Rada Szkoleniowa na temat: Rola zabaw ruchowych metodą Dennisona w rozwijaniu potencjału fizycznego i umysłowego dzieci." Temat: Rola zabaw ruchowych w wychowaniu dla zdrowia metodą Dennisona. Cel: Wzbogacenie wiedzy z zakresu wykorzystania zabaw metodą Dennisona w pracy z dziećmi przedszkolnymi. Założenia organizacyjne: 1.Planowana liczba uczestników - 5 2.Rada Szkoleniowa przeznaczona dla nauczycieli Przedszkola nr 2 w Kędzierzynie Koźlu. 3. Rada Szkoleniowa planowana w dniu 11.12.2003 r. Ramowy program. 1. Powitanie: Jestem tutaj z wami bardzo wesolutka, aby was rozśmieszyć śmieje się cichutko ha, ha, ha, (każdy z uczestników wypowiada słowa i śmieje się w dowolny sposób). 2. Zabawa wg Dennisona Dziwna planeta" Na dziwnej planecie Paula Dennisona zabawni mieszkańcy tak się witają, jedną ręką za nos chwytają, drugą ucho po przeciwnej stronie dotykają. Potem ręce zamieniają i nas do zabawnego powitania zapraszają." 3. Charakterystyka metody Paula Dennisona - referat Dr Paul Dennison - psycholog, pedagog. Dennison będąc sam dyslektykiem poszukiwał związków między rozwojem fizycznym, sprawnością ruchową a rozwojem mowy oraz zdolności czytania i pisania. Pracując z dziećmi dyslektycznymi, zauważył że gdy nauka tych dzieci odbywa się w ruchu, to przychodzi im znacznie łatwiej niż w spoczynku. Dennison zaobserwował, które ruchy wywierają najbardziej zbawczy wpływ na dzieci i w wyniku tego opracował kanon podstawowych ćwiczeń, które nazwał gimnastyką mózgu, lapidarne określenie to kinezjologia edukacyjna czyli kinezjoterapia (grec. Kinezie - ruch ). Skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych rozwojem potencjału fizycznego i umysłowego, niezależnie od wieku i zawodu. Podstawowym zadaniem tej metody jest zaangażowanie wszystkich zmysłów - wielozmysłowy rozwój to uczenie metodami aktywizującymi, włączenie naturalnych mechanizmów integracji umysłu i ciała poprzez specjalnie zorganizowane ruchy. Najważniejszym osiągnięciem Dennisona było odkrycie dwóch podstawowych 1
ruchów, za co otrzymał bardzo prestiżową nagrodę, tj. ruchu naprzemiennego i mchu jednostronnego, Na co pomaga metoda Dennisona: Poprawia funkcjonowanie w orientacji przestrzennej w wymiarach prawo - lewo, góra - dół, przód - tył (w obrębie własnego ciała), Pokonuje lub zmniejsza stres i napięcia wynikające z trudności życia codziennego, Pozwala lepiej komunikować się z innymi ludźmi, Poprawia koncentrację dowolną, Usprawnia myślenie globalne, asocjacyjne (wiedzę nowo nabytą włączamy w już posiadaną), Przezwycięża trudności związane z dysleksją, dysgrafią i dysortografią, Zwiększa się spostrzegawczość, Pomaga w zapamiętywaniu materiału, zwiększa się efektywność, tempo uczenia a co najważniejsze - bezstresowość, Usprawnia zmysły np, : wzrok, słuch. Dlaczego tak się dzieje : Praca prawej i lewej półkuli, Ilość połączeń między półkulami jest różne u kobiet i u mężczyzn. Ilość połączeń tworzy się w okresie noworodkowym, w którym ważne jest jak największa ilość ćwiczeń, Chłopcy mają mniej połączeń dlatego więcej jest wśród nich dyslektyków z trudnościami w nauce czytania i pisania, Funkcjonowanie w obrębie prawej i lewej półkuli - w stresie - ogniwo połączeń przestaje prawidłowo funkcjonować np. sytuacja egzaminacyjna lub reakcje obronne na stres w szoku, Metoda ta ma na celu zintegrowanie pracy mózgu, gdyż zdaniem Dennisona wiele problemów intelektualnych i emocjonalnych w życiu człowieka wynika ze złego współdziałania obu półkul mózgowych i z braku integracji między nimi bo mózg jest narzędziem symetrycznym, a każda półkula ma inne zadania, Prawa półkula mózgu zwana - artystyczną jest odpowiedzialna za uczucia, wyobraźnię, ogólny obraz, emocje, znaczenie, długą pamięć, prawdziwe wielowymiarowe uczenie się, syntezę, zrozumienie języka, rytm, płynność, wymowa, intuicja, intuicja oszacowana (ocena), podobieństwa, spontaniczność, płynność myślenia o wielu rzeczach w tym samym czasie, doświadczenia, ukierunkowanie na chwilę obecną, percepcję wzrokową, reakcje automotoryczne (odruch), odbiór informacji, rozproszenie. Lewa półkula mózgu zwana - logiczną (naukową) (u osób praworęcznych) odpowiada zaś za : myśli, analizę sytuacji życiowych, części składowe języka, składnię, semantykę, litery, zdania, zasób słów, liczby, analizę liniowa, różnice, planowanie, organizację, myślenie sekwencyjne, język, ukierunkowanie na przyszłość, przetwarzanie danych, spostrzeganie, wnioskowanie, poczucie czasu, percepcję słuchową, reakcje świadome(kontrola), czynności wyuczone, przekaz informacji, skupienie, widzenie szczegółów, przypisywanie faktów, kontrolę nad słowem, porozumiewanie się werbalne, pamięć krótka - czyli jest ona logiczna i postrzega poszczególne elementy. 2
Dzięki harmonijnej współpracy obu półkul mózgowych dzieci jak i dorośli z łatwością, przyswajają sobie nową wiedzę, umiejętności, Brak równowagi między pracą obu półkul mózgowych zdaniem Dennisona, prowadzi do powstania różnego rodzaju zakłóceń, dziecko może mieć problemy np. w nauce czytania, pisania, z koncentracją uwagi, wyrażaniem własnych emocji. Paul Dennison twierdzi, że powstałe zaburzenia blokady" można zlikwidować poprzez ruch. Proponuje on ćwiczenia bardzo łatwe i bezpieczne, które wykonywane pod kierunkiem terapeuty prowadzą do integracji obu półkul, czego efektem może być np. płynne czytanie lub poprawa koncentracji uwagi dziecka na własnych ruchach i działaniu. Dennison odkrył, że funkcje mózgu ludzkiego są trójwymiarowe tak, że stanowią całość. Proces kształcenia może być miły i przystępny, pod warunkiem, że zostanie prowadzony wielowymiarowo: Wymiar lateralizacji (lewa i prawa półkula mózgu), Wymiar koncentracji (pień mózgu i płat czołowy), Wymiar stabilności (system limbiczny). Efekty jakie może dawać metoda Dennisona; Usuwa blokady ukryte w naszym ciele, Wprowadza ciało i umysł w stan optymalny do przyswojenia wiedzy równoważąc wymiar lateralności, koncentracji, stabilności. Zaletą tej metody jest to, że stosowanie jej wcale nie jest ani praco - ani czasochłonne. Gimnastyce mózgu wystarczy poświęcić dosłownie kilkanaście minut dziennie aby w krótkim czasie osiągnąć wymierne, zauważalne rezultaty, Zestaw ćwiczeń gimnastycznych mózgu można podzielić na : 1) Podstawowy schemat ćwiczeń wprowadzających (wstępnych) - schemat odblokowania. 2)Ćwiczenia na przekroczenie linii środka 3)Ćwiczenia wydłużające (rozciągające) 4)Ćwiczenia energetyzujące. Ważna jest kolejność Podstawowy schemat ćwiczeń wprowadzających (PACE) Positive - pozytywny Active - aktywny Clear - jasny Energetic - energetyczny Picie wody Cel: pobudzenie energii (Energetic > PACE) Woda jest czynnikiem energetyzującym i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu limbicznego (nerwowego), która zapewnia efektywne przyswajanie, przetwarzanie i przechowywanie zdobytych informacji. Woda aktywizuje mózg dla elektrycznych i chemicznych reakcji między mózgiem a układem nerwowym - poprawia umiejętności szkolne. Im więcej wysiłku 3
umysłowego tym więcej należy pić wody. Przeciętnie każdy człowiek powinien Wypić conajmiej ok, 2 litry wody dziennie (25 mililitrów na kg masy ciała ) Więc zapraszam wszystkich do napicia się wody. Ruchy naprzemienne Cel: wzmaga aktywność organizmu (Active > PACE) Poprawia ogólną koordynację prawej i lewej strony ciała. Poprawia wzrok, usprawnienia umiejętności czytania i pisania, słuchania i rozumienia. Wzmacnia oddech i wzrost energii, oraz gibkość. Ćwiczenia te powinny być stosowane w ciągu dnia możliwie jak najczęściej i w urozmaicony sposób w jak najwolniejszym tempie, gdyż wtedy takie ćwiczenia angażują precyzyjne ruchy i zmysł równowagi. Oto przykłady ćwiczeń naprzemiennych: 1)Naprzemienne chodzenie w miejscu polegające na dotykaniu prawym kolanem do lewego łokcia i prawym łokciem do lewego kolana. 2)Naprzemienne równoczesne odchylanie lewej nogi i prawej ręki oraz lewej ręki i prawej nogi. 3)Naprzemienne dotykanie prawą ręką lewej stopy i lewą ręką prawej stopy. 4)Krzyżowanie wyprostowanych ramion przed klatką piersiową tak aby na zmianę była ręka prawa potem lewa. 5)Dotykanie prawą dłonią lewego ucha i odwrotnie. 6)Dotykanie prawą dłonią lewego łokcia i odwrotnie i itp. Ćwiczenia można też wykonywać w pozycji leżącej zaczynając zawsze od ręki dominującej. Punkty na myślenie Cel: sprzyja jasności myślenia (Clear > PACE) Poprawia ukrwienie i dotlenia mózg. Zwiększa poziom energii, odprężenia, usprawnia ogólną koordynację wzroku, eliminuje odwracanie liter i cyfr, poprawia koncentracje w czasie czytania, oraz niweluje uczucie zmęczenia. Oto przykład ćwiczenia: 1) Jedną ręką masujemy ok, 30 sekund dwa punkty znajdujące się pod obojczykiem z obu stron mostka, drugą rękę trzymamy na pępku. Układ powtarzamy zmieniając ręce, pamiętając aby podczas masowania wykonywać mchy koliste, zgodnie z ruchem wskazówek zegara (aby odnaleźć punkty na myślenie układamy kciuk i palec wskazujący jednej raki na kostkach obojczyka, następnie zsuwamy palce ok. 1 cm w dół w poszukiwane zagłębienie). Ćwiczenie można wykonać także w pozycji siedzącej. Pozycja Cook'a - pozycja Dennisona Cel : wspomaga pozytywne nastawienie (Positive > PACE) Poprawia integrację umysł - ciało. Relaksuje, równoważy emocjonalnie, poprawia koncentrację, zwiększa uwagę. Poprawia słyszenie, mowę, pisanie prac kontrolnych, rozluźnia. Zadaniem tego ćwiczenia jest odblokowanie emocji i umożliwienie kontaktu z płatami czołowymi mózgu, gromadzenie zdobytej wiedzy. Dzięki temu ćwiczeniu dzieci nadpobudliwe i rozdrażnione stają się spokojniejsze, a dzieci zahamowane i zablokowane - otwierają się u nich emocje. Ćwiczenie Coo'a wykonuje się w zależności od potrzeb dziecka. 4
Ćwiczenie to wykonujemy dwuetapowo : Pierwszy etap Krzyżujemy nogi w kostkach ręce wyciągamy przed siebie, dłonie odwracamy na zewnątrz a kciuki kierujemy na dół. Krzyżujemy ręce, splatamy dłonie i przyciągamy do klatki piersiowej (włożenie 4 palców dłoni bez kciuka pod pachy), język układamy na podniebieniu twardym (na głosce N), oczy zamknięte i oddech przeponowy (brzuch wznosi się przy wdechu do góry). Drugi etap Nogi ustawiamy równolegle do siebie, oczy mogą być nadal zamknięte dłonie łączymy opuszkami palców tworząc piramidkę". W przypadku gdy dziecko czuje lekkie pulsowanie (tętno), mrówki" to znaczy, że ćwiczenie jest prawidłowo wykonane. Ćwiczenie to można wykonać w pozycji leżącej, siedzącej i stojącej. 4. Ćwiczenia na przekroczenie linii środka - praca indywidualna. Ruchy naprzemienne Cel: wzmaga aktywność organizmu (Active > PACE) Poprawia ogólną koordynację prawej i lewej strony ciała. Poprawia wzrok, usprawnia umiejętności czytania i pisania, słuchania i rozumienia. Wzmacnia oddech i wzrost energii, oraz gibkość. Ćwiczenia te powinny być stosowane w ciągu dnia możliwie jak najczęściej i w urozmaicony sposób w jak najwolniejszym tempie, gdyż wtedy takie ćwiczenia angażują precyzyjne ruchy i zmysł równowagi. Oto przykłady ćwiczeń naprzemiennych : 1)Naprzemienne chodzenie w miejscu polegające na dotykaniu prawym kolanem do lewego łokcia i prawym łokciem do lewego kolana. 2)Naprzemienne równoczesne odchylanie lewej nogi i prawej ręki oraz lewej ręki i prawej nogi. 3)Naprzemienne dotykanie prawą ręką lewej stopy i lewą ręką prawej stopy, 4)Krzyżowanie wyprostowanych ramion przed klatką piersiową tak aby na zmianę była ręka prawa potem lewa. 5)Dotykanie prawą dłonią lewego ucha i odwrotnie. 6)Dotykanie prawą dłonią lewego łokcia i odwrotnie i itp. Ćwiczenia można też wykonywać w pozycji leżącej zaczynając zawsze od ręki dominującej. Leniwe ósemki dla oczu Cel: Wzrokowe przekroczenie linii środka, koordynacja pracy wzroku, wzmocnią pole widzenia, obwodowe widzenie, wzmocnią koordynację pracy obu półkul mózgowych, pomaga w czytaniu ze zrozumieniem, pisaniu i rozpoznawaniu znaków, poprawia pamięć krótko i długo terminową, wycisza i relaksuje. Na stojąco wyciągamy przed siebie prawą rękę, zaciskamy pięść a kciuk kierujemy do góry na wysokość oczu, naprzeciw nosa, wyznaczamy punkt i od niego rozpoczynamy kreślenie oczami zaczynając zawsze w lewo do góry wodząc nimi za palcem, to samo powtarzamy z lewą ręką a potem obiema jednocześnie. Wielokrotnie powtarzamy te ruchy. Ćwiczenia te zaczynamy od ręki dominującej, 5
nie dominującej, oburącz, od rysowania bardzo małych ósemek" do największych. Słoń Cel: wzmacnia koordynację ręka - oko, poprawia percepcję ruchową, równowagę, organizację, koncentrację i zapamiętywanie głównie cyfr, stymuluje mowę wewnętrzną, twórcze myślenie, usprawnia słuchanie własnego głosu, rozwija pamięć długoterminową, poprawia słyszenie, ruch, mowę, pismo, zintegrowane widzenie. Stoimy w lekkim rozkroku kolana lekko ugięte, prawą rękę wyciągamy w przód i pokazujemy przed sobą punkt centralny wyobrażonej leniwej ósemki. Przytulamy ucho do ramienia i kreślimy w przestrzeni leniwą ósemkę". Ćwiczenie to powtarzamy po trzy, cztery razy na każdą rękę, przy czym przechodząc do drugiej ręki prostujemy całe ciało (ćwiczenie zaczynamy od ręki dominującej), Leniwa ósemka alfabetyczna Cel: wzmacnia koordynację ręka - oko, pomaga w zasadach pisowni - ortografii, twórczym pisaniu, rozpoznawaniu i kodowaniu symboli, usprawnia zdolności manualne, percepcję ruchów, zwiększa obszar obwodowego pola widzenia, Najpierw rysujemy kilka leniwych ósemek", a potem wpisujemy w kształt leżącej ósemki małe litery alfabetu, zachowując kierunek w lewo do góry. Zawsze wpisujemy pisane litery a nie drukowane bo pracuje prawa półkula mózgu. W leniwej ósemce" jest cała kaligrafia : W lewej części ósemki są a, c, d, e, f, o, q W prawej części ósemki są b, h, i, j, k, l, m, n, p, s, t, z, y, x, u, w, v. Leniwe ósemki" możemy rysować" w przestrzeni, na plecach innej osoby, na piasku, na papierze, na ścianie, itp. Pamiętając aby zawsze zaczynać od ręki dominującej, niedominującej, oburącz. Motyl na suficie Cel : Poprawia koordynację wzrokowo - ruchową (oko - ręka), usprawnia mechanizm czytania i pisania, Podnosimy do góry głowę, nosem na suficie kreślimy leżące ósemki", zaczynamy w lewo do góry. Kołyska Cel : stymuluje przepływ płynu mózgowo rdzeniowego, zwiększa aktywność mózgu, wzmacnia system nerwowy, niweluje nadmierne napięcie, pomaga w skupieniu uwagi i zrozumieniu, usprawnia percepcję wzrokowo ruchową. Siadamy na podłodze, ręce lekko ugięte, opierają się o podłoże. Nogi złączone, ugięte w kolanach. Usuwamy napięcie w jednym biodrze, potem w drugim, robiąc nieduże ruchy nogami. Rowerek Cel : integruje lewą i prawą stronę ciała, poprawia percepcję słuchową, ułatwia naukę i pomaga w poprawnym stosowaniu zasad ortografii, usprawnia technikę pisania, 6
czytania, pojęć matematycznych. Podnosimy ręce i głowę do góry, obejmujemy głowę dłońmi i podtrzymujemy ją. Prawym łokciem dotykamy lewego kolana, potem lewym łokciem prawego kolana itd. Krążenie szyją Cel : usprawnia technikę czytania ze zrozumieniem, ułatwia wyrażanie emocji, myślenia, poprawia pamięć, relaksuje, zwiększa koncentrację, pogłębia oddech, wzmacnia środkowe pole widzenia. Powolnym ruchem przenosimy głowę od ramienia do ramienia, pozwalając by broda była jak najbliżej klatki piersiowej. Robimy to na wydechu, W skrajnym bocznym położeniu głowy wykonujemy wdech i powtarzamy czynność, 5.Aktywizacja nauczycieli Rysowanie oburącz według Dennisona Cel: poprawia koordynację ręka - oko, orientację w przestrzeni, rozluźnia napięcie nadgarstków, ramion, obręczy barkowej. 1) Rysujemy na papierze oburącz, symetrycznie względem linii środka różne wzory np. chmury, drzewa, słońce itp. 2)Rysujemy oburącz w powietrzu chusteczkami dowolne wzory, 3)Piszemy na papierze ręką dominującą, nie dominującą, oburącz wyraz mama. 6. Ćwiczenia wydłużające (rozciągające) wymiar koncentracji Przyciskanie dzwonka lub inaczej zwane Pompowanie piętą. Cel: integruje przednią i tylną część mózgu, zwiększa koncentrację i komunikacje, rozwija wyraźną mowę i językowe umiejętności, poprawia słuchanie ze zrozumieniem, czytanie ze zrozumieniem, zdolności twórczego pisania, zdolności do zakończenia rozpoczętego procesu. Stajemy prosto, jedną nogę odstawiamy do tyłu, stawiając ją na palcach. W czasie wydechu dociskamy piętę do podłogi, a przednią nogę uginamy w kolanie. Robiąc wdech ponownie unosimy piętę, a przy wydechu znów opuszczamy. Ćwiczenie powtarzamy zmieniając układ nóg. Sowa Cel: zmniejsza napięcie mięśni ramion i karku, Wzmacnia percepcję słuchową (słuchanie własnego głosu), doskonali dialog wewnętrzny, poprawia pamięć długo i krótkoterminową oraz koordynację wzroku i słuchu z pracą całego ciała (mowa, ustny komunikat, matematyczne wyliczania, praca z komputerem ). Prawą dłonią chwytamy mocno mięsień barku, głowę zwracamy w stronę tej dłoni. Bierzemy głęboki wdech i kierując głowę w stronę przeciwległego ramienia głośno wydychamy powietrze (można naśladować głos sowy lub artykułować wybrane głoski). Gdy głowa znajdzie się nad prawym ramieniem ponownie bierzemy głęboki wdech i wydychając wracamy do punktu wyjścia. Głowę utrzymujemy na tej samej wysokości, Po trzech czterech cyklach powtarzamy ćwiczenie zmieniając układ rąk. 7
Aktywna ręka Ceł : rozwija poprawną mowę i językowe zdolności twórcze, rozwija twórcze działanie i postawę, poprawia kaligrafię, zasady pisowni, twórcze pisanie. Pogłębia oddech, rozluźnia przeponę, wzmacnia koordynację ręka - oko - ucho, obniża napięcie mięśniowe obręczy barkowej, usprawnia małą i dużą motorykę. Podnosimy rękę do góry, chwytając drugą rękę, Podniesiona ręka stawia opór ręce trzymającej, robiąc to na wydechu w czterech kierunkach : w stronę głowy, do przodu, do tyłu, od ucha. Ćwiczenie powtarzamy zmieniając rękę. Wypady Cel: wyzwala ekspresję twórczą, poprawia koncentrację i orientacje przestrzenną, relaksuje całe ciało, poprawia pamięć długoterminową i aktualizuje pamięć krótkotrwałą, pomaga w szybkim zapamiętywaniu. Stajemy prosto z rękami na biodrach nogi ustawiamy tak by stopy były pod kątem 90 stopni, Jedną nogę zginamy w kolanie, i przenosimy na nią ciężar ciała, robimy to na wydechu, robiąc wdech prostujemy kolana. Luźne skłony - sięganie po piłkę Cel: poprawia czytanie ze zrozumieniem, liczenie w pamięci, rozwija abstrakcyjne myślenie, pomaga w odczuwaniu stabilności i wzrokowej integracji. Stajemy krzyżując nogi w kostkach, robimy luźny skłon tułowia do przodu, wyciągając ręce przed siebie (Jakby oddając ciało działaniu przyciągania ziemskiego). Zginanie stopy Cel: integruje pracę przedniej i tylnej części mózgu, rozwija wyobraźnię, mowę i językowe umiejętności, ułatwia i pomaga zrozumieć w czasie czytania i słuchania, rozwija zdolności twórczego pisania, oraz zdolności podążania za logiką zadania i dokończenia go. Siadamy. Jedną nogę kładziemy na kolanie drugiej, z wdechem przyciągamy stopę w stronę kolana, przy wydechu odsuwamy ją w przeciwnym kierunku. Wykonujemy ćwiczenie trzymając rękami - przyczepy mięśni łydki - przyczepy mięśni goleni z przodu. Ćwiczenie powtarzamy zmieniając układ nóg. Kobra Cel : pomaga w przekroczeniu środkowej linii ciała, rozluźnia centralny układ nerwowy, poprawia obuoczne widzenie, ułatwia zgodną pracę obojga oczu. Poprawia słuchanie ze zrozumieniem, ułatwia umiejętność mowy, i pomaga przy kontrolowaniu motoryki precyzyjnej. Usiądźmy, dłonie opieramy na stole, plecy rozluźnione, zaczynamy oddychać tak jakby od podstawy kręgosłupa". Skupiamy się na oddechu jakby był źródłem naszej siły, a nie pracą mięśni. 8
7. Ćwiczenia energetyzujące (pobudzające) wymiar stabilności. Kapturek myśliciela Cel : pobudza cały mechanizm słuchu, poprawia pamięć, pomaga przy rozpoznawaniu, rozróżnianiu, ułatwia w słuchaniu własnego głosu w czasie mówienia, poprawia pracę pamięci krótkotrwałej, doskonali dialog wewnętrzny, pomaga w zgodnym słuchaniu obydwoma uszami, pomaga w słuchaniu ze zrozumieniem, w śpiewie, w grze na instrumentach. Palcem wskazującym i kciukiem chwytamy małżowinę uszną i masujemy ją ruchem ciągłym, zaczynając od góry, lekko wywijając do tyłu, aż do płotka ucha, jakbyśmy kleili pierogi". czynność wykonujemy trzykrotnie. Zakończeniem ćwiczenia jest pociąganie uszu do góry, na boki i do dołu. Energetyczne ziewanie Cel : poprawia zdolność ekspresji i twórczego myślenia, percepcji sensorycznej, poprawia motoryczne funkcje oczu i mięśni, wzmacnia siłę głosu. Pomaga w umiejętnym wybieraniu potrzebnych informacji, ułatwia podczas głośnego czytania, twórczego pisania, wystąpień publicznych. Relaksuje mięśnie twarzy oraz okolice oczu, szyi i karku. Ułatwia artykułowanie myśli. Masujemy staw żuchwowo skroniowy, otwieramy usta i głęboko ziewamy. Oddychanie przeponowe Cel : rozluźnia centralny układ nerwowy, zwiększa aktywność i koncentrację, poprawia koordynację prawej i lewej strony ciała, pomaga w ustaleniu rytmu ruchów kości czaszki, pomaga w głośnym czytaniu, mowie i pogłębieniu oddechu. Robimy wdech nosem - oczyszczamy płuca, robiąc krótkie wydechy przez zaciśnięte wargi (wyobrażamy sobie, że chcemy utrzymać w powietrzu piórko). Kładziemy dłonie na dolnej części brzucha, bierzemy głęboki wdech i czujemy jak dłonie oddalają się od siebie, powoli robimy wydech - dłonie zbliżają się do siebie. Punkty pozytywne Cel : wzmacnia czołową część mózgu, osłabia reakcję odruchów wymuszonego działania, pozytywnie wpływanie na procesy nauki pisania, matematykę, poprawia pamięć długoterminową, ułatwia umiejętność komunikowania się, relaksuje i łagodzi skutki stresu. Dotykamy lekko końcami palców punktów, znajdujących się na czole bezpośrednio nad oczami, równo po środku, miedzy linią włosów a brwiami, na wypukłości czołowej. Oddychamy spokojnie, można zamknąć oczy. Ćwiczenie wykonujemy do momentu odczucia harmonijnego pulsowania obu dotykanych obszarów, Punkty uziemienia - ziemi Cel : doenergetyzowuje system nerwowy, wzmacnia stabilność, poprawia 9
koncentrację, organizację działania, w czasie wodzenia oczami w dole pomaga w rozwoju umiejętności widzenia z bliska. Ułatwia w opanowaniu umiejętności niegubienia wierszy i kolumn w czasie czytania, pisania, i prac matematycznych. Palcami jednej ręki dotykamy punktów pod dolną wargę (możemy lekko masować), drugą rękę trzymamy na dole brzucha. Patrzymy w dół na podłogę. Powtarzamy ćwiczenie zmieniając układ rąk. Punkt równowagi Cel: wspiera komunikację niewerbalną, relaksuje, poprawia samopoczucie, wzrasta koncentracja uwagi, szybkości podejmowania decyzji, rozluźnia napięcia przy ruchu szczęk i kości czaszki, poprawia równowagę i percepcję wzrokową, łagodzi objawy choroby lokomocyjnej, umiejętnie rozróżniania przy pisaniu i matematyce. Końcami palców jednej ręki dotykamy wypukłości za uchem i przy podstawie czaszki (można lekko masować), drugą rękę trzymamy na pępku. Ćwiczenie powtarzamy zmieniając układ rąk. Punkty przestrzeni Cel : doenergetyzowuje system nerwowy, usprawnia percepcję wzrokową (zdolności widzenia blisko i daleko). Poprawia percepcję głębokości wyobrażenia, wzmacnia motywację do działania, koncentrację organizacji. Końcami palców jednej ręki dotykamy miejsca nad górną wargą pod nosem drugą rękę kładziemy na kości ogonowej. Wzrok kierujemy do góry. Ćwiczenie powtarzamy zmieniając układ rąk. Informacja zwrotna 1. Jakie nowe doświadczenia Pani zdobyła? 2. Co chciała by Pani przekazać na koniec Rady Szkoleniowej? Bibliografia 1. Twórcza kinezjologia w praktyce" propozycje dla każdego J. Zwoleńska 2. Edukacja przedszkolna RABE H l.3 3.Materiały szkoleniowe z warsztatów Kinezjologia edukacyjna" Obudowa dydaktyczna: Referat, scenariusz z książki pt.: Twórcza kinezjologia w praktyce", materiały dla nauczycieli, zestawy rymowanek, kartki, pisaki, balony. Opracowała i przeprowadziła Violetta Jaworska 10