Renaturyzacja rzek i ich dolin Wykład 4 - Cechy hydromorfologiczne rzek naturalnych i przekształconych. - Wpływ antropopresji na cechy dolin rzecznych. - Określenie stanu ekologicznego rzek i stopnia ich przekształcenia (metody). - Warunki referencyjne dla rzek przekształconych. - Warianty renaturyzacji rzek na obszarach naturalnych i zurbanizowanych (przykłady). - Konsultacje środowiskowe. - Skutki renaturyzacji rzek (monitoring i projekty korekcyjne).
rzeka Wisła, Żelazo 2006 Należy pamiętać, że przed regulacją rzeka wygląda zupełnie inaczej niż po regulacji.
Nida Należy pamiętać, że przed regulacją rzeka wygląda zupełnie inaczej niż po regulacji.
Nida Należy pamiętać, że przed regulacją rzeka wygląda zupełnie inaczej niż po regulacji.
Odra odcinek Domaszków Tarchalice rzeka uregulowana obwałowania starorzecza zagospodarowanie terenu związane z historycznymi zmianami zasięgu zalewów rzecznych Zdjęcia lotnicze uwidaczniają część pierwotnego układu trasy rzeki
rzeki naturalne zwykle charakteryzują się dużą dynamiką zmian układu poziomego często niemożliwą do pełnego odtworzenia na obszarach użytkowanych przez człowieka
Nida uregulowana - koryto wyprostowane - strome brzegi - zwiększony spadek - przekrój trapezowy - zwiększone średnice rumowiska wleczonego - brak obszarów zastoiskowych
Odcinek bliski naturze - układa się naturalnie, wytworzone meandry - brzegi naturalne, często łagodne linia brzegowa dobrze rozwinięta - spadek odpowiadający reżimowi hydrologicznemu i uziarnieniu dna - przekrój naturalny (zmienny) - rumowisko wleczone niezmienione (transport zrównoważony) - istnienie obszarów zastoiskowych
zły projekt regulacji koryta Nidy spowodował powstanie wielkich (nienaturalnych), naprzemianległych form dennych. Nida próbuje tworzyć nowe zakola. Nida uregulowana
Nida bliska naturze
Regulacja bliska naturze -odstąpienie od pełnej regulacji koryta rzeki i ukształtowania trasy wód brzegowych, -rezygnację z ukształtowania i stabilizacji regularnego przekroju poprzecznego rzeki -ograniczenie zabudowy rzeki do zakresu zapewniającego bezpieczeństwo brzegów (niebezpiecznie zagrożonych), wałów przeciwpowodziowych, urządzeń i budowli (zabudowa lokalna), -poprawa warunków przepływu na odcinkach zatorogennych, -ograniczenie wycinki drzew i krzewów (trasa tzw. wody brzegowej), -rezygnacja z zabudowy rzeki stopniami, -uwzględnienie przyrodniczych, ekologicznych i rekreacyjnych funkcji rzeki. Żelazo 2006
Żelazo 2006
Bliskie naturze ubezpieczenie brzegu wklęsłego rzeki Gwdy w pobliżu linii wysokiego napięcia
Bliskie naturze ubezpieczenie brzegu wklęsłego rzeki Gwdy w pobliżu linii wysokiego napięcia
Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań
Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań
Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań
Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań
Regulacja za pomocą ramp jako bliskich naturze zamienników stopni
Regulacja za pomocą ramp jako bliskich naturze zamienników stopni
Projekty renaturyzacyjne Nida
Analiza map historycznych Komputerowy model odtwarzanej sieci rzecznej
Likwidacja lub zmiany obwałowań przeciwpowodziowych Przeprojektowanie rzędnej kolejki wąskotorowej i wykonanie licznych przepustów w nasypie kolejki
W celu przyspieszenia procesów meandrowania Nidy w korycie uregulowanym istnieje możliwość zastosowania deflektorów. Obiekty takie mogą być wykonane z przytwierdzonych do brzegu fragmentów pni drzew lub innych elementów
W ramach zrównoważonego rozwoju możliwe jest ożywienie turystyczne regionu: utworzenie scieżek pieszych, rowerowych i konnych. Wykonanie tras kajakowych. Odnowienie kolejki wąskotorowej Ożywienie gospodarcze i turystyczne Pińczowa i okolicznych wsi Możliwość wykonania planu rozwoju obszaru. Możliwość poprawy szlaków komunikacyjnych. Projekty ochrony przed powodzią
Przykłady europejskie Padgate Brook rzeka nizinna obszar zurbanizowany - poprawa jakości środowiska - poprawa krajobrazu - podniesienie świadomości społecznej - zwiększenie krętości rzeki - połączenie rzeki z terenami zalewowymi patrz też inne, zeskanowane pliki
Przepławki dla ryb są obiektami ciągle poznawanymi. W Katedrze IWiG UR w Krakowie w 2009-12 prowadzone są badania w celu uproszczenia wymiarowania przepławek ryglowych i wielofunkcyjnych, pracujących w różnych warunkach hydromorfologicznych. przepławki: http://www.infraeco.pl/pl/art/a_15271.htm?plik=450 http://www.infraeco.pl/pl/art/a_15168.htm?plik=350
ciekawe linki: 1. Kulesza, Czoch, Wawręty http://tnz.most.org.pl/pl/files/other/193.pdf 2. Żelazo 2010 Renaturyzacja rzek - http://parl.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/a1a5a2653cfd61dbc1257735002a9154/$file/rzeki Ocena działań kompensacyjnych: http://www.infraeco.pl/pl/art/a_15360.htm?plik=480 Natura 2000 http://pl.wikipedia.org/wiki/natura_2000