KONSEKWENCJA ZMIAN W POLSKIM PRAWODAWSTWIE, SPOJRZENIE PODMIOTU ZOBLIGOWANEGO Konferencja: ZRÓWNOWAŻONA ENERGIA NOWYM SPOJRZENIEM NA STRATEGIĘ ENERGETYKI Marek Kulesa dyrektor biura TOE Sesja IV - KOGENERACJA Warszawa, 14.12.2006 r.
ZAKRES PREZENTACJI 1 2 3 4 5 Wstęp - konkurencyjny rynek energii elektrycznej a kolorowe obowiązki Uwarunkowania formalno prawne rozwoju kogeneracji Zakres kolorowych obowiązków dla podmiotów zobligowanych Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi rozdzielenie energii od cechy kogeneracyjnej podstawą promowania kogeneracji w Polsce Podsumowanie Slajd: 2
Wstęp Definicja rynku a sektor energetyczny i kolorowe obowiązki RYNEK zespół mechanizmów umożliwiający kontakt producentów z konsumentami RYNEK to miejsce gdzie spotykają się kupujący i sprzedający w celu dokonania transakcji RYNEK to całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków w jakich one przebiegają. Na rynku konkurencyjnym dokonuje się ustalenia ceny oraz ilości dóbr Slajd: 3
Wstęp Rynek konkurencyjny a promowanie kogeneracji w Polsce KOGENERACJA równoczesne wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej lub mechanicznej w trakcie tego samego procesu technologicznego wprowadzenie następujących definicji: ciepło użytkowe w kogeneracji jednostka kogeneracji energia elektryczna z kogeneracji referencyjna wartość sprawności dla wytwarzania rozdzielonego wysokosprawna kogeneracja Slajd: 4
Uwarunkowania formalno prawne Uwarunkowania formalno-prawne czerwonej certyfikacji. Unia Dyrektywa 2004/8/WE (CHP) czas zmian? wprowadzenie jasnych, przejrzystych definicji wprowadzenie pojęcia gwarancji pochodzenia dla energii skojarzonej o wysokiej sprawności zobowiązanie do analizy krajowych rynków kogeneracji konieczność wprowadzenia i stosowania promowania rozwoju kogeneracji rozproszonej kogeneracja o wysokiej sprawności luty grudzień 2006 - polski bezruch prawno decyzyjny, przeciągające się prace nad projektem - szansa i zagrożenie dla CHP Slajd: 5
Uwarunkowania formalno prawne Uwarunkowania formalno-prawne czerwonej certyfikacji. Polska ustawa Prawo energetyczne z dnia 10.04.1997 r. (wraz z licznymi nowelizacjami) rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne, ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie oceny zgodności DRUK SEJMOWY 1084-8.11.2006 r. Pierwsze czytanie w Komisji Gospodarki oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - 15.11.2006 r. powołanie i prace Podkomisji Nadzwyczajnej - 15, 16, 21 i 28.11.2006 r. Sprawozdanie z prac Podkomisji - 28.11.2006 r. Posiedzenia Komisji Gospodarki - 29.11.2006 r. Drugie czytanie (planowane) - 5.12.2006 r Slajd: 6
Uwarunkowania formalno prawne Uwarunkowania formalno-prawne czerwonej certyfikacji. Polska rozporządzenie przeszłość, teraźniejszość i przyszłość rozporządzenie MGiP z 9 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła projekt rozporządzenia MG w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji, uiszczania opłaty zastępczej oraz sposobu obliczania danych podanych we wniosku o wydanie świadectwa pochodzenia z kogeneracji (projekt z dnia 12.09.2006 r.) Slajd: 7
Zakres kolorowych obowiązków Podmioty zobowiązane Obowiązki PO związane z OZE - art. 9a ustawy, ust. 1 Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym, przyłączonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązane, w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 9: 1) uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwo pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1, albo 2) uiścić opłatę zastępczą, obliczoną w sposób określony w ust. 2. Slajd: 8
Zakres kolorowych obowiązków Podmioty zobowiązane Obowiązki sprzedawców z urzędu związane z OZE - art. 9a ustawy, ust. 6 Sprzedawca z urzędu jest obowiązany, w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 9, do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii przyłączonych do sieci znajdujących się w obszarze działania sprzedawcy z urzędu, oferowanej przez przedsiębiorstwa energetyczne, które uzyskały koncesje na jej wytwarzanie; zakup ten odbywa się po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b. Slajd: 9
Zakres kolorowych obowiązków Podmioty zobowiązane (po 1.07.06) Obowiązki PO - art. 9a ustawy, ust. 8 Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązane, w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 10: 1) uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1, dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo 2) uiścić opłatę zastępczą obliczoną w sposób określony w ust. 8a Slajd: 10
Zakres kolorowych obowiązków Podmioty zobowiązane (po 1.07.06) Obowiązki Operatorów - art. 9c ustawy, ust. 6,7 6. Operator systemu elektroenergetycznego, w obszarze swojego działania, jest obowiązany zapewnić wszystkim podmiotom pierwszeństwo w świadczeniu usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii oraz w wysokosprawnej kogeneracji, z zachowaniem niezawodności i bezpieczeństwa krajowego systemu elektroenergetycznego. 7. Operator systemu elektroenergetycznego, w obszarze swojego działania, jest obowiązany do odbioru energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji, w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przyłączonych bezpośrednio do sieci tego operatora. Slajd: 11
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Mechanizm czerwonych ŚP - szansa na rozwój kogeneracji w Polsce? Wytwarzanie energii w skojarzeniu Świadectwo pochodzenia (ŚP) Energia elektryczna Rynek praw majątkowych wynikających z ŚP Rynek energii elektrycznej Przedmiot handlu Segment rynku Slajd: 12
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi DUALIZMY promowania kogeneracji w Polsce w 2007 r. i latach następnych dwa obowiązki w jednym: Świadectwo pochodzenia z kogeneracji wydaje się oddzielnie dla energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w jednostce kogeneracji: 1) opalanej paliwami gazowymi lub o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej źródła poniżej 1 MW 2) innej niż wymieniona w pkt 1 2007 rok dwa okresy rozliczeniowe? 1) do końca czerwca na dotychczasowych zasadach 2) od 1 lipca 2007 roku wg nowych zasad Slajd: 13
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Rynek energii kolorowe obowiązki Energia z kogeneracji, prawa majątkowe, udział 25,0% 20,0% 15,0% 19,0% 19,5% 16,5% 17,0% 17,5% 15,2% 15,6% 15,8% 16,0% 10,0% 5,0% 2,5% 2,6% 2,8% 3,0% 3,5% 0,0% 2007 2008 2009 2010 2011 źródła gazowe i gen. rozpr. pozostałe poprzedni obowiązek Slajd: 14
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Rola i znaczenie modelu kształtowania opłat zastępczych obowiązek CHP - od 1.07.07 Oz Ozs= Ozgx Eog+ Ozkx Eok opłata zastępcza w złotych Ozg jednostkową opłata zastępcza, nie niższa niż 15% i nie wyższą niż 110% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym wyrażoną w złotych za 1 MWh Ozk jednostkowa opłata zastępcza, nie niższa niż 15% i nie wyższą niż 30% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym wyrażoną w złotych za 1 MWh Eog i Eok - różnica pomiędzy obowiązkiem a umorzeniem Slajd: 15
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Wysokość kary pieniężnej i jej wpływ na zachowania podmiotów obowiązek CHP od 1.07.07 K S O ZK K S = 1,3 x (O ZK OZ ZK ), minimalna wysokość kary pieniężnej, wyrażona w złotych opłata zastępcza, obliczoną zgodnie z art. 9a ust. 8a, wyrażona w złotych O ZZK uiszczona opłata zastępcza, wyrażoną w złotych Slajd: 16
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Nowe (podniesione) w 2007 roku obowiązki dot. świadectw pochodzenia z OZE, udział % 12,0% 10,4% 10,0% 8,0% 6,0% 4,8% 5,1% 6,0% 7,5% 7,0% 8,7% 9,0% 4,0% 3,6% 2,0% 0,0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Poprzedni obowiązek Nowy obowiązek (zmiana 2006) Slajd: 17
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Notowania PM na TGE SA. Indeks OZEX [PLN/MWh] obrót nowym produktem - spekulacja vs.. rynek 250,00 240,00 230,00 220,00 210,00 200,00 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00 140,00 130,00 120,00 110,00 100,00 PMSP-31-12-2005 PMSP-21-01-2006 PMSP-11-02-2006 PMSP-04-03-2006 PMSP-25-03-2006 PMSP-15-04-2006 PMSP-06-05-2006 PMSP-27-05-2006 PMSP-17-06-2006 PMSP-08-07-2006 PMSP-29-07-2006 PMSP-19-08-2006 PMSP-09-09-2006 PMSP-30-09-2006 Źródło: Onichimowski G..: Doświadczenia z handlu prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw pochodzenia energii z OZE oraz z handlu uprawnieniami do emisji CO2 na parkiecie TGE SA. Komitet Rynek PKEE. Warszawa, 16 października 2006 r. Slajd: 18
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Poziom cen energii elektrycznej a kolorowe obowiązki uwolnienie rynku energii elektrycznej i taryf (?) od 1 lipca 2007 roku konsolidacja vs. rynek i zachowania przedsiębiorstw energetycznych rozdzielenie funkcji operatorów od obrotu wzrost cen i jego wpływ na zachowania przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców energii wpływ zmian cen na obowiązki OZE i CHP Slajd: 19
Świadectwa pochodzenia i obrót prawami majątkowymi Poziom cen energii elektrycznej a kolorowe obowiązki Prognozy hurtowych cen energii z akcyzą 300 275 267 268 272 Ceny energii w Niemczech na podstawie EEX-19.10.2006 cena produktu =2/3 pasmo + 1/3 szczyt zł/mwh 250 200 150 100 235 165 130 201 199 200 172 183 186 191 148 151 154 157 160 163 167 170 Prognoza cen ARE/ELMARK dla Programu dla energetyki Ceny energii w Skandynawii na podstawie Nordpool-19.10.2006 cena produktu =2/3 pasmo + 1/3 szczyt 195 201 207 217 Prognoza URE dla kalkulacji kosztów osieroconych 50 0 2008 1 2009 2 32010 2011 4 2012 5 2013 6 2014 7 2015 8 2016 9 Źródło: Poręba S.: Stan techniczny polskich elektrowni. Lata Czy czekają nas ceny inwestycyjne energii? BOT GiE SA. III Targi Energii JACHRANKA 2006, 19/20 października 2006 r. Slajd: 20
Inne nowe rozwiązania wprowadzane nowelizacją Definicje nowe/zmodyfikowane (projekt nowelizacji ustawy, Druk Sejmowy 1084 z 8.11.06) bilansowanie handlowe standardowy profil zużycia centralny mechanizm bilansowania handlowego podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe zmodyfikowane wymagania odnośnie zmiany umów w związku ze zmianami na rynku i pełnym wdrożeniem TPA Slajd: 21
PODSUMOWANIE PODSUMOWANIE konkurencja w sektorze elektroenergetycznym wyznacznikiem zmian rynek energii a rynek praw majątkowych wynikających ze ŚP warunki funkcjonowania systemu świadectw pochodzenia w Polsce przez pryzmat obowiązujących uwarunkowań oraz doświadczeń w sektorze OZE Slajd: 22
PODSUMOWANIE PODSUMOWANIE urynkowienie handlu czerwoną energią rzeczywistą szansą na rozwój produkcji energii w kogeneracji w Polsce? gazowy impuls dla wszystkich nowych źródeł wytwórczych? wpływ zmian organizacyjnych w sektorze na kolorowe obowiązki dualizm obowiązku dla kogeneracji w 2007 roku Slajd: 23
Dojrzały rynek energii = różnorodność form handlu i podmiotów na rynku dziękuj kuję za uwagę Towarzystwo Obrotu Energią ul. Czackiego 7/9/11, 00 043 Warszawa tel. (22) 827 57 93 fax (22) 826 61 55 e-mail: toe@toe.pl Slajd: 24