Patologia ginekologiczna Część I
Torbiel Bartholina Często związek z zapaleniem (m.in. rzeżączka) Objawy, wiek? Dyskomfort/ból, każdy wiek, zwykle 40 i więcej; może być bardzo duża Ryzyko raka? carcinoma adenoides es cysticum u starszych kobiet Rodzaj wyściółki? Często nabłonek płaski, urotelialny; brak nabłonka (destrukcja przez zapalenie)
Dystrofia sromu Postacie: Lichen sclerosus atrophicus = chronic atrophic vulvitis Lichen simplex chronicus = hypertrophic dystrophy Wiek? Zwykle powyżej 40; okres okołomenopauzalny i po Przewlekła/postępująca dermatoza zapalna; etiologia? Nieznana; może być rodzinna/w skojarzeniu z chorobami autoimmunologicznymi; Objawy? Świąd Związek z rakiem? Nie jest zmianą przedrakową; ale 9% (pojedyncza praca) VIN, 21% ca plano invasivum
Zmiany przedrakowe Typowo starszy wiek; wzrasta częstość w grupie 20-35 lat Etiologia? Często HPV Wieloogniskowe Terminologia? VIN1 VIN3 (Bowen s disease)
Złośliwe nowotwory sromu Najczęściej? Ca plano; również? Ca baso, melanoma, adenocarcinoma Rak płaski- HPV (90% HPV 16, 18); wieloogniskowość gdy VIN (VIN może ulegać regresji lub progresji; progresja częściej przy spadku odporności) Rak na podłożu dystrofii zwykle HPV-, p53+, gorsze rokowanie
Ca plano srom 60-74 rż.; rzadko poniżej 30 Czynniki ryzyka: Duża liczba partnerów seksualnych, palenie papierosów, niedobory odporności, zapalenia ziarniniakowe, rak szyjki (efekt pola) Dwa typy: -związany z infekcją HPV związek z VIN (warty, basaloid) -niemający związku
Specyficzne typy ca vulvae Verrucous carcinoma (giant condyloma of Bushki/Lowenstein) Wysoko dojrzały Bardzo dobre rokowanie; zwykle bez przerzutów; HPV negative Radioterapia? Warty (condylomatous) carcinoma Zwykle poniżej 60rż Przypomina kłykcinę kończystą (mikro) Radioterapia? tak Związek z VIN HPV często obecny
Vulvar neoplasms with glandular differentiation Adenosquamous carcinoma Paget disease Ectopic breast carcinoma Adnexal carcinomas Microcystic carcinoma Adenocystic basal cell carcinoma Ductal eccrine carcinomas Clear cell hidradenocarcinoma Apocrine carcinoma Eccrine porocarcinoma Bartholin gland carcinoma Adenoid cystic carcinoma Epithelial-myoepithelial carcinoma Adenocarcinoma Metastatic adenocarcinoma Urethral neoplasms
Nowotwory mezenchymalne sromu Angio-? myofibroblastoma; 5-12cm; łagodny myxoma agressivum; młodzi (też mężczyźni moszna); wznowy przy niekompletnym wycięciu
torbiele pochwy inkluzyjne (epidermalne, endocerwikalne) z przewodów Mullera, Gartnera
50% infekcji HPV cofa się po 8 miesiącach, 90% - po 2 latach (średnio HPV wysokiego ryzyka po 13 miesiącach, niskiego ryzyka po 8) przetrwała infekcja wirusem wysokiego ryzyka prowadzi w efekcie do naciekającego raka szyjki macicy wirus infekuje niedojrzałe komórki warstwy podstawnej nabłonka, komórki nabłonka gruczołowego i neuroendokrynne
Adenocarcinoma 10 25% raków szyjki macicy, częstość wzrasta (względna?) Podobne czynniki ryzyka jak w raku płaskonabłonkowym, HPV głównie 18 Długotrwałe używanie środków antykoncepcyjnych? Zespół Peutza- Jeghersa (minimal deviation adenocarcinoma) (LKB1 ok. 20%) W 50% towarzyszy SIL lub rak płaskonabłonkowy Nieprawidłowe krwawienia w 75%, ból Polipowaty guz w ujściu kanału szyjki u 50% Powiększona guzowata szyjka w 15% Brak objawów Przebieg podobny jak w raku płaskonabłonkowym Część opracowań wskazuje na gorsze rokowanie w raku gruczołowym
Glassy cell carcinoma Niskozróżnicowany płaskonabłonkowy 1-2% raków szyjki Młodsza grupa wiekowa (przeciętnie 41lat) Związek z ciążą; HPV 16 i 18 Gorsze rokowanie
TRZON MACICY
Nowotwory trzonu Najczęstszy złośliwy? Carcinoma Typ? Adenocarcinoma endometroides Najczęstszy łagodny? Leiomyoma Adenoacanthoma vs carcinoma adenosquamosum
Leiomyoma Częstość? 25% kobiet w okresie reprodukcyjnym 77% autopsje Pojedyncze/mnogie? 84% liczne Wpływ hormonów? Szybszy wzrost w ciąży; regresja po menopauzie
Leiomyosarcoma Rozwój z mięśniaków? Nie Wiek 54rż Przerzuty częstość, miejsce 50% płuca, kości, mózg Przeżycie 40%; anaplastyczne 10%; minimalne gdy poza macicą
Carcinosarcoma Malignant Mixed Mullerian Tumor (MMMT) Dwufazowy Złośliwy nabłonkowy (często high grade papillare serosum) + mezenchymalny homo- lub heterologiczny Rzadki; głównie okres pomenopauzalny Przerzuty otrzewnowe takie same? Często sam rak Przeżycie/wpływ utkania heterologicznego? 25-35%; nie