Wybrane aspekty bezpieczeństwa społecznego Wykład wprowadzający Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów 1. Pojęcie Istota Relacje między bezpieczeństwem społecznym a bezpieczeństwem narodowych i polityką społeczną. 2. Zagrożenia społeczne i ich wpływ na poziom 3. Uwarunkowania zagrożeń społecznych. 4. Demografia a bezpieczeństwo społeczne. Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów 5. Rola państwa w tworzeniu bezpieczeństwa społecznego. 6. Zadania władz samorządowych w zakresie 7. Rola obywateli i organizacji pozarządowych w tworzeniu 8. Bezpieczeństwo społeczne a bezpieczeństwo kulturowe. Przedmiotowe efekty kształcenia Podstawowa wiedza związana z bezpieczeństwem społecznym oraz polityką społeczną, relacjami pomiędzy bezpieczeństwem społecznym a bezpieczeństwem narodowym i polityką społeczną. Znajomość i charakterystyka podstawowych zagrożeń dla Wiedza o roli administracji rządowej, samorządu i organizacji pozarządowych w tworzeniu i utrzymaniu bezpieczeństwa.
Przedmiotowe efekty kształcenia Umiejętność obserwacji i interpretacji zjawiska społeczne stanowiące zagrożenie dla Umiejętność identyfikacji podstawowych problemów społecznych ze wskazaniem ich przyczyny, możliwego przebiegu oraz przewidywanych skutków. Umiejętność analizy i oceny działań administracji państwowej, samorządów i organizacji pozarządowych w tworzeniu i utrzymaniu Literatura przedmiotu Obowiązkowa (zalecana) 1. Leszczyński M., Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI wieku, Difin, Warszawa 2011. 2. Skrabacz A., Bezpieczeństwo społeczne podstawy teoretyczne i praktyczne, Elipsa, Warszawa 2012. 3. Gierszewski J., Bezpieczeństwo społeczne. Studium z zakresu teorii bezpieczeństwa narodowego, Difin, Warszawa 2013. Uzupełniająca 1. Leszczyński M., Bezpieczeństwo społeczne a bezpieczeństwo państwa, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy, Kielce 2009. 2. Gierszewski J., Organizacja systemu bezpieczeństwa społecznego, Difin, Warszawa 2013. 3. Skrabacz A., Sulowskiego S. (red.), Bezpieczeństwo społeczne: pojęcia, uwarunkowania, wyzwania, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012. Kontakt z wykładowcą zwilk@spoleczna.pl strona wykładowcy, na której publikowane są wymagania i materiały: zwilk.spoleczna.pl Wykład 1 Pojęcie Istota Relacje między bezpieczeństwem społecznym a bezpieczeństwem narodowych i polityką społeczną
Typologia bezpieczeństwa Wg kryterium przedmiotowego: bezpieczeństwo polityczne bezpieczeństwo militarne bezpieczeństwo ekonomiczne bezpieczeństwo socjalne bezpieczeństwo zdrowotne bezpieczeństwo ekologiczne bezpieczeństwo informacyjne Bezpieczeństwo społeczne - definicje Bezpieczeństwo społeczne to stan wolności od niedostatku materialnych środków utrzymania i istnienie realnych gwarancji pełnego rozwoju jednostek; obejmuje więc nie tylko stan wolności od różnych rodzajów ryzyka socjalnego, ale i od zagrożeń rozwoju psychospołecznego jednostki, których źródłem może być całokształt uwarunkowań społecznych, politycznych i ekonomicznych (Barbara Rysz-Kowalczyk) Bezpieczeństwo społeczne bezpieczeństwo społeczne państwa można określić jako stan społeczeństwa zapewniający nie tylko trwanie oraz przetrwanie państwa narodu, lecz również jego rozwój. bezpieczeństwo społeczne w państwie - stan społeczeństwa zapewniający nie tylko trwanie oraz przetrwanie narodu, lecz również jego rozwój. Bezpieczeństwo społeczne Bezpieczeństwo społeczne to jedna z kategorii bezpieczeństwa narodowego i oznacza ochronę egzystencjalnych podstaw życia ludzi, zapewnienie możliwości zaspokajania indywidualnych potrzeb (materialnych i duchowych) oraz realizację aspiracji życiowych przez tworzenie warunków do pracy i nauki, ochronę zdrowia oraz gwarancje emerytalne.
Bezpieczeństwo społeczne dwa podsystemy Podsystem bezpieczeństwa socjalnego wiąże się z koniecznością/powinnością zapewnienia przez państwo wszystkim obywatelom (szczególnie bezrobotnym, samotnym matkom czy bezdomnym) minimalnego standardu życia przez wprowadzenie odpowiednich ułatwień lub możliwości bezpłatnego korzystania z lecznictwa, oświaty i kultury (hard) Podsystem bezpieczeństwa psychospołecznego zaś odnosi się do stanu psychicznego i społecznego jednostek i grup społecznych gwarantującego stabilny rozwój i realizację podstawowych celów i zadań życiowych oraz zawodowych w warunkach akceptacji i tolerancji społecznej (soft) Bezpieczeństwo społeczne - definicje Bezpieczeństwo społeczne obejmuje całokształt działań prawnych i organizacyjnych realizowanych przez podmioty rządowe (krajowe i międzynarodowe), pozarządowe i samych obywateli, które mają na celu zapewnienie określonego poziomu życia osobom, rodzinom i grupom społecznym oraz niedopuszczenie do ich marginalizacji i wykluczenia społecznego - Bezpieczeństwo socjalne (gwarancje minimalnych dochodów, transferów socjalnych) - Bezpieczeństwo rozwojowe (kapitał ludzki: kompetencje + stan zdrowia czyt. jeden z ostatnich slajdów) - Bezpieczeństwo wspólnotowe (kapitał społeczny: zaufanie społeczne, zdolność do współpracy, pomocy) Bezpieczeństwo społeczne - istota Polityka społeczna stan rzeczy, w którym społeczeństwo nie jest zagrożone; stan, w którym określona jednostka lub grupa społeczna jest wolna od zagrożeń o charakterze bytowym; stan, w którym jednostka lub grupa może liczyć na pomoc finansową w razie potrzeby. stan społeczeństwa zapewniający nie tylko jego trwanie oraz przetrwanie, lecz również jego rozwój Polityka społeczna - jest to działalność państwa, samorządu i organizacji pozarządowych, której celem jest poprawa życia materialnego, zapobieganie zagrożeniom życiowym i wyrównywanie szans życiowych grup społecznych socjalnie i ekonomicznie najsłabszych.
Cele polityki społecznej bezpieczeństwo socjalne, które obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka socjalnego (choroba, inwalidztwo, starość, śmierć, bezrobocie) inwestycje w człowieka - tworzenie równych szans rozwoju ludzi, kształcenie młodego pokolenia (to czynnik rozwoju ekonomicznego) ład (mir, pokój) społeczny - jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi. Wartość pokoju społecznego rośnie wraz z osiąganiem dobrobytu i stabilizacji politycznej życie rodzinne - akcentowanie życia rodzinnego oznacza powrót do wartości związków między ludźmi i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych. Wychowanie przyszłych generacji wymaga wsparcia rodzin nie tylko ubogich i nie tylko materialnego ze strony osób i instytucji. Obszary polityki społecznej: polityka demograficzna (ludnościowa) i polityka rodzinna polityka edukacyjna (oświatowa) polityka kulturalna polityka ochrony zdrowia polityka mieszkaniowa polityka migracyjna polityka zatrudnienia (przeciwdziałanie bezrobociu, kształtowanie płac i warunków bezpieczeństwa pracy) polityka zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej polityka ochrony środowiska naturalnego polityka prewencji i zwalczania zjawisk patologii Podmioty i sektory polityki społecznej Podmioty: państwo i jego organy instytucje, podmioty ponadpaństwowe podmioty niepaństwowe siły społeczne Sektory: sektor publiczny, obejmujący działalność realizowaną przez instytucje rządowe i samorządowe; sektor wspólnotowy, obejmujący wsparcie społeczne i wymianęświadczeń oraz usługi pomiędzy rodziną, przyjaciółmi, sąsiadami; sektor obywatelski, oparty na idei samopomocy; to inicjatywy społeczności lokalnych, wolontariat i organizacje pozarządowe.