OCHRONA ŚRODOWISKA Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska Opłaty za korzystanie ze środowiska Sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej Część 2.
Autorzy: Bartłomiej Matysiak specjalista ds. ochrony środowiska w firmie konsultingowej specjalizujący się w gospodarce odpadami, opłatach za korzystanie ze środowiska oraz sporządzaniu raportów o oddziaływaniu przedsięwzięć na środowisko Dorota Rosłoń specjalista z zakresu ochrony środowiska, absolwentka Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej Redakcja: Anna Kolasa Menedżer produktu: Mariusz Miętusiewicz Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Zdjęcie na okładce: fotolia.pl Korekta: Zespół Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Projekt graficzny okładki: Piotr Fedorczyk Skład i łamanie: Dariusz Ziach Druk: MDRUK ISBN: 978-83-269-3577-0 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2015 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Publikacja Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.
Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska Część 2. Opłaty za korzystanie ze środowiska Sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej
spis treści spis treści Wstęp... 3 1. Opłaty za korzystanie ze środowiska... 4 1.1. Kto musi zapłacić za korzystanie ze środowiska... 4 1.2. Opłatę należy wnieść na konto urzędu marszałkowskiego... 7 1.3. Konsekwencje błędnego wyliczenia opłaty... 8 1.4. Wysokość opłat za korzystanie ze środowiska zależy od wielu czynników... 9 1.5. Nie zawsze trzeba wznosić opłatę... 10 1.6. Rozliczenia za poprzednie lata... 11 1.7. Za złamanie prawa naliczane są opłaty podwyższone... 13 1.8. Kto jest zwolniony z obowiązku ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska... 15 1.9. Jak rozliczyć opłaty za korzystanie ze środowiska krok po kroku... 16 2. Sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej... 60 2.1. Kiedy należy uiścić opłatę produktową... 60 2.2. Można podjąć współpracę z organizacją odzysku opakowań... 62 2.3. Jak obliczyć osiągnięty poziom odzysku i recyklingu... 65 2.4. Odzysk i recykling należy potwierdzić na specjalnym formularzu... 67 2.5. Prowadzenie ewidencji opakowań jest obowiązkowe... 69 2.6. Publiczne kampanie edukacyjne... 69 2.7. Jak obliczyć wysokość opłaty produktowej... 70 2.8. Nie wszyscy muszą uiszczać opłatę produktową... 73 2.9. Do 31 marca trzeba złożyć sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej... 75 2.10. Sprawozdanie OŚ-OP1 przypadki szczególne... 78 2.11. Konsekwencje niezłożenia sprawozdania... 78 2.12. Najczęściej popełniane błędy w sprawozdaniu OŚ-OP1... 79 Podstawa prawna... 81 Ważne pojęcia... 83 2 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
WSTĘP WSTĘP Koniec marca to czas, kiedy wielu przedsiębiorców musi zmierzyć się z ciążącymi na nich obowiązkami sprawozdawczymi. Muszą rozliczyć się z opłat za korzystanie ze środowiska oraz z opłaty produktowej. Obowiązek wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska dotyczy przedsiębiorców, którzy wprowadzają gazy lub pyły do powietrza, składują odpady, wprowadzają ścieki do wód lub do ziemi, pobierają wody powierzchniowe i podziemne. Opłatę produktową natomiast muszą uiszczać i składać sprawozdanie o jej wysokości przedsiębiorcy, którzy wprowadzają na rynek produkty w opakowaniach i którzy nie zapewnili wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Błędne obliczenie opłat, niezłożenie w terminie sprawozdań o ich wysokości lub złożenie nierzetelnych sprawozdań niesie za sobą niemałe konsekwencje finansowe. Dlatego też zachęcamy do zapoznania się z naszą publikacją, w której podpowiadamy, jak krok po kroku wyliczać opłaty, jakich błędów unikać w sprawozdaniach oraz gdzie i w jakiej formie złożyć sprawozdanie. Zapraszamy do lektury Redakcja Wydawnictwa Wiedza i Praktyka Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska. Część 2 3
opłaty za korzystanie ze środowiska 1. Opłaty za korzystanie ze środowiska 1.1. Kto musi zapłacić za korzystanie ze środowiska Do 31 marca 2015 r. podmioty korzystające ze środowiska muszą uiścić opłatę za korzystanie ze środowiska oraz złożyć do urzędu marszałkowskiego informację o zakresie korzystania ze środowiska. Opłatę wnosi się za cały poprzedni rok kalendarzowy. Zgodnie z zapisami ustawy Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. przez podmiot korzystający ze środowiska rozumie się: a) przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.), tj. osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą, b) przedsiębiorcę zagranicznego w rozumieniu art. 5 pkt 3 ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tj. osobę zagraniczną wykonującą działalność gospodarczą za granicą oraz obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą za granicą, c) osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, d) jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą w rozumieniu ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, e) osobę fizyczną niebędącą podmiotem, o którym mowa w lit. a, b i c powyżej, korzystającą ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia. Jeżeli obowiązek poniesienia opłaty jest związany z eksploatacją instalacji, podmiotem zobowiązanym do poniesienia opłat z tytułu: a) emisji: gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz odpadów jest prowadzący instalację; 4 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
opłaty za korzystanie ze środowiska b) poboru wody jest użytkownik urządzenia wodnego. Urządzenia wodne są to urządzenia służące kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich, a w szczególności: budowle: piętrzące, upustowe, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy, zbiorniki, obiekty zbiorników i stopni wodnych, stawy rybne oraz stawy przeznaczone do oczyszczania ścieków, rekreacji lub innych celów, obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz podziemnych, obiekty energetyki wodnej, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód lub urządzeń wodnych oraz wyloty urządzeń służące do wprowadzania wody do wód lub urządzeń wodnych, stałe urządzenia służące do połowu ryb lub do pozyskiwania innych organizmów wodnych, mury oporowe, bulwary, nabrzeża, pomosty, przystanie, kąpieliska, stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych. W przypadku składowania lub magazynowania odpadów podmiotem korzystającym ze środowiska jest posiadacz odpadów. Przez posiadacza odpadów należy rozumieć wytwórcę odpadów lub osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej będące w posiadaniu odpadów. Domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Jeżeli natomiast odpady zostały przekazane podmiotowi, który nie uzyskał wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami (zezwolenia na zbieranie lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów), podmiotem korzystającym ze środowiska jest podmiot, który przekazał te odpady. Jeżeli odpady przekazane są podmiotowi nieposiadającemu stosownych zezwoleń przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami, podmiotem korzystającym ze środowiska jest podmiot, któremu zostały przekazane odpady. UWAGA! opłatę za korzystanie ze środowiska muszą wnosić zarówno duże firmy, np. takie, które eksploatują instalację powodującą emisję technologiczną, pobierają wodę i posiadają flotę samochodów, jak również podmioty prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, gdzie wykorzystywany jest jeden samochód służbowy. Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska. Część 2 5
opłaty za korzystanie ze środowiska Za co konkretnie uiszczana jest opłata Opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za: wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza np. z: kotłowni (dla pieców o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW opalanych węglem kamiennym, koksem, drewnem, olejem lub paliwem gazowym, dla których nie ma obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego), procesów technologicznych (np. lakierni, obróbki drewna, drukarni, spawania, malowania, klejenia, przeładunku paszy), spalania paliw w środkach transportu, maszynach roboczych, chowu lub hodowli drobiu, przeładunku benzyn silnikowych; wprowadzanie do wód lub do ziemi ścieków bytowych, komunalnych, przemysłowych, innych ścieków niż wymienione powyżej, wód chłodniczych, wód zasolonych, wód pochodzących z chowu i hodowli ryb łososiowatych lub hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych, oraz wód opadowych lub roztopowych pochodzących z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne z wyjątkiem kanalizacji ogólnospławnej; pobór wód podziemnych, powierzchniowych śródlądowych, morskich wód wewnętrznych; składowanie odpadów. Faktyczne korzystanie ze środowiska Opłatę za korzystanie ze środowiska wnosi się tylko w przypadku, gdy dochodzi do faktycznego korzystania ze środowiska, a więc np. gdy podmiot pobiera wodę z własnego ujęcia, odprowadza ścieki do rzeki czy rowu melioracyjnego lub spala paliwo w piecu, by ogrzać obiekt. W zestawieniu dotyczącym opłat nie uwzględnia się więc wody, która pobierana jest np. z wodociągu miejskiego. Opłat za korzystanie ze środowiska nie trzeba też wnosić, w przypadku gdy np. biura czy też powierzchnia produkcyjna jest wynajmowana i sami nie ogrzewamy pomieszczeń. 6 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka