Warszawa, dnia 05-09-2017 r. MINISTER ŚRODOWISKA DZW-I.070.66.2017.MPS Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej W odpowiedzi na interpelację K8INT14491, Pan Pawła Pudłowskiego Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Pana Pawła Kobylińskiego Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 lipca 2017 r., dotyczącą opłat za wodę informuję, co następuje. Zasoby wód, zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1051, zm. Dz. U. z 2003 r. Nr 113, poz. 1068) stanowią strategiczne zasoby naturalne kraju. Ze względu na szczególne znaczenie dla obywateli naszego kraju, a także dla gospodarki narodowej powinny być objęte szczególną ochroną, pod względem ich ilości, jak i jakości. Obowiązek wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych w tym zakresie nakłada na Polskę również Dyrektywa 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. stanowiąca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Ramowa Dyrektywa Wodna), dalej RDW. Jednym z instrumentów gospodarowania wodami, jakie wprowadza RDW, jest zasada zwrotu kosztów usług wodnych. Zgodnie z postanowieniami art. 9 RDW państwa członkowskie powinny zapewnić, aby usługi wodne były realizowane na zasadzie zwrotu ich kosztów. Osiągnięciu tego celu służą instrumenty ekonomiczne, do których zaliczają się opłaty za korzystanie z wód w ramach usług wodnych. W toku prac nad przygotowaniem aktualizacji planów gospodarowania wodami w obszarach dorzeczy dokonano analizy ekonomicznej, zgodnie z załącznikiem III do RDW,
która wykazała, iż aktualnie zwrot kosztów usług wodnych jest realizowany na poziomie od 22% do 24%, co świadczy o bardzo niskim stopniu wdrożenia jednej z fundamentalnych zasad RDW. W tej sytuacji ustanowienie nowego systemu opłat zapewniającego zwrot kosztów usług wodnych jest konieczne. Aktualnie opłaty za korzystanie ze środowiska za pobór wód, w ramach szczególnego korzystania z wód są ponoszone przez zakłady pobierające wody z zasobów wód powierzchniowych lub podziemnych na zasadach określonych w postanowieniach ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.) oraz akcie wykonawczym, wydanym na podstawie art. 290 ust. 2 tej ustawy. Górne jednostkowe stawki opłat za pobór wody, stosownie do art. 290 ust. 1 wynoszą za pobór 1 m 3 wód podziemnych 4,23 zł oraz 2,20 zł za pobór 1 m 3 wód powierzchniowych. Jednostkowe stawki opłat za szczególne korzystanie z wód, za pobór wód powierzchniowych lub podziemnych na określone cele stanowi rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2015 r., w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. z 2015 r. poz. 1875, z uwzględnieniem - M. P. z 2016 r., poz. 718). Zgodnie z postanowieniami tego rozporządzenia wysokość jednostkowych stawek opłat jest zróżnicowana, w szczególności ze względu na jej przeznaczenie. Rozporządzenie określa jednostkową stawkę za pobór 1 m 3 wód powierzchniowych lub podziemnych wykorzystanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia lub na cele socjalno-bytowe w wysokości 0,040 zł oraz w 0,068 zł za pobór 1 m 3 podziemnych. Przepisy nowej ustawy z dnia 20 lipca 2017 r - Prawo wodne (Dz. U z 2017 r. poz. 1566) dalej Prawo wodne, w art. 268 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne nakładają obowiązek uiszczania opłaty za usługi wodne za pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych. Opłata za usługi wodne za pobór wód składa się z opłaty stałej oraz opłaty zmiennej uzależnionej od ilości wód pobranych. Podstawę obliczenia wysokości opłaty stałej za pobór wód podziemnych i powierzchniowych określają odpowiednio art. 273 ust. 2 i 3 Prawa wodnego. Jednym z elementów określenia wysokości opłaty jest maksymalna ilość wody wyrażona w jednostkach m 3 /s na dobę, która może być pobrana na podstawie pozwolenia wodnoprawnego albo pozwolenia zintegrowanego. Stosownie do art. 274 pkt 1 lit. a i b Prawa wodnego górne jednostkowe stawki opłat za usługi wodne za pobór wód w formie opłaty stałej za pobór wód podziemnych lub powierzchniowych uzależnione zostały od maksymalnego poboru wody określonego w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanych oraz dostępności zasobów wód podziemnych i średniego niskiego przepływu (SNQ) wód powierzchniowych. Górne stawki wynoszą odpowiednio od
500 do 2000 zł na dobę za 1 m 3 /s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wód podziemnych oraz od 250 do 1000 zł na dobę za 1 m 3 /s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wód powierzchniowych. Należy podkreślić, że określona w przepisach wielkość górnej stawki opłaty stałej za pobór wód wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. Stosownie do art. 561 ustawy Prawo wodne do dnia 31 grudnia 2019 r. górne stawki jednostkowe opłat za pobór wód w formie opłaty stałej wynoszą: 1) za pobór wód podziemnych 500 zł na dobę za 1 m 3 /s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wody; 2) za pobór wód powierzchniowych 250 zł na dobę za 1 m 3 /s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wody. Górne jednostkowe stawki opłat za usługi wodne za pobór wód w formie opłaty zmiennej, w zależności od ilości pobieranych wód podziemnych lub wód powierzchniowych w ramach pozwoleń wodnoprawnych albo pozwoleń zintegrowanych, do celów realizacji zadań własnych gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, stosownie do przepisów art. 273 pkt 4 Prawa wodnego, wynoszą od 0,15 do 0,30 zł za 1 m 3 pobranych wód podziemnych lub wód powierzchniowych. Zwykłe korzystanie z wód realizowane przez właścicieli gruntów na potrzeby zaspokojenia potrzeb gospodarstwa domowego i rolnego, w tym pobór wód podziemnych lub powierzchniowych w ilości średniorocznej do 5 m 3 na dobę nie jest objęty obowiązkiem uiszczania opłat za usługi wodne. Nawadnianie gruntów i upraw na cele rolnicze nie jest obciążone obowiązkiem uiszczania opłaty stałej. Natomiast opłata zmienna będzie naliczana wyłącznie za pobór wód podziemnych, pobieranej przy pomocy urządzeń pompowych. Górna stawka tej opłaty została ustalona w Prawie wodnym w wysokości 0,15 zł za 1 m 3. W najbliższym czasie rozpoczną się prace nad przygotowaniem projektu rozporządzenia określającego wysokość jednostkowych stawek opłat za usługi wodne, które w procesie legislacyjnym zostanie poddane konsultacjom społecznym. Wyrażam nadzieję, że w toku prac legislacyjnych nad tymi projektami zostaną określone jednostkowe stawki opłat za usługi wodne, które pozwolą Polsce, jako państwu członkowskiemu wywiązać się z obowiązków wynikających z postanowień RDW i jednocześnie będą społecznie akceptowalne. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisami art. 558 Prawa wodnego wprowadzenie opłat za usługi wodne nie może stanowić podstawy do zmiany taryf opłat za wodę określonych na rok 2018 i rok 2019, dostarczaną odbiorcom w ramach
realizacji postanowień ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2017 r. poz. 328 i 1566). Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, jako państwowa osoba prawna, zgodnie z art. 240 Prawa wodnego, przede wszystkim będzie wykonywało w imieniu Skarbu Państwa obowiązki ciążące na właścicielu wód, w szczególności związane z utrzymaniem wód i zapewnieniem użytkownikom wód odpowiedniej ich ilości i jakości. Będzie także współuczestniczyć w zapewnieniu właściwej ochrony przed powodzią i skutkami suszy. Przychody tej jednostki, w tym wpływy z opłat za usługi wodne będą przeznaczane przede wszystkim na utrzymanie wód, realizację rozpoczętych i nowych niezbędnych inwestycji służących kształtowaniu zasobów wodnych, ochronie przeciwpowodziowej i ochronie przed skutkami suszy. Natomiast na podstawie art. 254 Prawa wodnego Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia szczegółowy sposób prowadzenia gospodarki finansowej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, w zakresie zapewnienia sposobu przeznaczania środków publicznych na realizację zadań tej jednostki. Odpowiedzi na pytania dotyczące powodów podwyżek cen wody w okresie rządów koalicji PO-PSL, powinny zostać udzielone przez przedstawicieli rządu, który podejmował decyzje o podwyżkach cen wody. Nie jest również możliwe udzielenie odpowiedzi na pytanie dotyczące niespójności opinii polityków odnośnie regulacji zawartych w nowym Prawie wodnym. Najwięcej pytań od posłów oraz podmiotów reprezentujących użytkowników wód do przepisów Prawa wodnego dotyczyło organizacji Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, w tym możliwości wykorzystania w strukturach tej jednostki doświadczonej kadry pracowników administracji samorządowej, w tym urzędów marszałkowskich, wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania marszałków województw wynikające z uchylanej ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1121) oraz pracowników starostw powiatowych. Szereg pytań dotyczyło nowego systemu opłat za usługi wodne, w tym wysokości stawek opłat za pobór wód podziemnych i powierzchniowych. Duże zainteresowanie wzbudziły przepisy określające zasady ponoszenia opłat za użytkowanie gruntów pod wodami. Na wszystkie te pytania udzielono indywidualnych odpowiedzi wskazując, iż nowe Prawo wodne przewiduje możliwość przeniesienia pracowników administracji samorządowej oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania marszałków województw wynikające z uchylanego Prawa wodnego do pracy w Państwowym Gospodarstwie Wodnym Wody Polskie. W odniesieniu do nowego systemu opłat za usługi wodne oraz opłat za użytkowanie gruntów pokrytych wodami w udzielanych odpowiedziach podkreślano,
iż Prawo wodne określa wyłącznie górne stawki opłat, natomiast wysokość jednostkowych stawek tych opłat zostanie określona przez Radę Ministrów w drodze rozporządzeń. Należy tu także przypomnieć, że zwykłe korzystanie z wód nie będzie objęte obowiązkiem uiszczania opłat za usługi wodne. Nie przewiduje się również obowiązku wnoszenia opłat za grunty pokryte wodami oddawane w użytkowanie jednostkom samorządu terytorialnego, klubom sportowym, uczniowskim klubom sportowym, związkom sportowym oraz podmiotom uprawnionym do rybactwa na potrzeby uprawiania rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb, jeżeli podmioty te zapewniają powszechny bezpłatny dostęp do wód. Dziękując za zainteresowanie tak ważnym zagadnieniem, jakim jest gospodarowanie wodami podkreślam, że celem nowego Prawa wodnego jest wypełnienie postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej wiążącej Polskę, jako państwo członkowskie UE, polegające przede wszystkim na osiągnięciu i utrzymaniu dobrego stanu wód oraz zapewnieniu wszystkim użytkownikom wód możliwości korzystania z zasobów wodnych. Z poważaniem Z up. Ministra Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska / podpisany cyfrowo/ Do wiadomości: 1. Departament Spraw Parlamentarnych oraz Obsługi Rad, Zespołów i Pełnomocników w KPRM. 2. Biuro Ministra w/m.