładne wyobrażenie o tym, jak ma wyglądać skończony obraz lub rzeźba, ile głównie szkielet strukturalny: konfiguracja sił wzrokowych, która określa charakter widzianego przedmiotu. Kiedy oczy tracą tego przewodnika, ręka zaczyna błądzić. Rudolf Arnheim. Wymagania wstępne Kwalifikacja na pierwszy rok studiów.
Zamierzony efekt kształcenia Symbol efektu kształcenia na poziomie kierunku K_W01 K_W02 K_U02 K_U05 K_U18 K_K03 K_K04 Opis efektów kształcenia na poziomie przedmiotu Ma wiedzę na temat świadomego wyboru narzędzi i materiałów niezbędnych do pobudzenie i rozwijania u studenta świadomej percepcji dzieł sztuki i towarzyszącym im zjawisk plastycznych. Zna zagadnienia teoretyczne, metodologiczne i praktyczne związane z zawodową wiedzą na temat percepcji wzrokowej, zna powiązania i zależności pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi stonowaniami pojęć percepcji wzrokowej. Potrafi kreatywnie wykorzystać własną wyobraźnię i ekspresję artystyczną zakresie budowania przekazu plastycznego ze świadomym używaniem pojęć relacji plastycznych pomiędzy elementami, strukturami, układami plastycznymi. Umie świadomie i swobodnie poruszać się w obszarze rzeźby, instalacji, obiektu, interwencji artystycznej itp. Umie niezależnie wykorzystać swoją intuicję i wyobraźnię do konstruowania projektów o wysokim walorze artystycznym. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie kształtowanie własnego, indywidualnego języka wypowiedzi plastycznej, którego forma będzie w pełni odpowiadała podejmowanym przez niego tematom w dalszym procesie kształcenia oraz w praktyce artystycznej. Jest zdolny do efektywnego wykorzystywania wyobraźni, intuicji, twórczej postawy i samodzielnego myślenia w celu rozwiązywania problemów projektowych. Weryfikacja efektu kształcenia Ocena poziomu artystycznego i technicznego wykonania prac. Ocena stopnia zaangażowania w realizację programu. Ocena stopnia zaangażowania w opis i analizę prac innych studentów. Ocena poziomu wiedzy i logicznego rozumowania dotyczących specjalizacji. w kontekście interdyscyplinarnego kształcenia. (wykłady, konwersatoria). Ocena poziomu publicznej prezentacji. Zaliczenie z oceną Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć i punkty ECTS: Przedmioty Liczba godzin dydaktycznych (w tym): Psychofizjologia widzenia Forma zajęć: (W - wykład, Ć - ćwiczenia, K - konwersatorium) Razem W Ć K W+Ć 36 12 24 2
Rok I Rok II Rok III Rok IV Semestr I Semestr II Semestr III Semestr IV Semestr V Semestr VI Semestr VII W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R 6 12 2 Zo 6 12 2 Zo R rygor (egzamin - E, zaliczenie z oceną Zo, zaliczenie Z) Treści programowe nauczania [ treść zajęć] SEMESTR I Wykład 1-2 Spotkanie pionu i poziomu. Wprowadzenie do zagadnień języka formy plastycznej, abstrakcji oraz faktów formalnych, przedstawienie ich konsekwencji dla procesu percepcji dzieł sztuki i zjawisk wizualnych. Wykład 3-4 Widzieć znaczy wiedzieć. Przedstawienie terminologii zajęć. Omówienie zagadnień dotyczących psychofizjologii widzenia i ich konsekwencji w procesie percepcji zjawisk wizualnych. Wykład 5-6 Wprowadzenie do pojęcia formy plastycznej. Przedstawienie podstawowych i zależnych cech plastycznych komponentów kompozycji plastycznej: wielkości, kształtu, miejsca w przestrzeni, cech zależnych (walor, obłość, kolor itp.). Ćwiczenie 1-2 Duże - małe - średnie. Dane: zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzie papiernicze. Założeniem zadania jest wykreowanie zależności, podobieństwa, analogii, pomiędzy trzema elementami w zadanym stosunku wielkości przy wykorzystaniu pozostałych cech plastycznych i bodźców plastycznych. Ćwiczenie 3-4 Kontrast kształtu. Dane: zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzie papiernicze. Założeniem zadania jest wykreowanie różnic w zakresie cechy kształtu przy jednoczesnym korzystaniu z pozostałych cech plastycznych celem powiązania przeciwstawnych biegunów kompozycji i wykazanie ich aktywnego w niej uczestnictwa. Ćwiczenie 5-6 Rytm przemienny (alternacja). Dane: Zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzie papiernicze. Założenia do zadania: wzór rytmu:...aa B AA C AA B AA C AA B AA C AA... przy czym A B i B C i AA =AA, B=B, C=C. Celem zadania jest omówienie cechy miejsca w przestrzeni i aktywne korzystanie z umiejętności zdobytych w zadaniach poprzednich. Ćwiczenie 7-8 Sześcian w obrocie. Dane: Zadanie przestrzenne, papier biały, czarny, szary, narzędzie papiernicze. Założeniem zadanie jest wykreowanie na sześcianie o wymiarach krawędzi ok 15 cm., naklejonej na płaszczyznach boków kompozycji, która przy zachowaniu jednej przewodniej informacji wprowadzała by zmiany w jej zakresie, podczas obrotu bryły. Celem zadania jest omówienie zagadnienie odmienności percepcji bryły od percepcji kompozycji na płaszczyźnie. Ćwiczenie 9-10 Kompozycja dynamiczna. Dane: Zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzie papiernicze. Założeniem zadanie jest wykreowanie struktury która reprezentować będzie funkcję ruchu w kompozycji plastycznej poprzez jej niezależność od licznych układów odniesienia. Omówienie układów odniesienia. Celem zadania jest omówienie pojęć układów odniesienia, funkcji. Ćwiczenie 11-12 Struktura statyczna. Dane: Zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzia papiernicze. Założeniem zadania jest w twórczy sposób powiązanie struktury z układami odniesienia. Celem zadania jest omówienie pojęć układów odniesienia, funkcji oraz struktury. SEMESTR II Wykład 1-2 Analiza układów kompozycyjnych wybranych dzieł sztuki. Wstęp do analizy formalnej. Omówienie warsztatu poznawczego z podziałem na opis, analizę, interpretację. Wykład 3-4 Wstęp do struktury języka form wizualnych. Przedstawienie hierarchii struktur. Wykład 5-6 Charakterystyka podziału na element, strukturę (wizualną), układ kompozycyjny, omówienie szczególnej roli autonomii wizualnej w procesie budowania pojęcia formy jako relacji plastycznej i strukturalnej. 3
Ćwiczenie 1-2 Analiza układów kompozycyjnych wybranych dzieł sztuki. Dane: dowolne reprodukcje wielofigurowego malarstwa, pojęcie szkieletu strukturalnego (Rudolf Arnheim) i układu kompozycyjnego, zbiór relacji do wyboru (jako pomoc) Zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzia papiernicze. etap 1. Opis przez studenta obiektywnych cech, bodźców, elementów, struktur plastycznych w wybranym dziele - publiczna prelekcja studenta. etap 2. Analiza formalna dzieła - publiczna prelekcja studenta. etap 3. Interpretacja formy jako zorganizowanego zespołu autonomicznych części składowych kompozycji oraz poszukiwanie tezy wyrażającej aktywne relacje pomiędzy częściami kompozycji. etap 4. Rysunek hierarchii elementów kompozycyjnych wyrażający układ kompozycyjny dzieła. etap 5. Fotografia dowolnej treści odpowiadająca formie układu kompozycyjnego w wybranym dziele. Ćwiczenie 3-4 Układ równoważny. Forma układu kompozycyjnego. Dane: zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzia papiernicze. Założeniem jest zaprojektowanie i wykonanie układu kompozycyjnego, którego dwa lub więcej autonomicznych jednostek kompozycyjnych dzięki ich współdziałaniu wyodrębni nowy zasób autonomicznych cech stwarzających nową autonomiczna jednostkę wizualną. W myśl logicznego zapisu A+B=C (przy czym A, B,C to autonomiczne jednostki wizualne). Ćwiczenie 5-6 Alienacja. Forma układu kompozycyjnego. Dane: zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary narzędzia papiernicze. Założeniem jest stworzenie kompozycji w formie układu składającego się z wielu autonomicznych części, pomiędzy którymi wyrażona zostanie relacja wyalienowania jednej z części z możliwością interpretacji pierwotnej jedności strukturalnej przedstawienia. Wyodrębniająca się część kompozycji stanowić winna autonomiczną jednostkę wizualną. Ćwiczenie 7-8 Dominacja. Forma układu kompozycyjnego. Dane: zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzia papiernicze. Założeniem jest stworzenie kompozycji w formie układu składającego się z wielu autonomicznych części, pomiędzy którymi wyrażona zostanie relacja komunikacji dominacji jednej autonomicznych jednostek wizualnych, z możliwością interpretacji aktywnego oddziaływania plastycznego tej części na pozostałe. Ćwiczenie 9 12 Rozwój. Forma układu kompozycyjnego. Dane: zadanie na płaszczyźnie, papier biały, czarny, szary, narzędzia papiernicze. Założeniem jest stworzenie kompozycji w formie układu składającego się z wielu autonomicznych jednostek, pomiędzy którymi wyrażona zostanie relacja rozwoju cech plastycznych części wyrażona w wzorze: A B C D E ; A E. Narzędzie/ metody dydaktyczne: Forma i sposób zaliczenia oraz wymagania egzaminacyjne: Zagadnienia programowe nauczania: wykład (kursowy, konserwatoryjny) projekt indywidualny konwersatorium ( dyskusja dydaktyczna, dialog dydaktyczny) ćwiczenia ( warsztatowe, studyjne) Ocena poziomu artystycznego i technicznego wykonania prac. Ocena stopnia zaangażowania w realizację programu. Ocena stopnia zaangażowania w opis i analizę prac innych studentów. Ocena poziomu wiedzy i logicznego rozumowania dotyczących specjalizacji. w kontekście interdyscyplinarnego kształcenia. (wykłady, konwersatoria). Ocena poziomu publicznej prezentacji. Skala ocen określona jest według punktacji obowiązującej w WSA. Metody i kryteria oceny: aktywność w konwersatoriach i dyskusjach dydaktycznych 25% Wymagania końcowe: atrakcyjność plastyczna i estetyczna realizacji zadań 25% adekwatność do tematyki zadań 25% oryginalność i innowacyjność realizacji zadań 25% I, II semestr: zaliczenie z oceną. 4
Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Psychofizjologia widzenia Liczba godzin (kontaktowe i samodzielna praca studenta) 1 punkt ECTS= 25h 1 punkt ECTS= 30h Średnia arytmetyczna 25h-30h Liczba punktów ECTS Łączna liczba punktów ECTS z wyrównaniem Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim 36 1,20 1 1. Uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych Samodzielna praca studenta 1. Przygotowanie do zaliczeń i egzaminów 2. Przygotowanie się do zajęć 3. Zapoznanie się ze wskazana literaturą 84 2,80 3 15 0,50 1 54 1,80 2 15 0,50 1 Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia w godzinach oraz punktach ECTS 120 4,80 4,00 4,40 4,00 4 Formy weryfikacji osiągnięcia efektów kształcenia [ elementy składowe oceny w %] Język wykładowy Zaliczenie w formie ćwiczeń 80% Frekwencja 20% polski Literatura Oskar Hansen Towards Open Form / Ku formie otwartej Warszawa 2004 Oskar Hansen Zobaczyć Świat Warszawa 2005 Rudolf Arnheim Sztuka i percepcja wzrokowa Gdańsk 2004 Stefan Papp Przestrzeń Kraków 2002 Piotr Demianowicz Uspienski Czwarty wymiar Gdańsk 2001 E. H. Gombrich Sztuka i złudzenie Warszawa 1981 Pod redakcją Bogusława Żyłko Sztuka w świecie znaków Gdańsk 2002 Pod redakcją Andrzeja Mencwla Antropologia Kultury Zagadnienia i wybór tekstów Warszawa 2005 Bogdan Paczowski Zobaczyć Gdańsk 2005 John Berger O patrzeniu Warszawa 1999 John Berger Spotkania Warszawa 2001 Pod redakcją Marii Anny Potockiej Publiczna przestrzeń dla sztuki? Kraków 2003 Słownik terminologiczny Sztuk pięknych Warszawa1997 Pod redakcją Krystyny Wilkoszewskiej Czas przestrzeni Kraków 2008 Edward T. Hall Ukryty wymiar Warszawa 2009 Boris Uspienski Krzyż i koło Gdańsk 2010 Pod redakcją Ewy Rewers Miasto w sztuce sztuka miasta Kraków 2010 5
Podpis prowadzącego przedmiot: Podpis prorektora do spraw dydaktycznych: Oświadczenie i podpis prowadzącego zajęcia Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe. Dnia:.... 6