Kondycja SPZOZ w 2015 Podsumowanie analizy
Magellan ekspert rynku zdrowia Badania rynku ochrony zdrowia Od 2008 roku Magellan gromadzi i analizuje informacje o sytuacji szpitali publicznych w Polsce. Dane pochodzą ze sprawozdań finansowych SPZOZ-ów oraz są systematycznie uzupełniane o dodatkowe informacje płynące z rynku. Magellan posiada dane finansowe z 80% szpitali publicznych w Polsce z ostatnich 7 lat. Taka próba pozwala wyciągać rzetelne wnioski. Zespół Magellana nadaje szpitalom ratingi kondycji finansowej oraz przygotowuje corocznie zestawienia oceniające kondycję sektora ochrony zdrowia. 3
Wyniki szpitali obraz rynku Szpitale wg rentowności netto Szpitale wg rentowności procedur 100% 100% 80% 60% 49% 41% 60% 61% 58% 63% 80% 60% 29% 25% 29% 25% 23% 27% 40% 20% 51% 59% 40% 39% 42% 37% 40% 20% 71% 75% 71% 75% 77% 73% 0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Nierentowne Rentowne I. W 2015 roku 63% szpitali osiągnęło dodatni wynik netto jest to najwyższy wskaźnik w całym badanym okresie. II. Tendencja potwierdza się również na poziomie rentowności procedur 27% to najlepszy wynik od 2010 r. III.Oznacza to, że coraz więcej szpitali nie generuje strat jest to pozytywna informacja dla wszystkich interesariuszy szpitala (pacjentów, dostawców i właścicieli Podmiotów Tworzących) Rentowność procedur = (przychody ze sprzedaży koszty działalności operacyjnej)/przychody ze sprzedaży Rentowność netto = zysk netto/przychody ze sprzedaży 4
Rentowność i płynność szpitali 0% -1% -2% Średnia rentowność 2010 2011 2012 2013 2014 2015-2,5% -0,8% -0,5% -1,3% -1,3% 1,4 1,2 1 0,8 1,14 Płynność bieżąca 1,08 1,07 1,11 1,16 1,19-3% -4% -4,0% 0,6 0,4-5% -6% -4,3% -4,1% -5,3% Rentowność procedur -4,4% -5,5% -4,7% Rentowność netto 0,2 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 I. Średnia rentowność procedur szpitali znacząco obniżyła się, pomimo że coraz więcej szpitali jest rentownych szpitale w słabszej kondycji finansowej generują coraz większe straty na procedurach, pogarszając wyniki całego sektora. II. Sytuacja wygląda lepiej na poziomie rentowności netto. Wyraźny skok w 2012 roku jest efektem zmian w księgowaniu majątku pochodzącego z dotacji. Utrzymanie w 2015 r. wyniku z roku poprzedniego jest efektem zapłacenia przez NFZ nadwykonań. III. Pomimo niekorzystnych wyników finansowych średni wskaźnik płynności szpitali poprawia się z roku na rok jest to efekt pozyskiwania przez szpitale na własną rękę środków z rynku finansowego. Rentowność procedur = (przychody ze sprzedaży koszty działalności operacyjnej)/przychody ze sprzedaży Rentowność netto = zysk netto/przychody ze sprzedaży 5
mln zł Sytuacja SPZOZ Zobowiązania 12 000 10 000 9 628 9 963 10 384 10 661 9 922 10 346 10 804 8 000 6 000 3,5% 4,2% 2,7% -6,9% 4,3% 4,4% 4 000 2 000 0 2 242 2 139 2 317 2 474 2 016 1 891 1 755 23,3% -4,6% 21,5% 8,3% 22,3% 6,8% 23,2% -18,5% 20,3% -6,2% 18,3% -7,2% 16,2% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Zobowiązania Zobowiązania wymagalne I. Zobowiązania SPZOZ-ów w latach 2009-2012 stale rosły. Efektem tego było obniżenie wskaźników płynności w wielu szpitalach. II. W 2013 r. zobowiązania SPZOZ-ów zmalały był to głównie skutek przekształceń. III. Obecnie szpitale korzystają z taniego pieniądza na rynku finansowym i stosują taktykę ucieczki w przód, zamieniając zobowiązania wymagalne na niewymagalne z dłuższym terminem zapadalności w efekcie poprawia się płynność bieżąca szpitali. Taki wniosek potwierdza również NIK w raporcie o restrukturyzacji szpitali korzystających ze środków publicznych (sierpień 2016). Źródło danych: Ministerstwo Zdrowia 6
Miliony Rynek finansowania bezpośredniego szpitali 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 523 305 Wartość finansowania udzielonego szpitalom w ramach PZP 404 759 698 570 2013 2014 2015 Banki Inne instytucje finansowe I. Dane dotyczącego finansowania w ramach Prawa Zamówień Publicznych są ogólnie dostępne. Zespół Magellana gromadzi je i dokonuje wielowymiarowych analiz. II. Rynek wykazuje znaczącą tendencję wzrostową. To również potwierdza tezę o konwersji zadłużenia szpitali z wymagalnego na długoterminowe. III. Głównym dostarczycielem finansowania w 2015 r. były instytucje bankowe. Źródło danych: Baza PressInfo na podstawie Biuletynu Zamówień Publicznych oraz Biuletynu Unijnych Zamówień Publicznych
Rentowność SPZOZ oraz instytutów Sytuacja w województwach 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% -6,0% Rentowność netto 2014 Rentowność netto 2015 średnia 2015 I. W 2014 roku nie wygenerowano straty tylko w 5 województwach. II. W obydwóch badanych latach województwo podkarpackie charakteryzowało się najniższym wskaźnikiem. III.Co więcej, wykrystalizowała się grupa województw, znajdujących się stale poniżej średniej. Oprócz województwa podkarpackiego są to: kujawsko-pomorskie, małopolskie, mazowieckie i warmińskomazurskie. Rentowność netto = zysk netto/przychody ze sprzedaży 8
Rentowność szpitali Podmioty tworzące 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% -4,0% -6,0% -8,0% -10,0% -12,0% Akademia Medyczna Gmina/Miasto Minister Obrony Narodowej Minister Spraw Wewnętrznych Minister Zdrowia Powiat Województwo Rentowność netto 2014 Rentowność netto 2015 średnia 2015 I. Na poziomie klasyfikacji szpitali wg podmiotów tworzących jednostki podległe Akademiom Medycznym i MSWiA jako jedyne osiągnęły dodatni wskaźnik w latach 2014-15. II. Najwięcej problemów ze szpitalami mają miasta (szpitale gminne) ich średni wskaźnik rentowności netto był najniższy już w 2014 r., a sytuacja w 2015 r. tylko się pogorszyła. Rentowność netto = zysk netto/przychody ze sprzedaży 9
Sytuacja SPZOZ w 2016 r. Prognoza 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% -4,27% -1,0 pp -5,32% -4,09% -4,42% -4,65% -5,54% +1,2 pp -0,3 pp -0,2 pp -0,9 pp 23,3% 21,5% 22,3% 23,2% 20,3% 21,2% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Rentowność procedur Dynamika budżetu na leczenie szpitalne I. W badany okresie rentowność procedur szpitali poprawiła się tylko w 2012 r. Potrzebny do tego był ponad 8% wzrost wydatków NFZ na leczenie szpitalne, który przełożył się na ponad 7% wzrost przychodów z procedur medycznych SPZOZów. II. W 2015 roku, wysoka dynamika (7,3%) budżetu na leczenie szpitalne spowodowała wzrost przychodów z procedur SPZOZów tylko o 3,6% - przy dużej presji kosztowej efektem było obniżenie rentowności na procedurach. III. W 2016 i 2017 r. nie należy spodziewać się poprawy kondycji finansowej szpitali. 10
Czy kondycja finansowa szpitali poprawi się w najbliższych latach?
Nakłady na ochronę zdrowia Jak wynika z analizy wyników finansowych szpitali, są one nierentowne już na poziomie procedur generują stratę 5,5% Jednym z głównych problemów jest niedofinansowanie sektora ochrony zdrowia same szpitale potrzebują już teraz dodatkowo ok. 2 mld zł. Rząd przedstawił założenia reformy ochrony zdrowia w lipcu br. Jednym z priorytetów jest zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia do poziomu 6% PKB. Tym zadaniem rząd planuje obciążyć już nadwyrężony budżet państwa. 23,3% 21,5% 22,3% 23,2% 20,3% 21,2% 12
Nakłady na ochronę zdrowia Rewolucja czy ewolucja? 7% - wg zespołu analityków Magellan S.A. tyle będzie wynosić średnioroczny przyrost funduszu na zdrowie*. Czy to wystarczy do uzdrowienia kondycji szpitali? W 2015 dynamika nakładów na szpitale wyniosła 7,3% - nie przyniosło to poprawy wyników szpitali, mimo deflacji w gospodarce. Presja płacowa, potrzeby inwestycyjne, inflacja medyczna to skutecznie skonsumuje 7% przyrosty. * Przy założeniu wzrostu PKB 3% rocznie 31 takie miejsce na 35 państw OECD zajmuje Polska pod względem publicznych wydatków na zdrowie (w relacji do PKB). Gdybyśmy dzisiaj wydawali 6%, bylibyśmy na 23. miejscu. Ale czy do 2025 r. tylko Polska będzie zwiększać wydatki? 2018 w tym roku nastąpi reforma ochrony zdrowia i przejście z systemu ubezpieczeniowego (NFZ) na system budżetowy. Reformy powodują duże wyzwanie organizacyjne, pochłaniające czas i pieniądze. Realna poprawa kondycji finansowej szpitali może pojawić później. Wzrost wydatków publicznych na zdrowie do 6% do 2025 r. to konieczny wzrost by utrzymać poziom oferowanych świadczeń. Aby pacjenci i szpitale odczuli zauważalną poprawę, poziom 6% PKB w 2025 r. może się okazać zbyt niski.
Podsumowanie czyli co nasz czeka w najbliższych latach 2015 - rok względnej stabilności finansowej SPZOZ. Szpitale poprawiły swoją płynność, głównie dzięki zapłacie przez NFZ za nadwykonania oraz poprzez zwiększanie zadłużenia na rynkach finansowych. 2016 nie należy spodziewać się poprawy kondycji finansowej szpitali brak znaczącego zwiększenia finansowania presja płacowa personelu medycznego i niemedycznego 2017 - rok przygotowania reformy systemu Duża aktywność w zakresie prac legislacyjnych i organizacyjnych Wszyscy uczestnicy systemu będą czekać na docelowe rozwiązania. 2018 rok reformy i dużych niewiadomych Wyzwanie organizacyjne by zmiany nie wprowadziły turbulencji w dystrybucji środków 14