Koncepcja renaturyzacji Wełny i Flinty Krzysztof Szoszkiewicz Tomasz Kałuża Karol Pietruczuk Paweł Strzeliński Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Stan hydromorfologiczny ekosystemów rzecznych Jaki jest obecnie stan ekosystemów rzecznych? Jak można poprawić stan morfologiczny? Co można osiągnąć?
Warsztaty hydromorfoogiczne Kurs oceny hydromrfologicznej
Badania terenowe
OCENA HYDROMORFOLOGICZNA RZEK RIVER HABITAT SURVEY RHS
RIVER HABITAT SURVEY RHS Dł. odcinka badawczego 500 m Użytkowanie terenu w odległości do 50m od szczytu brzegu Schemat odcinka badawczego RHS
EROZJA Naturalne elementy morfologiczne Erodujące i stabilne podcięcia brzegu DEPOZYCJA Depozycja w korycie i na brzegach STRUKTURA ROŚLINNOŚCI Koryto i brzegi PRZEPŁYW 11 kategorii przepływu
Modyfikacje MODYFIKACJE BRZEGU Profilowanie brzegów, obwałowania DROGI I MOSTY REGULACJA Ostrogi, tamy, śluzy, progi i in. UŻYTKOWANIE TERENU
RIVER HABITAT SURVEY RHS LICZBOWE WSKAŹNIKI JAKOŚCI 1. Wskaźnik Przekształcenia Siedliska Habitat Modification Score (HMS) 2. Wskaźnik Naturalności Siedliska Habitat Quality Assessment score (HQA)
Kategorie wartości wskaźnika HMS Ocena stanu hydromorfologicznego rzek na podstawie wskaźników HQA i HMS Kategorie wartości wskaźnika HQA HQA 57 HQA 50-56 HQA 37-49 HQA 30-36 HQA 30 naturalny (HMS 0-2) I II II III III słabo zmodyfikowany (HMS 3-8) II II III III IV umiarkowanie zmodyfikowany (HMS 9-20) III III III IV IV znacząco zmodyfikowany (HMS 21-44) silnie zmodyfikowany (HMS 45 III IV IV IV V IV IV V V V
Flinta Wełna Nr Rzeka Nazwa stanowiska 1. Rogoźno 1 2. Rogoźno 2 3. Jaracz - Młyn 4. Oborniki elektrownia 5. Oborniki ujście 6. Ryczywół 7. Ninino 8. Wiardunki 9. Piłka
Wełna Stanowisko Oborniki elektrownia Przebudowa umocnień brzegowych Wprowadzenie dwóch drewnianych progów stabilizujących, Umieszczenie w korycie czterech wysp kamiennych na materacach wiklinowych Umieszczenie przy brzegu (w korycie) pni drewnianych Wprowadzenie narzutu żwirowego w dwóch stanowiskach Sprawdzenie efektywności działania przepławki dla ryb i innych organizmów wodnych Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 51 57 V B C Przebudowa części umocnień brzegowych i dennych Wprowadzenie deflektorów, sztucznych wysp i pni drewnianych 51 41 IV 65 57 IV D B+C 65 41 III
Wełna Stanowisko w Obornikach na odcinku ujściowym do Warty Przebudowa umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych, takich jak narzut kamienny z lokalnych otoczaków na materacach wiklinowych. Wykonanie układu czterech deflektorów drewniano-kamiennych, Umieszczenie w korycie łącznie sześciu wysp kamiennych na materacach wiklinowych Umieszczenie w korycie drewnianego pnia Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 42 36 IV B C Przebudowa części umocnień brzegowych Wprowadzenie progów, sztucznych wysp, deflektorów i pnia 42 32 IV 51 36 IV D B+C 51 32 IV
Wełna w okolicach Rogoźna stanowiska Rogoźno 1 i Rogoźno 2 Przebudowa części umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych kaszyce Zastosowanie narzutu kamiennego na materacach wiklinowych oraz faszyny na brzegu Wprowadzenie czterech deflektorów drewniano-kamiennych, ułożonych Wykonanie dwóch drewnianych deflektorów Wykonanie jednego drewnianego progu stabilizującego Wyspy kamienne na materacach wiklinowych Dwie wyspy kamienne na materacach wiklinowych Wprowadzenie strefy nasadzeń drzew Umieszczenie dwóch pni drewnianych Ograniczenie pogłębiania i profilowania dna koryta Wykupienie gruntów w pasie szerokości 10 m od brzegów
Wełna w okolicach Rogoźnoa stanowiska Rogoźno 1 i Rogoźno 2 Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 28 41 V B C D Ograniczenie pogłębiania i profilowania dna koryta Wprowadzenie zadrzewień przybrzeżnych na dł 200 m Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 30 24 IV 40 41 IV 37 41 IV E B+C+D 51 24 IV Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 38 39 IV B C D Przebudowa części umocnień brzegowych i ograniczenie pogłębiania i profilowania dna koryta Uzupełnienie zadrzewień przybrzeżnych o dł 200 m Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 40 17 III 43 39 IV 48 39 IV E B+C+D 57 17 III
Wełna Jaracz, elektrownia wodna (Jaracz-Młyn) Usytuowanie przepławki Przebudowę umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych, takich jak drewno (faszyna, pale) oraz wiklina. Zastosowanie materaców wiklinowych w miejscach gdzie występuje silna erozja brzegów Wprowadzenie deflektorów drewniano-kamiennych Wprowadzenie jednego drewnianego progu stabilizującego Wykonanie dwóch wysp kamiennych na materacach wiklinowych Umieszczenie narzutu żwirowego na dnie koryta rzeki Umieszczenie dwóch pni drzew umocowanych do brzegów Usunięcie części drzew i krzewów o długości 10m ze szczytów brzegów. Wariant alternatywny to likwidacja zapory i całkowita likwidacja umocnień brzegu cieku z materiałów typu ciężkiego Wykupieniem gruntów w pasie szerokości 10 m od brzegów Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 57 31 III B C Przebudowa części umocnień brzegowych Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 57 25 III 62 31 III D B+C 62 25 III E D+Likwidacja spiętrzenia 57 10 II
Flinta Ryczywół Przebudowa umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych Pale drewniane oraz faszyna otaczając konstrukcje mostu Wiklinowa faszyna na brzegach Trzy drewniane progi stabilizujące Cztery zgrupowania deflektorów drewniano-kamiennych składających się z czterech sztuk Zatopienie w korycie czterech pni Wprowadzenie pięciu wysp z kamieni Wprowadzenie narzutu żwirowego w korycie rzeki Wprowadzenie nasadzeń drzew na prawym brzegu poniżej mostu Wykupienie gruntów w pasie szerokości 10 m od brzegów Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 28 43 V B C D Przebudowa części umocnień brzegowych i ograniczenie pogłębiania i profilowania dna koryta Uzupełnienie zadrzewień przybrzeżnych o dł 200 m Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 28 24 V 38 43 V 36 43 V E B+C+D 46 24 IV
Flinta Ninino Przebudowa umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych Umiejscowienie czterech zespołów deflektorów Wprowadzenie dwóch drewnianych progów stabilizujących Wykonanie dwóch deflektorów drewnianych Zatopienie czterech pni Wykonanie trzech wysp kamiennych na materacach wiklinowych Wprowadzenie narzutu żwirowego w korycie rzeki Wprowadzenie nasadzenia drzew na lewym brzegu poniżej mostu Wykupienie gruntów w pasie szerokości 10 m od brzegów Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 39 13 III B C D Przebudowa części umocnień brzegowych i ograniczenie pogłębiania i profilowania dna koryta Uzupełnienie zadrzewień przybrzeżnych o dł 200 m Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 39 4 III 43 13 III 50 13 III E B+C+D 54 4 II
Flinta Wiadrunki Przebudowa umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych Umiejscowienie na badanym odcinku czterech zespołów deflektorów drewniano-kamiennych Wprowadzenie dwóch drewnianych progów stabilizujących Ułożenie czterech pni drewnianych w korycie Wprowadzenie czterech wysp kamiennych na materacach faszynowych Wprowadzenie narzutu żwirowego Nasadzenie drzew na lewym i prawym brzegu Wykupieniem gruntów w pasie szerokości 10 m od brzegów Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 33 9 IV B C D Przebudowa części umocnień brzegowych i ograniczenie pogłębiania i profilowania dna koryta Uzupełnienie zadrzewień przybrzeżnych na dł 100 m Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 33 3 III 37 9 III 49 9 III E B+C+D 53 3 II
Flinta Piłka Przebudowa umocnień z wykorzystaniem materiałów naturalnych Usunięcie progu betonowego Zaprojektować oraz przygotować przepławkę dla organizmów wodnych. Umiejscowienie czterech deflektorów drewniano-kamiennych Zatopienie dwóch pni drewnianych w korycie Wykonanie wyspy kamiennej Wprowadzenie nasadzeń drzew na prawym i lewym brzegu Wariant alternatywny to usunięcie jazu i całkowita likwidacja umocnień brzegu Wykupienie gruntów w pasie szerokości 10 m od brzegów Nr Wariant HQA HMS Klasa A Sytuacja obecna 53 9 III B C Przebudowa części umocnień brzegowych Wprowadzenie progu, sztucznych wysp, deflektorów i pni 53 5 II 64 9 III D B+C 64 5 II E D+Likwidacja spiętrzenia 66 2 I
L.p. Zakres działań renaturyzacyjnych Działanie Wełna Rzeka Flinta Jednostka 1. Deflektor drewniany 2 4 Sztuk 2. Deflektor drewniano-kamienny 18 40 Sztuk 3. Drewniany próg stabilizujący 4 7 Sztuk 4. Faszyna 4 2 Odcinek 5. Kaszyce 2 0 Sztuk 6. Materac wiklinowy 3 2 Sztuk 7. Nasadzenie Nr drzew Wariant HQA HMS 60 Klasa 180 Sztuk 8. Narzut żwirowy A Sytuacja obecna 53 9 4 III 4 Sztuk 10. Przepławka Przebudowa części umocnień 1 1 Sztuk B 53 5 II brzegowych 11. Pnie drewniane 11 14 Sztuk Wprowadzenie progu, sztucznych C 64 9 III 12. Pale drewniane wysp, deflektorów i pni 1 1 Odcinek 13. Usunięcie D betonowej B+C budowli poprzecznej 64 5 0 II 1 Sztuk 14. Narzut kamienny E D+Likwidacja na materacu spiętrzenia wiklinowym 66 2 5 I 4 Sztuk 15. Wycinka drzew 2 0 Odcinek 16. Wyspy kamienne na materacach wiklinowych 16 13 Sztuk
Dziękuję