ĆWICZENIE NR 4 4. OBRÓBKA ROWKA PROSTOKĄTNEGO NA FREZARCE POZIOMEJ 4.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym wałka wykonać : - Plan operacyjny obróbki rowka prostokątnego, wykonywanego na frezarce poziomej FWA 32M. - Obrobić rowek prostokątny zgodnie z planem operacyjnym. - Zmierzyć szerokość i głębokość rowka. 4.2. Materiały pomocnicze do wykonania zadania - Rysunek wykonawczy wałka. - Formularz karty instrukcyjnej ze szkicem obróbkowym operacji. - Wybrane informacje z Dokumentacji Techniczno Ruchowej (DTR) frezarki poziomej FWA 32M. - Wybrane pozycje z Katalogu narzędzi skrawających metalowych do skrawania metali - frezy tarczowe. - Wybrane pozycje z Katalogu pomocy warsztatowych - trzpienie frezarskie, imadła. - Wybrane pozycje z Katalogu narzędzi pomiarowych - suwmiarki, głębokościomierze. - Normatywy technologiczne i normatywy czasu dotyczące frezowania frezami tarczowymi. - PN-83/M-01152. Dokumentacja technologiczna. Oznaczenia. 4.3. Literatura Białek M. : Zajęcia praktyczne z obróbki skrawaniem. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. 1996.
- 2-4.4. Plan operacyjny obróbki rowka prostokątnego 4.4.1. Określenie danych rowka prostokątnego Na rysunku wałka podane są wymiary, żądane dokładności wykonania i materiał z którego jest on wykonany. - Na podstawie rysunku wykonawczego wałka określić : - wymiary określające szerokość rowka i jego tolerancję wykonania, oraz głębokość rowka, - żądaną chropowatość powierzchni rowka, - materiał z którego wykonany jest wałek. 4.4.2. Określenie wymagań dla półfabrykatu Obróbka rowka prostokątnego jest jedną z operacji procesu technologicznego wałka. Operację tę poprzedzają w procesie technologicznym operacje tokarskie. - Sprawdzić czy wymiary wałka : - średnica zewnętrzna, - długość wałka, są zgodne z rysunkiem wykonawczym. 4.4.3. Dobór obrabiarki W zadaniu obróbkowym przyjęto do obróbki rowka prostokątnego frezarkę poziomą - FWA 32M - Określić i poznać podstawowe zespoły frezarki. - Określić miejsce mocowania przedmiotu obrabianego i narzędzia skrawającego. - Określić podstawowe elementy sterujące obrabiarki. - Zapoznać się z wartościami prędkości obrotowych wrzeciona i wartościami posuwów frezarki FWA 32M.
- 3-4.4.4. Dobór pomocy warsztatowych do ustalenia i zamocowania przedmiotu obrabianego Obrabiany wałek należy ustalić i zamocować do stołu frezarki tak by oś wałka pokrywała się z kierunkiem wzdłużnego przesuwu stołu. W produkcji jednostkowej do ustalenia i zamocowania wałka na frezarce stosuje się różnego typu imadła frezarskie. - Zapoznać się z budową imadeł frezarskich. - Wybrać z Katalogu pomocy warsztatowych odpowiednie imadło do zamocowania wałka na obrabiarce. Wybór uzasadnić. Wpisać symbol katalogowy imadła do karty instrukcyjnej. - Dobrać z wyposażenia stanowiska wybrane imadło. - Zapoznać się ze sposobem ustalenia i zamocowania wałka w wybranym imadle oraz ze sposobem ustalenia i zamocowania imadła na stole frezarki. 4.4.5. Dobór narzędzia skrawającego i pomocy warsztatowych do ustalenia i zamocowania narzędzia w wrzecionie frezarki Narzędziem skrawającym stosowanym do obróbki rowków prostokątnych jest frez tarczowy. Frez jest ustalany i mocowany na trzpieniu frezarskim długim, który jest osadzany w gnieździe stożkowym wrzeciona i podpierany w gnieździe podtrzymki. - Określić wymiary freza i trzpienia, które zapewnią poprawną obróbkę rowka wpustowego w wałku zamocowanym w imadle. - Dobrać : a. z Katalogu narzędzi właściwy frez tarczowy i wpisać jego symbol katalogowy do karty instrukcyjnej, b. z wyposażenia stanowiska taki frez tarczowy i zapoznać się z jego budową, c. z Katalogu pomocy warsztatowych trzpień frezarski długi. Wybór trzpienia uzasadnić. Wpisać symbol katalogowy trzpienia do karty instrukcyjnej. d. z wyposażenia stanowiska trzpień frezarski, zapoznać się z jego budową, sposobem mocowania na nim freza oraz sposobem mocowania trzpienia na frezarce.
- 4-4.4.6. Dobór parametrów skrawanie Parametrami skrawania przy frezowaniu frezami tarczowymi są : - prędkość skrawania - vc - [ m/min], - posuw na ostrze - fz - [mm/ostrze], - głębokość skrawania - ap - [mm], - głębokość rowka wpustowego - h - [mm]. Dodatkowo stosuje się parametry skrawania : - posuw na obrót freza - f przy czym: f = fz z - [mm/obrót], gdzie z - liczba ostrzy freza, - posuw minutowy - ft przy czym ft = fz z n = f n - [mm/min]. gdzie n - liczba obrotów wrzeciona na minutę - [obr/min]. - Określić głębokość skrawania - ap, uwzględniając szerokość rowka. - Przeanalizować tablice parametrów skrawania przy frezowaniu frezami tarczowymi. Określić od jakich parametrów zależy posuw na ostrze i posuw na obrót. - Dobrać, z normatywów technologicznych obróbki skrawaniem przy frezowaniu frezami tarczowymi posuw na ostrze - fz. - Dobrać, z normatywów technologicznych obróbki skrawaniem przy frezowaniu frezami tarczowymi posuw na obrót freza - f. - Porównać wartości dobranych posuwów f i fz. Do dalszych obliczeń przyjąć wartość mniejszą. - Przyjąć, zalecany w normatywach, okres trwałości ostrza - T [min] i zalecaną prędkość skrawania przy założonym okresie trwałości ostrza. 4.4.7. Dobór nastaw obrabiarki A. Prędkość ruchu obrotowego freza Prędkość obrotową freza - n [obr/min], nastawia się przez zmianę przełożenia w łańcuchu kinematycznym ruchu głównego. Wartości obrotów wrzeciona jakie można ustawić na frezarce FWA 32M podano w jej DTR lub można je odczytać z tabliczki prędkości obrotowych wrzeciona umieszczonej na frezarce. - Obliczyć prędkość obrotową wrzeciona - n, wychodząc z zalecanej
- 5 - w normatywach prędkości skrawania. - Dobrać z DTR najbliższą, niższą prędkość obrotową wrzeciona i obliczyć rzeczywistą prędkość skrawania vc oraz wpisać te wartości do karty instrukcyjnej. B. Posuw minutowy ruchu wzdłużnego stołu Posuw minutowy ruchu wzdłużnego stołu nastawia się przez zmianę przełożenia w łańcuchu kinematycznym posuwu wzdłużnego stołu. Wartości posuwów jakie można ustawić na frezarce FWA 32M podano w jej DTR lub można je odczytać z tabliczki posuwów umieszczonej na frezarce. - Obliczyć posuw minutowy ruchu wzdłużnego stołu - ft. - Dobrać z DTR, najbliższy do zalecanego, rzeczywisty posuw minutowy ruchu wzdłużnego stołu i wpisać jego wartość do karty instrukcyjnej. 4.4.8. Plan ustawienia obrabiarki na wymiar obróbkowy Po uzbrojeniu obrabiarki w narzędzie skrawające, ustaleniu i zamocowaniu przedmiotu obrabianego oraz wykonaniu wszystkich nastaw obrabiarki, trzeba ustawić obrabiarkę na wymiary obróbkowe. W przypadku frezowania rowka wpustowego, należy ustawić frez symetrycznie do osi wałka oraz ustawić go na odpowiednią głębokość obróbki. - Opracować plan ustawienia freza w osi wałka. - Opracować plan ustawienia freza na głębokość rowka wpustowego. 4.5. Wykonanie obróbki rowka prostokątnego - Uzbroić frezarkę w imadło frezarskie. - Ustawić i zamocować obrabiany wałek w imadle. - Ustawić i zamocować frez tarczowy. - Nastawić parametry skrawania. - Ustawić obrabiarkę na wymiary obróbkowe. - Obrobić rowek prostokątny.
- 6-4.6. Pomiar szerokości i głębokość rowka 4.6.1. Dobór narzędzi pomiarowych Pomiar szerokości rowka wykonywany będzie suwmiarką, a jego głębokości głębokościomierzem. - Dobrać z Katalogu narzędzi pomiarowych suwmiarkę i głębokościomierz do pomiarów szerokości i głębokości rowka wpustowego i ich symbole katalogowe wpisać do karty instrukcyjnej. 4.6.2. Przygotowanie rowka do pomiaru Przed przystąpieniem do pomiarów należy przedmiot mierzony odpowiednio przygotować. Obrobiony rowek musi być bez zadziorów, ostre krawędzie powinny być zatępione oraz nie powinno być na nim żadnych pozostałości z obróbki - wiórów i zanieczyszczeń. - Przygotować wałek do pomiarów. 4.6.3. Wykonanie pomiaru szerokości i głębokość rowka - Zmierzyć szerokość rowka suwmiarką. - Zmierzyć głębokość rowka głębokościomierzem. - Wyniki pomiarów zanotować. 4.7. Sprawozdanie Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać : - kartę instrukcyjną, - wyniki pomiarów rowka prostokątnego.